Tục chọn tuổi người xông đất đầu năm (sau giao thừa) đã có từ xa xưa, với niềm tin người đầu tiên xông nhà sẽ mang đến những may mắn, phúc lộc cho gia chủ, để mọi chuyện trong năm mới được hanh thông, vừa ý. Vì thế, cứ mỗi độ xuân về, chuẩn bị đón chào năm mới, người Việt ta thường rất cẩn trọng trong việc chọn tuổi người xông đất, để kỳ vọng một năm mới gia đình được đắc lộc, sai tài...
Thường thì người ta chọn con trai xông nhà, ít ai lại chọn phụ nữ xông nhà vào ngày tết (kể cả về nhà mới) vì người ta tín đàn ông là khí dương, khí thịnh, là mặt trời, là biểu tượng cho sự cương cường, dũng mãnh nên sẽ đem đến sự sung túc no đủ, sinh sôi cường thịnh về công danh, tài lộc... viên mãn trọn năm cho cả gia đình.
Câu ngạn ngữ ?GÁI THẬP TAM NAM THẬP LỤC? ngoài việc phản ánh về độ tuổi sinh sản của từng giới (tính) cũng là quan niệm của dân gian về độ tuổi của người được tính sẽ ?linh nghiệm? trong việc xông đất. Người xưa cho rằng dưới tuổi 13 nếu là con gái, dưới tuổi 16 nếu là con trai thì vẫn còn là trẻ con, chưa có khả năng sinh sản nên nếu xông đất sẽ không đem lại sự sinh sôi nảy nở về tài lộc cho gia chủ mà còn đem đến những phiền nhiễu, hao hụt, thay đổi do tính nhõng nhẽo, thất thường của con trẻ, vì thế, dân gian kiêng kỵ người xông nhà chưa đến độ tuổi sinh sản. Do không biết nên nhiều người thường bảo con mình hoặc nhờ đứa trẻ hàng xóm xông đất vì tin rằng đứa trẻ còn ngây thơ, trong sáng, đang độ tuổi phát triển sẽ đem đến những may mắn cho gia đình mà không biết rằng đó là độ tuổi không đẹp cho việc xông nhà mà dân gian kiêng kỵ.
Việc kén người (tuổi) xông nhà thường được chọn trong TAM HỢP TUỔI, ví dụ: Người tuổi Ngọ thì nhờ người tuổi Dần, tuổi Tuất (Dần - Ngọ - Tuất), người tuổi Tỵ thì nhờ người tuổi Dậu, tuổi Sửu (Tỵ - Dậu - Sửu), người tuổi Hợi thì nhờ người tuổi Mão, tuổi Mùi (Hợi - Mão - Mùi)... xông nhà sẽ đem lại những may mắn, cát hỷ theo sở cầu của gia chủ.
Theo tín ngưỡng dân gian thì những người trong tam hợp tuổi khi kết hợp với nhau thường đem lại những may mắn, lợi lộc... vượt trội cho nhau ở nhiều lĩnh vực như kết bạn, làm ăn, tình duyên, hôn nhân... chứ không riêng việc xông nhà và đây cũng là cách chọn tuổi (người) xông nhà đơn giản, dễ tìm mà ?kết quả? lại dễ ưng ý.
Về cách chọn người xông nhà trong tam hợp tuổi, người viết lưu ý: không phải cứ trong tam hợp tuổi là năm nào xông nhà cũng đẹp mà phải tránh những năm thuộc TAM TAI, ví dụ:
- Người tuổi Dần - Ngọ - Tuất kỵ các năm Thân - Dậu - Tuất
- Người tuổi Tỵ - Dậu - Sửu kỵ các năm Hợi - Tý - Sửu
- Người tuổi Hợi - Mão - Mùi kỵ các năm Tỵ - Ngọ - Mùi
- Người tuổi Thân - Tý - Thìn kỵ các năm Dần - Mão - Thìn
Vì thế, những năm tam tai không nên nhờ người tam hợp tuổi xông nhà sẽ rước thêm họa hoạn, xui xẻo cho bản thân và gia đình.
Vì chưa thấy tài liệu nào đề cập đến việc tránh người tam hợp tuổi xông nhà vào những năm tam tai nên người viết thiển nghĩ, những năm thuộc tam tai vốn dĩ đã là năm xấu cho Mệnh chủ mà người xông nhà cũng có bản Mệnh không được tốt đẹp, cũng đen đủi như gia chủ thì việc kén người xông nhà trong tam hợp tuổi chẳng khác gì tự chuốc thêm sự rủi ro, đen đủi cho bản thân và gia đình, vì thế trong các năm tai tai nên chọn người thuộc nhị hợp hoặc người được tuổi xông nhà, nhất là người tuổi được sao Thái Dương chiếu hạn, tránh nhờ người tam hợp tuổi xông nhà để giảm thiểu vận xấu cho bản Mệnh. Cũng lưu ý bạn đọc: đây là quan điểm riêng của người viết, bạn đọc chỉ nên coi đó là gợi ý, tham khảo khi kén tuổi xông nhà cho ngày đầu năm mới.
Ngoài việc chọn tuổi người xông nhà trong tam hợp tuổi, tín ngưỡng dân gian cũng chọn người có tuổi nhị hợp xông nhà cho nhau, ví dụ: Người tuổi Ngọ với người tuổi Mùi, người tuổi Tý với người tuổi Sửu, người tuổi Tỵ với người tuổi Thân, người tuổi Dần với người tuổi Hợi... Người ta tín rằng những người có tuổi nhị hợp xông nhà cho nhau thì công việc sẽ thuận buồm xuôi gió, hạnh phúc gia đạo sẽ được ấm êm, như ý? nên mọi người thường tự xem, tự nhờ người nhị hợp (tuổi) xông nhà mà không cần tìm đến tư vấn của các ông thầy, bà thầy hành nghề lý số. Tuy vậy, người viết cũng lưu ý bạn đọc nên tránh mượn tuổi người (tuổi) nhị hợp xông nhà vào các năm thuộc năm tam tai của họ để lộc tài được vẹn toàn hơn.
Bên cạnh việc nhờ người trong tam hợp tuổi hoặc nhị hợp tuổi xông nhà, dân gian còn chọn người có sao (hạn) Thái Dương chiếu bản Mệnh (năm mới), sau phút giao thừa là người đầu tiên bước chân vào nhà (đất) để tăng lộc, tiếp tài cho gia chủ thêm thịnh vượng. Ðây là cách mà dân gian tín nhất vì ít có những điểm hạn chế, kiêng kỵ khi chọn là người xông đất. Những lưu ý, cần kiêng kỵ với người xông đất, người viết sẽ đề cập ở cuối bài.
Ðể chọn người có sao Thái Dương chiếu bản Mệnh trong năm, bạn đọc tra cứu theo bảng hạn sao Cửu Diệu sau:
Ngoài các cách chọn tuổi (người) xông nhà theo THẬP NHỊ CHI như người viết đã trình bày, dân gian còn nhiều cách chọn tuổi xông nhà, ví dụ như căn cứ vào các quy luật tương sinh, tương hòa của ngũ hành như Mệnh Kim với Mệnh Thủy, Mệnh Thủy với Mệnh Mộc, Mệnh Mộc với Mệnh Hỏa, Mệnh Hỏa với Mệnh Thổ, Mệnh Thổ với Mệnh Kim ... hoặc căn cứ vào mối quan hệ tương sinh của THẬP CAN để chọn người xông nhà, ví như Bính với Tân, Ất với Canh, Ðinh với Nhâm, Mậu với Quý, Kỷ với Giáp... để chọn người xông nhà, cầu mong một năm mới được bình an, tăng tài phát lộc cho cả gia đình.
Dù chọn tuổi người xông nhà theo cách nào thì người xông nhà phải đáp ứng những yêu cầu sau:
- Tuổi không được xung khắc, tương hại hoặc hình phạt với tuổi của chủ nhà.
- Năm mới không thuộc năm tam tai của tuổi người xông nhà.
- Người xông nhà là người khỏe mạnh, may mắn, con cái đề huề, đặc biệt không đang trong thời gian vận áo xám.
Thực ra, tục chọn tuổi người xông đất chỉ giải quyết ý niệm tâm linh, cầu mong phúc lộc đến với bản thân và gia đình cho tinh thần được thoải mái vì thế cũng không nên quá câu nệ, cầu kỳ trong việc chọn tuổi người xông nhà, nếu chọn được tuổi người xông nhà ưng ý thì tốt còn nếu không chọn được tuổi người xông nhà như ý muốn hoặc người xông nhà đến ngẫu nhiên, tuổi không được đẹp cho việc xông nhà thì cũng đừng vì điều đó mà buồn bực, làm cho không khí ngày tết kém vui, kẻo lại như các cụ đã nói sẽ ?giông cả năm? về niềm tin, tình cảm.
Thưa bạn!
Chỉ còn vài ngày nữa sẽ tiễn biệt năm Ất Mùi, chuẩn bị đón chào năm mới Bính Thân, xin gửi tới quý bạn đọc và gia quyến lời chúc một năm mới an khang thịnh vượng!
(- p/s: Bài viết này dùng cho các năm, không riêng cho năm Bính Thân.)
*.
Hà Nội, ngày 26 tháng Chạp năm Ất Mùi (2015)
Ðặng Xuân Xuyến