BÓNG ĐÊM
Tiểu thuyết
Tác giả: Ma Văn Kháng
_____❖______
TVE-4U.org
 
 
***
 
Chúng ta ở trên đời không phải để ra lộc ra hoa
mà còn để mang thương tích.
Chế Lan Viên
 
**
 

1

Tươi mát hết xẩy chứ, các chú? Nhưng cẩn thận jish^[1] đấy!
- Cho to tiếng lên một tí nữa, ông chủ!
- Có hiểu tiếng Tây đ. đâu. Chỉ thấy nó la hét như điên như dại thôi!
- Khoái hai cái lỗ mát quá! Đúng không bố, hạnh phúc quả là sự thỏa mãn những cái lỗ trên người.
- Chú nào nói chí lý đấy! Đàn ông là bảy lỗ, tức thất khổng. Còn đàn bà là cửu khổng, chín lỗ, các chú ạ.
- Ông chủ này! Thằng kia trông như Việt Cộng ấy nhỉ! Còn con kia, đàn bà mà hở răng cửa là đại dâm đấy. Ông có thấy nó giống Từ Hy Thái Hậu không?
- Khẽ chứ, Gióoc^[2] đấy!
Lặng lẽ, trong làn sáng ao ảo hắt ra từ mặt chiếc màn hình khổ rộng và cái bóng đèn mờ gắn trên trần, bốn cặp trai gái trong bốn ngăn buồng nhỏ như chuồng chim đang ôm ấp, quặp riết thân thể nhau. Ông chủ của cõi giới nửa thiên đường nửa địa ngục đội lốt quán Karaoke là một lão già đeo cặp kính lão mắt tròn từ thời Sêkhốp, dáng vẻ phong lưu, trí thức. Mặc bộ quần áo lanh nhuộm chàm người Tày, khuy vải, chòm râu cố đạo như một phần của cái cằm vuốt dài ra, săn chắc như một tên áp tải thuốc phiện lậu đường rừng, lão đang nghênh nghênh tai. Hình như lão đang nghe tiếng rao báo từ ngoài phố vọng vào.
Mặc lão chủ, tám cặp mắt của bốn đôi trai gái, trong mấy căn buồng nhỏ vẫn hau háu dán vào màn hình. Phim con heo Đài Loan, Hồng Kông hay Pháp, Đức? Chẳng cần biết. Giống nhau tuốt. Nghĩa là chẳng có cốt truyện đếch gì cả. Chàng gặp nàng. Bố già gặp gái tơ. Choai choai gặp chanh cốm. Gã hám của lạ gặp ả nạ dòng. Toàn loại mới thoạt nhìn thì mũ cao áo dài, xiêm y lộng lẫy, ra dáng thượng lưu, công tử, con nhà có giáo dục lắm. Nhưng gặp nhau mới chỉ dăm ba câu giao đãi đã nồng nã lôi nhau lên giường trút áo, tháo váy, cởi xu chiêng, trăm phần trăm trần trụi. Chẳng còn một giới hạn tối thiểu nào cho sự câu nệ, dè dặt, xấu hổ gọi là. Ấy thế, đã chơi phải chơi cho lệch mới xinh!
Cuộc trưng bày đùi vế, vú vê thật là có một không hai. Dẫu sao cũng phải công nhận bọn gái làng chơi trong những pha cụp lạc này đẹp mê hồn đi. Toàn loại co quắp ra co quắp. Vú như trái lê, trái táo, mẩy mang, sù sụ. Đùi thì đùi nào đùi nấy vừa rảnh như đùi dế, vừa phộp phạp, vừa săn lẳn, vừa dài muôn muốt. Mà chẳng có mờ mờ ảo ảo gì hết. Cứ trần trùng trục, lồ lộ và cận cảnh ráo. Trắng lốp. Đỏ hoen hoét. Phúng phính. Rậm rì như nửa thú nửa người. Thở hồng hộc. Rên rỉ. La thét thành con cái con đực tuốt.
Ngồi ôm một con bé mười sáu tuổi ở ngăn buồng sau cùng, là một gã đàn ông gầy gùa, da như nhuộm chàm, mắt lồi ba góc. Những pha làm tình trên màn hình khiến gã run bần bật. Con bé ngồi trong lòng gã, giữa vòng tay xiết chặt của gã cũng vậy. Đấy là lần đầu tiên gã đến cái động mại dâm trá hình này. Con bé do gã đưa đến. Gã gặp nó ở một quán bia ôm. Nó kêu mới ở nhà quê lên, đang tìm chỗ làm, nhưng thật ra là một con điếm lõi đời. Trên màn hình, một thằng đen vùa đè dập một con trắng xuống đất. Gã cũng lập tức dằn ngửa con bé, vập mặt vào vũng hõm sâu giữa cặp vú cương cứng của con bé và tay quài ra sau lưng tìm cái nút gài của chiếc xu chiêng còn đang vướng víu trên co nó, thì nó đă ưỡn người lên, há mồm ngoạm vào môi gã.
- Thích không?
- Lỗ nẻ trên đất cũng còn thích nữa là.
- Sợ cá không?
- Vớ vẩn.
- Trông có vẻ nhát nhúa mà tợn quá thế!
-Hừ!
Con bé như vùng dậy. Sao bỗng dưng thằng đàn ông lại ngẩng đầu lên và hai tay nới lỏng lưng nó. Nó nhoai lên, đưa tay vít đầu gã. Trời! Đầu người gì mà gồ ghề, nổi u nổi cục. Mà da mặt thì như nhuộm chàm, trong khi hai con mắt bỗng dưng trắng dã như phát sáng và như là nhớn nhác thế.
Trên màn hình đang diễn ra cuộc làm tình tập thể của hai đứa con gái và một thằng con trai. Ba cái thân hình chuồi chuội, díu vào nhau, tạo nên một quái tượng có ba đầu, sáu tay. Con bé bị kích thích cao độ. Lần này. nó kéo mạnh. Và gã đàn ông gần như ngã đè lên nó. Nhưng nó nhận ra gã đàn ông lại run lẩy bẩy như nhiễm lạnh.
Trên màn hình, cảnh đã chuyển. Một thằng da màu đang hôn hít một con da nâu. Con bé da nâu có thân hình thăn lẳn gợi cảm hết sức. Nó quẫy. Nó rít. Môi nó chằm bập. Chà, thì cái con bé đang nằm dưới gã đây có kém gì! Cứ như là nó đang lên cơn động rồ. Vậy thì cơn động dục nhất định phải bùng nổ. Rộn rực nóng ran khắp người, gã cúi xuống há to miệng, cắn vào vai bên trái con bé. Con bé rướn người lên và trong động tác này của nó, lẽ ra gã sẽ trương căng cái vùng bụng dưới và hai bắp đùi mới phải, thì trái lại, bỗng dưng gã như quả bóng xì hơi, bẹp dí và oải ra từng mồi thẻo cơ bắp trên hai cánh tay.
- Chèn đét ôi! Mần cái chi mà như ma xó thế!
- Phải nói là em đẹp đến dã man. Trong thân hình em, cái gì đáng to thì to, đáng nhỏ thì nhỏ.
- Đồ đểu!
- Em ơi, giống đực và giống cái là phát minh quan trọng nhất của thiên nhiên đó. Đàn bà phải được đặc quyền hưởng thú vui xác thịt, em à.
- Dâm vô tang, đạo vô tích, sợ quái gì!
- Đàn bà là cá, chúng mình vác cần câu đi câu cá! Hớ!
- Em nhận ra thằng đàn ông nào yêu nhiều thì nó không độc ác, anh à.
- Em nhận ra?
- Vâng.
- Một phát hiện có tầm vĩ mô!
Ôi! Gã mặt chàm, đầu nổi u nổi cục bỗng nhấc mình khỏi con bé. Ai vừa nói thế? Từ ngăn buồng bên vọng sang? Hay tiếng nói từ đâu vọng về? Con bé nằm dưới gã ngổn nghển “Sao thế, cưng”? Màn hình bỗng tắt nghỉm, lăn tăn toàn muỗi bay và phát ra tiếng kêu rù rù.
Lão chủ vừa bước nhanh qua các ngăn buồng, miệng suỵt soạt:
- Chú ý, Tây^[3] đang đi tuần trong ngõ!
Buồng bên có tiếng đàn ông cười khằng khặc.
- Khe khẽ một tí ông bạn!
- Ôi, nhiệm vụ cuả các Gióoc là đi tuần. Còn nhiệm vụ của bọn ta là... sướng.
- Đừng giỡn mặt tử thần, con!
Lão chủ đứng lại ở của buồng gã nọ. Con bé vẫn trần như nhộng trong lòng. Gã ngẩng lên, cái mặt như nhuộm chàm và hai con mắt ngơ ngơ. Cúi xuống, lão chủ liếm liếm môi:
- Đừng lo! Mới lần đầu đến đây, hả anh bạn?
- Vâng.
- Anh sẽ thấy, cái khoái thú đàn ông là vô cùng vĩ đại. Do đó cần trân trọng, ở đây, tôi là người tổ chức để cái khoái thú ấy phát huy đến cao độ thôi. Thiên nhiên vốn vĩ đại. Con người cần làm cho nó vĩ đại thêm. Chúng ta là những kẻ chân chính!
- Tôi...
- Không lo! Vài tờ xanh nhét túi các chú Gióoc là xong thôi. Chúc anh một đêm hạnh phúc tràn ngập!
Lão chủ toét miệng cười, quay sau, nhưng chợt nhận ra mặt gã nọ bỗng lồ lộ vẻ bần thần, bất an, lại quay lại.
- Nói để anh bạn yên tâm tận hưởng. Xét về phương diện lịch sử, thì cái việc đàn ông tìm khoái thú ở đàn bà mà các nhà đạo đức định danh là mại dâm này, nó có truyền thống lâu năm rồi. Từ thời quốc gia Babilon cổ đại bên Trung Đông sáu ngàn năm trước công nguyên đã có nó. Nay, văn minh như nước Mỹ, nước Pháp, lạc hậu như nước Miến Điện, nước Êtiopi cũng có nghề này. Mà có gì là xấu nào! Marađôna, Pêlê, Platini, dùng chân đưa bóng vào lưới. Thì chị em cũng dùng một bộ phận cơ thể mình phục vụ cho sự vui sướng của con người! Hầy! Khác gì nhau nào!
-Hừ.
- Ấy thế, tôi nghiệm ra rồi. Cái thú vui này ngoài sự khoái thú của mấy cái lỗ trên người còn có tác dụng giải tỏa vận hạn, rủi ro, đen đủi, hoang mang nữa kia! Anh đang thua bạc ư? Anh đang gặp khó ư? Anh đang ở trong trạng thái hoảng loạn, bức xúc ư? Anh đang bối rối lo sợ ư? Xin mời trút ra, tháo ra! Tháo ra!
Bài học vỡ lòng gây cảm ứng tức khắc. Gã nọ cúi xuống, vòng tay qua cổ con bé, kéo nó dậy. Nhưng lão chủ đã lại cúi xuống, hạ giọng trầm trầm:
- Có điều phải cẩn thận là vì thấy hôm nay bọn Tây lùng sục dữ lắm, chắc là vì cái vụ có một cái thủ cấp người nhặt được ở bên hồ Thanh Thiên, chưa tìm được hung thủ!
-Ơ!
- Anh làm sao thế?
Con bé ngồi phắt dậy, vội đưa tay bịt mồm gã vì nghe như từ bụng gã đang trào ngược lên một cơn nôn ọe. Mắt gã đàn ông phồng lồi hình con ốc nhồi. Lão chủ cắn cắn môi:
- Kinh khủng thật! Giết xong lại còn cắt cổ người ta. Quá thú rừng!
Con bé ngẩng lên:
- Thế thì tử hình là cái chắc, bác nhỉ?
-Ờ ờ..
Đầu gật gật, miệng ậm ờ, lão chủ lê đôi dép cói bỏ đi. Con bé ôm cái đầu gồ ghề của gã đàn ông, vò vò, rồi áp môi vào má gã.
- Yêu em đi, cưng. Mà sao đầu cưng lồi lõm gớm guốc như đầu ma thế? Hay là đi mỹ viện để nó bơm silicon, nay nó chạy lung tung?
- Im đi!
- Ơ kìa! Cưng làm sao thế?
- Đã bảo là im mồm!
- Mà này, em ứ vào chơi với cưng nữa đâu. Tại sao con chim của cưng đang như thỏi thép nguội bỗng dưng lại ỉu xìu như dải khoai héo thế này?
- Tao bảo mày im cơ mà!
- Có gì mà sợ thọt dái lên cổ thế, ông anh!
Bốp! Gã nọ giơ tay. Con bé đổ nghiêng vào vách ngăn, bật tiếng khóc hấm hức, khe khẽ gào.
- Đồ thú dữ!
Buồng bên, bật lên tiếng một gã đàn ông hùng hổ;
- Ăn thịt người thì có gì là lạ, hả em? Vì con người có nguồn cội là con thú đó, chứ còn gì!
- Cẩn thận! Hình như có hai cá ngầm ở Quận 1 Công an đang đi qua! Trông quen mặt lắm! Khẽ mồm một tí, các bạn.
Lần này thì lão chủ quát to, rồi sau khi đánh tia mất về phía gã khách lạ, liền bước hẳn ra sảnh ngoài. Tiếng người rao báo sao hôm nay nghe run rẩy khác thường thế! Có chuyện gì bất thường ư? Hừ! Một vụ hiếp dâm tập thể, nạn nhân là một em gái mười bốn tuổi? Một sự kiện hy hữu: Ngày cưới cha, ngày đám ma con? Mẹ và con gái chung một tình nhân? Hai nữ sinh uống thuốc chuột tự tử vì đã có thai ba tháng? Lựu đạn nổ vì hai mét vuông đất tranh chấp giữa hai anh em ruột thịt? Một con yêu râu xanh sáu mươi ba tuổi cưỡng bức một em gái tuổi mới có mười hai? Phụ huynh học sinh đánh thầy gãy hai xương sườn? Nổi cơn ghen tức, một ả điếm tạt a xit vào mặt kẻ tình địch. Vớ vẩn! Và đến lúc tưởng như sắp chết nghẹn vì bội thực thì mới nghiệm ra rằng. Tất cả thực sự là đã quá quen nhàm, chẳng có gì là lạ lùng, là khác thường cả. Thế gian quả thực còn nguyên cả một ngàn lẻ một chuyện còn kinh thiên động địa hơn nhiều.
Nhưng mà, quả nhiên là tiếng người rao báo hôm nay, lúc này có nhiễm nỗi kinh hoàng nên run rẩy khác thường thật:
Một vụ án mạng man rợ chưa từng thấy.
Chiều ngày 3 tháng 4 năm 1997 vừa qua, Công an Quận 1 thành phố đã phát hiện một đầu người bị cắt rời khỏi thi thể, chắc chắn đây là đầu mối của một vụ án cực kỳ man rợ, tại hồ nước Thanh Thiên.
Chi tiết sự kiện như sau:
Chị Nguyễn Thị Thư theo lời tự khai quê ở Thanh Hóa ra thành phố ở với một người đàn ông trong họ làm thầu khoán cho một công trình xây dựng nhà cửa. Hàng ngày, ngoài việc cơm nước giúp ông, chị vẫn đi thu nhặt đồ phế liệu. Chiều ngày 3 vừa rồi, chị Thư đi đến bãi rác ở ven hồ Thanh Thiên. Đang bới rác, ngẩng lên, nhìn ra chị thấy lập lờ ở lợi nước cạnh hồ một cái bao tải dứa. "Iem tiếc cái bao tải dứa vì cái bao tải dứa người ta vẫn thu mua để làm nhựa tái sinh". Giọng quê mùa, chị Thư khai vậy. Và chị lấy một cây sào khều cái bao tải đó vào bờ.
Không ngờ cái bao tải kéo lên lại thấy nặng. Dốc ra, chị nhận ra bên trong nó là một cái gầu cao su, loại gầu vẫn dùng để kéo nước giếng. Đặc biệt, trong gầu lại thấy một vật nặng, bọc trong một cái áo trắng. Hồi hộp, chị Thư thò tay vào kéo vật nọ ra. Vật nọ rời tay chị, rơi xuống đất. Trời! Đó là một cái đầu người bị cắt rời! Một cái đầu người! Chị ngất xỉu ngay sau đó. Tỉnh dậy, chị ngửi thấy mùi hương khói. Thì ra những người ở quanh hồ đã đến, đốt hương cầu cúng cho vong linh người xấu số.
Đầu người bị hại này được mô tả như sau: Hung thủ đã dùng dao sắc, cắt vát từ cằm lên tới gáy, vì vậy thủ cấp này gần như không có cổ. Vì đã ngâm nước lâu ngày nên trạng thái nguyên thủy của nó đã bị phá hủy nham nhở. Tên sát thủ không dừng lối hành xử man rợ ở đó. Y còn xẻo môi dưới, cắt chóp mũi và cắt một bên tai nạn nhân, Không những thế, trên da thịt đã nhẽo nát của cặp má nạn nhân, còn nhìn thấy những đường dao sắc rạch ngang dọc. Tên đại ác quyết định xóa hết nhân dạng. Nên chỉ còn có thể nhận được đó là một cái đầu đàn ông vì mái tóc cắt ngắn.
Hiện thời, đầu người này được lưu giữ trong phòng đại phẫu của bệnh viện Thành Đô. Việc tìm tung tích nạn nhân đang được Công an Quận 1 tiến hành cùng với việc truy tìm kẻ sát nhân.
 
 
 

2

Lý Quân Sầm, chủ quán Karaoke, ổ mại dâm trá hình số nhà 125 phố Dân Chủ nọ thật là một con cáo già tinh quái. Lướt qua các căn buồng nhỏ chứa các cặp trai gái đang trong cơn đắm dục, lão nhận ra ngay một gương mặt khách lạ, tên đàn ông mắt ba góc, mặt mũi dị dạng, điệu bộ bất an chưa một lần đến ổ nhện này của y. Tuy nhiên, mân mê chòm râu cằm vì một liên tưởng bất ngờ, vừa ló mặt ra khe của buồng ngoài, nghe người rao báo quảng cáo về vụ trọng án cái đầu người bị cắt rời, y vẫn còn đủ tinh quái để nhận ra ngay hai bóng công an viên vừa lướt qua. Y biết cả tên hai người nọ. Và y hiểu ngay, bộ máy điều tra vụ án vậy là đang vận hành quanh quất đâu đây.
Quả nhiên lúc này, Nhâm và Trừng, hai thiếu úy công an, cùng tuổi hai mươi tám, vừa đi qua trước mặt quán Karaoke của lão già. Cuộc đi khởi đầu từ trụ sở Công an Quận, một ngôi nhà hai tầng cũ kỹ, quét vôi vàng ở giữa phố Giang Hà, một con phố lớn san sát các shop buôn bán quần áo thời trang, hàng điện tử, mỹ phẩm sầm uất vào bậc nhất thành phố. Hai người có chiều cao sấp sỉ nhau, một mét bảy mươi ba, bảy mươi tư: nhưng một thì khỏe khoắn thô phàm, một thì nhỏ nhắn, nhã nhặn; tuy thế trên nét mặt trai trẻ của họ đều lồ lộ vẻ hăm hở, háo hức khác thường; cuộc đi có vẻ như bắt nguồn từ một tự nguyện, một nhu cầu giải tỏa hơn là một trách nhiệm được phân vai.
Trời mùa thu, sáu giờ đèn cao áp trên đường phố đã bật sáng thì Nhâm và Trừng đi qua mặt tiền cái quán Karaoke ở phố Dân Chủ nọ. Tới đây, có lẽ là vì vỉa hè bị các hàng quán lấn chiếm ngổn ngang, chật chội, nên họ chuyển sang kiểu đi theo hàng dọc, kiểu đi rừng, người đi sau giẫm trên nốt chân người đi trước. Nhìn kiểu đi là lạ của mình và bạn, Nhâm nhớ đến bài bút ký Một lần tới Thủ đô của nhà văn Trần Đăng hồi học ở lớp 12 trung học phổ thông. Bài văn kể chuyện mấy chiến sĩ giải phóng quán từ Việt Bắc về Thủ đô Hà Nội nhập học trường Quân chính. Khi ấy, Cách mạng tháng Tám năm 1945 vừa thành công, thành phố còn dày đặc bóng lính Tưởng Giới Thạch. Đường phố rộng mà các chiến sĩ vẫn quen lối đi rừng. Người đi sau giẫm lên dấu chân người đi trước. Mắt mở mà không trông. Tai mở mà không nghe. Chối bỏ ngoại cảnh, họ chỉ nhăm nhăm mục tiêu tối thượng đã xác định thôi. Nhâm rất thích thái độ tự tin, nghiêm nghị và có phần bí hiểm của các chiến sĩ nọ.
Còn Trừng, kẻ giành phần đi trước Nhâm? Khác với Nhâm, trong óc Trừng chẳng còn một bóng hình nhân vật văn học, một câu Kiều, một Định luật Niutơn nào hết. Hắn quên ráo. Học hành lỗ mỗ, hết lớp chín là ở nhà lăn lóc việc đồng ruộng. Mê siếc cá, kéo vó, đánh giậm, mò cua, bắt ốc hơn đọc sách làm toán. Bố mất sớm. Mẹ làm ruộng, nhà đã nghèo lại ốm đau quặt quẹo luôn. Trừng mang cốt cách một con người đồng quê chất phác, trung tín. Bù lại sự thiếu hụt của kiến thức sách vở, Trừng rất giàu năng lực thực tiễn. Không sâu sắc, tư duy giản lược, nhưng ứng phó khá biến hóa, nhiều khi lắt léo bất ngờ. Trong Trừng có cái thông tuệ, khôn ngoan, hoạt bát của kẻ sớm va chạm trường đời và sống hết mình với cuộc sống. Cái đức hy sinh, sẵn sàng nhận phần thiệt thòi, gánh chịu việc nặng nhọc vì nghĩa lớn là một vẻ đẹp trội bật trong tính cách Trừng. Ba ngày trời qua, Trừng vần cái xe ba bánh Ural tã tượi từ săm lốp tới binh xăng, chở Nhâm đi các cơ sở, ngõ ngách phố phường thu nhận tin tức vụ án, và bây giờ họ quyết định chuyển giai đoạn, trực tiếp gặp mặt đối tượng khả nghi đây.
Chiều thu muộn đột ngột trời trở lạnh. Gió mùa về, nhìn thấy từng luồng mây xám mang theo lá lẩu, bụi bặm, rác rưởi quét lướt thướt trên nền trời tím bầm như tiết đọng và cứ như thế mãi không chịu chuyển về đêm mà phát ớn. Bảy giờ, hai người gặp nhau ở trụ sở Công an Quận. Nhâm mặc thêm cái áo len cổ lọ. Trừng vẫn phong phanh cái áo bay cỏ úa. Tặc lưỡi, sau khi nhìn trời với ánh mắt thật thờ ơ, hai người cùng rảo bước. Thoạt đầu, họ đi qua những phố xá buôn bán lớn. Mới có mấy năm thực hiện chính sách đổi mới, chuyển sang nền kinh tế thị trường mà cảnh sầm uất đã có vẻ như quá tải. Điện nê-ông, đèn màu chan hòa, dòng dòng từng luồng lung linh sặc sỡ vắt trên những biển hiệu, những đường gờ ngang dọc của các ôten, siêu thị, nhà hàng. Hàng hóa chen chúc ê hề trên giá, trên kệ, lấn cả ra ngoài vỉa hè, bất kể bây giờ là lúc đêm bắt đầu buông màn. Và chẳng cần quan sát cũng thấy, cuộc chen đua hưởng thụ như những ngọn triều dâng càng lúc càng bồn chồn hối hả, chứ chẳng còn chút giấu giếm e ngại như những ngày nào. Các quán hàng ăn nhậu tràn ra đến tận mép đường. Đâu cũng thấy hàng bia rượu và ít lâu nay, ngoài những món thông thường ăn kèm đã lại thấy thèm ngẩu pín, dê, bò, chó, lợn được quảng cáo là kích dục vô cùng hiệu nghiệm, cùng chân gà nướng Quảng Châu lai rai rất khoái khẩu. Lại đang là giờ quay xổ số, nên đường phố và ngõ ngách nào cũng rầm rập tiếng chân người chạy, tiếng xích lô guồng và tiếng xe máy rú, như muốn chứng tỏ đam mê đỏ đen và giấc mơ kim tiền vẫn chưa bao giờ thôi rời bỏ con người!
Tuy vậy, thành phố không chỉ là những đường phố lớn nghìn nghịt bóng người. Thành phố còn bao gồm trong nó cả những ngõ hẻm thưa thớt nhà cửa và vắng ngơ. Như con ngõ hai anh thiếu úy công an đang đi vào đây. Ngõ hẹp, không đủ cho hai xe đạp tránh nhau và có cảm tưởng nếu dang hai tay ra thì sẽ chạm vào hai bờ tường đá ong ẩm ướt rêu phong ở hai bên. Đó là tường của một dãy nhà cổ ở ngay lối rẽ vào ngõ, dấu tích lối vào một làng quê xa xưa đã hóa kiếp thành một thành phần của đô thị.
Hết dãy nhà cổ quái nọ, hai bên trống tuềnh sặc mùi xú uế. Đó là một bùi đất ngập ngụa rác rưởi, khăm khẳm mùi súc vật chết, mùi cây cỏ, đồ phế thải lưu cữu ải thối, chìm trong một không gian đen sầm. Ánh điện lập lòe cuối cùng hai người nhìn thấy lọt ra từ một căn nhà lợp tôn trống tuềnh bốn bề, không một bóng người, khi họ vượt qua bãi rác nọ. Có lẽ ban ngày đây là cái kho trung chuyến vật liệu đá sỏi, tre gỗ dùng trong xây dựng. Quẹo phải, họ gặp một bờ rào găng cao vút. Lối đi men theo bờ rào nọ và một bên là một dãy ao sâu thăm thẩm, đen ngòm.
Tối như bị bịt mắt, cả hai cùng có cảm giác như đang rơi xuống một cái giếng sâu, đang đi vào một đường hầm kín mít. Có lẽ ở đây chưa bao giờ có ánh mặt trời. Chỗ nào cũng lép nhép, lầy lụa. Chỉ có thể nhận biết được đường đi nhờ sự dẫn lối của cảm giác. Bít lấy mũi là mùi bùn tanh sặc. Mò mẫm một lúc, lát sau nhờ ánh sáng từ xa phản chiếu trên mặt dãy ao tù hắt lên, hai người mới nhận ra họ đang đi vào một vùng đầm hoang. Bước thấp bước cao, chốc chốc lại hẫng trượt một nhịp chân, hai người lại vội ngồi xuống sờ soạng và, ngẩng lên họ nhìn thấy ở thăm thẳm tít xa lập lòe những chấm đom đóm xanh lè ma quái. Giật mình, họ rởn người vì tiếng ếch nhái ì uôm chợt rộ lên như cố tình dọa nạt. "Mẹ nó chứ, chui rúc vào nơi kiệt cùng này chỉ có bọn bất lương và ma quỷ thôi!" Đứng lại lần này, nhổ nước bọt phì phì, chửi đổng một câu, Trừng đã nhận ra phía trước anh, trong bóng đêm, lờ mờ vừa hiện ra một vùng cây xanh thâm u, le lói một vài chấm sáng nhỏ ti như mắt nhện ăn đèn. Anh liền quay lại như nín thở.
- Nó đây rồi. Nhâm à.
- Chính xác chứ?
- Hôm qua đã xác minh qua hai người ở đầu ngõ. Một bà đang công tác ở tòa án. Một ông tài xế tàu hỏa đã về hưu. Trong này chỉ có độc nhà hắn thôi.
- Chắc chắn hắn có nhà không?
- Thường ban đêm hai vợ chồng ít khi vắng nhà. Hắn làm thợ ở Xí nghiệp cơ khí Nam Đồng. Thợ bậc cao, chỉ làm theo giờ tầm. Vợ, bán thịt lợn, có mặt ở chợ vào các buổi sáng.
- Được rồi. Cứ thế đã.
- Để tôi!
Kéo Nhâm về phía mình, lại như bao lần, Trừng giành vai trò mở đường. Nhưng, thốt nhiên vừa dấn lên mấy bước, Trừng liền giật thột mình vì cảm giác hẫng hụt và lập tức anh nhận ra, Nhâm cũng đang đưa hai tay quờ quạng tìm mình. Tất cả những gì hai người vừa nhìn thấy ở phía trước đều đã biến mất. Họ vừa rơi xuống một cái hố sâu? Hay chính là bóng đêm như một bầy quái vật vừa bổ ra bao vây họ? Xung quanh họ là những bức tường đen ngòm chắn lối. Và đưa tay ra, họ chì chạm vào người nhau. "Mẹ nó chứ! Thế là thế nào nhỉ?" Trừng lại nhổ bọt, càu nhàu. Nhâm cố định thần. Nhưng, quái lạ, anh có cảm tưởng là đã bị bưng kín hai con mắt và trạng thái mù lòa khiến anh không thể nhúc nhích được, dù chỉ là một bước nhỏ. Anh đang chìm nghỉm trong bóng đêm. Bóng đêm tăm tối. Bóng đêm tội lỗi. Anh đang đối mặt với nó, với bóng đêm, với hồn ma bóng quỷ. Là thế chăng, cái chức nghiệp anh đang theo đuổi và hiện thực này sẽ trở thành một ám ảnh dằng dai khó dứt bỏ trong anh? "Rõ ràng là hỏi thăm hai nhà đầu ngõ họ bảo đi độ một cây số thì tới mà”. Trừng quay ngang quay ngửa, mình nói mình nghe. Hay là lạc lối? Nhưng chả lẽ là vì quẫn trí, lú lẫn nên lạc lối? Anh cố mở to mắt, tập trung thần lực, phóng cái nhìn ra xung quanh. Ngay cả bóng Nhâm, anh cũng không nhìn thấy. Chỉ có tiếng con muỗi vo ve đâu đây. Tiếng con muỗi quầy quả dai dẳng đâu đây khiến cả hai bắp tay anh như mọc lông lá, nổi gai xù xì.
"Có ai ở đây không"?
Trừng đã quyết định tự giải thoát. Anh giậm chân, nghển cổ, quát thật to. Và nhận ra câu hỏi nọ đã lọt thỏm vào khoảng không, anh liền nghiến răng kèn kẹt. Anh bảo bắt được tên sát nhân, anh sẽ bắt nó ăn cứt và bắt nó phấi đi bằng bốn chân. Có lẽ phải quay trở ra, hỏi lại đường đã. Nhâm bần thần nghĩ. Vì quả thực từ lúc bắt đầu dấn sâu vào cái ngõ này, anh đã thấy nghi ngại, không yên lòng rồi.
“Có ai ở đây không cho tôi hỏi thăm nào”!
Lại một lần nữa, Trừng lên tiếng. Lần này anh cất giọng thật to, thật đĩnh đạc. Và Nhâm nhận ra, đón nhận câu hỏi khẩn thiết và đã thấm nhiễm lo âu của Trừng, xung quanh vẫn chỉ là khoảng không đen quánh lặng im tuyệt đối và hoàn toàn chết chóc mà thôi; đây là chốn không người, là vùng tử địa, là bãi tha ma. Nhưng mà chả lẽ họ đã lạc lối nhầm đường? Chả lẽ là họ đã mê lú, đã bị ma đưa lối quỷ dẫn đường? Nơi đây xa cách nền văn minh. Nơi đây hoang sơ, bán khai. Đây là quãng khuyết sử mênh mông. Lưu hành nơi đây không phải là các định luật vật lý học hiện đại. Đây là nơi ngự trị các quy luật rừng rú. vô thường. Đây là cái ngõ hoang, là con đường liên thông với cõi giới âm ti địa ngục; từ ngõ hoang này quỷ sứ mang hình người ngày ngày từ địa phủ đi lên, gia nhập vào thế giới loài người.

3

Ông Tầm nói:
- Bây giờ chúng ta hãy thử tóm tắt tình hình đánh án vừa qua. Một là. Nhâm đã điều tra chính xác nạn nhân tên là Bội, thợ tiện ở Xí nghiệp Nam Đồng, hai mươi bảy tuổi, nhà ở số 212 phố Dân Sinh. Gia đình Bội sau một hồi kinh hoàng sợ hãi, cũng đã đến phòng Đại phẫu bệnh viện Thành Đô nhận dạng con em họ, nhận thủ cấp Bội đem về an táng. Đó là thắng lợi thứ nhất.
Nuốt nước bọt, gương mặt rộng như dãn ra thật an nhiên tĩnh tại, Trưởng Công an Quận tiếp:
- Thắng lợi thứ hai là việc xem xét các mối quan hệ của Bội. Lọc bỏ, loại trừ một cách cẩn trọng, chúng ta đã thu hẹp dần diện các đối tượng nghi vấn có quan hệ đến cái chết của Bội. Còn lại bây giờ là ba.
- Em có ý kiến được không ạ?
- Nhâm nói đi!
- Em và Trừng cho rằng, trong ba đối tượng đó thì hai là có khả năng can án hơn. Một là cậu Thuyên mà em và Trừng đã thử một lần tiếp cận nhưng chưa được. Thật là kinh khủng, thủ trưởng ạ. Cái ngõ hoang và lúc ấy cảm giác phải đối mặt với bóng đêm mù mịt khiến chúng em vừa kinh sợ vừa linh cảm thấy có cái gì đó rất đáng ngờ ngợ.
- Được! Chú ý cái linh cảm đó, Nhâm. Ông Tầm gật đầu xác nhận, nhìn sang gương mặt rắn rỏi của Trừng: Còn đối tượng thứ hai, theo Trừng có phải là cậu Lẫm? Cậu này là bạn cậu Bội từ hồi đi nghĩa vụ quân sự, làm nghề lái xe ôm ở Hà Nội, nhưng ngày xảy ra vụ án cậu ta khai không có mặt ở Hà Nội. Có đúng không?
Trừng cắn cắn môi, gật gật. Nhâm khẳng định:
- Đúng! Em đồng ý với Trừng, vẫn cần chú ý tới cả cậu Lẫm. Vì cậu này đã có một lần can án, đâm người bị thương bằng dao nhọn. Nghe dân xe ôm nói, cậu này trước là lính Đặc công. Còn người thứ ba anh vừa nói thì...
Ông Tầm nghiêng nghiêng đầu, nheo nheo mắt, khích lệ:
- Nhâm cứ nói đi!
Nhâm tiếp:
- Cậu thứ ba cũng là bạn của Bội, cậu này trước đây cùng ở một khu phố với Bội, cùng yêu một cô tên Huệ, nhân viên ở cây xăng số Tám đường Nguyễn Trãi. Cậu này hiện đang là sinh viên khoa Luật. Ngày xảy ra vụ án, cậu ta đang đi thực tập ở Huế. Việc này em và Trừng đã lấy được xác nhận.
- Ý kiến Trừng thế nào?
Trừng ngẩng lên, mắt lóe sáng:
- Em đồng ý với Nhâm. Vòng vây đã thu hẹp dần rồi. Chúng em nhất định tóm được con thú dữ sổng chuồng này. Bắt được nó, em xin phép thủ trưởng xích cổ nó, bắt nó đi bằng bốn chân và nói thủ trưởng bỏ ngoài tai, bắt nó ăn...
Không nói hết câu, Trừng bỗng im bặt. Thấp thoáng một tình cảm trìu mến vừa hiện lên trong cặp mắt nhỏ của ông Tầm. Cặp mắt ông Tầm, cặp mắt voi tinh tường, hiền hậu lắm. Cặp mắt ấy hòa hợp với thần thái toát ra từ gương mặt rộng, vầng trán cao, khuôn miệng vuông, chỏm mũi như giọt mật treo, đầy đặn trọn vẹn và bình đạm của ông. Mặt ông, phong thái ông thanh đạm thung dung, đôi khi lại có vẻ như ngu ngơ là khác, nhưng thật sự ông là một nội lực vô cùng dồi dào, và thông tỏ mọi nhẽ. Ông được tiếp nhận một nền học vấn trọn vẹn. Đó là điều khác biệt hẳn với đồng cấp ông, những người vì hoàn cảnh eo hẹp bị thất học từ nhỏ. Ông trưởng thành từ một trinh sát viên lên Đội trưởng Đội Điều tra hình sự, rồi Quận phó và dừng lại hơn hai mươi năm ở chức vụ Trưởng Công an quận này. Chức vụ, cấp bậc của ông so với người cùng trang lứa, tuổi tác, xem ra còn nhiều thua thiệt. Nhưng ai có thể so sánh được với ông về sự từng trải và những gì ông đã giúp ích cuộc sống và nghề nghiệp! Ông hiểu biết sâu sắc cuộc đời và do sống thực sự với mọi biến cố vận động của cuộc sống cùng những huyền thoại của nó, ông dùng ngay cuộc sống để giải thích cuộc sống, ông sống với từng tình huống cụ thể, tiếp cận với sự vật bằng chính sự thật, không định kiến, qua loa nửa vời, nên ông là cả một kho báu kinh nghiêm về sự thật. Ông là tình yêu tha thiết thật sự mặn mà với nghề nghiệp và do vậy, với cuộc sống chân chính của con người. Ông có cả một kho chuyện về các vụ án mà ông là người trực tiếp tham gia xử lý. Chỉ mới nghe người khác thuật lại sơ sơ vài vụ mà Nhâm đã mê liền. Nhẩn nha rồi mình sẽ kể. Ông nói. Nhưng có lúc nào nhẩn nha được, cứ liên miên vụ án này chưa qua, vụ án khác đã đến, nhắc ông, ông cười, tặc lưỡi: Thôi, để đến khi về hưu, mình sẽ viết lại vậy.
Ông Tầm là vậy, và bây giờ cả Trừng và Nhâm, sau khi đã trình bày ý kiến của mình về vụ án kinh hoàng và man rợ nọ, đều im lặng nhìn ông, trong sự ngưỡng mộ, vô cùng tin cậy.
Nhâm về đây làm việc dưới quyền ông Tầm đã năm năm. Anh nghĩ: Thật là diễm phúc cho mình. Từ một thị trấn nhỏ miền rừng núi tính Lao Cai, hết bậc phổ thông, Nhâm về thành phố học Đại học An ninh rồi về Quận này nhận việc, với Nhâm, ông là hình ảnh để lại ấn tượng đầu tiên và sâu đậm nhất, là hình mẫu để anh noi theo. Nên đã có lúc anh không khỏi bỗng dưng giật thột mình. Liệu ta có thể hoàn thành công việc không nếu bên ta vắng bóng ông? Ý nghĩ ấy thường khi ám ảnh Nhâm. Anh đã quen sống, làm việc với ông. Ông là phần linh hồn cuộc sống ở nơi đây. Không thể quan niệm được một ngày nào đó bỗng dưng ông lại vắng mặt ở trụ sở này và mọi việc lại không có sự bảo ban của ông. Có lẽ vì đã có lúc bằng linh tính, anh đã nhận ra, đời ông không phải là hoàn toàn suôn sẻ. “Một lần, sau một tháng đánh án ở Tây Bắc, ông ấy trở về nhà. Đẩy cửa, bước vào buồng, ông sững lại. Trên chiếc giường của vợ chồng ông, vợ ông đang trần trụi cùng một gã đàn ông là em họ ông. Để nguyên ba lô trên vai như thế, ông quay ra, đi thẳng. Và từ đó, không trở về nữa...". Trừng, chà, cái anh chàng ngộc nghệch này xem ra cũng là tay thóc mách đây, nên hắn đã nghe đâu được câu chuyện đời tư đó của ông Tầm và kể vậy với Nhâm? Nhưng, ngoài chuyện đó ra còn những câu chuyện ngầm ẩn, phức tạp khác trên đường đời? Những điều không thể dự tính có thể bất chợt xuất hiện ở bất cứ lúc nào và bất thần chia tách ông và Nhâm? Nhất là hồi này, ông mắc thêm bệnh cao áp huyết. Và một hôm đang ngồi trò chuyện với ông, Nhâm nhận ra Trừng bỗng đứng phắt dậy, gắt: "Để nghị thủ trưởng bỏ tính sĩ diện của ông đồ xứ Nghệ đi! Sĩ diện là thua thằng cùn đấy”! Thằng cùn nào? Vậy là sẽ có một nhân vật mới nữa sẽ xuất đầu lộ diện và rất có thể là sẽ tạo nên những chấn động bất thường cho cuộc sống của ông, của Nhâm yà mọi người trong cơ quan này?
Ngoài phố, nắng sáng choang. Lẹp kẹp tiếng guốc dép người đi lại. Chếch cửa trụ sở lại là Rạp chiếu bóng Tân Dân và xa hơn tí chút về bên tay phải là một ngã năm, ở đó từ sáng sớm một cái loa đã oang oang đọc bài xã luận: "Toàn dân hưởng ứng tháng phòng chống tệ nạn xã hội”. Và vào lúc này, như trêu ngươi ông Tầm, Nhâm và Trừng, một chiếc xe đạp phía trước là một dàn báo từ đâu lò dò lăn bánh đến, dừng lại ngay ở trước trụ sở, cất tiếng rao rè rè. Alô! Alô! Một hai ba bốn. Xin mời đồng bào đón đọc báo ngày hôm nay. Tin thêm về vụ án man rợ cái đầu người tìm thấy ở hồ Thanh Thiên... Tin thêm gì vậy? Đã tìm thấy hai cẳng chân, hai cánh tay của nạn nhân ở bãi rác Khương Lý và dưới hồ Thủy Tức. Gia đình nạn nhân tên Bội đã tổ chức an táng cho con em họ. Tin thêm gì vậy ? Người đàn bà bới rác tên Nguyễn Thị Thư hóa ra là có một cuộc tình éo le với người đàn ông tự xưng là thầu khoán. Còn cô này là dân xứ Thanh, vốn đã có một đời chồng, nhà ở chính cái làng có truyền thống chuyên nghề đi... ăn xin, ăn xin mà xây nhà dãy dọc dãy ngang...
Trừng càu nhàu:
- Đúng là chuyện nọ xọ chuyện kia. Thiên hạ coi như được xem một vở kịch đẫm máu ly kỳ. Còn mình thì lo sốt vó.
Ông Tầm khim khíp hai con mắt hiền điềm đạm:
- Chúng ta có quyền khiêm tốn, nhưng có nghĩa vụ phải tự hào về công việc của mình, Trừng à.
- Em đâu có ý phàn nàn.
- Trừng và Nhâm có thấy điều này không? Với các nhà khoa học thì mục tiêu tối thượng của họ là tìm ra, tạo ra những điều, những giá trị mới mẻ trong thế giới vật chất và tinh thần. Anhxtanh tìm ra Thuyết Tương đối Niutơn phát minh ra Định luật Vạn vật hấp dẫn. Nhà nông học Lương Định Của tìm ra giống lúa mới. Đại thi hào Nguyễn Du sáng tác nên Truyện Kiều. Còn chúng ta? Chúng ta thì hình như công việc ngày ngày chỉ là lặn lội trong tăm tối, khám phá ra những điều có vẻ như chẳng mới mẻ gì và chẳng cần thiết cho ai cả. Chẳng mới mẻ, chẳng cần thiết cho một ai, nhưng lại cần thiết cho sự sạch sẽ của cuộc sống xã hội, cho sự yên bình của con người. Mình nghĩ thế, hai cậu có thấy được không? Vừa rồi Nhâm nói lại tới cảm giác khi đi vào cái ngõ hoang nọ. Như vậy là Nhâm, Trừng nói riêng và chúng ta nói chung, đang đối mặt với cái gì đây? Đối mặt với bóng đêm. Với bóng đêm, với tội ác. Để làm gì? Để cho mỗi ngày một tươi sáng hơn, sạch sẽ hơn. Thế đấy! Vào tuổi này, đôi khi mình tự hỏi: Tại sao ta lại dấn thân vào nghề nghiệp này và đi liền gần bốn chục năm? Trả lời như sau: Tôi cảm thấy không đủ tư cách để không nhận nhiệm vụ này!
- Hay! Đối mặt với bóng đêm cho mỗi ngày một tươi sáng hơn. Và câu nói vừa rồi nữa. Hai câu nói tuyệt hay!
Nhâm reo khe khẽ. Ông Tầm ngón tay gõ xuống mặt bàn, tiếp:
- Bây giờ trở lại câu chuyện những kẻ ta nghi ngờ. Có một chi tiết rất có giá trị tham khảo. Hôm qua Nhâm mới nói sơ qua với tôi lúc cùng Trừng đi tìm nhà cậu Thuyên về.
Trừng nhanh nhảu:
- Đi mãi đi mãi, rồi chúng em tưởng rằng mình lạc lối, thậm chí rơi vào vòng u mê lú lẫn. Nên cuối cùng quyết định quay ra. Tới đầu ngõ hỏi lại thì không phải.
Nhâm khe khẽ:
- Tại sao em có cảm giác đó là vùng ám hơi tử khí, chết chóc?
- Như mình nói lúc nãy, rất nên coi trọng cảm giác, linh giác. Ông Tầm hào hứng: Thêm nữa, như Trừng thăm dò mấy người ở đầu ngõ, họ cho biết: Mấy hôm nay, cậu Thuyên thường bỏ nhà, đi ra phố. Có phải là đang ở trong trạng thái bối rối, bất an không?
- Chà, đó là một câu hỏi rất đáng đặt ra!
Trừng kêu khe khẽ. Ông Tầm nhíu mày:
- Bây giờ thế này. Vụ án dã man này đang gây kinh hoàng cả thành phố. Đây là tội ác của một tên dã nhân, một kẻ nghiệt súc. Mình cảm thông với thái độ của Trừng lúc nãy khi nói, tóm được nó, sẽ bắt nó đi bằng bốn chân và... Thành ra ta phải tập trung giải quyết vụ án này càng sớm càng tốt. Theo mình, lúc này, việc cấp bách thứ nhất là Trừng phải đi ngay Hưng Yên, xác minh lại lời khai của cậu Lẫm lái xe ôm.
- Xin tuân lệnh của thủ trưởng!
- Hãy khoan! Giơ tay, ngoái cổ nhìn ra ngoài của thấy có bóng người lấp ló ở đó, ông Tầm hạ giọng, tiếp: Đi ngay! Và xác định càng nhanh càng tốt.
Trừng đứng dậy.
- Em xin có ý kiến, có phải thủ trưởng sắp bị điều động đi nơi khác?
- Cái gì?
- Em hỏi... có phải thủ trưởng ..
- Đừng lạc đề. Không phải việc vụ án thì lúc khác nói. Nhắc lại, nếu xác minh đúng là Lẫm ngày xảy ra vụ án đang ăn giỗ ở quê thì công việc sẽ thuận hơn rất nhiều cho ta.
Dứt lời, ông Tầm chìa tay cho Trừng, nhưng đánh tia mắt vào Nhâm:
- Nhâm có ý kiến gì?
- Em thấy thủ trưởng quả giỏi khi gọi thủ phạm là tên dã nhân, kẻ nghiệt súc.
Ông Tầm đứng dậy, bắt tay Nhâm, khỏa lấp:
- Đúng là mẹ hát con khen hay! Còn Nhâm ở nhà trực ban. Lúc nãy mình nhận được điện gọi, phải lên sở ngay, chưa biết việc gì! Tạm thế đã. Lúc về sẽ trao đổi tiếp công việc của Nhâm. Được chưa!

4

"Ối các anh ơi, các anh cứu iem mới!"
Vừa bước ra phòng thường trực, mới chỉ nghe thấy tiếng người kêu cứu, Nhâm đã thấy một người phụ nữ trẻ từ ngoài bờ hè tọt vào phòng. Và chưa kịp hiểu đầu cuối, Nhâm đã bị đẩy thẳng ra phía cửa, trở thành tấm bia đỡ đòn đối diện với người đàn ông cao to nghễu nghện, râu quai nón, mũi diều hâu, dữ tợn, tay đang giơ cao một thanh củi gộc.
- Ông kia, làm cái gì thế!
Nhâm quát gằn và trong một phản xạ tức thời, thực hiện thế võ tự vệ, né đầu, Nhâm đưa tay đón thanh củi đang theo đà bổ dọc xuống. Rồi quay phắt lại, nhanh như cắt, tóm cổ tay người đàn ông, bẻ quật ra phía sau, đoạn dẫn ông đến tấm ghế băng trước cái bàn mộc trong phòng, ấn ông ngồi xuống.
- Dạ, cho em xin lỗi anh,
Không thể có cách xử lý nào nhanh gọn hơn. Người đàn ông biết thế yếu, hạ cơn nóng giận, xoa xoa hai tay. Nhâm quay lại phía sau:
- Chị kia! Chị ngồi lên đây.
- Dạ.
- Chị ngồi xuống đi. Giấy tờ ông đâu? Vì cớ gì mà làm mất trật tự cả phố xá thế. Còn chị. Chị ở đâu? Chị...
Lần này thì Nhâm nói không hết câu. Người phụ nữ đưa tay quệt ngang mũi vừa ngẩng lên nhìn anh. Hai con mắt nhớt nhát ánh nước. Cái cằm lẹm. Núm búi tóc to tròn sau gáy và chiếc áo sơ mi màu mận chín. Đó là người phụ nữ bới rác tên Thư, người đã nhặt được cái đầu bị cắt rời của Bội, nạn nhân của một vụ sát hại man rợ. So với hôm chị đến quận khai báo lại sự việc, nửa tháng đã qua, giờ trông chị đẫy ra. Trên cặp mắt lá răm là hai cái vòi lông mày mới tỉa làm dáng, những nốt tàn nhang đã biến mất. Đôi lưỡng quyền nhô cao đổ rạn như bôi phẩm.
- Dạ, tên iem là...
- Thôi, tôi đã hỏi chị trong vị thế chị là nhân chứng của vụ án, tôi cũng đã đọc bản tự khai của chị rồi. Còn câu chuyện vừa xảy ra là thế nào? Ông nữa? Rồi đến lượt ông nói.
- Dạ, lần trước tại trụ sở này, trong lời khai về bản thân iem, iem nói có chỗ chưa đúng, iem không có chồng. Người đàn ông vừa rồi đuổi đánh iem, nó đây không phải là chồng iem, không phải người làng iem, cũng không phải là thầu khoán. Nó chỉ là dân cửu vạn ở ga Trần Quý Cáp. Vợ nó làm ruộng ở Phủ Lý, nhưng nó nói dối là chết rồi. Iem mắc lừa nó. Được một tháng thì vợ nó mò lên. Cứ gậy gộc, đòn gánh nó bổ vào iem. Người iem còn đầy vệt thâm tím nó đánh đây! Nó còn dọa tạt cát xít vào mặt iem. Thế là iem phải bỏ đi. Iem vạch vôi vào mặt quân lừa đảo. Thế nhưng, nó lại như chó động đực nó đi lùng iem!
- Hừ!
- Dạ, nó đi tìm iem. Nó rình iem ở ngõ Sinh Lợi lúc iem đi thu mua phế liệu với giấy báo cũ. Thế là nó túm lấy iem, rồi thuê mấy thằng đầu trọc lôi iem về, đóng của lại. Nó định dở trò dê chó thì iem vùng dậy được, iem chạy vào đây, một mặt để cầu cứu các anh. một mặt để trần tình lại nhân thân iem.
- Dạ thưa anh, anh cho em trình bày. Câu chuyện không phải là như thế ạ.
- Ông nói đi!
Bụng nghĩ, lại chuyện tình ái ghen tuông giành giật của nhau đây, Nhâm đưa mắt giục người đàn ông. Nhưng, người đàn ông gương mặt với bộ râu quai nón trông thì dữ tướng mà lúc này đưa tay gãi chỏm đầu cất giọng thuốc lào khàn rè, nghe lại thấy rất hiền lành:
- Dạ, thưa anh, em và cô ấy cùng là cảnh gạo để bồ đài, muối để bàn chân, nên chúng em thực sự là đã thương nhau.
- Thực sự là đã thương nhau!
- Chị để ông ấy nói.
Người đàn ông ngập ngừng:
- Dạ, vừa rồi là em có nóng nảy, nhưng cũng chỉ là dọa dẫm để cô ấy nghe theo em thôi ạ. Dạ, thật sự là em và cô ấy đã dắt nhau đến Đền Dâu ăn thề. Dạ, em nói sai thì trời đánh thánh vật em. Cô ấy nói, dù có là lẽ mọn, cô ấy cũng quyết gắn bó với em. Dạ, đó là lúc cô ấy bơ vơ không nhà không cửa.
- Ông im đi!
- Để ông ấy nói hết đã.
- Tôi thề với ông bao giờ, hả đồ rậm râu sâu mắt? Anh công an, anh cho iem nói, iem phải vạch mặt cái đồ điêu trá này.
- Úi giời!
- Ui giời cái gì!
- Trông xinh thế mà điêu!
- Ai điêu?
- Mình điêu chứ ai điêu!
- Mình điêu! Thế cái đứa nào thề thốt rằng anh chỉ có một mình mình duy nhất trên đời. Rồi cái đứa nào tham con diếc tiếc con rô!
Câu chuyện thế là đã rõ được tám chín phần rồi. Nó là câu chuyện tình ái tay ba tay tư tranh đoạt thông tục hàng ngày trong nhân gian. Nó là câu chuyện quan hệ trúc trắc giữa đàn ông và đàn bà muôn thuở và thông lệ. Đàn ông, đàn bà, nhu cầu yêu thương, ngọn lửa dục tình và những cuộc săn đuổi, kiếm tìm triền miên. Ấy thế, những đớn đau khổ sở, tức tối, những tình huống bi hài trớ trêu cùng cả một trăm linh một câu chuyện ái tình rắc rối éo le. Khác chăng, ở đây, màu mè bị tước bỏ, bản năng bộc lộ mạnh mẽ, cả hai người đều tự do phô bày, suồng sã và sàm sỡ, vậy thôi. Mới nhớm chân vào địa hạt yêu đương, Nhâm còn đang rất trẻ. Tuy vậy, Nhâm cũng hiểu câu chuyện giữa người đàn bà nhặt rác vô tình có quan hệ tới vụ án và người đàn ông làm nghề cửu vạn này sẽ chẳng xảy ra điều gì mới mẻ và quá nguy hiểm đến an ninh trật tự cả. Cuộc sống sẽ đi theo con đường riêng của nó. Và anh, lúc này sẽ chẳng giúp ích gì cho họ được cả, ngoài vai trò một nhân chứng bất đắc dĩ. Đó, người đàn ông đã dịch lại gần người phụ nữ trẻ tên Thư và khi thấy Nhâm quay mặt đi, y liền quờ tay lên vai chị.
- Mình ơi, mình không về thì đêm nay anh biết ngủ với ai.
- Ngủ với ai thì kệ xác anh!
- Ôi, mình ơi, đôi môi mình đang mơn mởn như cái hoa hàm tiếu thế kia, hai cái nhũ hoa của mình như hai quả dừa thế kia, để không thì nó phí đi mình ạ.
- Phí cũng mặc tôi!
- Thôi thì anh xin lỗi mình. Cũng là do chai rượu thuốc Minh Mạng Hoàng đế mình mua cho anh uống để tăng lực.
- Mình mua cho anh uống để tăng lực! Nói nghe cứ như thật ấy nhỉ?
- Thì chính mình nói là rượu này ông uống bà thích đấy thôi.
- Hứ! Ai nói bao giờ?
- Đấy, mình cười rồi nhé.
- Rõ dơ! Ai người ta cười! Rượu với chả chè. Chưa rượu mà đã đêm bảy ngày ba, hùng hục như trâu như ngựa, chết khiếp người ta rồi. Từ nay thì đừng có hòng!
Nhâm đứng dậy, đi về phía căn buồng thường trực. Câu chuyện còn tiếp diễn thế nào nữa khi trên mặt băng ghế dài chỉ còn lại hai người đàn ông đàn bà nọ. Chưa xong đâu. Thật là thế vì ngay sau đó, khi người đàn bà đưa tay lên chùi mắt và phụng phịu, thì người đàn ông đã nhanh nhẹn sán tới, chộp lấy cổ tay chị. Không chịu, chị vằng ra. Quyết không thua, người đàn ông liền xáp tới ngay tắp lự. Giật lui ra đầu ghế, người đàn bà nguây nguẩy thề rằng chị sẽ không để bị mắc lừa lần nữa. Trong khi ấy, không hề nao núng, người đàn ông đứng dậy, chỉ cái bóng đèn điện treo bung biêng ở giữa phòng, thề độc rằng anh ta chỉ coi mình chị là vợ chính thức, còn người đàn bà lăng loàn đến đánh ghen với chị chỉ là con nhân tình nhân bánh chốc lát, ông ta đã cắt đứt từ lâu rồi.
- Thật mà, anh thề sẽ cắt đứt hoàn toàn với con thành nanh đỏ mỏ ấy. Anh sẽ sống với mình. Sẽ chỉ yêu quý mình. Sẽ ăn đời ở kiếp với mình! Một mình mình thôi!
- Thèm vào!
- Đấy, mình thèm vào rồi chứ.
- Bỏ tôi ra!
- Thư à, hay là em bắt anh quỳ xuống xin lỗi, em mới tha thứ cho anh?
- Ai dám bắt anh quỳ!
- Hoan hô, thế là em bằng lòng tha thứ cho anh rồi nhé. Thư ơi! Tình anh là tình thực. Cứ tưởng rằng em thích danh vọng địa vị, nên anh mới mạo nhận mình là thầu khoán. Chứ anh chỉ là anh cửu vạn lương thiện, tay làm hàm nhai, không biết ăn trộm ăn cắp, lừa dối ai bao giờ. Nào, đưa tay anh dắt. Hay là cho anh bế em lên như các buổi tối ở nhà mình?
- Thôi đi, nỡm lắm nữa! Không sợ các anh công an các anh ấy cười cho à!
Trên sân khấu hay giữa cuộc đời đấy, cái hoạt cảnh trai gái ỡm ờ tán tỉnh, nựng nọt hờn đỗi chèo kéo nhau này? Chả nên can thiệp chứ đừng nói là quát mắng họ. Nhâm quay đi. Nhâm đứng ngoài cuộc. Ái tình ở trạng thái đơn sơ này hóa ra cũng đủ cung bậc những là ngúng nguẩy, nhõng nhẽo, mơn trớn, vỗ về hội đủ sắc hương, kể cả mùi vị tục lụy và cuối cùng thì Nhâm hiểu rằng, sự hiệp nhất nhất định sẽ tới theo nguyên lý người đàn bà cần đến người đàn ông và ngược lại, dẫu chỉ là tạm thời, và đó là lúc Nhâm cần phải biến đi, biến đi để người đàn ông được tự nhiên hơn trong việc làm lành với động tác đỡ tay người phụ nữ, dìu chị dậy, đưa chị ra về và câu chuyên sẽ chấm hết. Chấm hết đi để Nhâm lo việc khác, việc truy tìm kẻ giết Bội.
Sự việc đã diễn ra đúng là như thế. Tuy nhiên, Nhâm đã phải giật mình quay lại và nhận ra mồ hôi bỗng tứa ra ướt đầm chân tóc mình. Nhâm vốn là một kẻ nhạy cảm, dễ bị xúc động. Người phụ nữ trẻ vẫn còn chút tấm tức đi theo người đàn ông tình nhân ra tới cửa, liền giật tay, thình lình ngồi thụp xuống đất, ôm mặt nức nở một hồi dài:
- Ứ ừ, tôi về với anh, nhưng tôi không đi thu nhặt phế liệu, tôi không đi bới rác nữa đâu. Anh nói anh yêu quý tôi thì anh phải cho tôi vay vốn, tôi buôn đầu chợ bán cuối chợ, để kiếm miếng cơm sinh sống. Tôi không đi bới rác nữa đâu đấy. Một lần nhặt phải cái đầu lâu người cũng đủ tôi tởn đến già rồi!
Hóa ra tội ác man rợ nọ vẫn còn là nỗi ám ảnh khủng khiếp với người phụ nữ này, với những người có quan hệ, với chính Nhâm.

5

Nhìn thấy chiếc xe xítđờca mô tô ba bánh, nhãn hiệu Ural nổ máy pình pình sơn hình Huy hiệu Công an ở mũi xe rẽ vào, ông trưởng thôn già đang ngồi đan rổ rá trên cái sân gạch nhà mình vội chống dao đứng dậy, mau mắn cất tiếng chào.
Trừng xuống xe, trụt mũ lưỡi chai lau mặt:
- Chào bố. Xã bố trẻ con nói tục có bằng. Hỏi đường về nhà ông trưởng thôn Vân, đứa nào cũng kêu: Đéo biết!, Cãi nhau là văng: Nói như buồi thầy!
Ông trưởng thôn cười, hở hàm răng trống:
- Báo chí của tỉnh phê mãi rồi. Đoàn thanh niên. Đội thiếu nhi. Hội phụ nữ cũng đã năm lần bảy lượt phát động thi đua chống nói tục rồi. Thế mà cũng đéo sửa được. Nêu cả khẩu hiệu: Thuộc một câu thơ hay, bớt một câu chửi tục. Mà cũng đéo ăn thua. Thế quý vị định hỏi ai?
- Hỏi nhà ông Xây.
- Ở đây có bốn người tên Xây. Một là Xây điên. Ông này đi bộ đội, một lần được phân công làm nhiệm vụ nghi binh thu hút hỏa lực địch, nhưng bỏ đồng đội chạy thoát thân, giờ ân hận nên phát bệnh tâm thần, suốt ngày đi lang thang, nói năng lảm nhảm, đéo hiểu bố nói gì. Một là nữ giáo viên góa chồng, nhưng còn tốt nái. Một nữa, hăm mốt tuổi là cán bộ ngành Thuế có thời du học ở Nga nên trẻ con vẫn gọi là Alécxây. Một nữa là phó may Văn Xây.
- Chúng tôi hỏi ông Xây thợ may.
- Thế thì đi theo lối bên trái này. Rồi vào ngõ Đầm. Thấy nhà hàng giò thì hỏi. Để tôi dẫn chú đi!
- Thôi, khỏi cần. Cám ơn bác.
Gửi lại chiếc Ural lấm như ma chôn ma vùi, chào ông già trưởng thôn, Trừng xắm nắm đi ngay. Rẽ vào một con ngõ nhỏ được chừng hơn trăm bước, nghe tiếng giã giò lóc chóc trong một căn nhà mái bằng nhỏ như cái miếu bên đường, anh dừng bước, ngó vào.
- Chào các bác!
- Chú ở trên tỉnh hay dưới huyện về đặt giò liên hoan đấy nhử? Lò giò tôi nổi tiếng cả nước mà. Cam đoan bổ dương, tráng khí, đéo có hàn the mà đánh rơi xuống đất thì nẩy như hòn tẩy.
- Bố độn chuối xanh vào chứ gì!
- A, anh này quái chiêu đây. Nhưng đây đéo có thế!
- Nói đùa vậy thôi. Tôi là công an. Có việc cần gặp một mình bác Văn Xây phó may.
- Chà!
Người đàn ông vừa nói ngậm miệng, vội cúi xuống, hai tay hai chày gỗ nặng phầm phập lao xuống khối thịt đã nhuyễn nhão nhọp nhọp nhẹp nhẹp trong lòng chiếc cối đại. Đứng xem ông giã giò là một người đàn ông cao kều, gầy gò, mắt lom lom, mồm rộng, môi vén như môi ngựa, vẻ từng trải và khôn ngoan. Nghe Trừng hỏi tên, ông liền vỗ bộp vào ngực, kêu: “Văn Xây phó may là tôi đây ạ”. Rồi vội vàng chào người giã giò, dẫn Trừng về nhà mình.
Nhà ông Văn Xây ba gian lợp ngói, cao lênh khênh như cái minh tinh. Nhà rộng, tiện nghi đầy đủ. Gian giữa đặt tủ chè, bộ tràng kỷ. Gian bên bày tủ ly, trong lớp kính sáng choang phản chiếu, nhìn rõ con búp bê Nga, chiếc phích đỏ Trung Quốc, chiếc máy cátxét Nhật, bộ ấm chén Thái. Đáng chú ý là hai bình rượu ngũ xà đặt trên nóc tủ và hàng trạm gỗ áp nóc nhà, kỳ khu, đủ hình tiên nữ, chùm nho, chim chóc gắn ở đỉnh tường, do thợ Sài Gòn làm, tốn hơn hai triệu bạc.
Chính là vừa bước vào nhà, thấy Trừng đưa mắt nhìn căn nhà, ông Văn Xây đã tự khoe thế. Ngồi sắp chân bằng tròn trên bộ ngựa quang dầu bóng lọng, ông kéo cái điếu bát lại, dịt thuốc lào vào lỗ điếu, bật lửa châm đóm, không hút vội, ề a và xởi lởi ông cũng cho Trừng biết ngay, rằng ông là kẻ đa tình, hiện ông có hai bà cùng sống trong căn nhà này. Ấy, cái ái tình nó là vậy, ông nói, không dùng lý luận mà hiểu được; không dùng đạo đức mà bỏ được; không dùng luân lý mà ngăn được, nó phát sinh ở đâu, cứ để nó ở đấy thôi. Thành ra, ông cười hề hề, đang làm Phó Giám đốc xí nghiệp chuyền sản xuất chai lọ đựng thuốc nam của huyện, trượt dốc một phát về vườn, thành anh phó may thôi. Hề hề...
- Bác Xây ạ, cám ơn bác đã tâm sự. Thằng em cũng khoái chuyện đó lắm. Nhưng xin để hạ hồi. Còn bây giờ, công việc cái đã.
- Nhất trí với chú!
- Em ở Công an Hà Nội. Giấy tờ đây, xin bác kiểm tra thoải mái. Bọn em có một số việc muốn hỏi bác. Xin bác trả lời thật cẩn trọng cho.
Ông Xây rót nước mời Trừng, rồi dụi que đóm vào cạnh điếu, gật gù:
- Tất nhiên là vẫn nhất trí với chú. Người chính đính lời nói đéo có thể cẩu thả, nói như buồi thầy được. Chết thôi, tôi vừa nhỡ mồm, xin lỗi chú nhé!
- Không sao! Em nói tiếp nhé. Như các cụ nhà ta thường nói, tu ở chùa nào phải tụng kinh chùa ấy, nghĩa là phải đúng với lề thói, tức sự thật, bác ạ.
- Đúng thế. Chỗ nào không biết tôi xin là bổ trống. Lục túi lấy cuốn sổ tay, Trừng tranh thủ vào việc ngay:
- Bác Xây này, bác có quen ai ở Hà Nội không?
- Có chứ ạ.
-Ai thế?
- Cậu Nguyễn Đức Lẫm.
- Lẫm đạp xích lô ở Hà Nội.
- Đúng thế. Hắn là em họ đằng vợ tôi.
- Bà cả hay bà hai thế?
Không thể ngờ Trừng nhanh nhạy thế. Nhưng cười hề một tiếng cụt ngủn, ông Xây đã vanh vách:
- Bà cả. Hắn đi Bộ đội Đặc công. Năm một chín bảy tám phục viên. Võ nghệ cao cường, súng dao thành thạo. Đặc biệt món phi dao. Cây chuối đằng kia. Hắn đứng đây, trăm phát trúng cả trăm, đéo trệch phát nào, ở quê chẳng có việc. Thế là hắn theo bè bạn lên Hà Nội. Lên đó, hắn đạp xích lô. Giao du đủ loại, nghe nói có lần đâm trọng thương một thằng. Vào tù vài lần. Chậc, nhưng nó là cái sự khứ anh hùng ẩm hận đa. Nghĩa là mất cơ hội, người anh hùng phải nuốt hận, cám cảnh lắm.
- Được rồi!
Trừng hơi ngẩng dậy, miệng cười mủm mỉm vì câu nói tục buột mồm của ông Xây, bàn chân to sều giậm giậm khe khẽ dưới gầm bàn.
- Nhưng mà bác Xây này. Bác nghe kỹ câu hỏi này của em nhé.
- Xin chú cứ tự nhiên.
- Lâu rồi, Lẫm có về đây không?
Một câu hỏi thật bình thường và Trừng đã cố tỏ ra rất dửng dưng mà thật sự Trừng không thể không chú mục vào đôi môi dày đỏ thậm như dính quết trầu của ông Xây,
Đúng là như thế đấy. Là bởi vì ông phó may cởi mở đa tình ơi! Câu trả lời của ông mà không khớp với lời cung của thằng em họ bên bà cả nhà ông, chẳng hạn, ông bảo rằng lâu lắm chẳng thấy hắn lai vãng về đây, thì thôi rồi Lẫm ơi, đời mi rắc rối rồi đấy. Rắc rối vì mi khai láo, và như vậy mi vẫn chưa có thể được đưa ra khỏi diện nghi vấn như lòng ta đang mong muốn đấy.
Ngậm đầu xe điếu vào miệng rồi mà vẫn chưa hút được điếu thuốc. Trừng nhận ra, ông phó may lại để que đóm tắt. Hay là ông cố tình dụi nó vào cạnh điếu để nó tắt ngấm, để kéo dài thời gian. Để làm cho Trừng nghẹt thở vì chờ đợi và lo lắng. Vì dẫu sao, Trừng và Nhâm vẫn cho rằng Lẫm là kẻ vô can. Và việc anh phải đánh xe lặn lội về đây chẳng qua chỉ là để công việc được tiến hành thật kín nhẽ thôi. Xưa nay, ông Tầm vốn là người vô cùng cẩn trọng. Mà ông Tầm cũng như Trừng như Nhâm thôi, cẩn trọng là phải, vì câu chuyện quan hệ đến sinh mệnh người ta. Làm sao lại có thể qua loa tắc trách được?
Nhưng mà sao ông Văn Xây Phó Giám đốc, mắc vòng tình ái về vườn, lại như cố tình kéo dài thời gian trả lời vậy. Ông là kẻ trải đời. Ông đã nắm chắc chân lý rồi nên ông định lỡm cợt Trừng chăng?
Đó, ông vẫn chưa trả lời Trừng. Với tay lấy cái chổi lúa treo ở cây cột cái, ông quét sàn sạt mặt bộ ghế ngựa. Và như nhận được hiệu lệnh của ông, một mâm rượu từ dưới bếp đã được một thiếu phụ trịnh trọng bưng lên từ lúc nào, đang dừng ngấp nghé ở ngoài hiên, sau cái dại tre.
- Hà hà... đến bữa rồi. Chả mấy khi chú đã cất công về đây. Nói vài câu thế là hiểu cái sự mục đích của chú rồi. Bí mật mà. Nhưng... quân với dân như cá với nước. Ngày còn rộng, tháng còn dài. Chén cái đã, chú công an.
Ông Văn Xây gài cái chổi, quay lại cười hề hề. Người đàn bà đặt mâm, mở lồng bàn. Một chai rượu 65 đục lờ nút lá chuối. Hai bìa đậu phụ. Một đĩa dồi chó lẫn với thịt chó luộc. Trừng liếc mắt qua gương mặt người phụ nữ. Chà! Ông Xây ngoại lục tuần, gồ ghề, xương xẩu. Còn người phụ nữ này khéo chỉ ngót ba mươi, mũm mĩm, tròn trịa, ngực nuôi con nhỏ đầy ụ. Và chẳng cần hỏi, ông Xây đã kéo Trừng vào mâm rồi ghé tai anh:
- Thôi thì tội tạ vạ lạy. Nó cũng là cái non kém của con người. Cô ấy gặp cảnh giữa đường đứt gánh, chuyển về làm giữ trẻ ở đơn vị tôi. Ấy thế rồi có con với nhau lúc nào không hay. Hóa ra, trong mọi việc, con người cứ ngơ ngác như vạc đui ấy thôi, chú ạ.
Người phụ nữ trẻ lại đã bước vào, đặt lên rìa mâm một đĩa giò hai tầng. Cái thịnh tịnh của chốn làng quê với người thi hành công vụ. Một quan hệ mới mẻ vừa được thiết lập.
Không thể chối từ, Trừng dềnh dênh đùi, nhìn người phụ nữ, vui vẻ:
- Chắc là giò nẩy như hòn tẩy đấy! Chị ngồi đây cho vui.
- Dạ. Em xin phép! Để anh và thầy em nói chuyện ạ.
Người phụ nữ trẻ đi ra cửa. Ông Văn Xây nâng chén rượu, chạm cạch vào cạnh chén trên tay Trừng, chợt như bâng quơ:
- Nó là cái giỗ của chú em bên bà cả nhà tôi, chú công an ạ.
- Vâng.
- Là tôi nói tới cái việc chú hỏi. Tức chuyện can hệ đến thằng Lẫm em họ bà cả tôi, chú ạ...
Đặt chén rượu xuống rìa mâm, ông Xây chíp chíp môi:
- Đầu đuôi câu chuyện nó là thế này. Giỗ người anh họ Lẫm tên là Thế năm nay đúng lúc tôi tìm được hài cốt chú cháu. Phải vào tận Cam Lộ cơ. May, gặp đúng ông cụ bồi một chín bảy hai mùa hè Quảng Trị đỏ lửa là du kích, người đã mai táng chú cháu. Cụ còn giữ cả cái đồng hồ Pôndốt của chú cháu. Người chết oan thiêng lắm, chú công an ạ. Từ Quảng Trị ra, tôi cho chú cháu vào cái ba lô, đeo lên vai, vừa đi vừa trò chuyện. “Em ơi, anh đưa em về quê đây. Em phù hộ cho anh không bị nhà tàu, nhà xe, công an, thuế vụ họ khám xét nhá! Không thì họ đuổi cả hai anh em mình xuống tàu, xuống xe đấy, em à”. Cứ lầm nhầm thế mà trót lọt, mà thông đồng bén giọt hết.
- May nhỉ?
- May thật. Nên giỗ năm nay, tôi phải cố tìm cách mời bằng được thằng Lẫm về.
- Lẫm và ông chú tên Thế quan hệ với nhau thế nào?
- Anh em họ nhưng nó quấn quýt với nhau từ bé. Vào bộ đội, có lần còn gặp nhau ở Khe Sanh. Thành ra ở Hà Nội mà Lẫm nó cứ thì thoảng lại nhắn tôi: Giỗ anh Thế ngày nào báo em biết, em về ngay.
- Tốt rồi! Vậy ngày giỗ là ngày...
- Ngày 3 tháng Tư Tây, tức hăm sáu tháng Ba Ta.
Nén một hơi thở trong lồng ngực, Trừng đặt mạnh chén rượu xuống mặt phản rồi ngẩng phắt lên:
- Thế hôm đó mấy giờ Lẫm về đến đây?
Ông Xây nhíu mày tặc lưỡi:
- Quãng ba giờ gì đó.
- Lẫm ở lại đây có lâu không?
- Cả buổi mà. Hắn đi xe đạp về. Tôi mời ông Hai nhà giò mà lúc nãy chú đã ngó vào ấy và một nữa tên là Kiển, bạn từ hồi còn đương chức Giám đốc chai lọ ở huyện. Tôi ngồi đây. Lẫm ngồi cạnh cây cột cái kia. Hắn uống có độc một chén rượu rồi xin kiếu. Hỏi, hắn bảo dạo này hay đỏ mặt, nghi là mắc chứng áp huyết cao. Rồi kể chuyện thời ở bộ đội, hắn mò vào doanh trại bọn Mỹ ở Cửa Việt, bắt được một con đầm bằng cao su...
- Ăn đến mấy giờ chiều thì xong?
- Quăng sáu giờ.
- Sau đó?
- Sau đó, Lẫm nói hắn phải ra nhà ông lang cẩm xin đơn và sáng hôm sau ra hiệu thuốc Quảng Sinh Đường ở huyện để mua thuốc cam mũi cho con gái hắn.
- Nhà ông lang cẩm ở đâu?
- Ở ngoài đê. Khách đến nhà ông ấy cứ là từ sáng đến tối mịt còn chưa vãn.
- Bác dẫn chúng tôi đến đó được không?
- Sao lại không được!
- Thế thì...
- Ô hay! Chú cứ ngồi xuống uống với tôi chén rượu đã. Tôi còn muốn tâm sự với chú nhiều chuyện nữa cơ. Kìa, chú.
Mặc ông Xây đứng dậy theo, đưa tay níu áo, Trừng đã trụt vội xuống đất, xỏ chân vào đôi giầy da cao cổ, xốc áo. Người phụ nữ trẻ từ sân bước lên hàng hiên, kêu trời sắp mưa to đấy. Không thể trần trừ, nấn ná hơn được nữa. Phải sang ngay nhà ông lang cẩm để xác mình thêm một chi tiết và nếu đúng thì có thể đặt Lẫm ra khỏi vòng nghi vấn. Và vụ án có thể được giải quyết nhanh chóng, trọn vẹn. Thời gian đang chạy đua với Trừng. Trừng hấp tấp chụp cái mũ lên đầu.
- Ơ kìa, đã ăn được miếng nào đâu, chú công an.
- Cám ơn bác gái.
- Nhưng mà gì thì cũng phải ăn một tí cho nó ấm bụng chứ.
Ông Xây nói và trụt xuống bộ ngựa, đưa tay níu tay Trừng:
- Đéo hiểu nó ra thế nào nữa. Chú công an, tôi còn câu chuyện muốn tâm sự với chú mà.
Trừng xô lại, kéo tay ông Xây, gật đầu chào người phụ nữ, rồi cùng ông bước ra cửa:
- Thế thì bác lên xe, ta vừa đi vừa trò chuyện với nhau vậy nhé! Bác thông cảm. Việc nhà binh mà!
Lúc ấy trời đã chạng vạng và lắc rắc mấy hạt mưa.
Trừng không thể chậm trễ một giây phút nào nữa!
***
Toàn bộ lời khai của Lẫm đã được xác minh đi xác minh lại là đúng. Ngày xảy ra vụ án và ngày hôm sau nữa, Lẫm vẫn ở làng Vân. Anh ta có tham dự buổi giỗ ông anh họ tên Thế ở nhà ông Xây. Rồi sau đó đã đến xin đơn thuốc ở nhà ông lang Cẩm, ở hiệu thuốc Quảng Sinh Đường phố huyện còn lưu giữ cái đơn thuốc anh ta bỏ lại. Chi tiết hơn, ông lang Cẩm còn xác nhận đã cho Lẫm cái bu gà để nhốt hai con gà giò ông tặng để Lẫm đem về tần với toa thuốc ông cắt cho con Lẫm. Và ở nơi Lẫm thường trú tại thành phố, công an đã tìm thấy chiếc bu gà đó. Lẫm vô can! Lẫm đầy đủ bằng chứng ngoại phạm! Lẫm ở ngoài danh sách nghi ngờ! Như vậy có nghĩa là đối tượng nghi vấn chỉ còn một như Nhâm và Trừng dự đoán. Như thế đấy, tính ra con người phải trải qua bao nhiêu thiên tân vạn khổ, vượt qua bao nẻo đường vòng vèo, tốn bao công sức, chịu bao hy sinh khổ sở, dò dẫm từng bước chân, với hy vọng là dần dần tiếp cận với sự thật. Sự thật! Vì sự thật là cái luôn ở ngoài ta, sự thật vốn là khách quan, còn dự báo của ta thì đặc sệt tính chủ quan; và quá trình đi đến sự thật trước nay của con người về căn bản vẫn chỉ là công việc mò mẫm được hình dung như là của một kẻ mắc chứng đui mù! Mò mẫm trong sự khôn ngoan, và ngu xuẩn của một kẻ đui mù! Vì so với cái ta đã biết thì cái chưa biết bao giờ cũng là một đại lượng khổng lồ!
Như vậy chuyến đi về làng Vân đã đạt được một ý nghĩa: Loại trừ Lẫm ra khỏi danh sách tội phạm. Cùng với kết quả đó Trừng còn thấy mình trở nên từng trải hơn nhờ câu chuyện về cái chết tức tưởi của người em họ đằng vợ ông Xây mà ông cố tình kéo dài thời gian câu chuyện, để giãi giề tâm sự với anh.
Em họ bên bà cả ông Xây tên Thế. Thế nhập ngũ năm 1968. Năm 1972, tốt nghiệp sĩ quan, vào chiến trường Quảng Trị. Đó là thời kỳ chiến tranh cực kỳ ác liệt. Quảng Trị, vùng Thành cổ, được mệnh danh là cái cối xay thịt người. Một chi tiết tiêu biểu. Đơn vị đêm nào cũng phải nhận quân. Ban đêm, không ánh sáng, sờ má tân binh, thấy phỉnh phình măng tơ, thì biết là ở hậu phương mới viện binh vào, hôm sau, chôn cất, còn chưa kịp hỏi tính danh.
Thế ở đơn vị pháo cao xạ, phụ trách một đại đội, trong một tiểu đoàn vừa được phong tặng danh hiệu anh hùng. Lần ấy, tiểu đoàn bị một sư đoàn quán Mỹ bao vây. Hết cách, tiểu đoàn đành quyết định phá hủy toàn bộ pháo và mở đường máu rút lui. Lệnh ban ra: Mỗi khẩu pháo đặt mười kilôgam bộc phá rồi giật nổ đồng loạt. Nhưng lệnh không được thi hành. Chiến sĩ ôm pháo khóc ròng ròng, không ai nỡ sát hại người bạn đã đồng hành sinh tử bên nhau. Cuối cùng đành chọn biện pháp xô pháo xuống vực sâu, hy vọng ngày trở về tìm lại nhau vậy. Vũ khí đã vậy, còn người, rút ra sao đây? Đại đội trưởng Thế được Tiểu đoàn trưởng gọi tới. Nhiệm vụ được giao: Dẫn năm chiến sĩ bí mật mở một đường rút về phía Tây Bắc để đơn vị rút theo. Là sĩ quan trẻ, dũng cảm, luôn nghiêm chỉnh chấp hành lệnh của cấp trên, lại nhận ra vinh dự được đảm nhiệm, Thế phấn khởi lên đường. Nhưng lò mò đi được nửa cây số, tốp chiến sĩ cùng Thế bỗng thấy pháo địch giội xuống như mưa. Thì ra, chả có đường rút nào cần được mở hết. Chả có nhiệm vụ mở đường vinh quang nào hết! Họ đi được vài phút thì đích thân Tiểu đoàn trưởng gọi điện, cố tình qua mạng điện, lộ cho địch biết, để địch nã pháo tập trung vào hướng nọ, để rảnh hướng khác cho Tiểu đoàn trưởng rút êm ro. Thà rằng Tiểu đoàn trưởng nọ cứ công khai nói cho Thế và năm chiến sĩ cùng đi biết nhiệm vụ của họ đơn giản là thu hút hỏa lực địch thì dù có hy sinh họ cũng yên lòng vì biết đó là cái chết cao cả. Đằng này họ chết vì bị lừa, họ đâu có được cái vinh quang mở đường máu. Họ chỉ là quân bài, phương tiện trong tay Tiểu đoàn trưởng. Kể lại chuyện cho Trừng nghe, ông Văn Xây thở dài, nói: Sau này có người sống sót ở đơn vị ấy trở về, cho biết, lúc ấy trung đoàn đang có ý định chọn một trong hai người, hoặc Thế, hoặc Tiểu đoàn trưởng đi học trường Quân sự cao cấp Frunze ở Liên Xô!
Mười hai giờ đêm đó, xác minh lại toàn bộ sự kiện, một lần nữa, Trừng nhảy lên chiếc Ural phóng về Hà Nội. Đường về mới nhận ra chiếc xxítđờca Ural đã tã tượi lắm rồi. Giờ mới kinh ngạc là tại sao lượt đi nó lại có thể phăm phăm như tuấn mã thế, trong khi nó thực sự chỉ là con ngựa già, đầy khuyết tật. Nó lây nhiễm cái hăm hở của Trừng chăng? Còn bây giờ, bao nhiêu là cái già nua, kém cỏi của nó lộ toẹt tất cả ra. Có lúc, Trừng vã mồ hôi đạp cần khởi động mà nó chẳng nổ máy cho. Lau bugi, tháo bộ chế hòa khí ra thông đường xăng, nó chạy được hơn chục cây lại tậm tịt, rồi rì rì rồi ì ra như một đống sắt ở vệ đường. "Đ. mẹ mày!" Trừng đá vào lốp xe trước, chửi. Kéo bình ắc quy ra xem, hóa ra nước đã cạn kiệt. Vội soi đèn pin tìm bãi cỏ ven đường, hớt nước mưa trong mấy vũng nước đọng, đúng là tìm năng lượng từ trong vũ trụ, nó mới nổ đành đành chuyển bánh. Nhưng, được một quăng nữa, nó lại xỉu dần, rồi khựng một phát chết hẳn. Hết xăng! Hết xăng giữa nơi đồng không mông quạnh. Mệt phờ, Trừng lăn ra bên đường, thiếp đi, cho đến khi nghe thấy tiếng còi ô tô, vội nhổm dậy, bốc bùn chạt vào biển số xe, rồi chạy ra đường giơ tay làm hiệu ngăn một chiếc xe tải vừa đi tới. "Tớ ở công an tỉnh. Tương trợ cho ít xăng nhớ!" Lái xe trong tỉnh lẽ nào không nể mặt công an tỉnh. Mẹo vặt của Trừng hóa ra hiệu nghiệm! Có xăng, chiếc xe lại tiếp tục chạy được. Tuy vậy, hoàn cảnh cũng chẳng cải đổi được bao lâu. Chiếc xe chết vặt luôn. Chỉ nhằm nhằm một mục tiêu là về càng nhanh càng tốt để báo cáo ông Tầm xin chuyển vụ án sang bước khác, Trừng còn hơi sức nào nghĩ đến chuyên tạt qua nhà thăm mẹ nữa. Mẹ Trừng đã bảy mươi tuổi rồi. Mẹ già như chuối chín cây. Mẹ lại đã bị một lần nhồi máu cơ tim rồi. Làng quê lúc nào cũng vẫn là làng quê nghèo nàn, tăm tối thôi. Mẹ đau ngực mấy ngày mà các con cháu lại cứ đánh gió giải cảm, kêu là thời tiết thay đổi nên đau nhức xương cốt. May mà lần đó Trừng tình cờ tạt qua. Cũng trên chiếc Ural này, Trừng đưa mẹ về được một bệnh viện thành phố kịp thời. Ôi, làng quê. Vệt tre thâm đen mờ mờ trong đêm đang lướt qua bên Trừng, vùng lúa gạo của đất nước đồng điền ăn sát tới rặng tre, nơi Trừng đã được sinh ra, lớn lên và bây giờ cũng như mãi mãi, Trừng cũng chỉ là đứa con cật ruột của ruộng đồng thôi.
Trừng là đứa con của vùng quê lúa này. Trừng từ lẫm chẫm biết đi đã biết chăn trâu cắt cỏ, làm ruộng, bắt tôm tép, cua cá. Trừng có thể nói cả buổi không biết chán công việc tưởng là đơn sơ, nhàm chán này. Bắt cua cá tôm tép với Trừng cũng như võ thuật, chiêu cao nhất là vô chiêu. Nghĩa là Trừng không cần tới giậm, vợt, cần câu. Trừng có thể thao thao liên tục về ba loại giậm, từ giậm nhất nan nhỏ, mắt mau, tới giậm cua nan to chủ yếu để bắt cua, về những buổi cào sông, cào ao đông vui như hội làng. Tất nhiên nghề nào cũng có thủ mẹo của nó, sướng mắt làm sao khi trông thấy con tôm con tép nó nhảy. Trừng đặt cái giậm xuống đoạn ruộng gần bờ. Trừng dập mô giậm từ từ, ộp ộp... nghe tiếng nước ập vào lòng mõ rồi vọt ra, phát thành tiếng. Chà, các chú cua đang nấp ở bờ cỏ béo ngậy lập tức khờ khoạng tám cái cẳng mò ra. Đã có lần Trừng bâng khuâng tự hỏi, ở đâu có được cái cảnh hội hè sông nước như vùng quê Trừng? Đó là những buổi chiều sau cơn mưa lớn. Lúc ấy đàn vịt giời trở về. Không ít hơn ngàn con đâu. Chúng lượn vòng ngay trên đầu ta như một dải lụa mềm. Kỳ lạ hơn, khi chúng vừa hạ cánh, đậu kín một bãi sông bên hữu ngạn, vươn cái cổ dài cất những tiếng kêu hợp đoàn hai âm tiết một thì bên phía đối diện với chúng đã trắng xóa cả một vệt cánh cò. Cò, đủ loại cả trăm con, từ các thung xa đang bay về hợp đoàn. Diễm phúc cho những ai được một lần chứng kiến cảnh hội hè sông nước này! Vì lúc này, từ các thôn làng rải rác, những kẻ trai trẻ như Trừng với giậm, lưới, vó, nơm đã hào hứng tràn ra. Thật là nước non đủ rộng để dang rộng tay đón khách gần xa. Chẳng ai phải chịu phần thiệt cả. Ai có phận nấy. Cò mò cua bắt tép ở chỗ cò. Vịt giời lặn lội ở phần mình. Và bọn Trừng, những kẻ khôn ngoan nhất, đã lặng lẽ tuồn xuống con sông nhỏ sau cơn mưa đã ứ đầy nước. Dàn hàng ngang là các anh siếc cá. Các anh lặng lẽ đẩy chiếc siếc chìm, cắt chéo cánh sẻ từ bờ bên này sang bờ bên kia. Và ngược chiều với họ là đám đánh giậm cào sông; cứ mỗi tốp ba bốn anh một, họ cho giậm chạy ngầm cào quét tận đáy sông, khiến lũ tôm tép sợ hãi, cậy sức búng mình nhảy loạn xạ. trông thật thích mắt quá!
 
Tang tảng sáng, trời tầm tã bỗng đổ mưa. Trên đường quốc lộ Năm, đèn những chiếc xe đi ngược chiều nhòe nhoẹt ánh vàng. Tạt xe vào cái trạm xăng ở con phố đầu cầu bắc qua sông Cái, Trừng tránh cơn mưa. Cô bé bán xăng có mớ tóc xoăn trước trán hỏi: "Anh có mua xăng không? Sao anh phải đi lại đêm hôm khuya khoắt thế?". Trừng bảo, tôi tranh thủ về thăm bà mẹ bị ốm. Mưa đổ ào ào, kèm theo gió lớn. Cô bán xăng gạt món tóc xoăn đang xòa trên trán nói: “Gió mùa về đấy. Còn mưa to, anh cho xe vào trong này mà trú. Chưa đi được đâu"!

6

Chiều ấy, gió mùa về đem theo hơi lạnh và mưa bụi phủ mờ phố xá. Hình như có việc động chạm đến số phận mình, ông Tầm tiếp tục đi họp ở trên Sở. Trừng đi Hưng Yên chưa về. Gia đình Bội có lời mời tha thiết. Đang lúc phân tâm, nhưng Nhâm không thể không nhận lời. Và anh tự nhủ: Sẽ nhớ mãi buổi lễ rước vong hồn Bội lên chùa này, nhớ từng chi tiết có quan hệ đến từng khâu công việc cùng những cảm giác lạ lùng lần đầu tiên được biết; kể từ khi anh xuống xe, bước vào cổng ngôi chùa làng nọ đúng lúc một ngọn gió quẫy lộng khiến những tàu chuối ướt đằm rung soàn soạt và dựng đứng hết cả dậy, như một linh hồn sống động nào đó vừa thức tỉnh, trở về.
Chung quy. Nhâm vẫn chưa ra khỏi cơn ám ảnh ghê rợn. Cũng như mọi người, như người phụ nữ tên Thư bới rác nọ, Nhâm vẫn không thể dừng dưng trước tội ác và cái chết, nhất là cái chết bất đắc kỳ tử, thảm khốc, phi tự nhiên này. Nhâm nhớ rất rõ rằng khi Nhâm đi qua cái sân gạch ướt đẫm xanh rêu, bước lên bậc thềm ngôi thượng điện thì nhận được bàn tay chìa ra đón của một người đàn ông:
- Cám ơn chú công an. Chú đến, thật là an ủi gia đình chúng tôi lắm đấy ạ.
Người đàn ông đón Nhâm nói. Bàn tay ông xương xẩu, lạnh giá. Nhâm nhớ lúc đó Nhâm đã khe khẽ rùng mình. Không phải vì hơi lạnh giá từ bàn tay ông truyền sang và không khí hiu hắt từ trong ngôi điện thờ hắt ra. Mà chủ yếu là bởi vì gương mặt ông. Ông là anh trai của Bội, kẻ bị sát hại. Một gương mặt lành lặn hoàn toàn. Một hàm răng xin xỉn. Nhưng vừa nhìn thấy mặt ông, Nhâm đã lập tức quay đi. Hiện lên trong óc Nhâm là cái đầu cắt rời của Bội, ngoài hàm răng còn nguyên vẹn, những bộ phận khác đều bị cắt xẻo, rạch xẻ nham nhở và đã biến thành dị hình.
- Dạ, mời chú ngồi xơi nước ạ.
- Chú ngồi đây, chú công an.
- Chú Nhâm ơi. Biết là các chú bận trăm công nghìn việc mà còn bớt thời giờ tới với em, gia đình chúng tôi thật là cảm kích lắm đấy ạ.
Quanh Nhâm là tiếng mời chào của các ông các bà họ tộc nạn nhân Bội. Nhâm ngồi xuống một chiếc ghế cạnh cái bàn nhỏ, nhận chén trà và đưa mắt nhìn quanh, khe khẽ cúi đầu đáp lễ lại mọi người. Buổi lễ rước vong hồn Bội lên chùa đã bắt đầu từ lâu rồi. Lúc này, trước ngôi điện thờ ba tầng đèn nến sáng trưng, mờ mờ hương khói, lung linh tượng các chư Phật sơn son thiếp vàng, hơn hai chục các ông các bà đã khăn áo tề chỉnh, ngồi sau lưng một người phụ nữ đội một chiếc mâm phủ vải đỏ, trên hai cái chiếu rải liền nhau đang như chập chờn trong ảo giác hoang mê. Và sau đó, trong tiếng mõ đều đều buồn tẻ, tiếng kinh tụng những mật ngữ bí hiểm, giữa tiếng chuông đồng như một dao động nguyên thủy phản hồi lần lần nới rộng không gian, chính Nhâm cũng rơi vào trạng thái mê mị mịt mù.
Na mô đại bi hội thương Phật bồ tát
Na mô hắt ra, đát ra đà ra dạ dạ
Na mô a di gà bà bò kiết đế thiết bát ra.

Ngồi cạnh Nhâm là ông anh trai Bội và một ông già râu cằm lõng thõng tự giới thiệu là bác ruột Bội. Ông anh trai Bội vóc người trung bình. Đầu to, vai hẹp, bắp thịt nở nang, chân tay dầy nặng. Ông làm nghề thợ mộc. Ghé tai Nhâm, ông nói cho Nhâm biết, hằng đêm ông vẫn mê thấy Bội về đòi đầu.
- Tôi sợ quá, anh ạ - Ông nói - Tôi và Bội em tôi rất giống nhau. Nên thấy em Bội kêu khóc, tôi phải giải thích rằng: Đây là đầu anh, còn đầu em các anh công an đã tìm thấy rồi, đã an táng tiếp cho em rồi.
Nhâm sởn da gà khắp hai bắp tay. Ông anh Bội tiếp:
- Tôi còn mê thấy em Bội tôi nó kêu đau, anh ạ. Chú ấy bảo chú ấy bị một cái xẻng đánh vào đầu. Ngã xuống rồi, chú ấy van xin nó mà nó cứ cầm dao nhất quyết cắt đầu chú ấy.
- Khổ! Ông bác Bội từ nãy theo dõi câu chuyện, lúc này liền lắc lắc đầu, nhìn Nhâm chặc chặc lưỡi: Nghĩ mà xót xa quá. Một đời người ta đấy chứ. Nhưng mà anh công an ạ, xét theo số mệnh thì nó là cái điềm xung trong vòng luân hồi của cháu nó. Ấy thế, nhưng vì cháu nó vắn thân thiệt phận quá, nên mọi sự càng phải chu đáo, anh ạ.
Nhâm đang nghĩ, đời sống tâm linh con người là một vùng bí ẩn, thì ông lại dịch lại bên anh, nhấc chén nước mời anh. Ông bảo, cái sự tang ma mồ mả vốn dĩ không thể sơ suất. Ông kể, năm ngoái sang tiểu cho ông thân sinh, tức ông nội của Bội xong, đêm nào cũng mê thấy ông cụ về đòi hai cái răng cửa. Thế là lại phải ra mộ huyệt đào bới. Tìm được hai chiếc răng của của cụ rồi thuốn xuống, bỏ vào tiểu cho cụ, lúc ấy mới yên. Hài cốt người chết có ấm cúng thì thân quyến mới yên ổn được. Ông bảo, do vậy, nghĩa là do việc thi thể Bội phải thu nhặt rải rác mỗi nơi một ít, chưa hẳn đã đầy đủ nên thủ tục lễ nghi càng phải làm cho đúng bài bản. Từ lễ chiêu tích điện tức cúng cơm sớm chiều, tới ngu tế ba ngày đều phải hết mực trọn vẹn. Người chết, xương thịt chôn dưới đất rồi, nhưng hồn phách chưa yên ổn đâu, nên đưa vong hồn lên chùa làm chay, tụng kinh ba ngày ba đêm cũng là để vong hồn được siêu sinh tịnh độ,
Người anh trai Bội lúc này đã đứng dậy, đi lên phía trên, nhấc chiếc mâm đồng phù vải đỏ từ nãy vẫn đạt lên đầu một người phụ nữ chùm khăn ngồi cạnh nhà sư đang tay gõ mõ, miệng tụng kinh đều đều. Một lớp lễ đã qua. Giờ đây, theo lời mời của ông bác Bội. Nhâm cũng cởi giầy ngồi khoanh tròn trên chiếc chiếu rải, sau lưng đám các bà các ông vừa từ ngoài hàng hiên kéo vào. Và người phụ nữ chùm khăn ngồi cạnh sư thầy giờ đã ôm trong tay một cành tre non do ông anh trai Bội vừa đưa tới.
Na mô đại bi hội thương Phật bồ tát
Na mô hất ra đát ra đà ra da da.

Điều gì đã xảy ra và Nhâm đã cảm nhận được trong khoảng khắc không gian ngào ngạt và mờ ảo khói hương, trong tiếng đọc kinh mịt mùng những thần chú, bí hiệu như từ cõi xa xăm vọng lại? Trong giây phút, Nhâm nhận ra mình như đang từ những suy tư triết học thường nhật cụ thể trở về những vùng miền còn nguyên sơ hoang hoải trong kinh nghiệm mang hình sắc siêu hình.
Lớp lề triệu cành phan đã bắt đầu. Trong tiếng đọc kinh như chuyển giọng, kỳ lạ sao căn buồng bỗng như có hơi gió thổi. Gió thổi nhè nhẹ, những phẩy lá trên ngọn tre non bay bay. Nhưng hình như đã có cái khởi đầu thì sẽ có cái tiếp theo. Nhâm nhận ra, ngọn gió vô hình phát sinh từ đâu đó bỗng chốc mỗi lúc một mạnh lên. Lát sau, không chỉ là những phiến lá bay, cả ngọn tre non trong tay người phụ nữ cũng đã rung rinh. Và sau đó, như cuốn trong một xoáy lốc nhỏ, cả người phụ nữ và ngọn tre cùng rung đảo ào ào. Quả thật, lúc này người phụ nữ ôm ngọn tre non dường như đã thông hội với một mãnh lực vô hình từ thiên đình giáng xuống, đã xoay tròn lắc đảo như trong một vũ điệu thật ma mị, hư huyền.
Ôi! Nhâm đã rùng mình kinh sợ vì bầu không khí u linh, thâm viễn, cổ xưa của màn lễ gọi vong, nhất là khi người phụ nữ ôm cành phan bỗng dưng bật khóc, kéo theo cùng lúc tiếng khóc than nghe thật âm u của mọi người dự lễ. Lúc này, Nhâm có cảm giác trong chốc lát đã tiêu tan hết những giới hạn của cái tiểu ngã cá biệt tại mỗi con người, và cùng với biến thái nọ, cái đại đồng lớn lao, tới đời sống miên viễn của đại ngã tâm linh trong vũ trụ mênh mang vô bờ đã được lập tức xác lập trong mỗi con người hiện diện. Và như vậy, Nhâm đã hiểu ra điều sở nguyện của mọi người: Thể xác Bội, phần vật chất được an táng dưới đất sẽ tiêu tan, nhưng hồn phách, linh thể Bội thì không thể mất. Chúng còn tồn tại, chúng có quyền tồn tại. Và giờ đây, chúng đang trở về. Trở về và nhập vào ngọn tre non, dẫn truyền qua thân thể, tinh thần của người phụ nữ, chị gái Bội.
- Giời ạ! Tay em làm sao lại giá như đồng thế này?
Ngồi bên cạnh người chị một Bội, một bà cụ vấn khăn nhung chợt kêu to hốt hoảng. Cũng là lúc, như đã ngắt đoạn một công việc, ngọn tre non sau khi xoay nhè nhẹ mấy vòng đã lặng lẽ dừng lại, phảng phất buông rủ mỗi nhánh cành, từng nét lá mét xanh.
- Ôi, em Bội ơi! Ách vận đến thì khó tránh khỏi lắm. Em đừng thở dài thế, em ơi.
- Hức hức...
- Khổ thân em! Em đau đớn quá, tủi thân quá. không nói được nên lời đây mà.
- Hức hức...
Chỉ thấy từ trong chiếc khăn đỏ chùm qua đầu người chị một Bội những tiếng nấc khan, bà cụ vấn khăn nhung liền đưa khăn tay lên chùi mắt, nghẹn ngào:
- Em ơi, em đừng tủi phận nữa. Em đừng đòi đầu nữa. Đầu em cùng với thân thể em, nhờ các anh công an tìm thấy, đều đã chôn cả hôm an táng em rồi. Ôi, em ơi, sao em lại khốn khổ đến nông nỗi này! Cả họ hàng ta. các ông bà, cô dì, chú bác, anh chị thương em lắm, Bội ơi.
Từ phía sau, ngồi cạnh Nhâm, ông bác Bội đứng dậy, thấy mọi người cùng cất tiếng khóc, liền vỗ nhẹ hai tay:
- Hỏi cháu ấy xem còn nợ nần ai những gì? Và còn ai nợ nần gì cháu nữa không?
Không có tiếng đáp. Gió đã ngừng thổi. Khói hương tỏa u mờ. Tiếng mõ gõ nghe xa lắc. Bà cụ vấn khăn nhung đưa tay nhấc tấm khăn đỏ chùm trên đầu người phụ nữ. Hiện ra một gương mặt đàn bà trẻ trắng bệch, bơ thờ, ngơ ngác. Tôi đang ở đâu thế này? Chị như muốn hỏi mọi người. Rồi bất thình lình chị ôm mặt ngửa lên trời, gào: “Ôi, em Bội ơi! Em chết oan, chết khổ chết sở, em ơi”.
Nhâm đứng dậy, theo mọi người từ gian cúng lễ trong ngôi thượng điện, ra sân, đi đến chỗ đài hỏa. Ở đó, hai người đàn bà bắt đầu đốt vàng mã cho Bội. Quần áo, giầy dép. Tiền bạc. Một con ngựa. Một con chó, cả một chú thiếu niên và một thiếu nữ mặt mũi rất khôi ngô, gọi là thằng Quỵt, con Nhài, để chúng xuống dưới âm phủ hầu hạ Bội. Cả một chiếc xe đạp nữa. Sao lại cả chiếc xe đạp? Nhâm cúi xuống, nhận ra chiếc xe đạp hàng mã dán nhãn hiệu Favorit.

***
Cái chết! Cái chết của một con người chưa bao giờ là một sự kiện bình thường cả. Vì cái chết là sự kết thúc tuyệt đối một sự sống, một sinh mệnh, một cái gì đó tích cực. Xưa nay, đã có lý thuyết nhân sinh nào dám tỏ ra là coi thường con người và sự sống của nó? Lão Tử nói: Nhân thân tiêu vũ trụ. Nho học nói - Bốn cái lớn là Đạo lớn, Trời lớn, Đất lớn, Người lớn. Kitô giáo nói: Con người là con của đức Chúa trời. Các Mác nói: Con người là tổng hòa các quan hệ xã hội. Con người là vậy, vì thế việc nó ra đi về nơi vĩnh hằng, hiển nhiên là một sự kiện động trời rồi.
Cha Nhâm là Thượng tá Công an về hưu tên Lê Tông. Ông mất hồi chín giờ ba mươi phút ngày 13-4-1990. Cái chết của người cán bộ cao cấp công an, vị Bí thư Đảng ủy phường Cốc Lếu, thành phố Lao Cai, con người đức độ, mẫu mực, gây bàng hoàng cho bạn bè, thân quyến.
- Đêm qua, ông ấy còn đến tôi, ngồi uống cà phê với tôi, dặn dò tôi tì mỉ chương trình nghị sự Đại hội Mặt trận Tổ quốc phường, cứ như ông ấy sắp phải đi xa cơ mà.
- Cách đây ba hôm, ông ấy hỏi tôi: Có cần thì lấy xe đạp cũ của tớ mà đi, tớ từ nay có đi lại đâu nữa mà cần.
- Không hiểu thế nào mà Chủ nhật trước bỗng dưng ông ấy đi bộ đến thăm tôi. Ngồi một lúc, ông bảo luộc sắn cho ông ăn. Rồi ông cho con cháu tôi mười ngàn đồng. Cháu nó bảo: Đã đến Tết đâu mà ông mừng tuổi? Ông không đáp, chỉ cười.
Mọi người thì thào với nhau như vậy. Và Nhâm đã thấy đúng như mọi người sau này nhớ, kể lại: Lúc chuyển cữu cha, trời đang trong sáng, bỗng mây đen kéo đến và đổ mưa sầm sập. Nhưng lát sau, ở ngoài mộ, khi đang vái linh cữu cha trước hai hàng tiêu binh, Nhâm thấy bát hương trên nắp áo quan cha bỗng đùng đùng bốc cháy. Cuộc sống thiêng liêng bao hàm cả phần hữu hình và những gì không nhìn thấy là thế!
Trở lại bàn nước rồi sau đó ngồi vào mâm cỗ sau buổi cúng theo lời mời của ông anh trai Bội khi việc hóa vàng mã cho người chết đã xong, Nhâm nhận ra, không khoác áo nhà chùa, hóa ra sư thầy lại là một trang nam nhi tuấn tú, tóc đen nhánh, mặt trái xoan, môi đỏ chót, gọn ghẽ trong cái áo sơ mi xanh trứng sáo và cái quần len tím bồ quân. Đã thế lại còn bút Pilot cài túi, đồng hồ Seikô một cục lủng lẳng cổ tay trái. Tính tướng khác lạ tí chút chỉ là cái miếng vá đen loăn xoăn mấy sợi lông ở bên trái cằm.
Vỗ bộp vai sư thầy, ông thợ mộc anh trai Bội, đã rũ ra khỏi vẻ ủ dột sầu thương khi nãy, nhe hàm răng xỉn cười hà hà:
- Trẻ, đẹp trai hết ý. Ba mươi chứ mấy. Sư thầy về chùa làng này đã lâu chưa?
Nhâm quay mặt đi. Hàm răng ông anh trai Bội lại khiến anh nhớ tới cái đau bị cắt của Bội. Sư thầy gãi cổ, nhỏ nhẻ:
- Dạ, em người làng này. Chẵn ba chục ạ.
- Thật à?
- Vâng.
Ông anh trai Bội trợn trừng, vỗ ngực bồm bộp:
-Ở làng này sao không biết tớ? Tớ là Hành. Hành thợ mộc. Con cụ Hai Lược thợ cắt tóc. Tớ và Bội là con trai. Trên tớ còn ba bà chị gái.
Chị gái Bội, người cầm cành phan đã trở lại vai người điều hành, từ phía sau đã đi tới, đứng đằng sau ông anh trai Bội, xoa xoa hai tay:
- Dạ, cũng đã chiều rồi. Để mời chú Nhâm công an và sư thầy dùng bữa với gia đình chúng tôi.
- Dạ, cám ơn bác Na. Mời anh công an. Mời các bác...
Sư thầy nhấc đũa, ngẩng lên, nhìn ông anh trai Bội, mau mắn:
- Em đi bộ đội về, bố em là ông giáo Nhị bảo: Bây giờ ở chùa làng, khuyết sư. Mày nên đi học rồi về chùa làng đi. Lúc đầu em chối. Sau thì...
- Cậu đi học là phải.
- Là bởi vì em thấy đạo Phật nó có cái lý của nó, bác và anh công an ạ.
Sư thầy như dạo một hồi chuông mở đầu. Khung cảnh hàng hiên tuy trống trải mà tỏa ra vẻ trầm ẩn và ấm cúng. Nhâm nhận ra vậy. vì lúc này từ đây nhìn ra mới thấy mái chùa vẽ một đường cong uốn lượn, bên những ngọn tháp nhọn uy nghi, giữa một vùng cây cối đang mờ mờ trong ánh hoàng hôn thật yên bình. Thêm nữa, đưa cái nhìn sâu hơn vào phía trong, hai con mắt anh liền ngập trong một vùng sáng lung linh như hào quang tỏa rạng, phát ra từ ngôi tượng Phật bà Quan Âm nghìn tay nghìn mắt, cùng các pho Tuyết sơn, Văn thù, Phổ hiến, các Kim đồng Ngọc nữ và các câu đầu, kẻ bảy chạm khắc hình rồng bay, mây xoắn, sơn son thiếp vàng, an hiện trong một tổng thể hữu cơ, thấp thoáng một tín niệm sâu xa.
- Anh công an, các bác ạ - Sư thầy tiếp - Đạo Phật nói: Con người phải nhìn sâu vào thực tại và hiện hữu của chính nó. Vâng! Quán sâu vào thực tại của con người, Phật giáo thấy rõ thể tính chân thật của con người, thấy rõ cái kho vật lý và tâm lý của con người. Cái khổ tâm lý, đó là nỗi sợ hãi, niềm lo âu, tuyệt vọng, mối hận thù, niềm giận dữ, buồn rầu, sự chán nản. Lấy hiện hữu đau khổ của con người làm điểm xuất phát, Phật giáo triển khai giáo thuyết của nó,.,
Tai vẫn nghe sư thầy trẻ tuổi nói tiếp về nguyên nhân của nỗi khổ con người là vô minh, tham ái, chấp thú, Nhâm ghé sang bên ông anh trai Bội, khe khẽ:
- Anh Hành này. Anh nói là anh mê thấy Bội về kêu bị cái xẻng đánh vào đầu ngã xuống.
- Vâng, hai lần đều như thế.
- Thế còn cái xe đạp Favorit? Hiện nay là mất tích?
- Dạ! Thế thì để tôi nói anh nghe nhé!

7

Hóa ra là ở đây có điện. Và sau tiếng công tắc bật, hiện ra dưới ánh điện vàng vọt là ngôi nhà mái bằng nho nhỏ, hành lang lát đá đỏ chạy hai mặt. Bên trái là dãy nhà lợp ngói, tường toóc si, nửa làm bếp, nửa là chuồng lợn, chuồng gà. Dẫn vào ngôi nhà mái bằng là một lối đi rải sỏi. Một khu vườn quen thuộc ở cách kiến trúc tổng thể với việc tuyển chọn các giống cây thể hiện một năng khiếu thẩm mỹ sơ sài, chăng chớ. Hai cây Hồng xiêm cằn. Một cây Dừa còi. Hai cây Ổi cao vống cạnh một cây Táo dại. Gốc cây Táo dại, dựng một cái xẻng cán tre cao hơn đầu người. Tất cả cây cối đều xác xơ, trong khi cây lá ở những luống hoa Lay ơn và hoa Hồng bạch nơi chân vòng Tường vi, ở bên cạnh cái giếng xây, không hiểu được nuôi dưỡng bằng chất liệu gì mà rậm ròa, xanh um một sắc độ đậm đặc rất khác thường.
Đứng ngẩn dưới ánh đèn ở hàng hiên, người đàn bà lắng tai nghe. Chị nhớ lại hình như cách đây vài hôm chị cũng nghe thấy tiếng người gọi và chị đã lờ đi, cũng không bật đèn. Còn bây giờ thì hình như cũng lại là tiếng gọi ấy, nhưng ở ngay ngoài cổng và chị không thể không bật đèn, lên tiếng và đi ra:
- Chào chị.
- Đêm hôm khuya khoắt, ai gọi gì đấy?
- Chào chị! Anh Thuyên có nhà không, chị?
Cánh cổng mở, hai bóng trai trẻ vừa nhẹ nhàng lọt vào vừa đánh tiếng. Từ trong ngôi nhà mái bằng, hắt ra một giọng đàn ông khàn re, hụt hơi và ngay sau đó, người đàn ông gạt tấm màn trúc che cửa bước ra,
- Chào anh, một người trai trẻ bước nhanh lên bậc tam cấp, nhìn người đàn ông, nhanh nhảu tiếp lời: Anh chị chắc không biết chúng tôi đâu. Chúng tôi ở bộ phận đời sống của xí nghiệp. Muốn đến nhờ anh Thuyên một việc. Ngõ gì mà sâu quá. Đi từ lúc sớm mà mò mẫm mãi mới tới.
Hành lang ướt át đặt sẵn bộ bàn ghế mây đan trắng ngà. Cạnh nó là một cái thớt đại, trên thớt loạng xoạng một đống những là dao phay, dao nhọn, dùi thép, những đồ nghề hàng thịt, mới mài sáng rợn. Người đàn bà ra mở cổng đã quay vào, vội vã nhặt đống đồ nghề và chiếc thớt đại cho vào cái thúng lớn đặt ở cạnh cây cột hiên. Trạc ba mươi lăm tuổi, nhưng phát phì, bụng xệ, ngực chảy, trông chị ta như một đụn thịt. Tuy nhiên đáng chú ý hơn ở người đàn bà này là khuôn mặt có thần có cặp môi vẩu, hàm răng hở lợi và cặp lông mày dựng đứng, trông không thuận mắt chút nào.
- Hai anh ngồi chơi. Cái ngõ sâu khiếp lên được - Người phụ nữ nói, tay rót nước, lấy lại vẻ tự nhiên - Đã về đến nhà là chẳng muốn đi. Đã đi là chẳng muốn về. Nhất là những hôm mưa gió. Đang định bán quách ra phố ở. Thôi, để nhà tôi nói chuyện với hai anh.
- Mời hai anh ngồi!
Người đàn ông ra khỏi tấm màn trúc cất tiếng khàn khàn. Ngáp dài một hơi. Xốc lại chiếc áo lông Đức rồi khom lưng, kéo ghế, anh ta ngồi xuống và từ từ ngẩng dậy. Một cái đầu lởm khởm tóc và gồ ghề, méo mó, với một dải trán hẹp bẹp dí, một cập lông mày đen nhẫy giao nhau và xoắn ốc. Một khuôn mặt nửa kín nửa hở với cặp mắt lồi trành ra ba góc, vàng ệch, đỏ lừ tia máu. Một cái sống mũi vặn vẹo. Một đôi môi rúm ró không che nổi hàm răng nhọn như răng chó. Tỏa ra từ gương mặt dị tướng nọ, không gì khác hơn là cảm giác về sự lại giống, mông muội, biển lận và bất lương.
Linh cảm, kết tinh chiều dày kinh nghiệm và tính nhạy cảm tinh tế vẫn là một trạng thái thực thể khiến mặt hai người trai trẻ thoáng chút ngây ngây như đang ở trong chiêm mộng, nhưng họ lại tỏ ra là những kẻ giàu năng lực chủ động, đặc biệt là người trai trẻ da ngăm có vóc người vạm vỡ. Người này đặt chén nước xuống bàn, nhập vai khách tức thì và bắt chuyện hết sức thoải mái:
- Nghe nói anh chị muốn bán nhà, hả? Đặt giá đi! Tôi mách mối cho. Bộ phận đời sống của tôi có hai vị đang nhờ tôi tìm hộ nhà đấy.
- Họ đang làm việc ở chỗ anh à?
- Làm ở bộ phận tôi. Nhưng ở khu Tập thể Đường sắt đầu phố Hoàn Thiên ấy.
- A, cái chỗ năm nào đó bị hỏa hoạn!
- Thì nó đấy! Chỗ ấy vốn chật hẹp. Mà nhà họ sáu người, tám mét vuông, đến không khí còn không đủ để thở. Ấy là chưa kể đất ấy ông thầy bói bảo: Đấy không phải là đất làm ăn, ở đấy mà kinh doanh thì sáng mặc quần dài đi làm, chiều về chỉ còn độc cái quần đùi thôi.
- À...
Như gặp một đứt gẫy, người đàn bà đáng lẽ phải nói, bỗng ngừng phắt. Không gian đã vi vút một ám hiệu được đánh đi từ tia mắt vàng ệch của người đàn ông và người đàn bà bỗng như nhận ra điều gì đó như là bất cẩn của mình? Sao y lại bán nhà lúc này? Đã đến một khúc ngoặt. Người trai trẻ da ngăm vạm vỡ nghiêng một bên vai, thò tay vào túi áo bu dông, vẫn giữ giọng thản nhiên như vô tình:
- Thôi! Xin lỗi anh chị Thuyên nhé. Nói thật với anh chị là đêm hôm nay chúng tôi đến đây là có tí, việc phải làm phiền đến gia đình đấy.
Và thấy người đàn ông bỗng đặt chén nước xuống bàn đánh kịch, anh liền đứng dậy, tay xòe tấm chứng minh thư bọc trong ni lông cứng đỏ chót, giọng hơi cao lên tí chút:
- Không nói giấu anh chị nữa. Tôi là Hà Văn Trừng. Còn đây là đồng chí Lê Nhâm. Chúng tôi là Công an Quận 1, đang đi điều tra về cái chết của anh Bội, Xí nghiệp cơ khí Nam Đồng. Hiện nay chưa biết kẻ nào đã giết anh ấy. Nhưng được biết anh Thuyên là bạn của anh Bội, nên chúng tôi đến đây để đề nghị anh giúp đỡ.
Xoảng! Cái thúng đựng dao thớt, bỗng như buột khỏi tay người đàn bà, rơi xuống đất, phát tiếng loạng xoạng cùng lúc với tiếng kêu thất thanh của thị:
- Ai giết cậu Bội?
- Bây giờ thì chưa trả lời chị được. A mà này!
Trừng đột ngột ngắt giọng. Người đàn bà ngẩng lên, nao nuốt:
- Cái gì cơ ạ?
- Gia đình ta làm nghề giết mổ à?
- Vâng ạ. Nhưng mà làm sao cơ ạ?
Nhâm đưa mắt qua đống dao dao thớt tung tóe trên sàn hiên, khỏa lấp:
- Về việc anh Bội bị giết hại, anh Thuyên và chị nữa, xin lỗi tôi chưa biết tên, nhưng trước hết là anh, anh Thuyên ạ, anh có trách nhiệm công dân là phải giúp đỡ chúng tôi làm sáng tỏ vụ án. Công việc thì nhiều. Phải xác minh hiện vật. Phải khai báo... Để khỏi phiền phức cho gia đình, chúng tôi đề nghị anh Thuyên cùng chúng tôi ra trụ sở Quận ngay bây giờ.
Phắt đầu lên, người đàn bà tay đang nhặt con dao nhọn, tiếng nói như buột ra vành môi, khê đặc:
- Thế tôi có phải đi cùng không?
- Không cần. Nhìn người đàn bà như cố tìm xem trên mặt y còn điều gì bí ẩn, Trừng hạ giọng: Khi nào cần, chúng tôi sẽ hỏi thêm chị.
- Trời lạnh đấy!
Bước nhanh vào cửa buồng, giọng người đàn bà xao xác hẳn đi. Ngẫu nhiên hay chứa đựng thông tin gì trong câu nói nọ? Người đàn ông từ trong buồng bước ra, vẫn là cái áo lông Đức khoác ngoài, nhưng bây giờ y phồng to như gấp đôi. Có lẽ vì đã ních thêm mấy cái áo len vào người.
Cây ngoài vườn nổi gió ào ạt.
Nhâm nhìn ra, mắt đã chạm phải cái xẻng từ lúc bước chân vào căn nhà này. Giờ, anh nhận ra, trực giác đã lên tiếng mách bảo, rằng anh đã đúng, khi anh chợt nhìn thấy ngoài chiếc xẻng cán tre rất dài dựng ở gốc cây Táo dại và sau đó là cái giếng miệng tròn vạnh, chiếc gầu mới bằng tôn hoa cùng vùng cây lá xanh đặc như nhiễm độc. Ở những luống hoa nơi chân vòng Tường vi, những chi tiết không thể bỏ qua trong cuộc điều tra này. Nhâm đã gặp may mắn ngẫu nhiên? Có thể. Nhưng, những may mắn ngẫu nhiên thật tình chỉ đến với con người khi anh ta có được trạng thái tinh thần mạnh mẽ và sáng láng thôi. Cho nên cũng là dễ hiểu, trong cuộc truy tìm tên sát nhân man rợ này, gần nửa tháng nay, Nhâm đều gặp những tình huống thuận lợi và những cộng sự đắc lực. Xí nghiệp nạn nhân Bội đã cung cấp cho anh nhiều dữ kiện và đã giúp anh thu hẹp dần vòng lưới những kẻ bị nghi ngờ, để sau rốt còn lại một đối tượng duy nhất này; và tiếp đó, cơ sở bí mật đã bám sát người này, phát hiện được cả trạng thái tâm thần đang hoang mang cực độ của y. Trước nay đã có bao giờ anh ta đem thân mình đến tìm thú vui ở cái quán Karaoke, động mại dâm trá hình ở số nhà 125 phố Dân Chủ nọ? Chưa kể, từ cái đêm lần mò đi vào con ngõ như đường thông liên với địa phủ, tới bây giờ nhìn lại một lần nữa khu vườn, cái giếng, cái xẻng thì Nhâm hiểu, công việc của anh và Trừng đã có một bước nhảy vọt, họ đã tới một vạch chuẩn quan trọng. Cái giếng miệng tròn và trên bờ thành cao chừng nửa thước lúc này là một chiếc gầu làm bằng tôn hoa sáng bóng, thả xuống đất một khúc dây ni lông xanh cứng quèo. Chiếc gầu bằng tôn còn mới đủ để nhắc nhở ta rằng, vậy chiếc gầu cũ đâu? Một chiếc gầu bằng cao su chẳng hạn. Chưa hết! Lặn lội ở đâu đó hôm qua trở về Trừng còn cho biết: Cơ sở báo cáo, cách đây ba tuần không hiểu và lý do gì mà nhà này kéo nước giếng kỳ cọ sân sướng, nhà cửa suốt mấy đêm liền!
Trời đêm thăm thẳm. Đi trước, soi đèn pin là Trừng. Tiếp đó là gã đàn ông tên Thuyên. Nhâm nhận ra y bước thập thễnh như chân có có tật. Đang đi, bỗng dưng Trừng dừng bước, quay lại, bất thần kêu ơ ơ và loạng choạng chực đổ siêu, vội ôm choàng vai gã đàn ông, rồi như bị trượt chân tiếp, hai tay tụt từ lưng xuống bụng y. Nhâm hiểu đó là một động tác nhà nghề nhằm kiểm tra xem đối tượng có dắt theo vũ khí không.
- Anh làm cái gì thế!
Gã đàn ông vằng tay, càu nhàu. Trừng cười hì một tiếng cụt ngủn. Nhâm khe khẽ:
- Không có chuyện gì đâu!
- Các anh định giở trò gì với tôi? Đột ngột gã đàn ông đứng sững lại, hai con mắt ba góc của y trành rộng: Tôi với các ông oan oan tương báo đ. gì mà rắc rối!
Trừng xô lại, như sừng sộ: "Ông vừa nói cái gì thế”! Nhâm đẩy Trừng sang một bên, dấn lên.
Oan oan tương báo nào! Nhâm nghĩ. Người đàn ông tên Thuyên này quẫn rồi chăng? Giữa Nhâm và anh ta làm gì có mối thù hận nào. Thậm chí nếu không có vụ án này thì Nhâm đâu biết đến anh ta. Cũng chẳng thừa hơi mà lần mò vào cái ngõ hoang này. Không! Không thù oán, không từng tồn tại một mối liên hệ cá nhân nào hết giữa anh và Thuyên. Nhưng, bây giờ thì hóa ra hai người lại ở thế tương liên, không xa cách nhau được nữa rồi. Bây giờ bỗng như chợt nhớ và Nhâm mới nhận ra ý nghĩa thâm thúy của những lời ông Tầm nói hôm nào. Anh có quyền khiêm tốn, nhưng có nghĩa vụ phải tự hào về công việc của anh. Anh cũng như ông Tầm. Anh vào nghề này không phải từ một nỗi cảm hận cá nhân, cụ thể nào hết. Cha mẹ anh, họ tộc anh không phải là nạn nhân của một tội ác đòi hỏi anh phải trả thù. Không, anh vào nghề này, bây giờ nghĩ lại theo cách nói của ông Tầm, thì có lẽ là do trong bản tính sâu xa, anh không có thói quen dửng dưng, lãnh đạm trước mọi trạng thái nhân thế; trong khi ở Trừng động lực quyết định lại thuộc về bản tính mạnh mẽ, ưa phiêu lưu mạo hiểm và tình yêu chân lý rạch ròi của anh.
- Trừng này, lúc ở nhà Thuyên mình có để ý tới cái xẻng, nhưng nhìn mãi không thấy chiếc xe đạp Favorit. Còn những luống hoa sao nó xanh thế?
- Chốc nữa anh hỏi nó xem.
- Ừ! Còn cái xẻng cán dài ấy, ông có thấy nó dựng ở gốc cây Táo dại không? Tôi nghi đó là hung khí đã đánh chết ngất cậu Bội.
Đang thì thầm, thấy Trừng đưa tay che miệng ngáp, Nhâm vội im tiếng. Phía trước, Thuyên vừa quay đầu lại. Và Trừng vội đẩy vai hắn, thúc hắn đi nhanh rồi quay lại, rọi đèn pin xuống vùng đất trước mặt Nhâm.
- Có mệt lắm không? Chuyến đi Hải Dương vừa rồi ấy!
- Mệt nhất là vì cái xe Ural khốn khổ!
- Nghỉ một vài hôm đi. Đêm nay để việc hỏi cung Thuyên cho mình, Trừng à.
- Chưa xuống sức đến mức ấy, nhưng trở về, qua Sở, nghe mấy thông tin thấy chán ngán thế nào.
- Tin gì thế?
- Nói sau, nhưng này...
Trừng quay lại, bóng cao lêu nghêu đen sầm nổi trên nền trời sao thưa nhạt, ngật ngưỡng, như đang trong cơn say:
- Trưa, tưởng ông ở nhà Quyến, tạt vào, chỉ gặp Quyến và con bé Thùy Dương. Quyến thắc mắc, sao đã lâu rồi không thấy ông đến? Mà này, sao ông không cưới Quyến đi!
Nhâm im lặng. Dấn bước, anh đã đuổi kịp Thuyên. Vậy đó, anh đã vào cái ngõ này và lôi được Thuyên ra. Tính anh, đã làm việc gì thì làm cho đến nơi đến chốn, không dở chừng, không đứt đoạn.

8

Điện sụt thế. Căn buồng vàng ủng. Mạng nhện quện bụi bặm, muội đèn lõng thõng mỗi góc buồng. Đường dây điện từ đầu thế kỷ Hai mươi vẽ những nét loằng ngoằng bẩn thỉu. Nền nhà trồi sụt mấp mô. Thuyên đã ngồi xuống chiếc ghế đẩu cách bàn Nhâm ngồi chừng một mét. Đưa mắt nhìn quanh căn buồng, thấy không một dấu hiệu đặc biệt, Thuyên có vẻ yên tâm. Và gần như là nhịn thở, y vào chuyện ngay như để giành phần chủ động từ phút đầu.
- Tôi sẽ cố gắng cộng tác với các anh. Tôi với Bội cùng một tổ, là chỗ bạn bè.
- Tôi biết.
Nhâm gật đầu, giữ giọng bình thường, không tỏ ra sốt sắng, cũng không thờ ơ. Thuyên tiếp:
- Bây giờ anh cho tôi xem ảnh cậu Bội lúc bị giết đi.
- Ảnh Bội?
- Vâng.
Khẽ lắc đầu, hai con mắt thâm trầm không rời mặt Thuyên, Nhâm cố ghìm và anh cảm thấy hình như đã giấu được cả nỗi chua chát lẫn chút cay cú trong giọng nói của mình;
- Anh đòi hỏi gì mà lạ thế, anh Thuyên? Làm gì có ảnh Bội! Chỉ có cái đầu bị cắt của Bội và thi thể anh ta bị phanh ra thành nhiều mảnh thôi. Không thể tưởng tượng được từ đâu lại nảy nòi ra một tên dã nhân như thế. Nó thích thú gì khi hành hạ một xác chết? Nhưng thôi, bây giờ, anh Thuyên, anh cho tôi hỏi một vài điều để làm quen với nhau đã. Gia đình anh làm nghề giết mổ, bán thịt lợn đã lâu chưa?
- Từ đời bà cụ nhà tôi truyền lại.
- Thế anh có biết chọc tiết, làm lông, xả thịt con lợn không?
- Cái gì!
Nhìn Thuyên chột dạ, há hốc mồm sau câu đáp giật giọng, Nhâm kéo dịch chiếc ghế vào cạnh bàn, đưa tay lên như che miệng, hạ giọng, nhả hơi:
- Chuyện làm ăn, bình thường thôi mà, anh.
Rồi nhìn thẳng vào Thuyên, anh khe khẽ:
- Thôi bây giờ thế này. Anh Thuyên, anh nhớ lại xem, rồi trả lời tôi nhé. Nhâm nói và sau mấy giây ngần ngừ, như để tìm cách diễn đạt cho thật mềm mại, bỗng dưng như không còn tự chủ được mình, giọng trở nên bẳn gắt rất kỳ quặc: Từ ngày mồng mười đến ngày mười lăm tháng Tư vừa rồi, anh làm những gì? Ở đâu?
Sau câu hỏi về nghề giết mổ lại là một bất ngờ nữa với Thuyên chăng? cả nội dung câu hỏi và cách hỏi? Có vẻ như Thuyên chờ đợi một câu hỏi khác kia? Một câu hỏi về tên tuổi, quê quán, quan hệ bạn bè, công việc làm ăn ở xí nghiệp chẳng hạn. Chứ không phải một câu hỏi mà ý tứ mu mơ không xác định, rất có thể là cạm bẫy như thế này? Thật ra, đó không phải là cạm bẫy. Nhâm chỉ thực hiện một thao tác nghề nghiệp đơn giản. Và trong linh hoạt của sự sáng láng, anh đã sử dụng nó như một phép thử, và hình như nó có phần quá đường đột với đối tượng. Hệ quả của sự đường đột là cái đầu méo mó gồ ghề của Thuyên ngẩng phắt dậy. Má phồng phồng như bọng con nhái, y đặt tay lên gờ dưới chiếc bàn và đôi môi xám xịt rúm ró của y thoáng một cái giật nhẹ:
- Tôi... tôi và Bội cùng là thợ trong một tổ cơ khí.
- Tôi biết rồi.
- Tôi và Bội cùng học ở Trường Phổ thông Ngọc Khải. Rồi tôi theo bố tôi học phụ xe. Ít lâu sau tôi mới về Trường Trung cấp Cơ khí, gặp lại Bội.
- Tôi biết!
- Tôi nhiều hơn Bội mấy tuổi. Khi học với nhau, tôi ở cùng khu phố với Bội.
Sao Thuyên lại trả lời ra ngoài những điều Nhâm hỏi thế? Thuyên đã bắt đầu lúng túng rồi ư? Nhâm nghĩ, đầu gật gật:
- Được rồi. Anh Thuyên này, anh có nghe rõ câu hỏi của tôi không?
Ngừng lời đột ngột, Nhâm như cố ý tạo nên một khoảng lặng để thu hút sự chú ý của Thuyên. Và nhìn thẳng vào cặp mắt vằn những tia máu đỏ của y, anh bỗng thấy mình rất điềm tĩnh và rành rọt:
- Anh Thuyên! Anh nghe lại câu hỏi của tôi nhé. Ngày mồng mười tháng tư vừa rồi, anh ở đâu? Làm gì?
Chiếc ghế đẩu cọt kẹt một tiếng rên. Thuyên hơi cúi xuống và Nhâm nhận ra không chỉ còn là lúng túng, Thuyên đã bắt đầu bối rối, y nói mà không hiểu mình nói gì:
- Ngày mồng mười là ngày thế nào nhỉ?
- Anh cứ bình tĩnh nhớ lại xem.
- Nhưng mà...
- Anh Thuyên này, tôi hỏi như thế để cho câu chuyện có đầu có đuôi thôi. Anh hiểu không? Vì vậy, sự thật thế nào, anh cứ nói, đừng ngại. Anh có cần uống nước không?
Với tay lên cái giá gỗ ở phía sau. Nhâm lấy chai nước lọc và chiếc cốc nhựa.
- Anh cố nhớ lại xem. Ngày mồng mười là ngày Chủ nhật
- Đã lâu rồi, anh hỏi thế tôi nhớ làm sao được!
- Thế nên tôi mới bảo anh cứ bình tĩnh, cố nhớ lại xem.
Thực tình là lúc này Nhâm muốn trấn an Thuyên. Và anh nhận ra, quả nhiên là cốc nước lọc và thái độ của Nhâm đã khiến y bớt lo sợ. Y nhăn nhăn trán để nhớ và liếm mép liên hồi:
- Chủ nhật mồng mười tôi đi ca chiều.
- Ngày tiếp sau, mười một.
- Tôi cũng đi ca chiều.
- Tốt rồi. Ngày mười hai, mười ba, mười bốn, cũng thế chứ gì. Thế còn ngày mười lăm, tức là thứ Sáu, anh nghỉ việc xí nghiệp, ở nhà.
-Dạ...
- Anh cứ bình tĩnh.
- Tôi nghỉ việc, ở nhà. Cái chuồng lợn bị tốc mái sau trận lốc, tôi cần lợp lại.
Nghỉ việc xí nghiệp, ở nhà! Bật lên một tiếng reo thầm. Nhâm bất ngờ với chính mình. Thì ra quan trọng là đúng đắn ngay từ hướng đi. Và về điều này, anh phải biết ơn ông Tầm. Toàn bộ lộ trình công việc của anh và Trừng đã được ông vạch ra và dự tính, chú ý. ông nói, chúng ta giống nghệ sĩ ở chỗ có khả năng biến một lời giải thành một câu đố. Và như vậy, với búi chỉ rối này, anh đã nắm được một đầu dây, một sự kiện để lần cởi
- Thế ngày đó, Bội cũng nghỉ ở nhà chứ?
- Tôi không rõ.
- Vậy buổi sáng mười lăm ấy anh ở nhà làm gì?
- À à...
Ho hó cái miệng, nhe nhe những chiếc răng nhọn, Thuyên ngắc ngứ. Nhâm nhấn:
- Có thế nào anh cứ nói thế, anh Thuyên.
- Nhưng mà sáng mười lăm tôi không có mặt ở nhà.
- Vậy anh đi đâu?
- Tôi lên thăm hai đứa con ở với ông bà ngoại trên làng Phùng ngoại thành.
- Mấy giờ anh về?
- Tôi ở trên đó đến chiều mới về.
- Vô lý! Hôm đó anh không đi làm ở xí nghiệp, ở nhà để lợp lại mái chuồng lợn bị bão tốc cơ mà!
- Ai bảo anh thế?
- Nhiều người nói như thế. Và chính anh, vừa rồi cũng nói thế.
- Không đúng!
- Sao lại không đúng?
- Tôi nhớ nhầm!
Buông sõng một câu, hai con mắt lồi gai ngạnh của Thuyên chòng chọc xối cối nhìn vào Nhâm và như lác xệch đi. Khi con vật ngáp ngủ, nó có gương mặt người. Còn bây giờ trong khoảng khắc, mặt y bầm tím lại. Một sắc chàm đặc đã nhuộm tràn mặt y. Trong khoảng khắc, đôi môi y bỗng nhâng cao lên, cổ y như phồng dậy và nghe như có tiếng gầm cuộn lên ở bên trong. Cùng lúc Nhâm nhận ra, vệt xương quai hàm y nổi hằn trong một cái nghiến răng ngầm, khiến khuôn mặt y trở nên dị dạng một cách khác thường. Nhâm đã đối diện với khuôn mặt mà theo nhân tướng học đã cảnh báo phải hết sức đề phòng. Ngồi lui ra, Nhâm đã có ý đề phòng. Nhưng Nhâm cũng vẫn bị bất ngờ, Thuyên đứng vụt dậy, cùng với tiếng kêu tắc nghẹn trong lồng ngực.
- Nhưng đây có phải anh đang hỏi cung tôi không?
Giọng đã lạc hẳn rồi. Lưỡi đã ríu lại, không duỗi mở được nữa rồi. Tiếng nói của Thuyên đã dính lại. Thuyên đã thất thần rồi ư?
- Anh ngồi xuống đi, anh Thuyên. Tôi chỉ muốn nhờ anh làm sáng tỏ một ít tình tiết có liên quan thôi.
- Nhưng bây giờ tôi chẳng nhớ gì sất cả!
- Mới có hơn bốn chục ngày thôi mà. anh Thuyên. Vậy thì tôi giúp anh nhớ lại nhé. Ta bắt đầu lại nào. Thứ Hai, ngày mười một anh đi làm ở xí nghiệp.
- Đúng.
- Thứ Ba, thứ Tư, thứ Năm, anh cũng đi làm.
- Đúng.
- Thế vì sao ngày thứ Sáu, mười lăm anh lại nghỉ việc không đi làm?
- Tôi bị viêm họng.
- Anh uống nhiều rượu hay vì sao mà viêm họng?
- Uống nhiều hay ít thì mặc xác tôi, can hệ gì đến anh.
- Y tế xí nghiệp họ kết luận thế mà. Thế tối hôm mười bốn anh đi đâu mà khuya mới về?
- Tôi đi chơi đâu thì can hệ gì đến chuyện thằng Bội bị giết mà anh vặn vẹo tôi!
- Anh Thuyên, anh đừng nóng.
- Tôi đi chơi gái đấy!
Nhâm nhếch mép:
- Anh nhớ lẫn lộn hết rồi, anh Thuyên.
- Tôi không biết!
- Bây giờ tôi nhớ hộ anh đây. Ngày mười lăm anh ở nhà. Hôm ấy, Bội đi chiếc xe đạp Tiệp Khắc nhãn hiệu Fauorit tới.
- Xe Fauorit nào? Tôi không ở nhà, hôm ấy tôi đi chơi gái!
Đột ngột, Thuyên thót mình xoay người, ngẩng lên, giọng khê nồng. Nhâm lắc đầu, chậm rãi.
- Anh có đi chơi gái! Tôi xác nhận. Nhưng việc đó xảy ra sau ngày mười lăm, tức là sau ngày Bội bị giết hại.
- Không có chuyện ấy!
- Có đấy! Sau ngày mười lăm anh đi chơi gái ở quán Karaoke của ông Lý Quân Sầm số nhà 125 phố Dân Chủ.
- Đừng có gắp lửa bỏ tay người!
- Bình tĩnh, anh Thuyên!
- Nói láo! Nói láo!
Lần này thì Thuyên quát to và chống tay lên mặt bàn, đứng vụt dậy. Nhưng đứng mà hai chân Thuyên lúc này bỗng run lẩy bẩy, nên chưa đầy một phút sau y đã rụi ngay xuống ghế và trong một phản ứng tự vệ đưa hai tay lên ôm mặt, cúi đầu. Như buột rơi từ trên cao xanh xuống một khoảng không vô thanh, căn buồng lặng phắc. Nhâm chợt thấy người rỗng rễnh trống không và uể oải lạ lùng. Anh đã tóm được tên đại ác rồi. Chắc chắn là thế. Ở căn buồng này, dẫu mới chỉ năm năm ra trường, anh đã hỏi cung và bắt bao tên lưu manh, côn đồ nhận tội. Tất thảy bọn chúng đều lì lợm, ngoan cố, loanh quanh và hèn mạt. Chúng rất giống nhau, hung hăng, ngoan cố, nhưng đơn điệu một chiều và nông cạn, tiếp xúc với chúng, chẳng hứng thú gì đã đành mà còn có cảm giác u ám nhem nhuốc vì dây bẩn. Xã hội kết cấu trên cả cái ác. Đạo Phật lý giải căn nguyên của nó. Chống lại cái ác, anh là một con người cần thiết. Đành là thế. Nhưng chẳng lẽ trí khôn của Nhâm chung quy chỉ nhằm một mục đích đơn giản là thế? Mưu mẹo tinh khôn của anh, ngôn ngữ uyển chuyển của anh chỉ là để tìm ra được cái đã có, đã xảy ra, chẳng sáng tạo ra được cái chưa hề có. Trong khi các bè bạn thuở học đường của anh, giờ đã là các nhà khoa học, nhà thơ, họ tạo nên các giá trị tinh thần và vật chất, họ khám phá ra những điều mới mẻ và cần thiết xiết bao cho con người. Còn anh, ở đây, hình như sẽ không bao giờ trở nên thông minh hơn được, vì công việc tháng ngày của anh chỉ là quẩn quanh, lặp đi lặp lại mỏi mòn như thế, cảm giác mình đang kém cỏi, cùn mòn đi đã có lúc như lúc này đang chế ngự anh; vì sao vậy, vì chẳng lẽ cái công việc tưởng là li kỳ, lắt léo có thể là môi trường thử thách trí thông minh, tài xét đoán, có khả năng lôi cuốn hàng triệu người vào cuộc thách đố, hình như chỉ mang hình dạng một lược đồ đơn giản? Vì chẳng lẽ ở đây chỉ có sư vận hành của phép tính quy tắc tam xuất đơn. Ở đây, chỉ có hiện thực trần trụi, ở đây chỉ có sự giản lược và thật là như thế thì thật là rất đáng buồn lắm sao!
- Anh Thuyên, đến bây giờ thì anh biết ai là kẻ giết Bội rồi chứ?
Đợi cho Thuyên dốc tuột vào họng cốc nước nữa, Nhâm mới trở lại câu chuyện. Và lần này, dẫu đã dự đoán, anh vẫn hơi bị bất ngờ. Thuyên từ từ đứng dậy, Trong tư thế đối phó, anh đã sẵn sàng. Không! Không có gì xảy ra cả. Thuyên đưa tay kéo khóa chiếc áo lông Đức. Để tuột chiếc áo lông xuống đất, y bắt chéo hai tay, kéo ngược chiếc áo len cổ lọ màu mận chín ở bên trong vượt qua đầu. Một chiếc áo sợi cổ quả tim nữa. Cuối cùng, khi chiếc áo phông đen dính đẫm mồ hôi được kéo qua đầu, ngực y hiện ra, lép kẹp nhưng như ngực con thú, đen sì, nhớp nháp, lông lá và sặc sụa mùi hôi nách lưu cữu. Đã xảy ra một kích ứng nội lực vô cùng mãnh liệt. Đã mất hết ý thức. Mọi hành vi đã diễn ra dưới sự chi phối của bản năng thuần túy. Tên đàn ông lông mọc đầy ngực và hai cánh tay có vẻ như là đứa con lai của thú dữ, giờ xẹp lại khéo chỉ còn nửa trọng lượng. Trán y dính bết tóc. Hai thái dương móp lại, khuôn mặt nhuốm chàm trong tình trạng mất nước càng hốc hác và như mặt đười ươi nhô hẳn về phía Nhâm. Y đúng là đã cho Nhâm cảm ứng về hình thể của một sự lại giống.
- Nhưng mà này, ông công an điều tra. Đừng chơi trò thò lò sáu mặt, lá mặt lá trái nữa. Bài ngửa ra đi! Định đưa nhau vào tròng đấy à? Không dễ đâu, ông!
Đột ngột, như thình lình ra khỏi cơn mê hoảng, Thuyên cất tiếng. Giọng y thật tỉnh, ngay ngắn và không đợi Nhâm phân giải, y đã xối xả.
- Và còn điều này nữa. Chẳng lẽ là kiếp trước tôi nợ nần anh hay sao mà gặp nhau bây giờ lại oan oan tương báo thế! Nói thật với anh, tôi không sợ chết đâu. Nhưng, tôi không giết thằng Bội! Tôi không giết thằng Bội!
Dằn mạnh hai lần câu phủ định, Thuyên tưởng là lấy lại được hùng khí, nhưng hóa ra y đã tự phản bội mình. Nói cho đúng, y đã hoàn toàn bất lực, y không thể tự trấn tĩnh. Y đã rơi vào cơn tuyệt vọng. Y đã mắc vào vòng lưới thời gian.
Thời gian! Thời gian! Ôi, thời gian, một ký hiệu ngôn ngữ, một khái niệm khoa học và thông dụng, dễ hiểu đến quen nhàm. Thời gian, một đại lượng vô thủy vô chung, không đầu không cuối; thời gian là một dòng chảy trên đó nó neo buộc vào mình mỗi đời người, mỗi sự kiện. Nào có ai tự mình giải thoát ra khỏi được dòng thời gian. Thời gian đi một đường thẳng. Và có sự kiện nào xảy ra mà lại ở ngoài dòng thời gian. Thời gian linh ứng. Thời gian vạn ứng. Thời gian để thóc nẩy mầm, để nòng nọc thành cóc con, để minh oan cho cóc mẹ. Thời gian hàn gắn vết thương. Thời gian tạo nên lịch sử. Thời gian cho rượu hạ thổ thành thần dược. Thời gian một đi không lộn trở lại. Thời gian là sự tồn tại được thể hiện bằng sự thay đổi không ngừng từ một cấu trúc không gian kiểu này sang một cấu trúc không gian kiểu khác. Nói cách khác, không bao giờ cùng một thời gian ta vừa ở cấu trúc không gian này lại vừa có mặt ở cấu trúc không gian khác. Làm sao buổi sáng ấy, cùng một giờ, một thời điểm, Thuyên được hưởng phép lạ tự phân thân thành hai, vừa có mặt ở nhà y, lại vừa có mặt ở nhà ông bà bên ngoại y? Cũng thế, Lẫm làm sao có thể bị quy tội là thủ phạm nếu ngày Bội bị hại, anh ta lại có mặt ở nhà ông Văn Xây làng Vân, cách nơi xảy ra vụ án hơn một trăm cây số?
Tên sát nhân tì mặt trên hai bàn tay chống gối như tượng hóa đá. Thời gian đang lướt qua cạnh y, lần giở những trang ký ức trong trí não đen ngòm của y. Thời gian, ngón đòn hiểm lợi hại nhất của Nhâm đã điểm trúng lỗ huyệt sinh tử của y.
Đúng lúc ấy, Trừng từ buồng bên bước vào, sau giấc ngủ ngắn lại sít. Thấy tên sát nhân rũ xuống ngay mặt bàn như một xác chết, Trừng bước tới, tóm gáy tên sát thủ, kéo lên nhìn chằm chằm vào mặt nó, rồi quay đi, nhổ bọt:
- Con chó sói, con lợn lòi, con đười ươi nào ngủ với con đàn bà đẻ ra mày thế, hả thằng mặt người dạ thú! Sát nhân giả tử! Mày đúng là loài vật đi bốn chân, ăn cứt đáng thái thành từng miếng, phơi khô, lấy mỡ đốt đèn dưới âm ti địa ngục đấy, thằng quỷ!

9

Ký ức của y là một vệt xám nhờ những đêm dài chập choạng trong cabin chiếc xe tải mang nhãn hiệu Zin, xanh màu cánh chả, số hiệu 31K 24 - 3462. Y vật từ bên nọ sang bên kia như hòn đá. Đường Tây Bắc gập ghềnh, xóc nẩy liên tục, ngoắt ngoéo những cua tay áo gấp khúc bất ngờ và bí hiểm. Mỗi người vào đời một cách khác nhau. Y vào đời bằng cuộc sống phiêu du với những cảm giác mạnh. Tuy vậy, nhiều đêm tỉnh giấc và thấy trơ trụi một thân mình giữa quãng đường rừng vắng ngơ, y cũng thấy chờn chợn. Bỏ chiếc xe và đứa con trai đấy, cha y đã biến đâu mất. Đó là một trưa mùa thu, chiếc xe tải từ Lai Châu chở hàng cho Công ty Lâm sản chạy về xuôi, dừng lại ở Hát Lót. Cha y đi đâu đến chiều thì trở về; trở về với một người phụ nữ trẻ mặt tròn, vai thon, ngực đầy, có dáng một cô giáo. Nhận từ tay cô một cái túi xách và hì hụi một lúc cha y mới nhét được cái túi vào đâu đó trong gầm xe.
Người phụ nữ ngồi ở giữa y và cha y. Đường xấu, xe ngả nghiêng rung lắc như ru y ngủ. Y ngủ chập chờn và mở mắt thì nhìn thấy một trời sao như đang đổ nghiêng xuống chân trời. Hóa ra y đang nằm ở thùng xe. “Này, ma quái nó vừa vừa chứ”, ở buồng lái vẳng lại tiếng người phụ nữ. Và tiếng cha y. Cha y làm gì mà người phụ nữ kêu sằng sặc rồi lại rên rỉ rằng thế này thì chị ta chết mất. Cha y nổi cơn hứng dục quên cả thằng con trai mười lăm tuổi vừa bỏ học đi theo để học phụ lái nằm ở thùng xe, hét tướng lên rằng: Anh làm cho em sung sướng, cho em lên thiên đường, chứ sao lại chết được! Mà em chưa biết đâu. Em là cái lỗ để anh trút vào đó bao rủi ro vận hạn đấy! Rồi anh sẽ thưởng, sẽ đền bù cho nhé, cưng. Về sau thì y hiểu đó là lúc cha y và người đàn bà đang làm tình với nhau. Khi làm tình với nhau, họ đâu có im lặng. Họ la hét và đàn ông lúc ấy thật hung tợn vì khoái thú dâng lên cực điểm, vì được trút hết ra khỏi mình tất tật từ sinh lực đến tâm can. Như là sau này y đã thấy ở cái động mại dâm sau vụ cắt đầu Bội, vì hoang mang sợ hãi quá, y đã mò tới để hóa giải tâm trạng vậy.
Ký ức của y là những đêm chiếc Zin xanh cánh chả lù lù một hình khối đậu lại rất lâu ở trước các trạm kiểm soát ở ngã ba Vác, ở Mộc Châu, Tú Lệ, Tuần Giáo. Chà, ánh đèn của người công an sục sạo mãi ở thùng xe, nơi gầm xe, các ngóc ngách trong lòng xe. Chẳng chỗ nào họ không soi mói tới. Thậm chí, cả đệm ngồi cũng bị họ lật lên. Cả chiếc lốp dự phòng cũng bị họ xì hơi, lôi tuột săm ra. Vậy mà cha y sau đó lên xe, ôm choàng lấy người đàn bà ngồi cạnh, bật cười hề hề: “Anh đã bảo là mình có Trời, Phật phù hộ mà"!
Cha y có bao nhiêu người đàn bà trên các chặng đường Tây Bắc? Sau này lớn tuổi, nghe nói có ông xế, có tới mười một bà vợ, y tặc lưỡi: Thế đã mùi gì!
Mỗi chuyến đi Tây Bắc mất chừng một tuần. Sau một tuần xa cách, trước khi xe về gara của Đoàn, bao giờ cha y cũng đưa xe rẽ qua nhà. Không bao giờ xe về nhà ban ngày cả! Đó là nguyên tắc. Mẹ y ra đón xe của cha y. Bà cấm bật đèn. Trong bóng đêm, cha mẹ y cặm cụi, sờ soạng và lôi ra từ trong xe những bọc những gói kín mít và vội vã đạp xe đem đi ngay.
Ký ức của y in đậm gương mặt cha y. Khác hẳn với y, khổ mặt cha y to bự, tròn như cái tráp. Cha y có cặp mắt ti hí. lạnh lẽo, lì lợm. “Bíu chặt lấy cha”. Cha y giục. Đã về tới Hòa Bình, đường hết dốc, ít ổ gà rồi mà sao xe rung đảo ghê gớm thế này! Mở mắt, y vội bíu chặt lấy thắt lưng cha. Hai con mắt nhỏ ti xa nhau nhưng lúc này như bật lồi ra, phồng to ra, phóng chiếu cái nhìn săm soi, như hai ngọn đèn pha xuyên thấu đêm tối, trong khi hai bàn tay to dầy của ông xoay đảo liên tục vành tay lái. Chiếc xe bị như sóng đánh, nghiêng ngả. Khiếp quá! Có chuyện gì mà xe chạy lúc xiên sang trái, lúc ngoẹo bên phải, như đường rắn lượn. Có lúc một bánh trước của nó đã mớm bờ một con kênh. Có lúc sườn xe đã sạt vào một cối cọc tiêu chỉ giới. Phải một lúc sau, trong hoảng hốt, y mới nhận ra, chiếc xe dưới sự điều khiển của cha y đang ở trong một cuộc rượt đuổi. Nó đang lên cơn say trong vũ điệu săn mồi. Mồi là một cái chấm trắng ở trước kính xe. Nói cho đúng, đó là một chó cái trắng mới đẻ một đàn con, suốt ngày nằm trong ổ rơm để canh giữ và cho con bú, giờ đêm xuống, chắc mẩm con cái không bị mối nguy hiểm nào đe dọa, mới nghĩ đến bản thân, vơ vẩn ra ngoài đường thanh vắng để kiếm ăn. Bị chiếc xe tải có hai ngọn đèn pha truy đuổi, thoạt đầu nó nghi chắc là một con thú rừng to lớn, nặng nề nào đó thôi nên cứ con đường nhựa thẳng như kẻ chỉ chạy, với hy vọng chắc chỉ một quãng thôi là con quái vật nọ sẽ hết hơi kiệt lực và bỏ cuộc. Nào ngờ, con thú lại quá nhanh nhẹn và dai sức! Nó lượn sang trái, con thú rừng cũng lượn theo, nó lạng sang phải, nó chạy ngoắt ngoéo theo kiểu chữ chi, con quái cũng lập tức chuyển hướng kịp thời, bám riết bóng nó. Kinh hãi quá, nó díu cả chân và sau rốt đành phải dùng bài bản cứu hộ cuối cùng là sững lại bất thình lình và quay phắt đầu lại, nhe cặp răng dữ tợn ra; thông thường, gặp những cảnh huống ấy, dù là đang say máu săn đuổi, con thú nào hung dữ nhất cũng phải giật mình, kinh sợ và vọt lên quá đà. Nhiều lần nó đã thực hiện chiến thuật chuyển từ thế bị động sang chủ động như thế và do vậy đã thoát thân. Nhưng lần này thì đau đớn quá, chân lý còn là cụ thể, chứ không phải là mang tính khái quát, kinh nghiệm của nó đã phản bội lại nó. Con thú rừng to lớn nặng nề bằng sắt thép nọ không hề biết giật mình, kinh sợ, nó không có trái tim, nó cứ lao sầm sập tới. Con chó trắng kêu một tiếng thất thanh: Ới các con ơi, và không kịp nữa rồi, một quả núi đen ngòm đã đè dập lên nó. Chiếc xe đè qua con vật, đâm đầu vào một vách tơ luy bên đường. Người đàn ông mở cửa xe, điềm nhiên bước xuống, ngó vào gầm xe. Rồi chui vào, lôi ra con vật bốn chân giập nát, hai mắt lồi to xanh lè. “Thuyên, nó chưa chết hẳn, lấy cho tao con dao ở dưới đệm xe xuống đây"! Người cha quát. Rồi đưa đèn pin cho con, ông bảo nó bấm. Vòng sáng vân vân của bóng đèn soi vào gáy con chó, nơi ấy một túm lông vừa được tay ngươi đàn ông vặt trụi, rồi xoẹt một tiếng nhẹ bẫng, lưỡi dao bài chuyên để cắt tiết chó sáng rợn mỏng tang vừa lướt nhẹ một đường sắc lẻm.
“Chiếu thẳng vào chậu tiết xem nào. Sao, lại còn vãi đái ra quần nữa cơ à"! Lần này thì cha y quát. Y bủn rủn cả người và đũng quần có ướt thật. Làm sao mà không kinh hãi khi đó là lần đầu. Tất nhiên, những lần sau thì y không són ra quần nữa. Nhưng y thở không hơi, y run cầm cập. Bị đè dưới bánh xe không phải chỉ là một, rất nhiều khuyển đủ loại trắng, vàng, đen, gio, vằn vện đã bị bánh xe định mệnh oan nghiệt này kẹp chết. Hơn nữa, một đêm mưa lạnh, dưới bánh xe này còn là thi thể một người con gái mặt trắng, tóc dài, áo len hồng màu hoa sen. Cha y đang lơ mơ vì tuần rượu thịt chó với một cô gái Thái trắng mặc váy hai dây mới kết thúc hồi chín giờ. Hai đùi người con gái bị hai bánh xe bên phải đè nát bét, bên cạnh chị, còn chiếc xe nữ Thống Nhất vành trước cong vênh. ‘Tiên sư con điên"! Cha y nhổ bọt, rồi quay lại y: “Lên xe! Mày mà bép xép mày chết”! Cửa xe đóng sập. Y ngồi cạnh cha im thít, lạnh toát như cục đá. Hôm sau, trên ti vi, ở mục nhắn tin có mấy dòng vắn tắt sau đây: "Nạn nhân là nữ, cao một mét bốn mươi lăm, tóc dài, đi xe đạp Thống Nhất nữ màu xanh lá cây, chứng minh thư mang tên Phó Thị Minh Nhất, sinh năm 1958, bị ô tô cán chết tại cây số 103 trên Quốc lộ số 6. Ai là người nhà xin đến Công an quận Xuân Thành làm thú tục nhận thi thể." Đang ăn cơm, y bỏ mâm, chạy ra sau bếp, nôn tung tóe xuống đất. Tuy vậy cuối cùng cũng chẳng có gì tiếp theo xảy ra hết. Cha y vẫn rong ruổi đường Tây Bắc. Ngồi với bạn bén mâm thịt chó, ông giơ hai bàn tay cười ha hả: “Năm mươi rồi mà tay lái còn đủ mềm mại để đuổi theo khai tử tất cả chó thả rông và một đêm đủ sút cho vài em lên thiên giới nhá!
Cha mẹ y đều nghiện thịt chó. Hơn nữa, mẹ y là tay sát thủ chó sành sỏi. Cầm cái gậy, dử nhẹ vào đầu con vật đang xích ở cột nhà, rồi bất thình lình, không ồn ào, cốp một tiếng đanh gọn, con vật lập tức quay lơ, trợn mắt, sùi bọt miệng và bà buông gậy, nhanh nhẹn bước tới túm cổ, lần dò mạch máu, thọc mũi dao nhọn vào, rồi tiết chó lập tức phun phè phè như từ một mạch ngầm chảy ra vậy. “Hàng thịt, thời nào cũng sống, con ạ”. Mẹ y nguyên là chủ lò mổ. Khi y cưới vợ, bà lập tức truyền nghề cho con dâu. Chà! Không ngờ mẹ chồng con dâu hợp duyên số nhau quá!
Con lợn gần hai tạ, to như con khủng long, răng nanh trắng ởn, to bằng ngón tay cái chìa ra hai bên mép như hai chiếc ngà voi đang lừng lững đi lại trong chuồng. Hai gã thợ mổ thuê xắn quần, nhưng leo lên bờ chuồng rồi lại nhảy ra, lắc đầu: “Nó mà vặc cho một phát thì toi đời”! ộp ộp đôi ủng cao su, vợ y chẳng nói chẳng rằng, tay vịn bờ tường, tót cái phắt hai chân, động tác như đấu thủ nhảy cao, vượt qua bờ chuồng, lọt vào đúng giữa ô chuồng từ lúc nào.
Con khủng long khịt khịt mũi, giật lui, nép vào mảng tường trong, hết hai tròng mắt trắng dã nhìn cái nhìn hăm dọa và cảnh giác. Con mẹ tướng đàn ông, mặt mũi đầy vẻ cô thần, bụng chảy, ngực xệ này thuộc loại tay đao giáo ngựa chẳng phải là của vừa đâu! Quả nhiên, chiếc ủng kêu ọt ẹt. Con mẹ bước rón rén nhẹ như không ấy thôi, thế mà thoắt cái một tay ả đã xuất chiêu phóng lực từ lúc nào. Và con vật khổng lồ vừa mới kịp hiểu rằng một chân đã bị tóm, đã đổ đánh ịch xuống nền chuồng. Bàn tay người đàn bà vừa phát một chưởng nhẹ, ra đòn phản chiều khiến con vật đổ kềnh trên đất, nhanh như cắt, như thần thông biến hóa, đã ngoéo được một nút thừng chân chó vào cổ chân nó. Và nhẹ nhàng gò nó lại, để sợi thừng từ tay ả thoắt cái đã chằng tiếp sang cổ chân bên kia.
"Hoan hô bà chị"! Hai gã trai nhảy cẫng, leo vào chuồng, thêm dây níu, ghì bốn chân con khủng long lại, ì ạch khiêng nó ra khỏi chuồng, rồi hì hục kéo đẩy, lôi, đưa nó tới hàng hiên ngôi nhà mái bằng. Con lợn ềnh ệnh kềnh càng như con trâu, chưa kịp hoàn hồn đã bị hai gã trai hai đầu gậy đè chịt vào cổ. Ngạt thở, con vật kêu ịt ịt, rồi oằn lưng quẫy đạp hai chân sau thịch thịch liên hồi vào cái cột hiên.
- Như thằng hậu đậu thế à? Đè mạnh vào!
Người đàn bà thét the thé. Đã mài xong con dao nhọn, ả đang dí tới, ngó vào cái nồi gang cỡ đại đang sôi sùng sục, kêu: Rút bớt củi ra, chỉ cần nước sôi già thôi, rồi ngẩng lên lướt qua mặt hai gã trai một cái nguýt nhẹ:
- Hết hơi rồi hẳn! Đè mạnh nữa vào!
- Mạnh thế này chứ còn thế nào nữa, bà chị.
- Đúng là đồ cơm toi, ở nhà đè vợ sao khỏe thế.
- Ai bảo chị thế?
- Trông cái dáng lục trường của hai thằng thì tao biết, chứ còn cần ai bảo!
- Chắc ông anh em cũng thế!
- Còn phải kể! Nhưng mà khe khẽ cái mồm chứ.
Lão ấy nó cục tính. Đang ngủ dở mắt, bị đánh thức là nó gây sự ngay được đấy!
Người đàn bà cúi xuống, đặt ngọn mũi dao nhọn vào cổ con vật, dẩu cặp môi vẩu:
- Hóa kiếp cho mày, kiếp sau không phải làm lợn nữa nhé.
- Không làm lợn thì làm gì?
- Làm người! Làm người! Này!
Hai gã trai há hốc mồm. Vừa nói, người đàn bà vừa như lơ đãng ấn mũi dao vào da cổ con lợn. Con dao mảnh như cái lá lúa, dài hoăn hoắt, sắc lẻm. Thịch một tiếng, nhẹ như một mũi kim tiêm, mũi dao đã xuyên ngọt qua làn da cổ con lợn. Giật mạnh bốn cẳng chân, giờ mới biết là bị khai tử, con vật rống một tiếng khiếp đảm vang trời. Nhưng, không kịp nữa rồi, tiếng rống của nó đã tắc nghẹn. Lưỡi dao đã ngập lút tới cán. Người đàn bà khom người. Ả hơi mím môi. Con dao vừa thúc ngược lên trong tay ả liên tiếp xoay mấy vòng, nghe thấy cả tiếng ngoáy cạt cạt ở bên trong như chạm phải xương. Máu con vật đã nhuộm đỏ cổ tay, người đàn bà rút phựt lưỡi dao và ném đánh cạch xuống cái thúng đặt bên cạnh.
Tiết đổ ồng ộc xuống cái chậu nhôm như tháo cống và bốc hơi mờ mờ. Sau mấy cái quẫy nhẹ tuyệt vọng nữa, con khủng long chỉ còn là một đống thịt vô hồn, lù lù đen sì lông lá.
Giờ mới là lúc người đàn bà thực sự ra tay. Giây phút hạ sát là giờ phút nghiêm trang đã qua. Ai mà quen với việc hạ sát một sinh vật được! Ấy thế. Còn bây giờ ả cười phe phé, ả liến thoắng tán nhảm với hai gã trai. Nhưng cười nói mà công việc đâu có ngưng trệ, sai lỡ. Hai gã trai liên tục chuyên nước sôi giội mà không kịp với tốc độ sử dụng con dao cạo lông của ả. Loáng cái chỉ mấy đường dao, cả vùng mông con vật đã trắng hếu sần sật mấy đường nữa, phần gáy cũng đã sạch bong. Vần, kéo, lật, dun đẩy, lật trái qua phải, người đàn bà một mình xoay chuyển con vật khổng lồ. Cũng vẫn một mình một dao, ả phanh bụng con vật và móc từ bụng nó ra một đống lùng nhùng tim gan, phèo phôi, ruột non ruột già nóng hôi hổi. Chưa đầy mười lăm phút, con vật bị phanh thây trắng toát, đã xoè bốn chân, nằm úp trên cánh phản do hai gã trai vừa mới khiêng tới, đặt ở cạnh giếng. Không thể tưởng tượng nổi công việc sao lại thể gọn ghẽ và điệu nghệ đến vậy! Hai gã trai nhiều lúc đã đứng ngẩn tò te, quên cả nhiệm vụ làm sạch bộ lòng, vì mải xem người đàn bà ra dao. Ôi, những đường dao tuyệt xảo. Chỉ vài ba nét khoanh tròn là cái thủ lợn đã bị cắt lìa khỏi mình nó, xả con vật làm hai mảnh, người đàn bà cũng chỉ một mình một dao cùng với mấy động tác phang, chặt hết sức chính xác và nhẹ nhàng. Lưỡi dao, lưỡi dao giải phẫu tưởng như được điều khiển bằng một cơ chế tự động hóa tài tình, như được căn chỉnh đính sẵn, không lỡ một đường, không thừa một nét.
Sằn sặt, sùn sụt, lưỡi dao chạy những đường dài thẳng như kẻ chỉ, ngọt xớt. Chẳng ngõ ngách nào cơ thể con vật nó không chạm tới. Nó sùng sục, nó len lỏi, lạng lách. Gặp thịt thì xẻ. Gặp xương thì chặt. Gặp dẻ sườn thì bóc. Gặp khớp thì bẻ. Người đàn bà một mình một dao, hết thao tác này tiếp thao tác khác, không ngắc ngứ, đắn đo, chẳng sai lỡ một chút gọi là mảy may.
Một tiếng đồng hồ sau, con lợn đã biến hóa thành những miếng sấn, mông, vai, bụng, giò, thủ, sườn, phần nào ra phần ấy, phân miếng sạch sẽ. Hai gã trai bê cái thúng õng ãnh bộ lòng trắng tinh đã được rửa sạch tới, bốc ra, đặt lên phản.
- Ruột gan tim phổi người ta cũng thế à, bà chị?
Một gã trai, nhìn người đàn bà, rụt rè hỏi. Ả đàn bà cười khinh khịch:
- Đã thằng chó nào làm thịt người mà biết! Nhưng chắc cũng thế thôi!
- Ông anh có thạo việc này như bà chị không?
- Tay nghề lão cũng tương đối! Nhưng lão lười lắm. Chỉ chăm chọc tiết, ăn thịt vợ thôi.
- Ông anh bà chị chúa thằn lằn thật!
Nguýt hai gã trai đang bưng miệng cười một nhát, người đàn bà ngoảnh vào ngôi nhà mái bằng, lảnh lót:
- Ông Thuyên ơi, ngủ đã béo mắt chưa? Dậy, bắc hộ nồi cháo lòng, rồi đem chai Lúa mới ra và xem thử trình độ người ta đã bằng mình chưa nào!
BẢN TỰ KHAI

Sáng ngày mười bốn tháng Tư, như thường lệ, tôi dậy sớm cùng vợ giết mổ một con lợn hơn tạ để kịp bán tầm sáng. Xong việc, tôi đi tắm, cảm thấy lạnh bèn uống mấy chén rượu. Gần hết giờ làm buổi sáng, hôm ấy đang đứng máy tiện bỗng thấy khó chịu, tôi liền xin đi khám bệnh. Y tế xí nghiệp kết luận tôi bị viêm họng nhẹ. Nên chiều đó và sáng hôm sau, tôi nghỉ ở nhà. Cái mái chuồng lợn bị bão tốc đã lâu cũng định dịp này lợp lại.
Bội là bạn học từ thời phổ thông với tôi. Khi bố tôi bị bắt vì tội buôn đồ quốc cấm, cụ thể là thuốc phiện, tôi cũng thôi nghề phụ xe, xin đi học Trung cấp Cơ khí, rồi về làm ở xí nghiệp này cùng Bội. Tôi và Bội có quan hệ kinh tế với nhau. Thường những ngày nghỉ phép, nghỉ bù, chúng tôi rủ nhau đi lên vùng Tây Bắc, nơi tôi qua bố tôi đã quen biết nhiều nhân mối từ trước, mua vàng và về sau là thuốc phiện. Buôn bán hai thứ hàng này có lãi lớn, thường là lãi gấp ba gấp bốn lần vốn.
Ngày mười lăm ấy, theo hẹn, Bội đến nhà tôi để thanh toán tiền ăn chia. Mười giờ sáng, Bội đi chiếc xe đạp Tiệp nhãn Favorit tới. Bội mặc áo sơ mi trắng, đeo đồng hồ Seiko, đi giầy cao cổ gọi là giầy Côsưghin.
Lúc này, vợ tôi đi chợ, hai con tôi còn đang ở với bên ngoại trên Bưởi, ở nhà chỉ có mình tôi. Tính toán với nhau một lát, tôi và Bội cãi nhau. Bội khai là bị công an đón lõng, bắt, mất hết cả tiền mang theo (khoảng một trăm triệu). Tôi không tin, nghi là hắn giấu đi để ăn riêng.
"Mày không nhè ra, không xong với tao đâu”! Tôi nói. Đáp lời tôi, Bội ưỡn hạ bộ, nhại tiếng trẻ con:
- Có ăn con cu tao đây này!
- Đ. mẹ, thách ông, hả? Ông cho mày chết như con chó, chứ ông sợ à.
Bội dắt chiếc xe đạp đi. Tôi giữ đuôi xe. Bội buông tay. Xe đổ. Hắn quay lưng đi. Tôi vớ cái xẻng dựng ở cây Táo dại. Đó, cái xẻng mà hôm đến nhà tôi, một ông công an đã nhìn chòng chọc vào nó. Ngay nhát đầu, tôi bổ trúng đỉnh đầu hắn. Hắn loạng choạng rồi ngã xuống bất tỉnh ngay trước chuồng lợn. Tôi vứt xẻng, kéo hắn vào trong chuồng lợn, lúc này còn bừa bộn lông da, phân lợn vợ tối giết mổ sáng nay chưa kịp dọn dẹp.
Đặt Bội nằm sấp xuống sàn chuồng, bỗng thấy hắn động đậy rồi lồm cồm bò dậy. Tôi liền lấy mặt xẻng đập vào mặt hắn, chém vào cổ hắn. Hắn giẫy, oằn người, rồi trợn mắt, nằm im.
Tôi vào nhà, thấy hơi lạnh, giống như mọi khi chọc tiết xong một con ỉn, liền lấy chai Lúa mới, tu một hơi hết một phần ba chai. Khí huyết lưu thông, gân cốt mạnh mẽ, dẻo dai hẳn đi, tôi liền xuống bếp lấy bộ dao dùi vẫn dùng để thịt lợn, đi ra chuồng lợn.
Việc đầu tiên, theo trình tự xả con lợn đã quá quen thuộc như tôi và vợ tôi thường làm, tôi cắt đầu Bội. Mất đầu rồi, thân người khác thân lợn là còn loằng ngoằng chân tay. Vậy phải cắt rời tiếp khớp hông, hai khớp vai, khớp gối của hắn. Đọc sách tôi biết vân tay người ta không ai giống ai, để lộ sẽ bị phát hiện tung tích, tôi liền cắt lìa hai bàn tay Bội, để riêng một chỗ.
Khó xử nhất là cái đầu. Để không còn nhận được mặt hắn, tôi lấy dao khoét mũi và hai tai hắn, vứt xuống hố phân lợn. Tôi rạch tiếp hai má hắn để xoá hết khả năng nhận dạng. Tiếp đó tôi mổ bụng Bội, việc này cũng giống như mổ lợn, tôi làm đã quen. Việc giết mổ Bội thoạt đầu cũng thấy rợn, sau tặc lưỡi, cho qua. Vả lại, ở tít tịt trong ngõ sâu hoang hút này, tôi nghĩ chả ai biết, nên càng không thấy sợ.
Sau khi múc nước giếng rửa sạch máu me Bội vương vãi trên nền chuồng, ngoài sân, việc này còn làm tiếp vài đêm sau nữa, tôi bắt tay vào việc thanh toán xác Bội. Lòng ruột Bội tôi rửa sạch rồi thái nhỏ, đem ra chôn dưới mấy luống hoa, coi như bón phân cho cây. Có lẽ đó là nguyên do khiến trong quá trình tra hỏi thẩm vấn tôi, các ông công an đã đặt câu hỏi: Vì sao những luống hoa Lay ơn và Hồng bạch tôi trồng lại xanh tốt đặc biệt thế! Đầu Bội tôi gói vào chiếc áo sơ mi trắng của Bội, nhét vào cái gầu cao su vẫn dùng để kéo nước giếng, rồi cho vào cái bao tải dứa, chiều đó đèo xe đi vứt ở hồ Thanh Thiên. Tất nhiên tôi đã thay gầu mới và chiếc gầu mới bằng tôn hoa đỏ đã là vật chứng khả nghi lọt vào cặp mắt tinh quái của các ông.
Tối, tôi cho hai chân, hai tay và thân mình Bội vào hai cái bao tải dứa khác, đèo đi vứt ở bãi rác. Cũng không thấy sợ sệt gì. Vì thấy nó giống như những lần đèo thịt lợn ra chợ cho vợ bán thôi. Duy có điều là thịt người chết sao nặng thế! Vì nó không còn linh hồn hay sao ấy! Thêm nữa, ngõ vào hẹp quá, bao tải chân tay Bội lại dài cồng kềnh, hơn nữa đường lại lầy lội, mấp mó nên có lần xóc, vướng, đứt dây chằng, rơi bịch xuống đất, tôi lại phải nhặt lên buộc lại.
Quả thật, lúc làm thịt Bội tôi chẳng nghĩ gì. Bây giờ mới thấy là không nên. Báo cáo hết.

10

Nâng cốc bia vàng óng trên tay, ông Tầm nhìn Nhâm và Trừng, hai con mắt voi nheo nheo, hiền từ:
- Nào, chúc mừng hai đồng nghiệp trẻ. Phải nói là đã hoàn thành nhiệm vụ một cách xuất sắc.
Trừng ngửa cổ, rồi chùi mép, liếm môi, đặt cạch cốc bia đã cạn xuống bàn:
- Trước hết công lao thuộc về thủ trưởng. Chứ để vụ này vào tay kẻ khác thì chắc giờ này bọn em còn đang leo cây.
Nhâm nhấp một hụm bia nhỏ. Ông Tầm vỗ vai Nhâm, như muốn lảng chuyện, ông hỏi Nhâm về Quyến, vì thật tình từ ngày gặp và yêu Quyến, Nhâm chưa bao giờ tâm sự với ông. Nhưng Trừng kéo ghế ngồi xuống, nhắc lại rằng: Không có sự vạch hướng và chỉ đạo cụ thể của ông Tầm, từ việc huy động mạng lưới cơ sở, theo dõi trạng thái tinh thần của đối tượng, đến việc ông đích thân đến gặp Lý Quân Sầm chủ quán Karaoke và bảo ban từng thao tác, trình tự sự việc cho Nhâm và Trừng, như đến nhà Thuyên trò chuyện ra sao, đưa y về trụ sở Quận thế nào, tóm lại là sát sao trong chỉ đạo và tài năng trong phán đoán, xử lý các dữ kiện, thì làm sao có thể kết thúc nhanh chóng vụ án như thế được! Một lần nữa ông Tầm lại cười rất hiền và lại lảng chuyện. Ông hiểu Trừng đang vừa muốn gợi chuyện vừa muốn gây sự. Có tin sắp có người từ Sở xuống thế chỗ ông. Nghĩa là ông bị chuyển đổi với những lý do rất mập mờ, thậm chí khuất tất. Và người thay thế ông không phải ai xa lạ, người đó chính là Khoái, một kẻ thuộc loại con ông cháu cha, đã từng là cán bộ ở đây, một cán bộ kém cỏi về tài năng và tư cách, kẻ Trừng vô cùng căm ghét, đã từng xô xát, đã từng cạch mặt, có ông thì không có tôi.
- Thành công cũng là nhờ may mắn nữa, các cậu ạ. Ông Tầm nói.
- May mắn! Nhâm nhắc lại.
Ông Tầm gật đầu:
- Đúng! May mắn! Phải có may mắn nữa, bên cạnh những nỗ lực và giỏi giang. Tất nhiên là duyên cơ bất khả lộ. Vậy nên phải có được một cái gì đó như là tiền đề ấy, thì mới hồng gặp được duyên may. Trên đời này ai mà chẳng muốn đẹp đẽ, giàu sang. Nhưng có phải ai cũng giành được điều đó đâu. Phải nhờ cả may mắn nữa. Cũng ví như cảm hứng với sáng tạo. Trong tâm hồn phải có sẵn những yếu tố nào đó thì khi cảm hứng đến, mới đón nhận được.
Nhìn Nhâm với ánh mắt thật trìu mến, ông Tầm tiếp:
- Cơ duyên là tiềm năng ngầm ẩn và chỉ có những năng lực nào hội đủ điều kiện mới có thể nhận ra, đón bắt được nó thôi, Nhâm ạ. Ở vụ án này mình chú ý đến cả cảm giác của các cậu khi đi vào cái ngõ hoang nhà Thuyên. Sao đường ngõ lại giống như đường xuống âm ti địa ngục? Sao gặp Thuyên, cậu lại thấy nó như là một kẻ lại giống, mông muội. Cảm giác bất thường được tăng lên bội số khi cậu nhìn thấy màu xanh rợn như tẩm thuốc độc của mấy luống cây hoa. Cảm giác đó được xác nhận, có thêm độ tin cậy khi cậu nhìn thấy cái gầu tôn ở bờ giếng. Việc cậu vấn hỏi Thuyên là thao tác nghề nghiệp, nhưng phải khen là khá thông minh. Tuy nhiên, tôi vẫn muốn nhấn mạnh một lần nữa, chúng ta làm công việc này phải bằng tất cả sức mạnh tinh thần, kể cả sức mạnh tâm linh có sẵn ở trong mình và tiếp nhận từ bên ngoài. Việc cậu đi dự buổi lễ đưa vong nạn nhân Bội lên chùa và nghe được tiếng nói của vong hồn người chết, rồi từ đó triển khai biện luận, quan sát là một chứng minh. Mình có một chuyện nho nhỏ về lĩnh vực này, khi nào rỗi sẽ kể lại cho các cậu nghe. Lý thú và phong phú đấy, nghề nghiệp của chúng mình, chứ đâu có đơn điệu, nhàm tẻ, có phải không hai anh bạn trẻ?
Nhâm chớp chớp mắt, quay đi, có cảm tưởng ông Tầm đã nắm bắt được tâm sự thấp thoáng nỗi buồn chán về tính đơn điệu của nghề nghiệp xuất hiện từ buổi hỏi cung tên Thuyên của mình. Thiếu nữ nhà hàng bưng khay bia tới. Mặc chiếc áo len vàng tươi như màu hoa cúc, cô bé nọ xinh tươi mũm mĩm như thiếu nữ mới lớn, vì có thêm cái xoáy đồng tiền bên má trái. Trừng quay lại, nhấc ba vại bia đầy đặt lên bàn, nhấp nháy hai con mắt sáng như mắt trẻ.
- Em gái ơi, bia hôm qua hay sao mà chua loét thế!
- Anh bảo sao cơ ạ?
- Anh nói là bia hôm qua...
- Dạ. chỉ có em là người hôm qua thôi ạ!
Hàm răng trắng muốt tỏa một ánh cười thật tươi trên gương mặt dãi dầu nắng gió, Trừng nghiêng mặt vui vẻ.
- Thế em có biết câu này không? Người thì cần người cũ. Mà đồ thì yêu đồ mới. Còn câu thơ này nữa: “Em mặc áo vàng, anh yêu màu hoa cúc".
- Chà, các anh công an văn thơ lai láng quá!
- Thơ của anh Phức, nhà thơ, bạn anh Nhâm anh mới học lỏm được đấy!
Khuôn mặt vuông vức ngăm ngăm rắn rỏi. Cái mũi trâu, hai lỗ huếch rộng như khoan. Cặp môi dày. Dưới đôi lông mày chổi xể là hai con mắt sáng trưng, hoàn toàn tương phản với cái miệng hình thuyền úp của kiếp người nghèo khó ba đời, nhưng lại hòa hợp với hai cái tai lá mít tròn tựa như tai trẻ con lúc nào cũng nghênh nghênh thơ dại. Lúc này, trong tâm trạng thoải mái, gương mặt Trừng, diễn tả đúng nhất tính cách Trừng. Trừng là con người còn nguyên khối, chưa vong thân, chất phác và mạnh mẽ.
Thiếu nữ nhà hàng ngồi xuống cạnh Trừng, hóm hỉnh:
- Em nghĩ anh cũng là nhà thơ đấy, chứ ạ.
- Đâu có! Anh hỏi khí không phải, tên em là gì?
- Em là Cúc.
- Cúc này. Anh nói thế này em có tin không. Hồi bé, anh ở nhà, đi bắt cua, một khi anh đã thọc tay vào hang, đố con nào chạy thoát được. Phải rắn anh cũng bóp chết. Ông nội anh xem tướng cho anh bảo: Khí chất anh hùng, có thể trở thành nguyên soái, nhưng chết trên mình ngựa.
- Anh nói chết làm em sợ!
- Thật đấy. Ông nội anh bảo: Có thanh long đao, có ngựa xích thố, nghĩa là có đủ trang bị mà không có dũng khí thì cũng chẳng là cái gì. Cũng như sống già sống dai mà vô tích sự thì chẳng đáng sống.
- Anh uống bia đi. Thế anh tên gì?
- Tên anh xấu xí không đẹp như tên em đâu. Anh là Trừng. Trừng có nghĩa là trừng phạt, trừng trị... kẻ ác ấy mà. Mệnh anh là thế. Ông nội anh bảo...
Ông Tầm tủm tỉm cười, ôm vại bia ra hiệu cho Nhâm dịch sang đầu bàn bên này, cạnh hàng lan can nhìn xuống mặt hồ, nhường chỗ cho cô bé bán bia và Trừng.
- Nhâm có biết là trong vụ án vừa rồi, mình mừng nhất là điều gì không?
- Có phải là kết thúc sớm không ạ?
- Cũng không sớm, mừng nhất là không nhầm lẫn, là không gây oan ức cho ai. Thế đó, bởi vì trong những cuộc đảo lộn, những vụ việc kinh động tâm thần, con người ta do hốt hoảng, nóng nảy, dễ mắc phải sai lầm lắm. Càng dễ mắc sai lầm khi ta có quyền lực trong tay và có cảm tưởng mình muốn làm gì cũng được!
Chống tay lên mặt bàn, nghiêng mặt, trông thật điềm tĩnh và phúc hậu, giọng ông Tầm trầm trầm:
- Nhầm lẫn tất nhiên không phải là hiện tượng cá biệt. Ấy là nói trong phạm vi cả một cuộc cách mạng. Non nớt, ấu trĩ như cái thời kháng chiến chống Pháp, hễ ai có mảnh vải đỏ là quy tội cho người ta là Việt gian phản quốc; ai có mảnh gương trong túi thì nghi là làm ám hiệu cho tàu bay giặc; cũng như coi sách chữ Nho đồng nghĩa với phong kiến, đình chùa hội hè là mê tín dị đoan. Nói chung, cuộc sống luôn luôn là mới mẻ và chúng ta như kẻ mới nhập môn, còn đang mò mẫm tìm hiểu. Ngu dốt kém cỏi là tất nhiên. Tuy nhiên, ngoài ngu dốt kém cỏi ra còn do cái gì nữa? Phải chăng là còn do ỷ vào quyền hành, có luật pháp rồi thì có thể sẽ rất là nghiêm minh. Nhưng, cũng có thể là dựa vào luật mà làm càn làm ẩu. Quyền chức rơi vào trong tay kẻ vô học, không công tâm chính đinh, lại không có cơ chế kiểm thúc thì tai vạ cho lương dân là cái chắc. Nhẩn nha mình sẽ kể cho cậu nghe mấy mẩu chuyện mình đã trải nghiệm.
- Anh viết ra, phổ biến cho nhiều người đọc được không?
- Bận quá! Có lẽ phải đến khi hưu trí!
- Sao anh lại về hưu được!
- Sao Nhâm lại hỏi anh thế!
Thiếu nữ bán bia đã đi. Trừng cầm vại bia đi tới, mặt bốc men, rân rân đỏ. Định nói gì đó tiếp với Nhâm, nhưng ông Tầm đã ngừng lời. Điều uẩn khúc ông mới chỉ hé lộ. Nhâm nghĩ. Ông có những nỗi buồn lo kín đáo. Phảng phất trong tâm sự ông một nỗi sầu nhân thế như Nhâm đã thấy thấp thoáng đôi lần. Cuộc sống không đơn giản, dề dàng cho mọi người. Một thời hoa phượng nở đỏ trời vô tư lự đã qua rồi. Ngay như Nhâm cũng vậy thôi. Đã nửa tháng qua Nhâm không trở về căn nhà của Quyến. Bỗng nhiên từ đâu đó một nỗi buồn riêng thăm thẳm vấn vương trở đi trở lại khiến cho đời sống tinh thần của Nhâm, một kẻ hay cả lo cả nghĩ vốn dĩ không mấy khi thanh thản thêm phần trĩu nặng. May mà Nhâm bị nhấn chìm vào công việc và lúc đó anh sống với một bản tính khác, như một kẻ phân thân.
- Thủ trưởng Tầm ạ.
Trừng đặt cốc bia xuống bàn.
- Thực ra vụ này lúc khởi đầu ta đâu có gặp may mắn. Em nghe nói, chính cái việc em phải đi Hưng Yên cũng là ngoài ý muốn của thủ trưởng. Thủ trưởng bị ông Khoái nhân danh cán bộ sở ép, có đúng không?
- Tiên trở hậu thành! Đó cũng là luật đời đấy! Kinh nghiệm rồi, việc gì mà cứ thông đồng bén giọt suôn sẻ ngay từ đầu là rất đáng lo ngại.
Ông Tầm lại lảng chuyện. Trừng ngồi xuống cạnh ông Tầm. Mặt Trừng đỏ bừng:
- Thôi, để mãi trong lòng nó bực bội lắm. Em xin phép thủ trường cho em nói. Là cái ông Khoái sắp về kế nhiệm thủ trưởng ấy, là em không có ưa.
Đột ngột quay sang Nhâm, Trừng tiếp:
- Nhâm về Quận sau tôi không biết chuyện này. Một lần ông Khoái dạo đó Đội trưởng cùng tôi đi bắt một ổ mại dâm. Xông vào buồng nọ, bắt được một cặp nam nữ. Nam là một ông già sáu mươi ba tuổi, Phó Giám đốc một công ty vận tải, trốn bà vợ già đi tìm của lạ. Nữ là sinh viên năm thứ ba Đại học Sư phạm, hai mươi lăm tuổi, trắng trẻo, nõn nà, cực chẳng đã, vì nghèo phải bán thân. Trông thấy cảnh họ lõa lồ, mình đã ngượng chín cả mặt, không dám nhìn. Thế mà ông Khoái trong tay lăm lăm khẩu súng ngắn cứ hò hét loạn xà ngầu ra oai, rồi mặc cho cặp nam nữ nọ van xin lạy lục thế nào ông cũng kiên quyết không cho họ mặc lại áo quần thì có... đểu không? Giận thì giận thật, nhưng ông nghĩ xem, cũng thương tâm, cám cảnh lắm chứ. Nhất là khi thấy người đàn ông già ấp tay che bộ hạ, sụt sùi khóc: "Lạy anh, anh tha cho, đàn ông sáu mươi tuổi, lòng háo sắc vốn chưa hết. Chỉ xin cho được phạt tiền bao nhiêu cũng chịu, nhưng dừng tư giấy về cơ quan và cho bà vợ tôi biết. Vì bà vợ tôi mắc chứng áp huyết cao, nghe tin này chắc không chịu nổi " Cô nữ sinh cũng một lời khẩn nài tương tự. Thế mà thằng cha không chút động lòng. Lại còn bật cười sằng sặc, rồi quát: “Ông già, giá như lúc nằm trên bụng gái tơ, sướng rên lên mà còn nhớ tới bà vợ áp huyết cao thì tốt quá” Và quay lại cô nữ sinh, hắn nhếch mép: “Còn cô, hóa ra cái lỗ trôn con con của cô cũng thành một mỏ vàng vô tội đấy nhỉ”!
- Khốn nạn!
- Nói thật với ông, lúc ấy không vì còn là thằng công an đang đi thực tập thì tôi đã xông lại đấm vỡ mặt lão ấy rồi.
Nhìn thẳng mặt ông Tầm, Trừng nghiến răng kèn kẹt:
- Em xin phép thủ trưởng nói thẳng. Ông Khoái về đây thì em xin chuyển đơn vị khác đấy! Không phải vì bố ông ấy là ông tướng hai sao nên ông ta muốn làm gì cũng được đâu!
Không muốn để câu chuyện chuyển sang hướng khác. Nháy mắt, Nhâm có ý nhắc khéo Trừng. Khe khẽ thở dài, ông Tầm đưa mắt nhìn khoảng trời, nước trước mắt, tay mân mê chiếc quai vại bia. Còn những lẩn khuất chưa thể nói ra được. Và lúc này, chưa phải lúc thổ lộ. Lúc này, ông vẫn muốn giữ mình trong tâm thái chủ động an nhiên.
Quay sang Nhâm, sau khi lướt mắt qua Trừng, ông Tầm nói:
- Ý các cậu thế nào? Còn tôi, đọc bản tự khai của thằng Thuyên, thấy kinh sợ quá. Tội ác gây chấn động cả tâm thể, gây kinh động cả quỷ thần mà kể lại cứ nhơn nhơn như không Đúng như ông nhà văn Pháp Alếchxăng Đuyma nói: Những tội ác trứ danh làm mà cả các tội ác khác. Đọc bản khai của tên dã nhân loại nghiệt súc này chẳng khác gì tâm hồn bị nhận những cuộc tra tấn thật sự!
- Em cũng có cảm tưởng giống thủ trưởng. Nhâm nói khe khẽ: Trông thấy ở bãi rác một cánh tay con búp bê nhựa, người bình thường cũng còn thấy ghê ghê kia.
- Hôm sau các cậu đi vắng, tôi còn trực tiếp hỏi nó một buổi. Thuở nhỏ, nó là đứa học sinh kém, nổi tiếng nghịch ác. Mười tuổi, nó cùng lũ bạn lập ra một cái hội gọi là hội bắt chó. Bọn này hễ thấy con chó nào lơ vơ, lạc đường là hò nhau ra đuổi, rồi dồn bằng được con vật khốn khổ nọ vào một búi tre hay một cái ao rồi bao vây, lấy đá ném cho kỳ chết mới thôi. Tiếp xúc nhiều với cảnh giết chóc man rợ, kể cả trong chiến tranh, những cảm xúc nhân tính sẽ trơ mòn đi. Tội ác, về một phương diện nào đó chính là sự phóng đại những động tác hàng ngày đó thôi!
Tội ác, về một phương diện nào đó chính là sự phóng đại những động tác hàng ngày! Một ý tưởng cực hay! Nhâm nghĩ thầm, rưng rưng cảm phục, đăm đăm nhìn ông Tầm. Ông Tầm quay sang Trừng, nhận ra Trừng cũng đang ho hó đôi môi như đón lời mình, liền tiếp:
- Cái mầm thú dữ trong con người ta còn mạnh lắm. Một năm, hàng ngàn vụ giết người chứ đâu có ít. Mà toàn là lối hành xử man dại như xả súng, đâm chém, phanh thây, moi gan, móc ruột nhau. Con người đang ở thời kỳ mạt thế thoái hóa, trở lại thành vật hay đang là lúc suy vi nên những linh hồn tội lỗi ùn ùn kéo tới đầu thai, sinh sôi? Bên Phật giáo người ta quan niệm như thế đó!
Nhâm cắn môi:
- Hôm dự lễ đưa vong hồn Bội lên chùa, em có gặp sư thầy ở chùa đó. Sư có nói quan niệm của Phật về tội ác và nỗi đau khổ của con người. Qua những vụ việc em tham dự, nói thật với thủ trưởng, có những lúc em hoang mang. Trong con người ta, đồng ý là vừa có cả thiên thần vừa có ác quỷ và sự vô luân. Nhưng, hình như là ác quỷ cũng thói vô luân nó thể hiện cái nhu cầu cần có tự bên trong của con người. Con người về căn bản không ưa điều luân thường đạo lý. Bởi vậy nên đàn ông thì tham lam, dâm đãng. Đàn bà thì thích thú với chuyện chăn gối, ngoại tình. Anh hàng xóm thì thích lấn đất người bên cạnh. Thương nhân thì đa trá. Kẻ có quyền thì tác oai tác quái! Hay quan niệm cái ác bắt nguồn từ sự không hoàn mỹ của con người như thế chỉ đúng với đại đa số chúng sinh thôi. Còn ở một tầng bậc khác, cái ác cái thiện vốn đã được phân chia rất rạch ròi? Như quan niệm của Phật thì những kẻ đại nhân sinh ra từ vận. Còn những kẻ đại ác như Kiệt, Trụ, Tần Thủy Hoàng, Hítle, Mútxôlini, Pônpốt thì sinh ra từ kiếp. Và những tên dã nhân như tên Thuyên cắt đầu người thì thuộc về lớp đại gian đại ác, thời nào cũng có. Nó là một đối lập quyết tử với cái thiện. Nó đi với cái thiện như một cặp phạm trù và không thể cải biến, di dời được nó. Chi phối nó là những quy luật bất biến, nằm ở cõi vô minh.
Ông Tầm gật đầu, nhìn Nhâm như lần đầu tiên phát hiện ra anh, bỗng cao giọng hào hứng:
- Nói cho đúng thì con người vốn từ tự nhiên tách ra và quá trình tách ra ấy là quá trình xã hội loài người hình thành. Con hổ đẻ ra đã là hổ. Còn con người phải qua học hành, được giáo dục mới nên người. Mình nghĩ thế! Cái tam thể: Tự nhiên - con người - xã hội là một khối, một quá trình biện chứng để con người ra đời với sự xuất hiện lần lần của ý thức, tinh thần. Nghĩa là muốn thành con người thì trước hết nó phải là một bản chất, một thực thể tinh thần, tức phải có cơ sở để tạo nên phẩm giá con người. Đi sâu hơn, có thể thấy từ khi sinh ra, lòng con người ta đã có tham có dục. Dục của tai là tiếng hay. Dục của mắt là màu đẹp. Của miệng là mùi ngon... Cái dục bản năng ai cũng giống ai. Nhưng cái dục có thể điều tiết được. Nghĩa là con người có thể đứng thẳng, không trở lại lối đi bốn chân, bằng chính cây gậy lý tưởng, văn hóa của nó. Và như vậy đã có lửa dục thì có thể chế ngự, dập tắt được. Kể cả khi có một loại người như tên Thuyên về cơ bản mang tính ác và phi luân phải mất nhiều thời gian để huấn luyện lại, kìm giữ nó như Nhâm vừa nói. Và theo đúng quy luật, có mặt này thì có mặt khác, đã có ác nhân thì có người chống lại. Và những người chống lại loại ác nhân đó đã xuất hiện; đó là chúng ta, những Nhâm, Trừng, Tầm đây...
Nhâm thẳng lưng dậy, thở ra nhè nhẹ:
- Xong mỗi vụ án, em có cảm giác nhận ra thêm những điều chưa biết về cuộc sống, con người. Hôm dự lễ rước vong Bội lên chùa cũng thế, em nhận ra thêm những bí ẩn trong đời sống tâm thần của con người để soi chiếu vào công việc của mình. Con người còn là cả một vùng cần tìm hiểu, khám phá.
Trừng nhíu cặp mày rậm:
- Thằng Thuyên em nghĩ chưa chắc bằng chó. Chó chính hiệu chó không bao giờ nó ăn thịt đồng loại đâu. Nhưng thủ trưởng Tầm ạ, em còn thắc mắc lắm. Vụ này chưa kết thúc được đâu, Thứ nhất, phải phanh phui đường dây buôn lậu vàng, thuốc phiện ở biên giới của bọn Thuyên. Thứ hai...
Thấy ông Trưởng Công an Quận lắng nghe, Trừng hạ giọng:
- Theo em, phải bắt cả con vợ nó nữa. Con mẹ hàng thịt này không thể vô can được. Ông tài xế tàu hỏa ở đầu ngõ có cho em biết thêm, mấy ngày xảy ra vụ này, không thấy con mẹ này đi chợ. Mà cả hai vợ chồng nó mấy đêm liền kéo nước kỳ cọ sân sướng cơ mà. Thêm nữa, theo em biết, cái xe đạp Fauorit của cậu Bội hiện nay để ở nhà em trai vợ thằng Thuyên, cả cái đồng hồ Seiko nữa. Giết cả một nhân mạng, cắt đầu, mổ bụng moi gan người ta, việc kinh động như thế, sao vợ nó lại đứng ngoài cuộc được? Mà thủ trưởng đã một lần thấy mặt mũi nó chưa? Ôi, mồm vẩu, răng lộ xỉ, lông mày dựng đứng, một cục thịt, kinh khủng!
Thiếu nữ bán bia mặc áo len màu hoa cúc vàng lại bưng khay bia mới đến. Trừng ngắt đoạn. Ông Tầm nhấc một cốc bia, chẹp chẹp môi:
- Lẽ ra Quận có kinh phí kha khá một tí thì phải khao các cậu một chầu ra trò.
- Ôi, đến xăng chạy chiếc Ural còn phải đi xin nữa là.
Trừng chặc lưỡi vô tư. Ông Tầm gật:
- Thôi, cũng coi như tạm xong một việc.
- Nghĩa là...
Ông Tầm khim khíp hai con mắt nhỏ, khe khẽ:
- Đời người là một hành trình dài. Mỗi việc như một cây số trên hành trình đó.
- Vậy là...
- Toàn bộ vụ này chuyển giao lên trên. Trách nhiệm của Quận, của chúng ta đến đây là xong.
Trừng quệt vệt bọt bia dính bên mép:
- Em vô sư vô sách, quỷ thần bất trách, nhưng theo em không thể kết thúc vụ án gọn ghẽ thế được.
- Chân lý đến từ từ. Quan điểm được truyền bá bằng sự phân thân như là phật đó. Còn tư tưởng thì phải truyền bá bằng sự đâm chồi, Trừng ạ.
Ông Tầm đứng dậy, giọng của kẻ am tường lẽ đời, tuy phảng phất sự cam chịu. Ba người ra khỏi quán bia. Đi đến cạnh một tòa nhà cao tầng vắng vẻ ở phố Nguyễn Trãi, ông Tầm giữ Nhâm. Trừng đứng lại. Và đây là điều bất ngờ lớn nhất với hai người. Ông Tầm cho hai anh thiếu úy trẻ dưới quyền biết, Sở vừa ra hai quyết định quan trọng: Một là, ông sắp nghỉ hưu; hai là, ông Trần Khoái đúng là một cán bộ kém cỏi về mọi phương diện, sẽ về Quận, chuẩn bị kế nhiệm ông; và việc đó dẫn đến hệ quả là trên điều động Trừng sang Đội Săn bắt cướp ở đường Năm.
Trừng không mảy may xúc động về việc bị điều động sang công việc khác. Phần cũng là vì việc này phù hợp với nguyện vọng của anh; anh không thể làm việc dưới quyền của ông Trần Khoái được. Hai cánh mũi của anh phập phồng. Anh cắn cắn môi, thản nhiên:
- Em thì như hòn đá cuội, lăn đâu cũng được, chẳng sợ sứt mẻ gì. Có lo là lo cho Nhâm đây. Nhâm sẽ khó khăn với ông Khoái đấy. Nhưng, còn thủ trưởng, dứt khoát là không có về hưu. Em nói thật đấy. Thủ trưởng còn những hai năm nữa mới đến tuổi. Vô lý! Về chỉ là để dọn chỗ cho con ông tướng bất tài vô đạo à! Dứt khoát là không có về! Thủ trưởng phải khiếu nại. Không được sĩ. Sĩ là thua thằng cùn đấy!
Nhâm im lặng, mặt ngơ ngơ trong bàng hoàng. Thấy mình như ngất ngư, Nhâm vội ôm cánh tay ông Tầm, thảng thốt:
- Anh! Sao lại có thế được, anh Tầm!
Ông Tầm vỗ vỗ tay Nhâm:
- Nhâm! Không sao đâu. Anh vẫn còn bên các em! Còn bên các em mà!
Rồi ông quay sang Trừng, cười nhè nhẹ:
- Nước ắc quy đã hết, phải đổ thêm nước mưa vào rồi. Duyên phận có vậy thôi. Năm mươi ba xuân xanh rồi, bệnh tật đầy người rồi còn gì! Hơn nữa, cầu thủ giỏi cũng phải biết rời khỏi sân cỏ đúng lúc chứ.
- Mặc! Trừng vằng tay, đôi môi dầy trề tràng: Bỏ tính đồ Nghệ, sĩ diện đi, bố. Bố mà tức khí, về hưu khi chưa đến tuổi là bố mắc mưu gian của bọn chúng đấy.
Vì lợi ích của người lương thiện, bố không được về. Đây, con nói bố nghe: Giả thử không có bố, vụ án vừa rồi chắc gì thằng Lẫm khỏi bị tai vạ. Chắc gì, lão Khoái nó chịu thua bọn con. Bố không về hưu. Bố cứ đứng đấy như ngọn cờ, như quả núi cho chúng con dựa. Bố đồng ý chưa?
Kêu ối một tiếng, giật ra khỏi bàn tay cứng như thép nguội của Trừng ông Tầm vẩy vẩy một hồi cho bớt đau nhức, đầu lắc lắc như dàn hòa:
- Thôi được, hôm nào đến nhà mình chơi, ta nói chuyện dài dài. À, Trừng này, mời cả cô bé bán bia áo len màu vàng ở cửa hàng vừa rồi đến nhé. Thôi, tạm biệt đã!

11

Trổ một lối nhỏ ra đường phố lớn, thoạt đầu nó đóng vai một cái ngõ ẩm thực. Nhưng sau quãng hơn chục mét tíu tít các hàng xôi chè, bún, phở, bánh bao, trứng vịt lộn, cảnh tượng thưa vắng dần. Thêm hai ba lần ngoặt quẹo nữa, ngõ nhỏ như đã hóa thân thành một con đường mòn dẫn vào một làng quê. Một làng quê yên ả với những hàng cau trên cao, hàng chuối dưới thấp, dàn trầu leo bám mảng tường đầu hồi, chú gà trống đứng rỉa lông trên bức tường hoa và cái sân gạch cổ đỏ như son ngửa mặt nhìn vòm trời thu im vắng.
Dừng lại ở trước cái cổng đốc mái mọc đầy dương sỉ của căn nhà kiệt cùng trong ngõ, không thể nán lại tí chút để nén bồi hồi, Nhâm liền né mình, cố không để chạm vào cánh cửa bước vào; nhưng anh biết ngay là mình nhầm, tiếng Quyến reo còn nao nức hơn cả anh.
- Anh Nhâm, em biết ngay mà.
- Chào Quyến! Anh chỉ lo em đi vắng.
- Suốt cả sáng nay em máy mắt đấy. Nhưng mà anh đi đâu mà lỉnh kỉnh túi to túi nhỏ thế này.
- Anh đến ở hẳn với em đây.
- Nghe anh hùng quá hỉ!
- Anh đâu có phải kẻ không dám quyết đoán. Cái Thùy Dương con em đi học chưa về à?
- Vâng.
Khe khẽ đáp, Quyến nghiêng nghiêng khuôn mặt trái xoan, nheo nheo hai con mắt ướt lóng lanh, môi thấp thoáng một ánh cười mừng rỡ. Buổi xế chiều, trong ngõ sâu, ắng lặng như chốn vô thanh.
- Anh nghe như có tiếng ai khóc ở trong ngõ, Quyến à.
- Cái Hoàn nó khóc đấy mà anh. Cái Hoàn con ông Thiểng vợ mới mất tháng trước, hôm anh đến đây ăn cơm với em ấy, anh có nhớ không?
Hai cánh cửa đã cài chốt. Chiều thu đã ở bên ngoài. Tất cả đã ở bên ngoài. Căn buồng nhỏ có chiếc giường đôi và chiếc đi văng da, góc buồng đặt cái máy khâu, phương tiện sinh sống của Quyến, đã trở thành một không gian riêng biệt của hai người. Không khí thật đầm ấm, riêng tư. Ngồi xuống đi văng, không thể chờ đợi lâu hơn. Nhâm quay lại, choàng rộng hai cánh tay. Chính Quyến cũng đang muốn ngả vào ngực anh, hôn anh.
- Anh đi những đâu suốt một tháng qua, sao mà lâu thế?
- Có một vụ trọng án ở Quận anh.
- Có phải cái vụ báo chí đang nói tới không? Em đọc báo, nghĩ anh với anh Trừng thế nào cũng phải đảm nhiệm rồi. Biết thế mà em vẫn cứ thấy lo lo. Nhất là cái hôm anh Trừng đi Hưng Yên về, rẽ vào đây tìm không thấy anh. Lại nghe anh ấy nói: Số anh ấy đi lính phải làm nguyên soái, nhưng lại chết trẻ, chứ mệnh không dài.
- Tin làm gì lời anh ấy!
Bấm vai Quyến. Nhâm quay hẳn mặt lại, nhìn vào cặp mắt Quyến, vui vẻ:
- Có câu thành ngữ Pháp ông Tầm có lần đã nói cho anh nghe như thế đấy. Đừng tin vào lời hẹn hò của một gã đàn ông!
- Nhưng mà, nghĩ đến sự bất trắc, chẳng hạn những lần anh hẹn mà không tới, em cứ lo sợ thế nào ấy! Chưa kể những lúc ốm đau, thất thường. Đấy, như vợ chồng ông Thiềng vừa nói đấy.
- Ông bà ấy mới chỉ trên năm mươi, em nhỉ?
- Vâng. Hai ông bà ấy lấy nhau hai mươi nhăm năm rồi mà đi đâu cũng như đôi chim câu. Năm ngoái bà ấy đi Huế thăm con gái. Hẹn nửa tháng. Thế mà chưa đầy tuần bà ấy đã phải bay ra. Vì ông ấy, không ngày nào không gọi điện vào giục ra.
- Chà!
- Anh có tưởng tượng được không? Cứ tưởng như mọi khi, đưa bà ấy từ ngoài sân, nơi bà ấy ngã, vào đến nhà, xoa dầu rồi mà thấy bà ấy cứ xỉu dần, ông ấy gào thét như điên dại, rồi khi bà ấy trút hơi thở cuối cùng, ông ấy chạy ra sân, định đập đầu vào bể nước, chết cùng bà ấy.
- Có thể lắm chứ!
- Còn chuyện này mới hay. Lúc sắp khâm liệm bà, chính ông ấy đòi tự mình thay quần áo cũ, mặc quần áo mới cho bà. Anh có biết xảy ra chuyện gì không? Khi cởi bỏ cái quần con bà đang mặc ra, ông đờ đẫn như kẻ mất hồn. Ngoài năm mươi rồi mà sao bà còn tươi mưởi nõn nà thế! Ơ, anh cười cái gì? Không tin em à?
- Kìa! Có nghe em nói không?
- Em nói gì?
- Anh làm sao thế!
- À, em nói thì anh tin chứ. Quyến này, cho anh yêu nhé!
- Ái, đau tóc em!
Bừng dậy như bốc men say. Nhâm ngả người xuống mặt chiếc đi văng và kéo theo cả thân hình nở nang tuổi hai mươi sáu của Quyến. Ánh chiều tà một ngày thu lọt qua khe cửa hắt lên trần nhà những vòng sáng đồng tâm yếu ớt và bí ẩn. Hiển nhiên là một sự thật mà cả hai vẫn cảm thấy thoáng chút bàng hoàng, xa lạ và ngượng ngập; trong họ cùng lúc trỗi dậy một ham muốn, một nhu cầu tiếp xúc nhục thể, một thèm khát giao hoan.
- Em chỉ sợ anh còn mệt, vì cái vụ điều tra vừa rồi ấy!
- Anh bình thường rồi. Bây giờ còn khỏe hơn là khác.
- Ứ ừ.
- Thế em là của ai?
- Đố anh biết đấy!
- Không được!
- Ái! Lại đau tóc em rồi. À, để em rải cái chiếu trúc xuống mặt thảm nhé. Anh đi vắng, ở nhà em mới mua cái chiếu trúc đẹp lắm.
Chiếc chiếu ghép bằng những mành trúc nhỏ như những đốt ngón tay, vàng óng, đã được trải trên lớp thảm đỏ cạnh chân chiếc đi văng. Trong cái ngưng đọng ngọt ngào của thời gian, trong ánh chiều mờ ảo lúc ngày sắp trôi về điểm tận cùng, là gương mặt kề bên nhau không biết tàn phai của cả hai người, cảm giác đó trước hết là của Nhâm khi anh ghé xuống gương mặt hình trái xoan, trắng hồng, thuần khiết như một khuôn trăng tươi sáng, vồn vã và đam mê của Quyên. Hàng ngàn, hàng vạn những gì đã nhìn thấy sẽ phai mờ hết. Không còn vụ trọng án nào hết. Không còn bất cứ một cảnh tượng chết chóc thê thảm và dấu vết một tội ác man rợ của một tên dã nhân, một kẻ nghiệt súc nào hết. Chỉ còn lại trong đoạn đời hiện tại và thời gian sống tiếp theo của Nhâm là gương mặt này. Chỉ một gương mặt này!
***
Chỉ còn lại một gương mặt này sau tất cả những gì đã trải nghiệm, đã kinh tởm, sợ hãi và căm hờn. Chỉ còn lại một gương mặt này, gương mặt Quyến, như biểu tượng của hạnh phúc lớn lao sinh động có thật ở đời này với anh thôi.
Nhâm gặp Quyến trong một ngẫu sự tình cờ. Anh đuổi theo một tên cướp xe máy vào ngõ này. Tên cướp bị bắt. Đồng đội điệu nó đi. Anh ở lại, định cám ơn gia chủ đã dự phần vào công cuộc săn bắt tên gian. Gia chủ là Quyến, một phụ nữ trẻ, sống với một đứa con gái nhỏ tuổi, một gương mặt đẹp nhưng âu sầu. Ngẫu nhiên gặp gỡ dẫn đến một liên kết tự nguyện mang tính ngẫu nhiên và trở thành vô cùng khó hiểu với hệ diễn giải thông thường. Chính Nhâm, ngay bây giờ anh cũng tự hỏi mình, hay là khởi đầu mọi sự từ lúc anh chia tay Quyến, Quyến bỗng nép vào ngực anh, yếu đuối và bé nhỏ, thì thào câu nói này: “Anh hãy che chở mẹ con em"! Và như vậy, những năng lượng mới đã lập tức được đánh thức từ trong anh, một gã công an viên, do nghề nghiệp mà có một sức mạnh hơn người? Để bây giờ thì anh hiểu, dù đi đâu, ở đâu thì cuối cùng linh hồn anh cũng về trú ngụ ở thành phố này, ở cái ngõ này, nơi anh đã gặp Quyến và yêu Quyến bằng cả mối tình đầu, một tình yêu bắt nguồn từ những rung động non tơ, từ sự thức dậy một năng lượng hiệp sĩ cao cả, không đắn đo suy tính hoàn cảnh, cá tính.
- Quyến ơi, em có hiểu anh yêu em đến thế nào không?
Vục mặt xuống khuôn ngực trần của Quyến, Nhâm nhận ra, Quyến vừa đẩy anh lên và môi nàng đã kể sát tai anh:
- Anh ơi, anh có nhớ sau lúc tên cướp bị bắt đi, trời bỗng đổ mưa không?
- Anh nhớ, lúc ấy trời mưa to lắm. Và em phải đưa mượn áo mưa để anh về.
- Anh à.
- Em có mệt không?
- Không. Anh không hiểu em đâu nhỉ? Những lúc lo sợ mất anh em mới hiểu em yêu anh đến như thế nào.
- Anh yêu em hơn những gì anh đã biểu hiện.
- Anh nghỉ đi, không mệt.
- Anh muốn yêu em mãi mãi cơ.
- Anh à, chiều nay em sẽ nấu món ốc om chuối anh ăn nhé. Anh có biết tuần vừa qua các bạn bè anh đến em tìm anh không? Anh Phức, anh Trừ, anh Đường, anh Lâm, anh Phụng, anh Thường... các bạn anh từ hồi học ở phổ thông và đại học ấy. Đông lắm, các anh ấy bảo: Sắp tới, kỷ niệm mười năm ngày tốt nghiệp trung học, sẽ tổ chức họp mặt ở nhà thi sỹ Phức ở Giảng Võ, thế nào anh cũng phải đến đấy!
- Anh nhớ rồi!
- Anh có biết các anh ấy nói gì về anh không?
- Chịu!
- Các anh ấy bảo: Nhâm ta thế mà gan lì gớm!
- Gan lì! A thế thì anh hiểu rồi.
- Các anh ấy hỏi lý do, em bảo: Với em, thời gian chờ đợi bao lâu cũng chẳng ảnh hưởng!
- Quyến nghĩ là anh...
- Không, em đâu có nghi ngờ gì anh.
- Quyến, em định nói gì?
Quyến ngẩng lên, mắt chớp chớp, thẽ thọt:
- Anh! Hôm nay em thấy anh có gì khang khác.
- Khang khác thế nào?
- Vẫn là nhiệt tình và những câu nói nồng nàn dành cho em, nhưng...
Đã thay bộ váy liền áo màu lòng tôm, Quyến xúc ấm, pha trà, tự trách mình vô duyên giờ mới có nước mời anh, rồi đột ngột, quay đi, lặng phắc. Và lát sau đứng dậy đi vào phía đầu giường, lấy chiếc khăn lau mặt. Quay lại, Nhâm hiểu, Quyến rất tinh ý, đã nhận ra nét bất thường trên gương mặt, tâm thái anh, kể từ lúc anh đến với nàng.
Thế đó! Sống với Quyến, anh được hưởng hương vị ngọt ngào say đắm của một phụ nữ bản tính nồng hậu. Quyến là nguồn vui sống chứa chan anh chưa được biết tới. Cả một vùng huyền bí của anh là Quyến, là ái lực của nàng với anh, là tấm thân thiếu phụ thăn lẳn, nở căng lúc nào cũng như sóng cuộn của nàng, là vẻ đẹp thánh thiện của da thịt, là vẻ cao sang, quyền quý của gương mặt và là tâm tình thầm kín của nàng, Quyến khát khao sự hoàn hảo trọn vẹn tận cùng. Và nàng không giấu giếm điều đó, không giấu giếm bản tính nồng nhiệt tận tình và ao ước một đời sống lứa đôi khăng khít. Như lúc này đây, anh vừa quay lại, nàng đã lập tức xối xả trong tiếng nấc nghẹn của cơn xúc động đang dâng tới đỉnh điểm:
- Anh Nhâm! Anh biết em rồi đấy. Em dửng dưng hoàn toàn với tiền, vàng. Có dát vàng vào người cũng chẳng lung lạc được em. Nhưng em có thể chết vì một câu nói, một ánh mắt. Lúc ấy bảo em nhảy vào lửa em cũng nhảy. Thằng cha họa sĩ ấy nó gọi em là Hoàng hậu Pêtécbua. Hoàng hậu Pêtécbua, anh có biết không? Đấy, chính là lần ấy em đã cởi áo để thằng cha ấy ngắm vẽ. Và thằng cha ấy đã dận em xuống bùn nhơ. Em đã bị dính bùn nhơ...
- Quyến! Em nói cái gì thế!
- Anh! Đừng ngắt lời em. Cứ để em nói hết đã. Em xứng đáng là Hoàng hậu Pêtécbua, chứ anh? Em đẹp, em sang trọng, quý phái. Gia tộc em là thế. Ông nội em là ông tuần phủ. Ông có bốn bà vợ. Bố em là con bà cả. Nhà ông ở dãy dọc dãy ngang.
- Quyến, em đừng nói nữa có được không?
- Cứ để em nói, anh. Gia đình em không thuộc loại danh gia vọng tộc thì cũng thuộc hạng có chức sắc và dư giả trong xã hội. Người hầu trong nhà ông nội em mặc toàn tơ lụa. Cách mạng tháng Tám bùng nổ. Cụ thân sinh ra bố em bất mãn với chính quyền mới ở nhà, chơi cờ, hút thuốc phiện, gạ gẫm đàn bà góa. Ngày thượng thọ chín mươi, cụ mặc áo lụa đỏ, đội mũ nỉ đỏ. Em đứng cùng với ba mươi mốt đứa cháu chắt nội ngoại cạnh cụ. Em đọc thơ chúc mừng cụ xong, đột nhiên cụ ngẩng đầu nhìn quanh, hỏi: “Trong chúng bay, sau này có đứa nào sẽ sống phóng túng như ông"? Rồi nhìn mặt em, cụ nói: Chắc là con Quyến mắt ướt và hay liếm môi này?
Quyến đã dừng lời. Trang tiểu sử của nàng, những éo le nàng đã gặp, giờ đây, Nhâm một lần nữa được biết thật rõ ràng và do vậy anh không khỏi có cảm giác cay chua và sững sờ. Âm thầm, Nhâm hiểu. Quyến đã tự bộc lộ và bây giờ trong im lặng vô ngôn, nàng muốn hỏi anh: Đó, em là thế đấy, một đoạn đời gặp sa sẩy, một quá khứ không đơn giản, một cá tính không thuần nhất, vậy anh cứ việc đắn đo, nghĩ ngợi, trước khi quyết định gắn bó với em đi. Ôi, Quyến của anh. Nàng, người đàn bà trẻ, đa đoan, một thân phận yếu đuối mong manh cầu mong sự che chở của anh, lại cũng là một bản năng mạnh mẽ chứa ở trong mình những mặc cảm cay đắng, một đòi hỏi tự khẳng định!
Cuộc đời anh, cứ nghĩ là nó sẽ rất đơn giản, nhẹ nhõm. Bố anh, một sĩ quan công an, một cuộc đời vẻ vang. Mẹ anh, một bà giáo hiền hậu, thuần lương. Họ như cả triệu con người tốt đẹp, là nền tảng của mọi sự nghiệp tốt đẹp trên trái đất này. Vậy mà nghề nghiệp của anh, đường đời anh đi, lại diễn ra ở trong những mối liên hệ đa tạp và không giản đơn tẹo nào.
- Quyến à! Lát sau, trên chiếc đi văng, ôm người tình trong vòng tay, cố kìm nén cơn xúc động thể hiện bằng nhịp tim đập dồn dập và khóe mắt cay sè, Nhâm áp môi vào má nàng, rưng rưng:
- Đừng giận anh. Mặc cho tất cả những gì đã xảy ra, anh vẫn yêu em vô cùng! Em không có lỗi lầm gì hết! Nhưng, hôm nay anh phải xin lỗi em, vì đúng như em nhận xét, có những lúc anh như một kẻ vô tình.
Ngừng lại trong giây lát, Nhâm đưa mắt nhìn qua khung cửa sổ ra xa, một lần nữa lại nén chặt nỗi buồn thương từ chuyện Quyến với việc ông Tầm về hưu, khẽ khàng và nghèn nghẹn:
- Em có biết không, ông Tầm, bậc cha chú, thần tượng của bọn anh bị người ta cho về hưu rồi và anh thấy bị hẫng hụt ghê gớm quá!

12

Họ có thêm một địa chỉ nữa ở thành phố này: Nhà Cúc. Cúc, thiếu nữ bán bia má lúm đồng tiền hôm nào mới gặp, nay đã chính thức là người yêu của Trừng. Anh chàng trông mộc mạc thế mà có duyên gớm. Cúc ở nông thôn lên thành phố kiếm việc làm. Cô thuê được một căn buồng riêng ở phố Ngọc Khánh. Và nhân chủ nhật một ngày cuối năm, cô mời Trừng, Nhâm và ông Tầm đến nhà cô ăn cơm.
Trao bó hoa cẩm chướng cho Cúc, Nhâm hơi ngỡ ngàng. Cúc phổng phao, ra dáng phụ nữ hơn hồi nọ nhiều. Có lẽ vì bộ váy áo rộng màu mận chín, để hở một vùng cổ rộng nõn nà, trên đó, buông lơi một dải khăn len màu trắng xám. Và nhất là vì mái tóc xù, phun keo sau khi gội, ôm một gương mặt tròn sáng lấp lánh cùng thái độ nhiệt thành mau mắn:
- Hoa Cẩm chướng, đẹp và rất thơm. Em thích nhất loại hoa này đấy, anh Nhâm à. Cúc nói, nhí nhảnh: Thơ của Hainơ, anh có biết không:
Chúng mình chỉ biết yêu nhau
Giữa trong muôn triệu đồng bào gái trai
Giữa bao lòng đất rộng dài
Để cho Cẩm chướng đâm chồi nở hoa.
Ông Tầm cười tủm tỉm:
- Cậu chàng Trừng trông sơ sài thế mà tâm hồn dồi dào văn vẻ ra phết đấy nhỉ! Cậu chàng hay cô nàng, ai ảnh hưởng tới ai mà nhanh thế?
- Anh ấy nhận ảnh hưởng từ cháu. Anh ấy biết mỗi câu “Em mặc áo vàng, anh yêu màu hoa cúc", thơ của anh Phức, bạn anh Nhâm.
Ông Tầm bật cười:
- Chốc nữa, cô bắt cậu ta phải học thuộc bài thơ này. Hoa cẩm chướng cánh hoa đỏ sậm chen sắc trắng, tươi rười rượi, đẹp thật. Về hưu, kiếm một miếng đất ở ngoại thành, tôi cũng sẽ trồng hoa các loại và đặc biệt là Cẩm chướng.
Nhâm im lặng, khe khẽ thở ra. Việc ông Tầm về hưu đã ở ngay trước mắt, sau khi ông đã chỉ huy điều tra xong vụ án do Thuyên gây ra và chưa kịp bắt tay vào vụ đường dây buôn lậu ma túy từ biên giới về thành phố, về tới vùng biển, đi ra quốc tế, mà tên Thuyên đã là một thành viên. Ông đã không còn thật khỏe mạnh sau gần bốn chục năm làm việc căng thẳng và gần đây, sức khỏe có phần bị giảm sút do căn bệnh cao áp huyết kịch phát hành hạ. Tuy vậy trong việc này, cũng vẫn cứ thấy lởn vởn một ẩn khuất, một điều khó nói và do kỷ luật quân pháp chưa thể nói ra. Nhất là tiếp theo việc này lại là sự kiện ông Trần Khoái từ Sở về nhận quyền Trưởng Công an Quận, dẫu ông Tầm luôn tự giải tỏa rằng, duyên phận chỉ có vậy, điện ắc quy đã hết, cần phải biết rời sân cỏ đúng lúc. Nghĩa là vẫn như những điều ông đã nói hôm nào điểm thêm đôi ba ý tưởng phụ nữa thôi. Chẳng hạn, như hôm nay, khi Cúc trở lại bếp, bưng tiếp món ăn ra, ông bỗng như bâng quơ:
- Còn nguyên vẹn tấm thân mà về hưu đã là phúc lớn rồi. Hừ, nếu có âm phủ thật thì ở dưới đó, anh em ngành mình cũng phải có tới cả vạn người đấy, Nhâm à!
Nhâm bỗng thấy buồn ghê gớm. Anh cần có ông trong công việc, trong cuộc sống. Cũng như anh cần đến Quyến xiết bao. kể cả cái quan hệ đa sự phong phú tạo nên từ tính cách phong phú, đa diện của Quyến. Nhiều lúc anh sống với cảm giác cô đơn ghê rợn và những ý nghĩ của anh về cái thế giới tâm linh siêu hình của con người từ buổi lễ rước vong Bội lên chùa vẫn chưa thôi ám ảnh anh, mà anh vốn là kẻ rất cần người đồng hành chia sẻ.
- Anh Nhâm đỡ hộ em một tí.
Nhâm quay lại. Trên hai tay ôm vòng của Cúc là bốn năm lon bia Halida.
- Sao mà nhiều thế, Cúc?
- Anh Nhâm có nghe người ta nói về việc bắn thằng Thuyên chưa?
- Bắn rồi à?
- Bắn rồi!
Ông Tầm như không nghe thấy câu chuyện, cúi xuống tìm chai rượu thuốc ông mang theo, để ở trong cái cặp, đặt dưới chân bàn. Rồi ngẩng lên:
- Cúc ngồi xuống đi! Muộn rồi! Ơ kìa! Cái cậu Trừng này, sao giờ còn chưa tới nhỉ?
- Còn món thịt quay em để trong tủ lạnh.
- Đảm và khéo quá. Nhưng ê hề thế này, ăn hết sao được. Này Cúc, cậu Trừng thế mà có con mắt tinh đời gớm đấy!
- Em vụng lắm. Ở nhà mẹ em gọi em là con bé hậu đậu, đâm toang bỏ vãi. Hôm nay, anh Trừng bảo anh ấy sẽ đem nem chua Thanh Hóa đến nữa ạ.
- Cô có hẹn thật cụ thể với Trừng không?
- Có chứ ạ. Sáng nay anh ấy còn gọi điện hỏi em đã chuẩn bị đến đâu rồi cơ mà!
- Đừng tin vào lời hò hẹn của một gã đàn ông!
Nhâm nghe ông Tầm nhắc lại một câu tục ngữ Pháp, bỗng nhíu mày, lòng dạ nao nao thế nào.
Cúc ngồi xuống, vẻ rất yên tâm, như là việc Trừng tới đây là dứt khoát, không cần băn khoăn, quay sang Nhâm, tiếp mạch chuyện dang dở.
- Bắn rồi, anh Nhâm ạ. Suốt thời gian qua, khách đến uống bia, cứ ồn ồn ào ào quanh chuyên thằng giết người man rợ ấy thôi. Người ta bảo, rõ ràng là âm hồn ác thần nhập vào nó nên nó mới độc ác thế. Mà anh có biết không? Căn nhà của vợ chồng nó ấy mà, giờ rao bán, rẻ như cho không mà chả ai người ta dám mua cả. Người ta bảo cây cối hoa lá trong vườn nhà nó ám tử khí nên xanh um. Oan hồn người chết còn ở đó, cái ngõ không khéo thành ngõ hoang mất.
Nhâm mím môi, rùng mình. Cúc nhìn ông Tầm, tiếp:
- Cái thằng sắp nhận án tử hình mà còn ác quá, bác Tầm ạ. Nó kêu: Nếu nó còn sống, nó phải giết đủ mười người để trả món nợ truyền kiếp. Nợ truyền kiếp gì thế không biết? Ở trong xà lim chờ lĩnh án, nghe người ta đồn, nó cứ nhơn nhơn như không ấy. Bác Tầm có biết không? Nó bảo, chết có gì là sợ. Chết và sống khác nhau chỉ là ở chỗ, một đằng thì vô hình, một đằng thì có hình, vậy thôi, ở tù chờ chết mà nó còn tập khí công, hồi, nó bảo, nó khai mở những quyền lực tinh thần, khai phóng những sức mạnh tiềm tàng ở bên trong, để lại sinh lực cho con cái, người thân.
Ông Tầm đặt chai rượu thuốc lên bàn, điềm đạm:
- Cái thằng ấy đúng là tên dã nhân. Chỉ cần nhìn diện mạo nó cũng có thể tin rằng nó trước sau cũng là kẻ sát nhân.
Cúc nhanh nhảu:
- Dẫn nó ra pháp trường mà nó còn nói, có gì mà sợ, chết chẳng qua là vượt qua cái vô thường, không đổi thay thôi. Nó bảo đêm qua nó mê thấy ba thằng quỷ sứ đến gọi cửa, lại còn dặn nó: Chết lúc trẻ là giành được cái đẹp ở đỉnh cao nhất, hơn là chết lúc già.
Đặt cái chén đánh cạch xuống bàn, như bị kích ứng, mặt ông Tầm chợt đỏ rần rần:
- Thằng khốn! Chỉ có chết vì lý tưởng cao quý khi đang còn trẻ tuổi thì mới là chết trong vẻ đẹp quyến rũ nhất thôi. Còn nó, thằng dã nhân tên nghiệt súc, nó chết nhục nhã, chết mà còn bị đời đời nguyền rủa.
Có lẽ vì quá xúc động, ông Tầm cúi xuống, tay giữ cổ họng. Ông ho. Rồi đứng dậy, nói có lẽ là áp huyết đột ngột tăng, xin lỗi, ông đi ra ngoài hiên.
Cúc ngoảnh sang Nhâm, khe khẽ:
- Anh Trừng ấy mà, anh Nhâm ạ. Có lần anh ấy hỏi em: Làm vợ anh có sợ không? Sợ gì? Sợ anh chết ấy. Số anh chết trẻ đấy. Nhưng mà chết trẻ khỏe ma, sợ gì nhỉ!
- Cái thằng ăn nói văng mạng! Đừng chấp nó. Hàng chục lần nó nói với tôi thế rồi.
- Anh ấy là người đơn nhất, nhưng thật ra là hở mà kín, kín mà hở. Người tưởng tục nhưng thật là thanh, anh ạ.
- Đúng thế!
- Còn anh, em nhận xét nhé. Một vạt tóc xoã xuống trán. Cái gò mũi thẳng, chính trực. Nhưng ẩn tướng ở cặp mắt anh. Thâm trầm, đa cảm, dễ xúc động, hay lo nghĩ. Có đúng không?
Chà, hóa ra Cúc không chỉ là cô bé khéo léo, đảm đang. Mà còn là con người tinh tường hóm hỉnh và chín chắn. Cô ghé lại cạnh Nhâm:
- Anh Nhâm này, lúc nãy có bác Tầm em không dám nói. Anh có tin là người ta đã bắn thằng Thuyên thật không?
- Tin chứ!
- Thế mà có người nói: Có bắn, nhưng mà bắn người khác. Thằng Thuyên là con một ông lãnh đạo. Nó biếu một trăm triệu cho cái đứa bị án tử hình để thằng này đổi tên cho nó.
- Trời!
- Lại còn có tin họ hàng nhà nó đút lót cả trăm cây vàng cho nhà giam, để ở đấy bố trí cho nó ra tù, rồi đưa nó ra nước ngoài. Hôm bắn có phải là nó đâu!
Mồ hôi bỗng ứa ra ướt đầm sống lưng Nhâm. Trong Nhâm vừa có một cuộc nổ ngầm. Chợt nhớ tới cái lúc thằng Thuyên đứng dậy, lần lượt kéo khóa chiếc áo lông Đức, rồi lần lượt cởi từng chiếc áo mặc bên trong, rồi lộ ra bộ ngực lông lá ướt nhèm, anh thấy lạnh run.
Ông Tầm đã quay vào, khìn khịt mũi, rồi ngồi xuống, như đã trở lại trạng thái thường khi, giơ tay xem đồng hồ, bỗng như là giật thột mình:
- Quái! Một giờ hơn rồi!
- Sao cơ ạ?
- Quá hẹn lâu rồi, sao chưa thấy cậu Trừng về là thế nào!
Nóng nóng hai con mắt sâu trầm, Nhâm nhìn ông Tầm, nhận ra vẻ băn khoăn e ngại trên gương mặt ông vừa lúc ông đúng dậy:
- Cúc và Nhâm ở nhà. Để mình ra phòng điện thoại công cộng hỏi xem thế nào!
***
Từ phòng điện thoại công cộng trở về, lặng lẽ ngồi xuống ghế, cắn môi dưới, giọng ông Tầm không giấu nổi lo âu:
- Thường trực Đội Săn bắt cướp cho biết Trừng đuổi theo một toán cướp từ sáng, giờ không hiểu sao chưa về!
Chiếc lồng bàn đậy mâm cơm kết đọng một khối đỏ hồng. Cúc đứng lặng ở căn buồng trong. Nhâm quay mặt ra khuôn cửa sổ. Bỗng dưng, lòng dạ cả mấy người cùng nôn nao khác thường, dẫu vẫn biết công việc trong các vụ trọng án vốn thường xuyên gặp bất trắc và Trừng là một khối nhiệt thành, là ngọn lửa đam mê đã cháy là bốc cháy đến cùng, nhất là từ khi trở về với công việc ở đường Năm, vùng đồng ruộng sông nước bao la, miền quê hương thân thiết như dang tay đón chào Trừng thỏa chí tang bồng; Trừng đã nhập cuộc là quên mình.
Không suy nghĩ rắc rối. Trừng chất phác, giản dị, thực hiện nhiệm vụ chiến sĩ an ninh như một nhu cầu bản năng, như để đáp trả niềm vinh dự được gánh vác. Vừa sang Đội Săn bắt cướp, đóng vai một người đánh giậm bên đường, anh đã trực tiếp bắt được một tên tù trốn trại nguy hiểm ở cây số Năm mươi lăm trên đường Năm. Tên này đã giết chiến sĩ công an gác cổng trại, vượt ngục trở về nhà vợ với một súng tiểu liên, hai quả lựu đạn và một gói bộc phá. Công an phường nọ kêu gọi y ra hàng, y trả lời: Sẵn sàng tử thủ! Hai chiến sĩ công an tiến sát đến nhà y, bị y bắn trọng thương, phải rút ra. Có lẽ chỉ còn cách đánh sập ngôi nhà và tiêu diệt luôn tên gian ác. Trừng nhận nhiệm vụ. phóng chiếc Ural từ thành phố tới, anh bỏ xe ở ngoài đường, nhanh như cắt, tiếp cận ngôi nhà và leo ống máng, nhảy qua của sổ đột nhập vào tầng hai ngôi nhà. Tên cướp rút xuống tầng một. Cuộc đấu súng giữa người ở tầng trên và kẻ ở tầng dưới diễn ra căng thẳng, quyết liệt suốt buổi chiều. Chốc chốc tiếng súng lại nổ đánh đùng như giật cục. Quãng năm giờ chiều, bỗng nhiên có cảm giác sụt hẫng. Mười lăm phút, nửa tiếng, rồi bốn mươi phút im phăng phắc. Rồi đột ngột cánh cửa tầng dưới mở đánh bục, giữa lặng tờ căng trương nỗi kinh sợ. Trừng mình trần trùng trục, lừng lững như tượng đồng đen bước ra, tay xách tên cướp hung hãn bị trói còng queo như một con chó, vứt xuống đất đánh bịch, nhận bi đông nước chè từ tay bạn, dốc cạn rồi kêu: Đói quá! Đói quá! Giờ mới nhớ, từ sáng chưa có gì vào bụng. Hóa ra trong trò mèo vờn chuột, ngoài trí khôn, không một cảm quan nào được phép hiện hữu. Chàng trai xuất thân nông dân này thật khôn ngoan. Nghi binh đánh lừa tên cướp, kéo sự chú ý của nó vào một chỗ, cậy ván sàn một chỗ và sau đó anh cùng cái chăn bông rơi xuống, chụp đúng đầu tên cướp và bắt sống nó.
Quả cảm phi thường, nhưng giản dị trung hậu, Trừng trong mỗi hành vi và thần thái, phảng phất vẻ nghĩa hiệp anh hào dân dã và chất hiệp sĩ ưa phiêu lãng, mạo hiểm, trọng nghĩa khinh tài. Trừng, tụ hội ở trong mình cái khí thiêng của thần vật, cái tinh khôn của đời sống hiện thực.
Lòng sáng như gương nên soi gì cũng thấu. Trong trẻo vô cùng, không chịu nổi những khuất tất, lắt léo của thói đời, nên Trừng đã phản ứng quyết liệt với việc ông Khoái trở về Quận nhậm chức vụ thay ông Tầm. Chuyển sang Đội Săn bắt cướp ở đường Năm là thái độ dứt khoát của anh. Anh đã yêu Cúc và được Cúc đón nhận bằng một tình yêu tươi sáng, trẻ trung.
Chẳng lẽ người chiến sĩ quả cảm, người hiệp sĩ tài trí, trong sáng tuyệt vời ấy lại vì một ngẫu hứng, dừng lại ở một nơi nào đó trên đường Năm tham dự cuộc hội hè sông nước giữa hân hoan của đất trời chim muông sau cơn mưa tạnh như thời niên thiếu ở quê hương mà quên lời hẹn hò với người yêu?
Nhâm vội đạp xe đến trụ sở Đội Săn bắt cướp. Người thường trực ở đây cho Nhâm biết: Lẽ ra hôm nay là phiên nghỉ của Trừng Nhưng vì có việc gia đình, đồng nghiệp phải nghỉ phiên trực nên Trừng đã tình nguyện đến để thay thế. Nhận nhiệm vụ và lên đường lúc tám giờ sáng, Trừng không nhắn gửi gì lại, vả chăng, trước nay vẫn là vậy, đi rồi về, có gì hệ trọng mà phải nhắn với gửi.
Nhưng, lần này thật không thể ngờ, Trừng ra đi mà không trở về.
Bốn giờ chiều, Nhâm từ nơi xảy ra cuộc chiến đấu sinh tử của Trừng với bọn cướp trên đường Năm, hộc tốc đạp xe về, bước vào nhà Cúc, thấy mâm cơm còn nguyên vẹn trong cái lồng bàn, hộc một tiếng kêu đau đớn, gục ngay xuống cạnh bàn, thì ông Tầm và Cúc hiểu ngay và cả hai cùng tê dại như hóa đá. Trời! Không thể ngờ, không một ai có thể ngờ, cái chết, sự kết thúc tuyệt đối của một con người đang tràn trề sức mạnh tích cực, lại có thể xảy ra đơn giản đến như thế!
Trừng đã hy sinh, sau khi diệt được tên tướng cướp khét tiếng trên đường Năm.

13

Ông Cao Văn Tầm xuất thân từ một làng quê tỉnh Nghệ An nhưng ra thành phố học, làm việc từ năm mười lăm tuổi. Tiếng nói giờ cũng là tiếng nói của người thành phố. Quê hương xứ sở tuy vậy vẫn còn đậm đà dấu nét ở cái ý chí gan góc hơn người, cái ý chí khăng khăng trên cơ sở, sở hữu một trí tuệ vững vàng, một tầm nhìn sâu xa và một tấm lòng rộng mở.
Lưng tròn, vai rộng, mặt to, miệng vuông, hai con mắt hiền từ có ánh nhìn âu yếm như mắt voi, mũi nở, tiếng nói âm vang đĩnh đạc, tiếng cười sảng khoái, phong nghi nghiêm chỉnh, đàng hoàng. Nhìn ông thoáng qua đã có thể đoán định, nếu ông không xuất thân từ một gia đình hào môn vọng tộc, hiển hách, thì ít ra cũng là trong một gia đình khá giả, gia phong có căn cốt chỉnh tề.
Tuổi ngoại năm mươi, lặn ngòi ngoi nước với nghề gần bốn chục năm, ông Tầm đã trải đủ mọi cảnh huống, mùi đời ấm lạnh, tan hợp, bi hoan. Buồn cho đời ai đó không có lịch sử. Còn ông, ông là một nhân vật của cuốn biên niên sử của công việc. Đời ông công trạng nối tiếp công trạng. Nhưng ông lặng lẽ khiêm nhường, giấu mình, tuy vẫn luôn luôn mở rộng tâm hồn chào đón, tiếp nhận các nguồn năng lượng khác để làm cho mình giàu có, bác tạp thêm.
Ông sở hữu một trí lực lớn, do ông vừa uyển chuyển vừa khúc triết. Ông gần cả nghệ thuật lẫn luân lý. Nhâm thấy rất gần ông, thoạt tiên có lẽ là từ phong độ ông, ông rất hay ngồi lặng lẽ trong cô tịch. Cửa sổ buồng ông mở ra một khung trời mây và một mặt hồ xanh thẳm, ở trong một nghề nghiệp luôn luôn có biểu hiện là hành động và hành động, sống như ông, tất nhiên là một cách sống khác lạ so với nhiều người. Nhất là với cấp trên, những người không ưa ông.
Bậc tài tử thường gây ảo giác cho những người xung quanh. Ông với Nhâm cũng vậy. Ông tạo ra màn hồi quang tự kỉ với những kinh nghiệm sống đọng lại ở tàng thức ông từ trong quá khứ mà chỉ nhờ vận dụng những định luật phức tạp và tế nhị một số ít người có năng lực đặc biệt mới thấy nó hé lộ. Nhâm có cảm tưởng ông đạt đến quyền năng khác thường với Nhâm và các nhân viên dưới quyền ông nhờ ở thế thượng phong trí tuệ và những suy tưởng sâu xa độc lập, đầy cá tính. Ông là một con người đầy bản lĩnh ung dung tự tại, ông có một lối đi riêng. Nhiều người không ưa ông, họ cho là ông kiêu ngạo và thật tình trong ngầm ẩn, ông hay chế nhạo, thậm chí coi thường họ.
Mâu thuẫn thiện - ác là vĩnh cửu, trong khi các mâu thuẫn khác, như mâu thuẫn giai cấp, có thể lúc này tăng lúc khác giảm. Một lần ông nói vậy. Và dư luận đã lập tức xì xầm rằng, ông định móc máy việc gia đình ông bị quy sai là địa chủ trong cải cách ruộng đất năm 1955. Ông không bị quy sai thì bây giờ ông phải đeo lon cấp tướng, chứ sao chỉ là thiếu tá? Ấy thế, thành ra khi ông nói: Thống trị, sai khiến người khác, cũng là một thứ dục vọng, thì ông bị mang tiếng ngay là kẻ hay kèn cựa, gây mất đoàn kết nội bộ.
Câu chuyện của ông với đám trinh sát trẻ thường xoay quanh một chủ đề duy nhất: Bản chất người của con người. Mười sáu tuổi ông đã là trinh sát viên. Vụ án đầu tiên ông tham gia điều tra là vụ hung thủ giết ông già trồng tam thất ở xã Lao Chải tỉnh Lao Cai, rồi trốn biệt. Ông đóng vai một thanh niên Mèo đi hải xảo, cưỡi ngựa, xách lồng chim Họa mi đi chơi xuân. Một tháng trời sau, tìm được tung tích hung thủ, ông đến thị trấn biên giới nọ. Tiếp cận nó lúc nó vừa nhấc bát rượu lên ngang mặt, ông dùng cặp mắt phóng chiếu tia thần lực mạnh đến nỗi tên nọ há hốc mồm, đánh rơi bát rượu xuống đất. Có một sức mạnh ở ngoài trần gian, chỉ cảm được mơ hồ thôi, ông nói vậy vì cho rằng tổng số kinh nghiệm thu được, tập trung lại ở nơi gọi là tàng thức, và chính đây là nơi góp phần tạo rõ linh cảm, linh giác, sức mạnh bí ẩn của con người.
Coi ông như một người cha tinh thần, Nhâm rất thích được nghe lời ông răn dạy Ông thường nói, chớ có nên lăng xăng. Không có việc gì làm thì hãy ngồi yên tĩnh. Lúc đó năng lực sẽ tăng lên gấp bội. Mà năng lực thì cần xiết bao cho con người, cho sự nghiệp! Chế ngự ngọn lửa bản năng, sự nghiệp mà ông và đồng nghiệp đang theo đuổi thật không đơn giản. Thực hiện công lý chưa bao giờ thôi là một gánh nặng. Bắt bọn tội phạm, cho chúng vào tù cũng tức là để bảo vệ sự thần thánh của con người, sự sạch sẽ của xã hội. Tất cả những việc ấy đòi hỏi những kinh nghiệm của nhiều kiếp sống, đức tin và thủ pháp nghề nghiệp. Sự sống thực sự vốn có tính cách bao la rộng rãi chứ không thu hẹp trong phạm vi bản ngã cá nhân.
Ông nói:
- Chân lý không đến ngay một lúc đâu. Từng giọt một nó đến! Nó được ý thức bằng kinh nghiệm. Ngôn ngữ nhiều khi bất lực là thế. Còn với công việc, nghĩ rằng việc gì cũng làm được là bậy. Bó tay là phần nhiều! Và nếu làm được thì nhờ phần lớn ở duyên cơ, vận hội. Duyên cơ bất khả lộ. Nhưng cảm biết được. Nói tư duy là tồn tại là chưa đủ, là thô thiển. Sự sống còn bí ẩn hơn nhiều!
Có cảm giác ông là người chăn dắt linh hồn con người, ông có chính đạo, đức tin, lòng nhân ái và các bí quyết. Phảng phất ở chân dung ông dáng nét siêu hình. Nhưng, ông cũng là con người của hành động, thực tiễn. Nội dung cuộc sống của ông Cực kỳ phong phú. Ông đã góp phần phá mấy trăm, mấy ngàn vụ án lớn, nhỏ? Chưa ai tổng kết. Những thành công của ông làm nhiều kẻ phát ghen. Quan hệ của Nhâm và Quyến ông biết từ rất sớm: Ông không phản đối. Nhưng gặp Quyến rồi, ông bảo Nhâm: .“Rất đáng yêu, nhưng khó nắm bắt”. Nhâm nghĩ ông rất giỏi khoa tướng số! Tu mi đài các cao sang cũng gần gụi với thói phong tình. Ông nói xa xôi vậy. Rồi ông tiếp:
- Thành vợ thành chồng, thì dễ, không cần dạy nhau cũng được. Nhưng, yêu thế nào cho đẹp thì phải bảo nhau đấy, Nhâm à.
***
“Con người ta, giống như mọi sinh vật trên cõi giới, có sinh, có tử. Nhưng lẽ sinh tử của con người bao hàm một triết lý sâu xa. Vì sinh ra như một ngẫu nhiên, nhưng con người lại phải phấn đấu để trở thành một tất yếu, để cuộc sống của mình xứng đáng với tước hiệu con người. Than ôi! Đau lòng lắm thay, hôm nay chúng ta họp mặt ở đây để vĩnh biệt người bạn. người đồng chí, người anh hùng, người trinh sát tài ba, dũng cảm của chúng ta, liệt sĩ Thiếu úy Hà Văn Trừng!
Đó là mấy câu mở đầu bài điếu văn rất dài của ông Tầm, Trưởng Công an Quận sắp về hưu, đọc trong lễ truy điệu Trừng. Và Nhâm đã nhớ, sẽ nhớ làm lòng.
Chiều xuân ẩm ướt. Bầu trời nặng mây. Hàng thông xanh đặc u trầm. Khung cảnh đượm vẻ sầu thương, hòa hợp với hơi văn mang khí vị cổ xưa và buồn bã của ông Tầm cùng không khí buổi chia phôi đứt ruột, nát gan.
Nghẹn ngào, ông Tầm đọc tiếp:
- Liệt sĩ Hà Văn Trừng sinh ra trong một gia đình nông dân có công với cách mạng. Lớn lên nghe chuyện, Trừng đã biết ông nội mình là chiến sĩ Nam tiến, năm 1947 đã hy sinh anh dũng trên mặt trận Tuy Hòa, Phú Yên, miền Nam Trung Bộ. Lớn hơn chút nữa. Trừng đã biết cha mình là người sĩ quan trung úy từ chiến trường chống Mỹ trở về một làng quê Hải Dương, bên đường Năm, vào những năm cao trào xây dựng hợp tác xã. Người cha bằng công việc đã truyền cho con trai mình tình yêu cuộc sống và lòng ngay thẳng trung thực. Tình yêu cuộc sống cùng một cội nguồn với tình yêu quê hương làng xóm ruộng đồng đã được Trừng tiếp nhận từ tấm bé, qua những ngày sống, lao động vừa Cực nhọc vừa thơ mộng nơi ruộng đồng, sông nước làng quê. Năm 1980, Trừng sáu tuổi. Chú đã bắt đầu theo cha đi tuần phòng. Và một đêm nọ bỗng thức giấc, chú nhận ra trong cái lều canh điếm cá của cha trong vai người bảo vệ, chỉ còn lại có mình mình, “Thầy ơi”! Chú bé cất tiếng gọi, Chú không thể nghĩ cha chú lúc ấy đang một thân một mình đương đầu với bọn lưu manh đang xông vào phá kho thóc hợp tác xã. Cha chú đã đánh ngã ba tên cướp. Ông quyết không lui bước. Nhưng bọn cướp có tới mười tên và chúng có cả dao, súng. Trừng lồng đi tìm cha. Chú tìm thấy cha sớm hôm sau, một thi thể nát nhừ, ngoài cánh đồng làng. “Con lạy thầy! Con sẽ ghi tạc mối thù này”. Nghẹn ngào phục xuống bên cha, Trừng từ đó đinh ninh lời thề.
Òa lên xung quanh Nhâm những tiếng khóc nghẹn của Cúc và đồng đội. Không cầm lòng được, ông Tầm lấy khăn bịt miệng, ngực dội lên tiếng nấc nghẹn hồi lâu, rồi mới nói tiếp được:
- Hà Văn Trừng là con đẻ của cuộc sống chiến đấu chống lại cái ác độc, xấu xa. Hai mươi tám tuổi đời, mười năm đứng trong đội ngũ chiến sĩ an ninh. Trừng là một con người cương trực, yêu công bằng, lẽ phải, giữa đường thấy sự bất bằng chẳng tha. Hàng chục chiến công của anh đã góp phần tô đẹp truyền thống hào hùng của chúng ta. Vì vậy Trừng dứt khoát không thể buông tha tên cướp đầu sỏ đường Năm cùng đồng bọn. Lê Văn Sở tức Sở đen, Sở chó, Sở đại bàng, Sở đầu bò đã có hơn mười tiền án. Y đã đập chết một em nhỏ chín tuổi để cướp sợi dầy chuyền một chỉ. Đã cưỡng hiếp và bóp cổ bà cô y để chiếm đoạt năm chục triệu đồng. Đã cùng đồng bọn gây ra hàng chục vụ cướp của giết người khác ở trong vùng. Đã dùng lê phanh thây đồng bọn vì nghi ngờ bọn này phản bội. Hơn năm nay, y tung hoành trên trục đường Năm và tập trung ở vùng đất từ cây số Sáu mươi đến cây số Tám mươi. Lương dân trong vùng ai cũng khiếp sợ thói hung bạo của y. Y thách đố cả chiến sĩ công an: “Tao sẽ chấm muốt từng thằng một”! Trong vùng, y trắng trợn bắt về, cưỡng hiếp bất cứ cô gái nào y thích. Hàng chục phụ nữ đã khổ nhục vì y. Mới tháng trước đây, y phóng xe máy trên đường, thình lình dùng vỏ chai bia Tầu đập chết một cán bộ đi xe máy cùng chiều rồi cướp xe của ông: Y chặn xe bộ đội, kéo lái xe xuống đường, đánh đập tàn nhẫn chỉ vì không cho y quá giang. Có lần vào nhà cụ Ngừng, bắt cụ nấu ăn, nhưng thấy nhà cụ chỉ còn một bát gạo, y liền cởi giầy bắt cụ liếm chân. Gần đây, Sở và đồng bọn khống chế cả vùng ngã ba Viềng, tự tiện lập trạm thu thuê đò xe qua lại. Y đòi lấy một thiếu nữ tên Yến, con một đồng chí cán bộ văn hóa huyện đã về hưu. Cô Yến đã đính hôn. Mặc! Y hẹn: Không lấy y, y giết cả nhà. Rồi định ngày rằm tới sẽ đến rước dâu về.
Tội Sở đã đến lúc bị trừng phạt. Nhận trách nhiệm, Trừng nghiên cứu đường đi nước bước, quy luật hoạt động của y thật tỉ mỉ kỹ lưỡng. Một tuần liền anh đóng vai một người thợ chữa cối đến vùng ngã ba Viềng để nhận mặt Sở. Tuần lễ sau. anh làm người đi siếc cá trên sông nước trong vùng để tìm hiểu đường đi lối lại của bọn y. Ngày mồng mười vừa rồi, đang phiên nghỉ trực, nhưng nhận được tin cấp báo: Sau một thời gian xảo quyệt ém mình, vì đánh hơi thấy bị săn lùng, Sở đột ngột xuất hiện ở thôn nhà cô Yến, Trừng liền tình nguyện thay bạn, tức tốc lên đường. Với chiếc xítdờca Ural cũ kỹ, anh quyết tranh thủ thời gian chặn tay kẻ ác gây tội. Không ngờ, còn cách mục tiêu chừng năm cây số, xe bị nổ lốp. Trừng đón xe buýt. Tới nơi thì được tin bọn Sở đã chuyển hướng gây tội ác sang địa phương khác. Trừng xuống xe buýt, lội tắt qua cánh đồng, lên một đường làng, dự đoán thế nào bọn Sở cũng qua đây, anh leo lên một cành đa mọc ngang qua mặt đường đón lõng. Hai giờ chiều, Sở đi xe máy qua, anh như thiên thần từ cao xanh buông mình ụp lưới trừng phạt xuống đúng đầu Sở cùng tiếng gầm như sấm động.
Những tưởng đã có thể kết thúc cuộc đuổi bắt thì ở đây, lúc này mới nhận ra, Trừng của chúng ta đã tốn sức quá nhiều. Mà tên Sở thì sức lực còn gần như nguyên vẹn, nên sau lúc hốt hoảng, y đã lấy lại được bình tĩnh. Và cuộc vật lộn giữa chiến sĩ công an với tên đại gian đại ác đã diễn ra vô cùng quyết liệt!
Than ôi, sức trai như Tiết Đinh Sơn cử vạc ngàn cân cũng còn có lúc cạn kiệt nữa là. Nhưng, Trừng quyết không buông tha tên cướp! Vùng ra được khỏi tay anh, tên ác ôn rút dao nhọn. Vô cùng tỉnh táo và nhanh nhẹn, anh đã đánh bật hung khí trong tay tên cướp xuống dòng mương bên cạnh đường. Đôi bên chỉ còn tay vo. Lúc này sức Trừng đã tận. Nhưng, người xưa nói: Việc trời vốn mạnh, người phải luôn luôn mạnh hơn và không ngưng nghỉ mới theo kịp được! Trừng ghi nhớ điều đó và những năm tháng tập rèn gian khổ đã không phụ anh. Anh còn sở đắc một sức mạnh tiềm tàng, là lòng nhân ái, đức tin tâm linh, là nguồn thần lực rút từ trong lý tưởng chiến đấu chế ngự cái ác. Vì vậy, anh dồn hết sức bình sinh lao tới ôm chặt tên Sở và đẩy y cùng mình lăn xuống con mương, dùng cái chết của mình để diệt trừ tên đại gian ác nọ.
Giữa tiếng rền rĩ khóc thương của những người đứng trên bờ huyệt, giọng ông Tầm chênh chao, nghiêng ngả. Ông nức nở không thành lời:
- Hà Văn Trừng ơi! Hai mươi tám tuổi đầu. Nào có phải tiền định như có lần em nói: Một cái chết trẻ! Tôi muốn nói với các bạn rằng: Chúng ta luôn cố gắng loại trừ sự hy sinh, cái chết, dẫu là cao cả, ra khỏi đời sống của chúng ta. Chúng ta luôn nhấn mạnh đến tính ngẫu nhiên của cái chết. Nhưng, than ôi, lúc này đây, trong công cuộc vĩ đại chế ngự, tiêu trừ cái ác, như một mặt tồi tệ nhất nằm trong bản thể cuộc sống này, khi bóng đêm tội ác còn đang tồn tại như là một thực thể, lẽ nào lại có được một vương quốc của sự tuyệt đối an toàn. Cái chết như một sự cần thiết đã xuất hiện và cái chết của Trừng đã đưa cuộc sống của chúng ta lên một bình diện cao hơn.
Không thể kìm mình được nữa, ngửa mặt lên trời, ông Tầm nấc nghẹn:
- Trừng yêu quý của anh ơi! Đau như cắt ruột lúc này là lòng anh cùng đồng đội và người yêu của em, em có biết không? Thôi, em về với đồng ruộng quê hương sông nước, với tuổi ấu thơ trong trẻo, với hồn thiêng sông núi em nhé! Vĩnh biệt em! Vĩnh biệt em!
Ông Tầm bỏ mũ, cúi gằm mặt. Xúc động lớn, trời bỗng buông mưa bụi. Mái đầu hoa râm của ông Tầm chả mấy lúc đã trắng bạc. Cúc ôm bó hoa cẩm chướng ngồi xuống và dang hai tay ôm choàng lấy ngôi mộ mới đắp. “Anh Trừng ơi, sao anh nỡ bỏ em"! Cô kêu thống thiết, rồi bỗng dưng bật dậy, ôm choàng lấy ông Tầm, nghẹn ắng: “Bác Tầm ơi, cháu biết làm thế nào bây giờ, bác ơi".
Mắt nhòe lệ, Nhâm ước ao giá như lúc này, anh có Quyến bên mình.

14

Mùa hè ấy là một mùa hè lửa. Ông Cao Văn Tầm về hưu, cứ như là vắng chủ nhà gà vọc niêu tôm, các tệ nạn xã hội như được dịp từ đâu ào tới, nảy nở vô tội vạ trong địa bàn Quận nhà. Liên tiếp hết cơn sốt nhà đất, lại đến cơn sốt vàng kéo theo sự lên giá đồng mỹ kim và sụt giá đồng nội tệ tạo cơ hội cho lũ gian thương kiếm bạc tỷ trong chốc lát. Cờ bạc, lô đề, cá độ trở thành trò chơi phổ biến trong giới sinh viên học sinh. Ma túy tràn vào học đường. Nhà trường, thánh đường tôn nghiêm biến thành vũ đài thi thố các trò bạo lực và trấn lột. Nạn du đãng ngang nhiên tràn lan trên các phố xá và các nơi công cộng. Các vụ gian lận thương mại, buôn lậu thuốc lá, thuốc bệnh, hàng điện tử, xe máy, vải vóc từ biên giới phía Bắc về là câu chuyện nhức nhối hàng ngày trên báo chí. Liên tục làm mất mạch lạc nhịp sống chung là các vụ lừa đảo cỡ quốc gia của mấy công ty ma. Tràn ngập phố xá là hàng giả, từ thuốc trừ sâu đến mỹ phẩm, dầu gội đầu. Mấy chục quỹ tín dụng vỡ nợ. các ông trùm lừa đảo cao chạy xa bay, hàng ngàn người lao động bỗng chốc rơi vào cảnh hoàn toàn trắng tay. Mọc như nấm cùng các quán cà phê ôm, karaoke là các quán trọ trá hình ổ chứa, động mại dâm. Cháy nhà ra mặt chuột, các vụ tham ô lớn cả chục tỷ đồng cùng mấy đường dây buôn ma túy xuyên quốc gia bị phát hiện, đưa ra vành móng ngựa cả trăm tên tội phạm trong đó không ít tên là viên chức quốc gia, gây bàng hoàng cả xã hội.
Mùa hè ấy, thay thế ông Tầm, Trần Khoái về giữ chức quyền Trưởng Công an Quận này. Cáo chết ba năm lại quay đầu về núi. Khoái, vẫn cái bộ dạng quan cách, đạo đức giả, lấy mẽ ngoài che đậy cái bất tài vô đức, lại đeo xung quanh mình bao điều ô trọc và dị nghị, đã không biết điều lại còn lên mặt ra oai. Tuy nhiên, giữa Nhâm và Khoái, quan hệ còn đang là mới mẻ, cả hai có lẽ đã biết đến tài sức của nhau nên vẻ như là đã có thỏa thuận ngầm, việc ai nấy làm, cứ thế đã, mọi việc diễn tiến thế nào hồi sau sẽ định liệu. Dẫu thế nào, cái chết cao cả của Trừng cũng đang tạo nên một mẫu số chung cảm xúc, khiến mọi người đối xử với nhau đều còn rất dè dặt.
Mùa hè ấy là mùa hè Nhâm làm được nhiều việc có ích nhất. Con người là công việc. Công việc biểu hiện tư tưởng, tâm hồn anh, nhờ công việc anh tự trình bày tư cách mình. Và anh nghĩ, Quyến sẽ mỗi lúc một hiểu thêm chiều sâu tư tưởng anh và quan hệ giữa anh và Quyến nhờ vậy chắc chắn là sẽ tốt đẹp lên.
Mùa hè tràn trề nhiệt năng ấy là những ngày Nhâm tự phô diễn triệt để nội lực, nhiệt huyết mình, là đoạn đời rực rỡ nhất trong cuộc đời chiến sĩ của anh. Đầu tháng năm, đóng giả tình nhân của một ả buôn thuốc phiện lâu năm, Nhâm lọt vào đường dây buôn thứ hàng quốc cấm này từ Lao Cai về Hải Phòng. Leo lên tận làng Mông Pa Cheo Phin, Hà Giang, gặp thủ lĩnh đường dây buôn ma túy xuyên lục địa Thào A Đủa. Vượt qua các mắt lưới nghi ngờ, thử thách, anh quyết nắm bằng được cách thức tổ chức, các thành viên của đường dây cùng các quy định bất thành văn về việc trao hàng trả tiền, vận chuyển. Mẻ lưới sắp cất không hiểu vì sao lại bị lộ. Bọn tội phạm chạy hết sang Lào. Nhâm trở về thì được quyền Trưởng Công an Quận Khoái giao việc thẩm vấn một gã đàn ông giết vợ và ăn thịt vợ. Gã tên Cật, bốn mươi hai tuổi, mặt to phộng, mũi triểu thiên, lông mày ngắn ngủn, mắt ti hí và miệng tua tủa những chiếc răng nhọn y như đinh thuyền. Chỉ là những màu thuần lặt vặt như vợ y hay ca cẩm rằng y hay đi đêm về hôm và rượu chè bài bạc. Thế mà một đêm, cầm một cây gậy đứng rình ở cạnh cửa, vợ vừa bước vào, y giáng một nhát vào gáy vợ khiến chị ngã dập xuống đất, chết ngay tại chỗ. Để xác vợ đấy, y điềm nhiên đi mua rượu, rồi bắt đầu xả thịt vợ, khề khà cho đến nửa đêm thì bắt đầu tháo khớp chân tay vợ đem ra vườn chôn. Khốn nạn! Trong cái thể xác như vỏ bọc kia của gã đâu là chốn mịt mùng thần bí của bản thể, đâu là sự đối lập giữa cái tự nhiên và cái siêu tự nhiên, của linh hồn và thể xác? Tính chất nhị nguyên ở những kẻ như nó tưởng rằng sẽ được khắc phục theo lối nhân văn, hóa ra nó mãi mãi vẫn là con người đang thoái hóa trở lại là kẻ ăn thịt người buổi chưa thoát khỏi lốt thú? Con người, mang bản tính thú dữ ở dạng tiềm ẩn, hãy cảnh giác với nó! Hỏi cung nó, Nhâm nhớ đến vụ án cái đầu người bị cắt thủ phạm là Thuyên và cảm giác kinh sợ về cái ngõ hoang như lối đi xuống âm ty địa ngục lại trở lại trong anh. Phải kìm nén lắm Nhâm mới không ra tay đấm thẳng vào mặt con thú người nọ. Anh thấy bỗng nhớ Trừng vô cùng.
Nghỉ chưa đầy hai ngày, Nhâm lại được ông Khoái giao nhiệm vụ bắt một tên lừa đảo chiếm đoạt tài sản công dân mới trốn từ Nga về, theo yêu cầu của INTERPOL. Phạm nhân tên Mừng. Y sang Nga theo danh nghĩa xuất khẩu lao động, làm thợ nề ở một xí nghiệp xây dựng tại Pêtécbua. Trời! Pêtécbua! Cái danh từ riêng đa âm tiết ấy vừa nhắc đến đã khiến hai cánh mũi Nhâm cay sè, vết thương lòng âm thầm nhức nhối lại chợt mưng tấy lên; lặng đi trong cơn chái thương với cảm giác chua xót và đau buồn vô hạn, anh nhớ đến tên họa sĩ khốn nạn và đoạn đời sa sẩy bi thương của Quyến. Đã hết hạn bốn năm, nhưng Mừng còn trù trừ chưa về nước vì đang còn dang dở chuyện vợ lẽ con thêm. Một hôm, một người Ucraina bạn y nhà y đổi từ tiền rúp lấy 35.000 đô la ở một chi nhánh Ngân hàng Quốc tế, vì ở đây có người tình của y làm việc. Nhận tiền của người Ucraina, bảo ông ta chờ ở cửa, y đàng hoàng đi vào chi nhánh nọ, rồi như có phép lạ, biến mất, không thấy trở ra. Người nọ xộc vào hỏi thì mới được biết y đã đổi xong tiền và chuồn ra bằng cửa sau. Hốt hoảng người nọ báo Công an Nga thì y đã ung dung ngồi trên máy bay bay về Hà Nội.
Lên sân bay, xem sổ sách của cơ quan biên phòng ở đây, biết chắc Mừng đã về nước, Nhâm thuê xe taxi phóng về làng Nguyên thuộc huyện Đông Hưng tỉnh Thái Bình, quê y. Phán đoán của Nhâm chính xác. Mừng đã về đây, nhưng chỉ ở với bà vợ già tròn có hai ngày. Mừng đi đâu sau khi về gia đình? Hỏi han người trong gia đình. Nhâm biết Mừng có ba người bạn thân ở thành phố Nam Định. Nam Định, trong trí nhớ Nhâm, hắt hiu những dãy phố nhỏ vắng teo trong thơ ông Tú Xương cũng lại là ấn tượng duy nhất khi anh tới đây vì bao tâm sức còn đang tập trung cho phán đoán.
Mừng có ba người bạn tên là Trạc, Tiến, Tấn ở thành phố này. Tìm đến ai trước hết để khỏi dứt dây động rừng? Trước mắt là các ngả đường, đặt chân lên ngả đường nào để khỏi phải lộn trở lại, để đi được tới đích nhanh nhất?
- Chào anh Trạc!
Đứng trước căn buồng trong căn nhà cấp bốn, mái ngói cũ, rui mè xập xệ, cạnh cái môtô nhãn hiệu GL 150 phân khối, Nhâm đánh tiếng, sau một quyết định chọn lựa dứt khoát.
Cái chưa biết với mỗi người bao giờ cũng là vô số để khám phá nó, con người thường khi vẫn phải dựa vào phán đoán trên cơ sở hiểu biết và kinh nghiệm cá nhân. Nhưng ở đây, hình như dẫn lối cho Nhâm còn là sự mách bảo của một năng lực thần bí siêu hình được trực giác mẫn cảm của Nhâm nhận biết? Nghĩa là đã xảy ra một hiện tượng kỳ lạ, đã có giây phút ngưng thần, hòa tan bản thể vào ngoại vật ở Nhâm? Không! Sự việc còn lạ lùng hơn, cả ba người bạn của tên Mừng đều ở trong khu tập thể nhà máy dệt. Nhâm đang đi vào đó bỗng dưng có một con chim sẻ bay sượt qua vai anh. Anh chợt dừng bước để nhìn theo. Con chim rúc vào một cây rau ngót già ở một luống rau bên dệ đường kêu rích rích liên hồi như gọi anh. Chân anh liền bước theo nó. Và con chim sẻ hình như chỉ chờ có vậy là cất mình bay lên. Anh như bị nó hút hồn. Lát sau thấy nó đậu trên cái yên chiếc môtô lớn dựng dưới giàn đậu ván, anh mới dừng lại và một người phụ nữ hỏi anh tìm ai, anh đáp, rồi người đó quay vào nhà gọi to: “Anh Trạc ơi, có khách”! Chiếc xe máy phân khối lớn ở trước cửa căn buồng người tên Trạc bạn Mừng gây ra một kích ứng là lạ trong Nhâm. Cùng với tính chất tiên báo của sự vật, ở đây, lúc này hữu thức tối đa đã dẫn đến vô thức thăng hoa, khiến anh trở nên sáng suốt, linh hoạt, chính xác thần tình, để anh vượt qua một cách mau lẹ những tình huống khó khăn ở trên sức người.
- Anh Trạc ơi, tôi có người bạn học cùng anh, giờ ở Hà Nội nhân tiện tôi xuống đây anh ấy nhờ tôi đến hỏi thăm anh.
Nhâm nói, ngoái nhìn chiếc môtô dựng trên chân chống, rất tự nhiên, tiếp:
- Anh có chiếc GL mới nhỉ? Nhưng sao lại vần chiếc xe phân khối lớn đến thế?
Người tên Trạc tròn trùng trục, tay chân nần nẫn, vẻ hiền lành, đưa tay chỉ chiếc ghế mời Nhâm ngồi, cười trành cái miệng khoanh trong vòng râu chưa cạo đen xì:
- Xí nghiệp thua lỗ, đang đứng bên bờ phá sản. Ăn còn chưa đủ, xe pháo gì. Của ông bạn ở Thái Bình đấy, anh ạ. Nó cũng đang muốn bán để lấy tiền làm vốn buôn lớn.
Thở ra nhè nhẹ, Nhâm lặng đi cả mấy giây. Duyên cơ bất khả lộ! Đây lại là một may mắn tình cờ mà ông Tầm đã có lần nói tới đây.
- Anh bạn Thái Bình của anh muốn bán chiếc xe này thật à?
Ngoảnh ra cửa, Nhâm giữ giọng điều hòa để khỏi lộ sự săn đón khấp khởi. Và khi người tên Trạc xác nhận lại một lần nữa rằng, bạn anh muốn bán nhanh để lấy tiền đưa vợ vào Sài Gòn mua nhà cửa, làm ăn, Nhâm liền khe khẽ:
- Thế thì gặp duyên, gặp thuyền, gặp bạn, gặp vạn sự lành rồi. Tôi cũng muốn có một chiếc GL để chạy đường xa. Liệu tôi có thể gặp anh bạn Thái Bình của anh được không?
Anh bạn Thái Bình của anh, gã lừa đảo quốc tế, đã tới ngay chiều đó. Việc tiếp anh ta và đưa anh ta về giam giữ sau đó chẳng khó khăn gì. Sự vụ được báo cáo về. Tuần lễ sau, ở buổi giao ban trên Sở, ông Khoái biến thành tên Lý Thông cướp công Thạch Sanh thuyết trình một kinh nghiệm mới trong việc bắt tội phạm của chính ông, nhan đề: Gọi phạm đến để bắt.
***
Đầu tháng Sáu, Nhâm tham gia khám phá vụ án làm hộ chiếu giả bán cho người trốn đi châu Âu. Tên đầu sỏ ranh ma đã cho anh leo cây hai lần. Nó để anh xáp tới khi đã kịp thời hủy bỏ tất cả vật chứng và sau đó công khai giễu cợt anh. “Thôi được, lần này mày nhất tao nhì. Bắt ép mày cũng được, nhưng tao không cần. Một cãi với một là không. Tao sẽ cất vó mày đợt khác”. Học cách nói của Trừng, anh nghĩ thầm vậy. Quả nhiên, tuần sau nó rơi vào bẫy của anh và hết đường chối cãi. Cuộc sống có dạng một trò chơi ăn miếng trả miếng là vậy,
Giữa tháng sáu Nhâm cùng một đồng nghiệp bắt được thằng Tồn hung thủ đã giết chết một nữ sinh viên ở phố Chợ Xanh sau khi đã hãm hiếp cô, cướp đi mười lạng vàng và một nghìn đôla rồi sổng tù đã ba năm nay. Năm ngoái, được tin tên phạm cực kỳ hung hãn này trú tại nhà bà chị ở Hải Dương, một anh công an hộ khẩu mang lệnh truy nã đến gọi nó đã bị nó đâm chết ngay ở ngưỡng cửa. Nó tuyên bố: Ăn thua đủ với công an. Lần này có tin nó đang trốn tránh tại nhà một con bồ ở thị xã Sơn Tây. Nhâm, lên thị xã nọ, chộp được nó ngay ở ngoài phố Sơn Lộc. Nó chịu đưa tay vào còng, nhưng bất ngờ rụt lại, đấm vào mặt anh, vùng chạy. Anh kịp thời túm được nó, quật nó ngã, đang đè nó dưới đất thì thằng em trai nó từ đâu chạy đến, rút dao găm bổ xuống. Cũng lại là do sự điều khiển của một năng lực siêu thường, những động tác vùng vẫy trong khi vật lộn của anh với nó vô tình mang ý nghĩa né tránh, lưỡi dao của thằng em hung thủ đã sượt qua sườn anh, xuyên sâu vào lá lách thằng Tồn, thằng Tồn rẫy đạch một cái rồi trợn mắt há hốc miệng, chết ngay tại chỗ.
Một tuần sau, vết thương lành, lại theo lệnh ông Khoái, Nhâm đã có mặt ở Hậu Giang. Một đám cướp năm tên, trong đó có một tên có hộ khẩu ở quận nhà, đang hoành hành dữ tợn từ đây đến Kiên Giang, Hà Tiên. Cùng đồng đội ở địa phương anh rượt đuổi bọn cướp trên dọc ngang kênh rạch vùng này. Đồng bằng sóng Cửu Long mênh mang nước tràn. Lần đầu tiên, vùng đất trẻ giàu có, đặc sắc phong vẻ, mới chỉ được biết qua sách vở, phim ảnh, hiện ra trước mắt anh. Đất đai phẳng lì, vừa thân mật vừa mông quạnh, bí mật. Con chim bói cá in hình tận chân trời lênh láng một sắc vàng vàng xanh nó cần mẫn dai dẳng giữa thênh thang trời đất, thiếp đi rồi chợt tỉnh thức vì một con sóng xô, nhìn ra trước mặt vẫn lại là mặt nước trắng lặng trong nắng phong phanh vô hình vô ảnh, anh nghĩ, ta đang ở cõi hư vô liên thông cả mấy cấp vũ trụ. Nước kênh trong quá, trong đến mức mất cảm giác độ sâu, kỳ cọ bàn tay mãi mà vẫn thấy rơn rớt dính, hỏi ra mới biết là nước phèn chua, đến cả con đỉa cũng không sống nổi. Hỏi ra mới biết trên thế giới chẳng có nơi đất nào đẹp đến như thế mà dữ dằn độc ác đến như thế. Hỏi ra mới biết cả hệ thống kênh rạch chằng chịt nối nhau thành mạng ở đây là do sức người tạo nên. Con người lấy sức ở đâu mà đào đắp cái khối lượng đất bùn khổng lồ thế! Mắt người hẳn phải tinh hơn mắt chim đại bàng mới có thể phóng chiếu xa rộng như thế để những đường thẳng như kẻ chỉ tít tắp dẫn lối cho chua mặn xả nhanh ra biển! Giờ đây thì xuôi ngược tấp nập trên mặt nước là ghe thuyền đằng mũi lồ lộ hình hai con mắt lớn, dư ảnh của một thời con người phải săm mình chống chọi với thủy quái. Ghe Cần Đước mặt mập bự, mũi cong. Ghe An Giang mũi nhọn, hai bên trang điểm hai con rồng. Loang loang trên sóng nước tiếng còi tầu mỗi khi qua một trấn nhỏ bên bờ, nơi nhà nào nhà nấy lênh khênh chân gỗ chân xi măng cốt thép cắm sâu dưới đáy nước. Sặc lén mùi cá tôm và mùi mắm mặn chát. Dập dềnh bên những cọc neo là thuyền chở gốm sứ Đồng Nai, dừa Bến Tre, đất đó Biên Hòa, xi măng Hà Tiên, thuyền nào thuyền nấy khẳm tới tận vạch áp khẩu giả. Nhìn trời biển rộng dài vô hạn, thấy con người tất bật bận rộn, Nhâm chạnh nghĩ: Công việc dựng xây còn nhiều quá, cần công sức của bao nhiêu thế hệ nữa mới tạm gọi là.
Chiều ấy, thuyền Nhâm sau khi vượt Vàm Kỳ Hồng, neo lại bên bờ một con kênh. Vắng lặng, nước triều bán nhật đẩy đám lục bình xanh bập bềnh vào một vũ điệu xoáy ốc êm ả. Nhâm chợt nhận ra bóng đêm như một tấm lưới từ cao xanh thả xuống. Và nhận ra tiếng người phụ nữ chủ thuyền xinh xắn, tóc cặp cao vống, áo nâu, quần láng đen, ngực tròn, ngồi khóc thút thít ở đuôi thuyền. Người phụ nữ thật sự còn là một cô bé, trừ bộ ngực bự. Cô là chủ thuyền cho anh đi nhờ đã năm hôm. Hàng ngày cô nấu cơm cùng ăn với anh. Tính cô sạch sẽ. Chiều, cô ngâm mình dưới kênh, kỳ cọ rất lâu rồi lên thuyền; khi đó anh lên bờ và chờ cô đứng ở mũi thuyền xõa làn tóc ướt ngắn thun lủn ở sau gáy gọi, mới trở lại lòng thuyền. “Tôi chở anh đi công vụ, tôi không lấy tiền, vì tôi cũng có việc phải đi Hà Tiên. Chồng tôi nó bỏ tôi, theo một người đàn bà, ảnh ruồng rẫy tôi”. Miếng cơm nghẹn vì câu chuyện, vì giọng người phụ nữ ngùi ngùi, vì gương mặt trắng phau phau ngước lên chờ đợi của cô chủ thuyền. Anh biết nói năng gì với cô? Điều khó nhất là nhận ra mình, điều dễ nhất là khuyên nhủ người khác. Nhưng, anh đã từng trải gì đâu mà có được lời khuyên nhủ? Cuộc sống bao la như đất châu thổ không có chân trời, mỗi người chỉ thông thạo một vài động tác đơn sơ. Đời người ngắn ngủi đến mức chỉ làm nổi một vài việc thôi. Tình yêu thật sự dâng hiến cho một người là đã trọn một kiếp sống rồi! Nghe tiếng cô chủ thở dài như oán hận, nghe cô lật mình giữa đêm dài thăm thẳm, anh nhớ Quyến thiết tha. Quyến đẹp, Quyến vượt lên, đi qua cái đa tạp của đời sống, là hình ảnh đã được anh lưu giữ và anh tồn thờ. Giá mà trong chuyến đi này và trong cả cuộc sống sau này, hai người mãi mãi đồng hành bên nhau. Sáng sau chia tay, nhìn mắt cô chủ thuyền ậng nước, anh lí nhí, chào cô, hẹn gặp lại. Năm ngày ăn ở cùng thuyền với cô, sao anh có vẻ nhẹ nhõm vô tình thế.
Tính một chiều duy nhất của thời gian đã khiến Nhâm không bao giờ được trở lại con kênh ngày hôm qua nữa rồi. Bắt được bọn cướp ở Hà Tiên, cùng anh em, anh nhảy ùm xuống tắm nước biển phía Tây Tổ quốc. Biển ở đây không phải biển Đông như ở Nha Trang, Đồ Sơn, Cửa Việt. Cảnh lạ, tiếng nói càng lạ. Chèn đét ơi là gì, hồi ra mới biết nghĩa là trời đất ơi. Cũng như từ eng tam có nghĩa là anh em, xây chừng là cái chén uống rượu. Đất nước càng đi càng thấy lạ. Người huyện Bất Bạt, Hà Tây nói thanh huyền như thanh sắc. Tiếng Nghệ An, nói bổ là ngã; lá là lửa; dọi là bát; núc là nước; kiểng là đôi đũa cả. Ở Thanh Hóa, bà con gọi cái đầu gối là cái trốc cún. Một lần anh đến nhà cơ sở ngủ nhờ. Chủ nhà bảo: “Lạy cây chuộc, rửa cây chò, lênh cháng ngậu”. Anh cứ ngớ người, sau nghe giảng giải mới hiểu là: Lấy cái gáo, rửa cái chân, lên giường ngủ! Miền Tây Nam Bộ, bữa ăn nào cũng nhộn nhịp không khí bạn bè. Con cá bông nướng đen thui, nứt nở phô thớ thịt trắng màu hoa bưởi, thơm ngạt ngào, nằm uốn vòng như còn đang thiu ngủ trên chiếc khay lớn. Đĩa rau ghém lồng cồng cọng bạc hà, rau dấp, ướt rượt như mới giật vội từ bờ ruộng về. Chiếc cù lao sôi cuộn làn nước ngầu ngậu, đánh rạt khúc lươn tròn nặng như miếng dồi lợn, miếng đậu phụ trắng bong, sợi đậu giá trắng ngà và miếng khế vàng ửng. Đất mới vỡ còn nồng. Người còn đậm đà phong vẻ thời dinh điển, đội trời đạp đất, ăn to nói lớn, dũng liêm, chính trực, gặp trang hiệp sĩ đất Bắc vô, như gặp lại bạn cũ. Gặp bạn cũ từ phương xa lại, há chẳng vui sao? Trước đèn xem truyện Tây Minh. Lại như gặp lại chuyện đời qua truyện thơ Lục Vân Tiên với những Vương Tử Trực, Hớn Minh... cương trực, hiếu nghĩa đối mặt với lũ gian tà, bạo ngược, bất nghĩa bất nhân. Văn chương kỳ lạ vậy đấy, nó sâu xa hơn, tự nhiên hơn cả đời sống; cái hữu hình của đời sống một khi được nó chạm khắc bằng ngôn ngữ lập tức trở thành vĩnh cửu là vậy. Đã đến lần nhận chén rượu uống kiểu xoay vòng. Nhìn chậu rượu lớn sóng sánh giữa bàn ăn, đón chiếc chén sứ nhỏ chuyền theo vòng kim đồng hồ, Nhâm đưa lên miệng. Uống! Uống cho hết độ, cho say xỉn, sắp cá cả lượt, vui cái vui sinh tỏa thời mới đến đây lập nghiệp mở đất, trằn mình đào kênh thau chua rửa mặn, gồng người chống chọi với cá sấu và giặc cướp: thì ra thời nào cũng có bọn bất lương là thế! Lặn lội, giao tiếp với mọi người, mới nhận ra điều hệ trọng: Không có tầm nhìn và tha thiết với đời sống của con người thì không có chỗ đứng chân vững chắc để chống chọi với cái ác. Người đi trừ ác không sống với sự sợ hãi và lòng căm hận, nhưng biết lo âu dằn vặt mình.

15

Tháng Chín năm ấy, hoa Phượng đỏ vừa đi hết vòng đời, vào mùa tựu trường, ở thành phố xuất hiện một hành vi phạm tội kỳ lạ chưa từng thấy. Chỉ trong vòng một tuần lễ, hơn mười trẻ em từ bảy đến mười hai tuổi bị rạch mặt bằng lưỡi dao cạo. Mẹ một nạn nhân nhỏ tuổi khai: Chị đang đèo con ở đằng sau xe thì có một thanh niên mặc áo đen, đi xe đạp Phượng Hoàng vụt qua. Lát sau, đứa nhỏ kêu: Ôi mẹ ơi, mặt con sao nhiều máu thế này! Người mẹ vội đỗ xe. Trên má đứa trẻ, máu tứa theo một vệt dao rạch dọc. Đứa nhỏ được đưa ngay vào bệnh viện để cứu chữa. Nó kể: Cháu đang ôm cặp sách ngồi sau xe mẹ cháu thì có một thanh niên đạp xe sát tới, đưa tay vuốt má cháu một cái, cháu cứ tưởng chú ấy vuốt yêu cháu.
Thành phố rơi vào cuộc khủng hoảng tâm thần.
Những đứa trẻ từ lâu đã trở thành hạt nhân trung tâm của các gia đình hiện đại. Tivi quảng bá rất nhanh tin tức này. Nỗi lo sợ trở thành một cơn chấn động dây chuyền.
Ba triệu dân nội ngoại thành nơm nớp lo sợ tai họa áp tới con cháu mình. Trẻ con vội vàng mua mũ bảo hiểm. Giá mũ đang từ sáu chục, vọt lên hơn một trăm ngàn. Các thiếu nữ ra đường đều nhất loạt tùm hum khăn kín cổ, kín má như phụ nữ Hồi giáo. Vào các giờ cao điểm, các chiến sĩ công an phục kích ở cổng các trường học, trên các con đường hẻm. Trở về sau giờ phục kích, mọi người lại nhìn nhau băn khoăn: Tội trạng này, nó là cái gì vậy? Cơn rối loạn tâm thần của những thằng điên? Trò quậy phá của lũ rồ dại? Một hành vi trả thù tai ác? Giữa những lời trao đổi nhằm tìm cái sự thật, ông Khoái đập bàn gắt: “Nó là con đẻ của cơ chế thị trường! Nó có động cơ là tiền! Tiền! Hiểu chưa"? Và nhận ra thái độ không chấp nhận của các cán bộ chiến sĩ trẻ dưới quyền, ông liền dằn mạnh: “Bọn buôn bán mũ bảo hiểm đang muốn nâng giá, đơn giản vậy thôi". Rồi thấy Nhâm ngoảnh mặt đi, ông quát: “Không tin, hả! Rồi thực tế sẽ làm sáng mắt anh”!
Chính là Nhâm đã tóm được tên rạch mặt trẻ con nọ. Nó đi từ phía làng Phùng ngoại thành trên một chiếc xe Phượng Hoàng. Mặc quần áo đen, chụp mũ vải xanh lưỡi chai đen sụp mi mắt, nó lừ lừ nhìn phía trước, thỉnh thoảng lại buông hai tay lái và hai bàn tay chốc chốc lại vẩy vẩy như thử xem có gì tuột ra không. Nhâm bám theo nó, lúc đầu coi như là một phép thử tình cờ. Tới đường Nghĩa Linh, anh đã sinh nghi. Vì thấy nó thỉnh thoảng lại lượn sát vào một chiếc xe có đèo em nhỏ ở bên cạnh đường.
Tới giữa phố Phan Đình Phùng thì tên nọ gây án. Vuốt má một đứa bé gái ngồi sau xe một phụ nữ tóc uốn xinh đẹp, mặc váy hoa hở vai, rất đài các, rồi nó đảo xe, phóng như bay, ngay khi đứa bé chưa kịp kêu. Nhâm đã đâm xe vào đuôi xe nó, bắt được nó, rồi kéo nó ra khỏi trận đòn căm phẫn của những người đi đường.
Thủ phạm tội ác khó hiểu này tên là Lường. Hai mươi tuổi. Con một nữ nhân viên ở Sở Vệ sinh môi trường, chồng chết vì bệnh lao, sống ở mức nghèo khổ. Học hết lớp bảy, nó ở nhà, làm chân gỗ cho chủ để đàn đúm chơi bời, thỉnh thoảng lại tham gia một vụ ôm bom, cò mồi và đua xe máy. Nó có tiền án là do tham gia một cuộc đua xe máy hồi đầu năm, bị phạt giam sáu tháng tù.
- Tại sao mày lại gây ra cái tội ác rạch mặt trẻ em dã man này, hả?
Trả lời câu hỏi của Nhâm, trước mặt Nhâm, ông Khoái và tất cả các chiến sĩ trong ban, Lường cúi gằm mặt, lí nhí:
- Vì, cháu ức!
- Ức cái gì?
- Ức vì chúng cháu cùng đua xe máy, vậy mà cái đứa đầu têu, chính nó đánh công an, đốt xe máy công an lại không bận gì, lại được thả ngay. Còn cháu chỉ là a dua theo, chỉ ngồi sau xe của nó, mà bị bắt giam những sáu tháng.
Gương mặt lưỡi cày của ông Khoái tím lịm. Quai hàm, chóp mũi, đuôi mắt ông nổi góc nổi cạnh. Không khí lặng phắc nghiêm trang như bị đẩy tới trạng thái căng thẳng khi tên trai trẻ nọ đang gầm mặt, lí nhí bỗng ngẩng dậy, mếu xệch miệng, đưa tay lên quệt đuôi mắt, giọng cất lên nhễ nhại và nghẹn ắng:
- Đứa cầm đầu là thằng Tỉnh, nó là con ông Cật, Thứ trưởng, có ba tòa biệt thự, có cả bốn nghìn mét vuông đất đồi ở khu nghỉ mát trên phủ Mẫu Thượng Ngàn. Nó hút heroin. Nó ăn cướp nhà hàng Ba Sao. Bị bắt, bố nó đưa tiền là nó được thả. Sao các chú bất công thế! Sao các chú không công bằng! Năm trước nó giết người mà cũng chỉ bị giam có sáu tháng.
Ngừng lời, thấy Nhâm vẫn chăm chú lắng nghe, gã trai trẻ lại đưa tay quệt đuôi mắt và nghẹn ngào, tiếp:
- Cháu nói là có bằng cứ. Thằng Tỉnh đâm chết thằng Ẩn bằng tám nhát dao, trong đó có sáu nhát trúng tim. Chính chúng cháu trông thấy. Thế mà không hiểu bố nó chạy thế nào mà Viện Kiểm sát, các chú chỉ khởi tố nó đâm có hai nhát dao vào tay thằng nọ. Còn sáu nhát dao hiểm chết người của nó cuối cùng lại quy vào một thằng bạn vô tội của cháu. Thế là thế nào!
Tên rạch mặt trẻ em không thể tiếp tục bộc lộ được tất cả nỗi lòng căm uất của nó. Phần vì nó bỗng khóc rống lên. Mặc dầu rằng lúc đó, Nhâm có cảm tưởng như một vùng cảm nhận mới vừa hiện ra và anh rất cần nghe nó nói tiếp để có thêm dữ kiện, để khẳng định nhận biết. Và anh chợt nhớ lại câu chuyên bi thương về cái chết tức tưởi vì bị lừa dối do thói ích kỷ hại nhân của người cấp trên gây ra cho chú em vợ ông Xây ngày nào Trừng đã kể lại cho anh nghe. Tiếng kêu oan uổng đang dậy đất! Còn bây giờ thì của cải xã hội đang nhiều hơn lên, nhưng phân chia lại tạo ra từng mảng đẳng cấp cách biệt; số người giật lùi vào nghèo khó không bớt đi và lòng căm phẫn của họ trước các hành vi làm giàu bất chính của những kẻ có chức quyền đã có lúc trở thành các vụ trả thù manh động. Bất công đã và đang trở thành một cội nguồn của tội ác!
- Câm ngay! Ai cho phép mày ăn nói càn rỡ lung tung thế. Đừng có vừa ăn cướp vừa la làng. Mày không che mắt được tao đâu! Mắt tao là mắt cú mắt vọ, tao nhìn được tim đen của mày, hiểu chưa! Khôn hồn thì khai vào sự việc và khai cho đúng, không đi đời nhà ma đó, con ạ. Các đồng chí giam nó lại đã.
Công cuộc điều tra còn đang tiến hành. Chưa chi ông Khoái đã đập bàn kết luận vậy. Nhâm có cảm giác bị chính Khoái sỉ nhục khi phải nghe những lời dọa dẫm hồ đồ, ỷ thế quyền uy nọ.
Khoa nhân chứng học đã tìm được một gương mặt đặc sắc. Ở ông Khoái, từ khuôn mặt đến cặp mắt, bộ lông mày, cái cằm, khóe miệng, chiếc răng đều góc gách nhọn sắc. Ông thấp nhỏ, đứng chỉ đến vai Nhâm và Trừng, nhưng săn chắc gân guốc. Ông là một đối cực cả về hình thể lẫn thần thái với ông Tầm, con người mực thước điều hòa, tròn trặn. Cách đây bảy năm, khi Nhâm chưa tốt nghiệp Trường Đại học An ninh, ông Khoái giữ chức Đội trưởng trọng án ở Quận này và đã nhiều lần xô xát với Trừng, lúc đó là chiến sĩ dưới quyền ông. Ông chỉ có mỗi một ưu điểm, một ưu thế duy nhất: Ông là con trai của một ông tướng, một nhà cách mạng lão thành. Còn về mọi phương diện, ông xứng đáng với mọi lời người ta bàn tán chê trách.
Kiêu ngạo, độc đoán, ỷ thế cha làm càn là đặc điểm dễ thấy nhất ở ông. Dẫn chứng gần đây nhất là việc dựa thế cán bộ Sở, ông ép ông Tầm và ông Tầm đang ở thế sắp rời bỏ cương vị đã sinh ra nể nả, bắt Trừng phải đi Hưng Yên nhằm quy tội thủ phạm vụ cái đầu người bị cắt cho Lẫm, một kẻ có tư thù với ông, nhằm thỏa mãn thói hiếu danh của ông. Việc này sau đó Trừng mới được biết và chính anh nói với Nhâm rằng nó cũng giông giống như chuyện người em chú ông Xây tên là Thế bị tay Tiểu đoàn trưởng tàn ác lừa dối để hại bạn ở Quảng Trị hồi chiến tranh. Trừng gọi ông Khoái là kẻ bí tiện, là cặn bã của cặn bã vì đã nhiều lần chứng kiến thói dâm đãng của ông. Ông lợi dụng nghề nghiệp chức vụ, hoàn cảnh để thỏa mãn tính thị dâm, khẩu dâm của mình, như có lần Trừng đã kể cho Nhâm nghe trong sự việc bắt một đôi nam nữ đang hành lạc ở một động mại dâm. Dư luận cán bộ, chiến sĩ trong Quận đang bàn tán việc mới về nhậm chức ít hôm, ông đã cho gọi chị Thư người phụ nữ bới rác, nhân chứng của vụ án do Thuyên gây ra lên Quận gặp mình. Đã hơn nửa năm qua rồi, người phụ nữ quê mùa giờ càng đẫy ra, hai má phình phình, ngực nở căng, mắt lá răm, dáng điệu lẳng lơ phong tình thật lộ liễu, nhưng vụ án đã khép lại rồi, ông quyền Trưởng Công an Quận còn gặp chị làm gì? Trời, không thể ngờ, ông triệu chị này đến để hỏi han nhằm thỏa thói tò mò của ông về quan hệ tình dục của chị với ông chồng hờ làm nghề cứu vạn mà Nhâm đã tiếp họ hôm nào.
Cũng có ý kiến cho rằng ông lo sợ chức Trưởng Công an Quận của ông sẽ bị một đối thủ mạnh giành mất, đối thủ đó là Nhâm, nên ông liên tục dùng thủ đoạn điều động Nhâm đi các địa bàn công tác xa, giao cho Nhâm những vụ án hắc búa, nhằm giảm thiểu tối đa uy tín của Nhâm với đồng đội. Ông đã thóc mách về cuộc tình của anh với Quyến và biết đến cả hoàn cảnh éo le của Quyến và tiểu sử gia đình Quyến. Có tin, ông sắp phân công Nhâm biệt phái xuống một xã, với mục đich vô hiệu hóa anh.
Chén nước đã tràn đầy. Nhâm đi thẳng đến trước bàn làm việc của quyền Trưởng Công an Quận. Râu đã cạo rồi. Đang lấy ráy tai, ông Khoái đang chau chuốt sửa soạn để đi đâu đó.
- Tôi đang bận. Anh muốn gặp lãnh đạo thì phải đăng ký trước.
- Nhưng tôi không thể chờ được.
- Vậy thì...
- Sao?
- Thấy không chịu được thì đơn giản nhất là anh có thể tìm một công việc thích hợp.
- Tôi không đi đâu hết!
- Tiện đây tôi cũng nói để anh biết. Từ lâu rồi, anh và cậu Trừng có những hành vi sai phạm, cố kết về hùa với nhau, gây bè phái chia rẽ nội bộ.
- Anh Trừng đã hy sinh một cách cao cả. Anh và tôi không thể sánh được với anh ấy đâu. Tôi yêu cầu không được nói xấu anh Trừng!
- Thế thì tôi nói về anh. Anh thử nghĩ về anh một cách thấu đáo xem.
- Tôi không có gì xấu hổ về tôi cả!
- Thế còn cô người tình nhà anh?
- Tôi yêu cầu anh không được xúc phạm đến cô ấy! Và xin anh nhớ cho, tôi muốn gặp anh để góp ý với anh. Anh hãy biết lắng nghe như ông Tầm ấy. Anh phải thực sự cầu thị. Thằng Lường, nó có nỗi khổ tâm, có nỗi đau; anh phải nghe nó nói, rồi giải thích, răn bảo nó.
- Này, anh là cấp trên của tôi đấy à?
- Chúng ta hãy đối xử với nhau bằng tình đồng nghiệp.
- Đồng nghiệp!
Đứng dậy, tay nắm nắm chiếc thắt lưng mới, mặt lạnh như băng, Khoái nhếch mép:
- Hừ, anh Nhâm, anh đóng hơi nhiều vai đấy. Anh là người có tầm tư tưởng lớn. Tôi đoán không sai. Thằng Trừng nói xấu tôi, chửi tôi là đồ cặn bã. Nhưng chẳng qua nó chỉ là một tên lính xung kích, một kẻ võ biền. Còn anh mới là kẻ chủ mưu. Hừ, anh còn đóng cả vai hiệp sĩ nữa. Hiệp sĩ và giai nhân. Chỉ tiếc rằng anh lại bảo vệ một con đàn bà giang hồ, con cháu một kẻ thù của cách mạng.
- Cái gì?
- Hiệp sĩ bé cái nhầm rồi.
- Nhầm gì! Tôi cấm anh.
- Anh có quyền cấm tôi?
- Tôi cấm anh!
- Này, Nhâm, qua vụ thằng Lường, anh tự hiểu trình độ anh đến đâu rồi chứ. Còn bây giờ thì tôi nói thẳng, vợ chưa cưới của anh như người ta nói chỉ là một con điếm, một con "phò" không hơn không kém đâu, anh Nhâm ạ. Mà báo trước để sau anh khỏi ân hận và trách móc, các người mà nên vợ nên chồng, thì hãy cuốn xéo ra khỏi Quận này, ngành này.
Mặt tái nhợt, Nhâm nghiến răng:
- Này, nói cho mi biết, nếu thật Quyến là con điếm, tao cũng không xấu hổ. Lấy đĩ về làm vợ. Đã có câu nói đó, mi biết không. Xấu hổ là cái thằng thủ dâm, thị dâm, khẩu dâm, lợi dụng việc hỏi cung để thỏa mãn thói dâm ô. Là cái thằng bất tài vô tướng ỷ thế cha chuyên làm càn!
- Câm! Đồ rác rưởi!
- Đồ trụy lạc!
- Cút mẹ mày đi, đồ rác rưởi!
- Im đi! Quân vô lại!
- Ôi, thằng Nhâm đánh tôi, các đồng chí ơi!
- Im ngay, thằng đê tiện!
Nhâm đã vụt đứng dậy, gào thật to và vung tay. Lúc này anh cần nhân danh cả cơn tức giận chưa nguôi của Trừng, anh có thể thay mặt cả kẻ bị hạ nhục là Quyến, nhân danh cả nỗi uất nghẹn của những kẻ chịu bất công, như thằng Lường uất ức mà sinh ra càn quấy, phá phách, để xô tới. Anh cần, trước hết để bày tỏ cơn giận dữ của anh và sau nữa, là một sự răn đe. Kẻ độc ác, chỉ không độc ác lúc nó không còn khả năng hành động độc ác nữa mà thôi.