Làm trẻ trung hóa phần trên của mặt (phần I) Wednesday, November 09, 2005
Bác sĩ Nguyễn Hùng Anh
Trán, lằn ranh tóc, vùng thái dương, mày mắt (chân mày) và mí mắt trên, các bộ phận phần trên mặt này khi được nhìn dưới nhãn quan thẩm mỹ kết hợp lại thành một đơn vị chiếm một phần ba diện tích khuôn mặt. Nếu được kết hợp hài hòa, các bộ phận này sẽ tạo nên nét trẻ trung, tươi tắn cho khuôn mặt. Sự trẻ trung biểu lộ qua nét mịn màng và đầy đặn của vầng trán, với lằn ranh tóc không quá cao, vùng thái dương đầy, không hõm khuyết, mày mắt có kích thước vừa phải, ở vị trí thích ứng, và mí mắt rõ nét, đầy đủ.
Tuy nhiên, nhiều công trình giải phẫu mí mắt cho người Á Ðông hiện nay, dù để tạo mí mắt đôi hay nét trẻ trung, thường đưa đến kết quả làm cho phần trên mặt trở nên “khó coi,” đặc biệt là khiến cho đôi mắt có vẻ sâu hõm. Ðiều này làm cho một phần ba trên của khuôn mặt trông có vẻ bệnh hoạn và đói ăn, không phù hợp với hai phần ba gương mặt còn lại, đầy đặn hơn, nổi bật hơn, với hai xương gò má cao đối với nhiều người Á Ðông.
Những sai lầm Trong một số lãnh vực cũng như đối với nhiều người, nhiều sắc dân, có một hiện tượng văn hóa thật kỳ thú: Khi “sai lầm” vấp phạm được tái diễn nhiều lần thì nó lại trở thành “tiêu chuẩn” để noi theo. Ðiều này khá rõ rệt trong lãnh vực giải phẫu thầm mỹ cho người Á Ðông hiện nay. Nhiều người muốn được giải phẫu để có “nét đẹp” nhìn thấy trên gương mặt của “người khác” chớ không phải trên khuôn mặt của mình! Bởi thế nhiều người được sửa sắc đẹp có đường nét giống nhau vì do cùng một bác sĩ giải phẫu thực hiện mà không cần biết có phù hợp với gương mặt của mình hay không, có đúng cách không. Trong thực tế, ngoài những bác sĩ giải phẫu được huấn luyện chuyên môn để giải phẫu phần 1/3 trên của gương mặt như bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ, bác sĩ giải phẫu mắt, bác sĩ tai-mũi-họng, người ta còn thấy có những bác sĩ ngành khác, không được huấn luyện chuyên môn về các bộ phận mặt cũng hành nghề giải phẫu để làm đẹp mặt như bác sĩ gia đình, bác sĩ giải phẫu miệng, giải phẫu tổng quát, bác sĩ sản phụ khoa, bác sĩ da... Hơn nữa, ngay việc huấn luyện cũng không chú trọng đến những khía cạnh khác biệt của gương mặt người Á Ðông, nhất là những đặc tính văn hóa liên hệ. Bởi đó, thường khi nhà giải phẫu thẩm mỹ lại áp dụng các nguyên tắc, đường nét thẩm mỹ của người da trắng Tây Phương trên khuôn mặt người Á Ðông, khiến cho không còn sự hài hòa giữa các đường nét.
Lằn ranh tóc Lằn ranh tóc trên trán trợt lên cao là dấu hiệu của tuổi già; trong vài trường hợp có nguyên do sức khỏe. Vài kỹ thuật làm căng, làm thẳng da trán nếu không được thực hiện đúng cách sẽ làm cho lằn ranh trợt lên cao nhiều hơn. Hậu quả của lằn ranh tóc kéo lên cao được thấy qua cách mổ kéo trán bằng nội soi không đúng cách (endoscopic forehead lift), hoặc qua cách mổ xưa rọc xuyên da trán từ bên tai phải qua tai trái (coronal forehead lift). Có kỹ thuật giúp gìn giữ, làm cho lằn ranh tóc không trợt thêm, và trong vài trường hợp có thể làm thấp xuống. Bạn cần thảo luận và thông suốt với bác sĩ giải phẫu của bạn trước khi giải phẫu để tránh trường hợp trán của bạn, sau giải phẫu, trở nên mịn màng, nhưng quá dài và quá cao, không còn phù hợp với toàn thể khuôn mặt. Hơn nữa, qua cách mổ xuyên trán (coronal forehead lift) có rất nhiều trường hợp da trán mất hết cảm giác vì đường thần kinh bị cắt mất đi.
Trán Với thời gian tháng năm chồng chất, những nét nhăn ngang hay thẳng xuất hiện trên trán giữa hai chân mày của mắt. Những nét nhăn ngang thường do cử động nhướng mắt lên để trông thấy rõ hơn. Những lằn nhăn thẳng thường là hậu quả của sự nhíu mắt, nhíu mày để biểu lộ sự bất bình hay giận dữ.
Nếu bạn không muốn giải phẫu hoặc chưa sẵn sàng chấp nhận giải phẫu, chích Botox có thể là giải pháp làm giảm bớt nếp nhăn trên trán. Công dụng của Botox là ngăn ngừa sự co thắt của bắp thịt, và hiệu lực trong thời gian từ 3 đến 6 tháng, và có khi ít hơn. Cái lợi của việc chích Botox là không phải giải phẫu nên dễ dàng được nhiều người chấp nhận. Cái bất lợi của việc chích Botox là chỉ hữu hiệu tạm thời trong vài tháng nên bạn cần phải viếng phòng mạch của bác sĩ thường hơn để được “tái chích.” Các bác sĩ không được huấn luyện chuyên môn đầy đủ về khoa giải phẫu thẩm mỹ - từ việc chích Botox đến các phương cách giải phẫu thẩm mỹ khuôn mặt - thường cố thuyết phục bệnh nhân chịu chích Botox vì đó là cách duy nhất họ biết, trong khi bệnh nhân thật sự cần đến những công trình giải phẫu khác thích hợp và hữu hiệu hơn. Ðiều này bạn có thể nhận thấy dễ dàng nơi các phòng mạch của các bác sĩ gia đình/nội khoa không chuyên môn về thẩm mỹ nhưng làm công việc “chăm sóc sắc đẹp.”
Những nếp nhăn trên trán hay những đường nét bất thường có thể cải tiến bằng cách dùng các tế bào mềm (soft tissue fillers), đặc biệt là dùng mỡ của chính thân mình để chích, hữu hiệu lâu dài hơn. Chất mỡ có thể lấy từ các nơi khác trên cơ thể như ở bụng, háng, mông,... rồi chích vào nơi muốn cải biến nếp nhăn trên trán. Kỹ thuật này dù không thể làm biến mất hoàn toàn các vết nhăn, có thể giảm bớt rất nhiều. Ðiều nên biết là chích mỡ của chính thân mình không phải là “mỡ nhân tạo” như được vài bác sĩ quảng cáo.
“Mỡ nhân tạo” là chất Restylane, hoặc Hylaform, không khác gì chất Collagen với kết quả hạn chế trong vài tháng. Thêm nữa, việc căng, làm thẳng da trán có thể thực hiện lan rộng đến các vùng xung quanh và nâng cao mày mắt nếu thấy cần. Tùy theo kỹ thuật áp dụng, vị trí lằn ranh tóc có thể thay đổi. Ðây có thể là điều tốt, hoặc là điều không nên, tùy theo trường hợp. Bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ của bạn cần giải thích với bạn về vấn đề này. Việc cắt có thể thực hiện ở nhiều nơi như sau lằn ranh tóc, ngay ở lằn ranh tóc, trên trán, và ở mí mắt. Trong những trường hợp nhẹ, việc khâu vá da có thể không để lại vết cắt rõ rệt và khó nhận ra trên trán. Chất lột da hay tia laser trong vài trường hợp cũng có thể giúp da trán liền nhẵn lại được phần nào.
Trong vài trường hợp đặc biệt, bạn chỉ có vết nhăn ngay ở chính giữa hai hàng lông mày. Vết nhăn này có thể được tạm thời chích bằng Botox, hoặc lâu dài hơn, với cách thức chích mỡ của chính thân mình. Vết nhăn này dĩ nhiên có thể được chữa trị được theo cách kéo trán bằng nội soi (endoscopic lift) hoặc qua cách mổ xuyên trán (coronal lift). Hiện nay có cách làm tốt hơn: Trong lúc bạn cắt mí mắt trên, đường nhăn chính giữa hai hàng lông mày có thể được làm biến mất đi bằng đường cắt mí mắt mà không lưu lại một vết thẹo nào khác.
http://www.nguoi-viet.com/absolutenm/anmviewer.asp?a=35232&z=14