Khách không mời
Truyện ngắn: Kim Uyên
Ông ngồi trầm ngâm trên chiếc ghế đá bên thềm nhìn những tia nắng ban mai xuyên qua những kẽ lá ngoài vườn đổ bóng lên mảnh sân nhỏ. Từ ngày chuyển về căn nhà của cha mẹ xưa, ông hay ngồi một mình trầm ngâm trong không gian tĩnh lặng. Nắng và gió, trăng và trời, mùi phân gà và những bông hoa dại giúp ông bình tâm lại sau cái chết của con trai.
Căn nhà cấp bốn ông mới xây lại, vườn tược vợ ông sửa sang và chăm sóc gọn gàng. Mấy luống rau ngót mới trồng đã lên mầm xanh mướt, bụi chuối đang ra buồng, vài gốc cam cùng đám cỏ dại nép cạnh bờ ao. Mấy ông già hàng xóm thỉnh thoảng ghé sang đánh vài ván cờ. Cuộc sống với ông bấy nhiêu là đủ.
Bất chợt, ngoài đường một chiếc ô tô hiệu Audi, màu đen chũi đỗ xịch ngay trước cổng. Ông hơi ngạc nhiên: Khách đi ô tô chắc ở xa về!. Nhưng rồi ông lại boăn khoăn, trong tất cả bạn bè thân tín, cấp dưới, nhân viên.., không ai biết nhà của mẹ cha ông. Ngày xưa, chỉ duy nhất người lái xe biết, nhưng khi ông nghỉ hưu, anh ta đã ra nước ngoài với con. Còn nếu là anh em họ mạc đến, thường gọi điện báo trước.
Ngay lúc đó, cánh cửa phía bên tay lái bung ra, một người đàn ông đeo kính trắng, com lê chỉnh tề, tóc ngả muối tiêu bước xuống đi vào sân.
- Anh…!. Em chào anh.
Ông còn chưa nhận ra là ai thì người đó đã chạy vào hồ hởi năm lấy tay ông.
- Anh không nhận ra em à?. Cao Lâm đây!. Dò hỏi mãi địa chỉ em mới tìm được anh.
- Ờ…ờ.., chú đấy à!….
Người đàn ông xưng tên ông mới lờ mờ nhớ ra tay bút nô một thời thân cận với mình, nhưng anh ta biệt tích đã lâu, giờ xuất hiện đột ngột.
Ông biết Cao Lâm trong một đại hội biểu dương những cá nhân có thành tích xuất sắc khi ông còn làm chủ một doanh nghiệp lớn. Hồi đó Cao Lâm là nhà báo trẻ. Đại hội diễn ra một ngày, anh ta xin phỏng vấn ông ngoài giờ. Khi bài báo lên trang điện tử, thu hút sự quan tâm của xã hội về tư duy đột phá của ông trong phát triển kinh tế. Nhiều người biết ông - một chủ doanh nghiệp lớn, nơi người lao động có thu nhập cao. Giới doanh nghiệp nể trọng ông - người có tầm và có tâm. Sau bài báo ấy, Cao Lâm còn về thăm đơn vị ông và viết tiếp loạt bài ca tụng. Cũng từ đó mối quan hệ của anh ta với ông trở nên thân thiết. Khi ông lên cục trưởng, Cao Lâm xin ông chuyển vợ anh ta ở quê ra thành phố và bố trí cho làm việc ở một trung tâm nghiên cứu. Rồi ông thu sếp vị trí cho hai đứa con của họ. Hơn thế, ông còn nhắm mắt làm ngơ để Cao Lâm làm nhiều việc khuất tất.
Chân dung của vị khách dần hiện rõ trong trí nhớ. Ông dẫn khách vào nhà. Cao Lâm xin phép thắp nén nhang lên bàn thờ có tấm ảnh con trai ông. Không gian lặng đi trong mùi khói hương, gợi lại nỗi đau mất mát. Con trai ông hai mươi tám tuổi. Nó là bác sĩ, mới ra trường đi làm được ba năm. Ông đặt tất cả tương lai vào nó, vậy mà căn bệnh ung thư quái ác đã cướp nó khỏi tay vợ chồng ông.
Ngồi xuống bên cạnh chiếc bàn có ấm trà ông mới pha, Cao Lâm húng hắng ho rồi lên tiếng:
- Anh à!. Em thành thật chia buồn với anh chị.
- Cảm ơn chú! - Ông nói khẽ - Con người có số mệnh, cháu đã không cưỡng được số mệnh. Chú vất vả vượt mấy trăm cây số về thắp hương cho cháu, anh cảm ơn! - Ông nén tiếng thở dài.
Sau này, tuy ông lên những vị trí quan trọng, Cao Lâm không còn viết bài ca ngợi nữa, nhưng qua ông anh ta làm quen với nhiều lãnh đạo to để kiếm bộn tiền và có vị trí ở một tờ báo lớn.
- Anh em, bè bạn có hay đến thăm anh không?.
- Trước kia thì có nhưng từ ngày tôi về quê, chú là người đầu tiên.
- Vậy ư!.
- Tôi trốn về đây để được yên, không ngờ chú vẫn tìm ra.
Cao Lâm cười gượng, nhấp ngụn nước chè ngập ngừng:
- Em về thăm.., chia buồn với anh chị và… muốn xin ý kiến anh một việc. Việc vô cùng quan trọng mà em nung nấu từ lâu. Lần này em quyết tâm vì ngưỡng mộ và kính trọng anh.
Ông ể oải:
- Có gì là quan trọng. Tôi giờ có đứa con duy nhất đã mất, lại tuổi cao nên không quan tâm gì nữa.
Cao Lâm nhìn ông phản đối:
- Anh không được có ý nghĩ như vậy. Anh là người đầy nghị lực. Ở cương vị nào anh cũng công tác tốt, khó khăn thử thách nào anh cũng vượt qua để làm lợi cho dân, cho nước.
- Không, khi về nghỉ có thời gian nghĩ lại, tôi nhận ra nhiều sai lầm. Tệ hại hơn, tôi đã tạo điều kiện để vô số kẻ làm càn. May là “hạ cánh” an toàn, đến giờ chưa tù tội.
- Anh không được nghĩ thế. Từ lâu em đã nung nấu viết một cuốn sách về anh. Anh là tấm gương lớn cho nhiều thế hệ học tập về tinh thần làm việc, sức sáng tạo và cống hiến… Bây giờ đạo đức và nhân cách quan chức tồi tệ lắm, hiếm người được như anh.
Ngày xưa, đọc những bài ca ngợi của Cao Lâm ông đã bị mê hoặc và ảo tưởng. Cao Lâm từng ví ông với những quan thanh liêm thời Lý, thời Lê làm ông choáng ngợp.
- Em sẽ viết một cuốn sách về anh, sách có thể còn dịch ra tiếng nước ngoài. Anh không phải bỏ tiền in sách, chỉ cần anh giới thiệu, em sẽ đích thân lên gặp lãnh đạo xin kinh phí. Với uy tín của anh, việc này quá nhỏ.
Nghe đến đây ông như bừng tỉnh:
- Chú lại có việc lớn cần nhờ đến lãnh đạo to à?.
- Anh nhạy cảm quá! - Cao Lâm ngập ngừng - Em muốn thay đổi cho hai cháu, cứ nhân viên lẹt đẹt mãi bao giờ chúng mới khá lên!.
- Nghe bảo một đứa thiểu năng?.
- Thiểu năng nhẹ thôi anh. Nhiều thái tử đần vẫn đang ngồi ở những vị trí quan trọng mà.
- Còn việc gì nữa không? - Ông hỏi mà không nhìn người đối diện.
Sau những tháng năm ồn ào trên đỉnh vinh quang và sau cả những thăng trầm mất mát, ông chỉ muốn được bình yên. Con chết, vợ chồng ông mất tất cả, có chăng chỉ còn lại những tháng ngày dài lê thê trong nỗi cô đơn tuổi già. Khi lo xong hậu sự cho con trai, ông đã sang tên biệt thự, xe sang và các tài sản khác cho mấy đứa cháu họ để về chốn bình yên.
Bây giờ nghe cao Lâm nói vậy, ông khẽ thở dài ngả lưng vào thành ghế lơ đãng nhìn ra mảnh vườn trước nhà:
- Sau khi sách phát hành, người ta có thể sẽ phanh phui nhiều tội lỗi của tôi.
- Anh đừng nghĩ bậy. Nhân dân tinh lắm, quan nào có công, quan nào có tội dân đều biết. Cần phải có một cuốn sách về anh để lưu lại cho những đời sau. Hơn thế, phải làm một chương trình phim tài liệu mới xứng với tầm vóc của anh…
Ông nhệch miệng, thấy nhạt nhẽo cũng không biết mình đang cười hay mếu. Tai ông bỗng ù đi, mắt hoa lên, không còn nghe thấy gì nữa. Đầu óc vẫn tỉnh táo mà ông không thể cắt nghĩa được người ngồi trước mặt mình. Chỉ chập chờn một tay bút nô đang nhảy nhót với những ý đồ. Một Cao Lâm thường comple xám, cà vạt xanh và đeo kính trắng, cả đời hắn chỉ chạy theo những kẻ có tiền, có quyền và viết dặt những bài phỉnh nịnh để tư lợi. Ông muốn nhỏm dậy bỏ mặc khách để đi vào nhà mà không hiểu sao chẳng thể đứng dậy. Ông cứ ì ra ở ghế, tứ chi như bị xích chặt giống một kẻ tội đồ. Phải rất lâu sau ông mới mở miệng thều thào nhưng dứt khoát:
- Con trai tôi mới chết…
Dừng một lúc như để lấy thêm hơi, ông tiếp tục:
- Anh hãy đi tìm chỗ khác kiếm ăn.
Nói xong, ông chìm vào một giấc ngủ miên man. Trong không gian tràn đầy hương quê tinh khiết, ông cầu mong con trai thác thiêng phù hộ cho ông kiếp này thoát nạn, không dính vào tù tội về những việc đã làm.