Chuyện chơi stock



1 - Tấp tểnh tập tành 


Tôi bắt đầu chơi stock năm 1984. Thực ra đã để ý đến chuyện chơi stock từ năm 1980. Lúc đó công việc cũng ổn định, bắt đầu có chút tiền để dành, bèn nghĩ đến chuyện đầu tư. Vì sang xứ Mỹ này là xứ tư bản, không gì hội nhập nhanh bằng trở thành một nhà đại tư bản chính hiệu, lấy tiền đẻ ra tiền, ung dung ngồi mát ăn bát vàng, làm giầu nhàn nhã, khỏe khoắn, ung dung. Đời còn gì bằng nữa bây giờ!

Nhưng đầu tư vào cái gì bây giờ? Bên xứ Mỹ này, những tay giàu sụ, nếu không phải do thừa hưởng gia tài hay trúng số, thường chỉ có 2 cách. Hoặc vào nhà cửa đất đai, hoặc vào thị trường chứng khoán, nôm na là chơi stock. 

Đầu tư vào bất động sản cũng có nhiều kiểu. Hoặc mua nhà rồi cho thuê, nhiều tiền hơn, mua những khu apartments vài chục hay vài trăm căn, cho thuê kiếm tiền mỗi tháng. Hoặc mua đất tại những vùng hoang vu xa thành phố, để đó rồi đợi phát triển đến khu mình có đất, bán lại cho các công ty xây cất, gấp cả một vài chục lần vốn.

Nếu chó ngáp phải ruồi, mua nhằm khu đất có mỏ dầu ở dưới là thành triệu phú ngay! Tôi có người quen ở Oklahoma, mua một căn nhà phải gió tồi tàn, đổ nát. Rồi bỗng một ngày thấy anh chàng bảnh chọe lái Mercedes, ăn diện hết cỡ. Hỏi thăm, hắn nói hãng đào dầu khám phá vùng đất có căn nhà hắn tọa lạc, có mỏ dầu. Thế là bạn tôi bán ngay căn nhà được ối tiền. Rồi bắt đầu đi Las Vegas! Vài tháng sau lại thấy nghèo xơ xác như trước. Tiền giời ơi, rồi cũng tìm đường ra sông ra biển!

Mua đất tại những tiểu bang như Cali, Texas cũng có cái hay. Nhiều người mua đất gần sa mạc. Để vài năm, công ty xây nhà phát triển đến gần mua lại với giá cao lời bộn bạc. Nhưng cũng ăn may cả! Có anh bạn mua đất gần sa mạc cả chục năm không ai ngó ngàng đến. Kết quả sa mạc vẫn là sa mạc, bạn tôi ôm đất cát để lên bàn thờ, thắp nhang khấn vái, cả chục năm rồi vẫn không ai chịu mua lại.

Anh bạn khác tại Texas mua đất gần rừng, để cũng cỡ 20 năm. Hỏi thăm, anh bạn chép miệng, đất tao mua tốt lắm, cây mọc xanh um. Rừng càng ngày càng rậm rạp hơn trước. Nhưng không có công ty nào mở mang xây nhà cả. Bán không ai mua, thôi giữ thành của nợ vậy!

Có nhà cho thuê, nếu ăn may cũng kiếm khá tiền. Rồi phất lên, mua đi bán lại, giá nhà cứ tăng vùn vụt, chả mấy chốc là giàu to. Nhưng khởi nghiệp cũng trần ai lắm! Có anh bạn kia ở Montreal bên Canada, hùn với anh bạn khác, mua mấy căn nhà cho thuê. Mới đầu thấy cũng xôm tụ, anh khoe, tao cứ tháng tháng thu tiền khỏe ru, cần gì đi cày mỗi ngày như mày đâu! Được ít lâu, gọi hỏi thăm, anh bạn than thở, bán hết rồi, không chịu nổi mày ơi! Mày coi, tao đang ngủ, 3 giờ sáng, thằng thuê nhà gọi điện thoại, kêu bồn cầu tiêu bị tắc, phải thụt ngay. Thế là tao với thằng Bảy, phải thức dậy, mặc manteau dày cộm, mùa đông ở Canada mà, mang đồ thụt cầu tiêu làm nghĩa vụ chủ nhân ông căn nhà cho mướn! Làm sao bây giờ! Dùng bọn management để trông coi thì hết ăn. Mà làm lấy cả thì chịu không thấu. Bán hết, đi làm có lương căn bản sống qua ngày cho xong!!

Chuyện đất đai nhà cửa, có lẽ chỉ có các người làm realtor là khỏe hơn cả. Chỉ tốn nước bọt, tốn tiền xăng dẫn khách đi coi nhà, bán được nhà như tại Cali một, hai triệu đô là có commission vài chục ngàn khỏe ru. Mỗi tuần bán được một hai căn là thành triệu phú rồi. Nhưng cũng ăn may thôi! Người không có duyên, tán sùi bọt mép, khách không mua là không mua. Có bọn chơi đểu, chọn được căn ưng ý, gọi bạn bè hay người nhà cũng làm realtor đến ăn xớt. Kết quả là công cốc! Có nghĩa ngoài tài tán phét, làm cho khách hàng thích mình, dụ khị sao cũng được, cũng cần may mắn gặp thời!

Tôi vốn ngại những chuyện phiền toái, làm giấy tờ về mua bán bất động sản nhiều rắc rối, thấy chuyện đầu tư về đất đai nhà cửa chắc không họp với mình, nên bỏ qua ngay, không nghĩ đến. 

Như vậy chỉ còn chuyện đầu tư vào stock! Đọc sách báo thấy hay nhắc đến một nhân vật nổi tiếng về đầu tư là Warren Buffett. Tay này là tỷ phú nhờ vào chơi stock. Khởi nghiệp bằng cách đầu tư vào stock và dụ những người giàu bỏ tiền cho Buffett đầu tư hộ, bây giờ gọi là hedge fund. Buffett mua một công ty dệt vải có tên là Berkshire Hathway năm 1964 và biến công ty này thành công ty đầu tư. Sự thành công khủng khiếp của Buffett đã làm cho Buffett trở thành tỷ phú và là một trong những người giàu nhất thế giới. Hiện nay Buffett chỉ thua có Bill Gates của Microsoft và Jeff Bezos của Amazon. Nhưng đã mấy chục năm nay, Buffett luôn luôn ở trong danh sách những người giàu nhất, tài sản hiện nay là 93.2 tỷ Mỹ Kim!

Đặc biệt là những người đầu tư vào công ty của Buffett cũng đều thành tỷ phú cả! Nếu năm 1964 là năm Buffett thành lập Berkshire Hathway, một người đầu tư bỏ tiền 10,000 đô la mua stock của công ty này, đến năm 2017, số tiền này đã trở thành 240 triệu đô la!!! Mấy năm sau này, stock của công ty của Buffett còn lên hơn nữa, một share của Berkshire Hathway hiện nay có giá trị là $364,283, giá của ngày 2/26/2021.

Lúc năm 1980, Buffett chưa giàu như hôm nay, nhưng cũng đã nổi tiếng lắm rồi. Tôi đọc về Buffett, thấy chuyện đầu tư vào stock có lý quá. Và bắt đầu tìm hiểu thêm về cách chơi stock!

(còn tiếp)