Kịch gia PHẠM NGỌC THÁI
 
   
 

 
 
 
                               PHẠM NGỌC THÁI                                                                                              
 
 
         NGƯỜI NHẠC TRƯỞNG
                          VÀ
              DÀN HỢP XƯỚNG
 
                                                                                                    KỊCH DÀI
           
 
 
                             Kịch xẩy ra tại Hà Nội cuối thế kỷ XX  


 
 
 

 

 
 
                       NHÂN VẬT:


A.   VỀ PHÍA TỔNG CÔNG TY XNK HÀNG CÔNG NGHIỆP
 
-   Ông Phách                                       Tổng giám đốc                       
-   Ông Quảng                                      Chuyên viên                         
-   Quang                                              Trưởng phòng đối ngoại      
-   Lách                                                 Trưởng phòng nghiệp vụ       
-   Lộc                                                   Trưởng phòng tổ chức          
-   Hoa Hoè                                           Bà Phó T.giám đốc              
                       và cán bộ Vịnh
 

B.   XÍ NGHIỆP SAO MAI
 
-   Hải                                                Giám đốc bị cách chức                          
                                                           (con trai ông Quảng)
-   Hán                                               Giám đốc mới                       
-   Bác Chúc                                      Trưởng phòng Vật tư             

                        Một số công nhân
 

C.   CÁC NHÂN VẬT KHÁC
 
-   Lan                                               Sinh viên thực tập   
                                                          ( con gái ông Phách )
-   Ngọc Huyền                                 ( người yêu của Hải )
-   Smit                                   Giám đốc Công ty Tư bản Nhật.

                         Một số sinh viên, bạn của Lan.


 
 

 
 
 
                           PHẦN KHAI TỪ
 
                                Tại hành lang của Bộ - Đồng chí Hoài, Trưởng ban thanh tra
                            Bộ ăn mặc chỉnh tề, vội vã từ trong phòng đi ra.
                                 Hải hấp tấp đuổi theo.
              HẢI -   Đồng chí Hoài! Đồng chí Hoài!
        HOÀI -   ( dừng lại ) Anh gọi tôi đấy à?
        HẢI -   Thưa đồng chí Trưởng ban Thanh tra Bộ! Xin đồng chí ít phút, tôi...
        HOÀI -   Tôi đang rất vội!
        HẢI -   Nhưng...
        HOÀI -   Ồi, đây là hành lang của Bộ chứ có phải là ngoài đường, ngoài
                    chợ đâu? Anh cần gì thì nói nhanh lên! ( xem đồng hồ ) Giờ này
                    người ta đang chờ tôi đến đấy! Hay là, để khi khác ( định đi )
        HẢI -   Thưa đồng chí! Mong Ban thanh tra Bộ xem xét, xác minh lại sự
                    việc...
        HOÀI -   ( gắt ) Rành rành hai năm rõ mười. Anh mới chỉ bị cách mất cái
                    chức giám đốc xí nghiệp, là còn may đấy! Nếu không...
        HẢI -   Nếu không thì sao ạ?
        HOÀI -   Thì đưa anh ra toà!
        HẢI -   Nhưng tôi đã xem xét kỹ: mọi chỉ tiêu qui cách hàng hoá được sản
                   xuất, chúng tôi đều đảm bảo hợp đồng với Tổng công ty. Nghĩa là chất
                   lượng hàng gia công của xí nghiệp Sao Mai không kém!
        HOÀI -   Thế thì tại sao Công ty Tư bản Nhật lại từ chối không nhận hàng?
        HẢI -   Cũng phải xem lại những lý do thuộc trách nhiệm Tổng công ty
                   chứ ạ? Vì xí nghiệp của chúng tôi không được trực tiếp giao dịch với
                   nước ngoài, nên không biết. Tất cả đều phải qua Tổng công ty?
        HOÀI -   Đấy, đấy!... Vì không biết nên các anh mới cố cãi, khăng khăng bảo
                  vệ mình.
        HẢI -   Ý của tôi là...
        HOÀI -  " Tổng công ty xuất nhập khẩu hàng công nghiệp" có hàng chục xí
                   nghiệp sản xuất các mặt hàng khác nhau, nếu xí nghiệp nào sản xuất
                   cũng gây tổn thất như xí nghiệp Sao Mai của anh, thì...
        HẢI -   Có thể...
        HOÀI -   Các anh lúc nào cũng "có thể"? Nhưng Ban thanh tra Bộ thì không
                  chỉ "có Thể" được? Mà phải khẳng định! Khẳng định!
        HẢI -   Tôi vẫn đề nghị đồng chí Trưởng ban thanh tra...
        HOÀI -   Người ta mời tôi đúng 9 giờ sáng nay có mặt để dự chiêu đãi. Còn
                  vấn đề gì thì để lúc khác nhé! ( nói xong ông Hoài đi thẳng )
        HẢI -   ( nhìn theo cười nhạt ) Ông ấy khẳng định? ( kiên quyết ) Không thể
                  chịu như thế được. Ta đi tìm ông Tổng giám đốc, đối chất xem thế nào?
                                    
                              
 
 

 
                                           MỞ MÀN
 
        I-  PHÒNG TỔNG GIÁM ĐỐC TCTY
                                     
                                       ( Bàn làm việc của Tổng giám đốc, phía ngoài kê một bộ
                            salon tiếp khách, gần cửa ra vào. Mặt tường phía trong,  
                            còn có một cửa nữa thông sang phòng phó T.giám đốc,
                            lúc nào cũng khép kín )
HẢI -  (từ ngoài xộc vào, nhìn quanh) Lại không có ai?
                                         ( Vịnh cũng từ ngoài bước vào )
VỊNH -  Có đây! Anh cần gì?
HẢI -  Tôi là...
VỊNH -  Tôi biết rồi! Anh là anh Hải, giám đốc xí nghiệp Sao Mai vừa bị cách
             chức.
HẢI -  Tôi muốn gặp đồng chí Tổng giám đốc?
VỊNH -  Còn đang đánh chén ngoài khách sạn. Hôm nay, tổng công ty xuất
           nhập khẩu hàng công nghiệp của tớ, mở tiệc chiêu đãi ban thanh tra
           Bộ!...
HẢI - (nóng nẩy) Lên Bộ gặp ông Trưởng ban thanh tra Bộ thì bận đi dự chiêu
           đãi, xuống tổng công ty... thì ông Tổng giám đốc lại bận chiêu đãi! Thế
                      ra, các người chỉ toàn mải việc chiêu đãi thôi à?
VỊNH -  Bây giờ chiêu đãi cũng là một công việc không kém phần quan trọng.
HẢI -  Anh có biết liệu mấy giờ thì ông Tổng giám đốc về?
VỊNH -  Rượu vào lời ra, còn chán…
HẢI -  Chắc anh cũng vừa ở khách sạn về? Tôi thấy mùi rượu bia...
VỊNH -  Loại cán bộ quèn như tớ, làm gì được tiêu chuẩn chiêu đãi ngoài khách
           sạn? Chậc, vừa tranh thủ ra uống cốc bia ngoài quán. Thôi nhé, đằng ấy ở
          đây chờ!  Tớ phải về phòng làm việc.
                                     ( nói xong, Vịnh đi ra phía cửa. Bên cửa phòng phó
                                  tổng giám đốc kẹt mở, bà Hoa Hoè bước sang )
HẢI -  Chào đồng chí phó tổng giám đốc! Tôi tưởng chị cũng đang bận dự
         chiêu đãi ngoài khách sạn?
HOA HOÈ -  Tôi không muốn đi. (lửng lơ) Nghĩa là, tôi không cùng phe…
HẢI -  Thế nghĩa là thế nào ạ?
HOA HOÈ - Tôi biết cậu Hải đang sốt ruột muốn chất vấn ông Tổng giám đốc?
HẢI -  Vâng, thưa đồng chí...
HOA HOÈ -  (cắt ngang) Cậu cứ chờ ở đây nhé, tôi đang bận.
          ( nói xong bà Hoa Hoè quay vào phòng của mình, rồi đóng kín của lại )
HẢI -  Thật...là... tức...
                               ( Hải định đi ra thì gặp Quang bước vào )
HẢI -  (mừng rỡ reo lên) Anh Quang! (xiết chặt tay nhau) Anh trở lại Hà Nội
                     từ khi nào?
QUANG -  Xuống sân bay là mình về đây ngay.
HẢI - Gặp được anh, may quá.
QUANG -  Ngay khi còn ở trong thành phố Hồ Chí Minh, mình cũng đã nghe
          nói về tình hình của xí nghiệp Sao Mai và của Hải! Có nhiều điểm chưa rõ
          ràng? Về phòng mình rồi nói chuyện…
            ( Họ đi ra, sân khấu vắng. Lát sau ông Phách và Lách bước vào )
LÁCH -  Thưa đồng chí Tổng giám đốc! Bọn khách sạn hôm nay làm ăn cũng
           khá, tôi xem chừng mấy cha thanh tra hể hả lắm?
 Ô.PHÁCH -  Cỗ bàn thịnh soạn, ăn uống no nê, xong rồi người nào cũng được
          phong bao. Không hể hả, chắc còn muốn cả giời?
LÁCH -  Giải quyết êm thấm vụ này, tôi nhẹ cả người.
Ô.PHÁCH -  (nóng nẩy) Anh tưởng là qua ngay đấy hẳn?
LÁCH -  Thì... cũng không còn đáng lo lắm. Chỉ có ba người tường tận sự việc:
         Chuyên viên Quảng, Tổng giám đốc và tôi. Nay thanh tra Bộ lại đã kết luận
         rồi!
Ô.PHÁCH -  Nhưng thằng Hải, nó là con trai của chuyên viên Quảng, anh hiểu
         chưa? Chứ không phải người ngoài…
LÁCH – Thì, khi chuyên viên Quảng từ Hồng Kông về, Tổng giám đốc cứ lựa
         lời ngọt nhạt...
Ô.PHÁCH -  (quát) Anh bảo tôi phải lựa lời ngọt nhạt như thế nào?
LÁCH -  Dù gì... thì với Tổng giám đốc, ông chuyên viên cũng chịu nhiều ơn
         huệ…
Ô.PHÁCH -  Để giữ việc cho kín, tôi đã phải tìm cách điều chuyên viên Quảng và
         cả trưởng phòng đối ngoại Quang đi xa!... Nếu bọn họ mà có mặt ở Tổng
         công ty trong những ngày có Ban thanh tra Bộ về, không biết sự việc sẽ tệ
         hại đến thế nào?
LÁCH -  Tổng giám đốc quả là người nhìn xa, trông rộng.
                   ( lúc này cửa phòng bên lại kẹt mở,
                            bà phó tổng Hoa Hoè bước sang )
HOA HOÈ -  (với ông Phách)  Ban nẫy có điện thoại của Bộ gọi xuống, họ nhắc
         ông lên làm thủ tục đi Đông Âu!
LÁCH -  Đồng chí phó tổng giám đốc không đi dự chiêu đãi ở khách sạn, thật là
         phí?
HOA HOÈ -  Tôi bận. ( lạnh lùng vào phòng, khép kín cửa).
LÁCH -  Sao tổng giám đốc không nhổ quách cái gai ấy đi?
Ô.PHÁCH -  Không phải cái gai nào cũng nhổ ngay đi được.
LÁCH -  Tổng giám đốc đã giành cho chị ta đủ thứ bổng lộc, nhưng chị ta có lấy
          thế làm thoả mãn đâu? Tôi mà được như thế thì...
Ô.PHÁCH -  Anh cũng không kém đâu? để đến bây giờ anh làm ăn như thế này
          này…
LÁCH -  Tôi chỉ sơ ý , ai ngờ...
Ô.PHÁCH -  Sơ ý? Cứ thế rồi vào tù!
                                      ( Quang tiến vào )
LÁCH -  (Đon đả) Ô kìa, anh Quang! Anh khoẻ chứ?
QUANG -  (lảng qua, nói với Tổng giám đốc ) Thưa đồng chí Tổng giám đốc! Về
             vụ tổn thất hàng gia công vừa qua, tôi nghĩ Ban thanh tra Bộ có thể đã
             nhầm lẫn?
Ô.PHÁCH -  Người ta đã kiểm tra, rà xét hàng tháng trời.
QUANG -  Nhưng kết luận sự việc chưa lôgich
Ô.PHÁCH -  Anh... anh định bài xích ban thanh tra hả?
QUANG -  Trước ngày đi công tác, chính tôi đã xuống xí nghiệp Sao Mai nghiệm
            thu hàng hoá, chất lượng hàng sản xuất đều rất tốt!
Ô.PHÁCH -  Rồi đến lượt các anh phải kiểm điểm về sự nghiệm thu sơ sài, qua
            loa, đại khái ấy?  nên mới không phát hiện ra.
QUANG -  Tôi đề nghị cho kiểm tra lại?
Ô.PHÁCH -  Cái đó không cần thiết. Ban thanh tra Bộ đã kiểm tra hết sức cẩn
            thận.
QUANG -  Nó còn liên quan tới việc xét sử số phận của một con người? Kỷ luật
           cách chức giám đốc một xí nghiệp, phải thật sự công minh.
 Ô.PHÁCH  -  Anh bảo lãnh đạo cấp trên không công minh hả? Tốt nhất là anh
          về phòng làm việc của mình đi!
                 ( Cửa phòng bên lại kẹt mở, mọi người giật mình quay lại. Hoa Hoè ra,
                nhìn lướt qua mọi người nhưng không nói gì... định đi ra khỏi phòng?
               Thì lúc này có tiếng ô tô phanh kít ở cổng. Chuyên viên Quảng đi vào)
LÁCH -  Ôi, chuyên viên Quảng đã về!
Ô.PHÁCH - (vội vã hỏi dồn) Thế nào, Công ty tư bản Nhật có chịu chấp nhận ít
         hàng nào không?
HOA HOÈ -  Sao ông Tổng giám đốc phải lo cuống lên như vậy? Để anh Quảng
           nghỉ ngơi tý đã.
Ô.QUẢNG - (với ông Phách) Họ nhất định từ chối, mặc dù tôi cũng đã cố thuyết
           phục.
Ô.PHÁCH -  Thật, thật là...
QUANG -  Thế là cả một khoản ngoại tệ lớn hàng chục vạn đô-la của nhà nước
           mất toi? Trong khi chúng ta phải chắt chiu từng đô-la, ngoại tệ phải vay lãi
          ở nước ngoài. (với ông Quảng) Chẳng lẽ không còn cách nào có thể còn cứu
          vãn lại được nữa?
Ô.QUẢNG - Chỉ còn cách tung ra mà bán cho dân.
QUANG -  Nhưng bán cho dân thì chỉ có thể nhặt nhạnh được mấy đồng tiền Việt
          thôi!
Ô.PHÁCH -  Tôi quyết định xuất toàn bộ lô hàng ấy cho bên nội thương để bán
         cho dân.
QUANG -  Nhưng mẫu mã, nhất là kích cỡ hàng cũng không phù hợp cho việc
         sử dụng của người trong nước cơ mà? Muốn sử dụng được, là phải tháo gỡ
         tất cả ra mà tái chế lại, thêm một lần nữa tốn bao nhiêu công của?
Ô.QUẢNG -  Nhưng biết làm thế nào khác được?
LÁCH -  Mà lỗi đâu phải do Tổng công ty.
QUANG -  (với ông Quảng) Nghĩa là đồng chí chuyên viên cũng thừa nhận: Bộ
         đã kỷ luật, cách chức giám đốc xí nghiệp của cậu Hải, người con trai của
         đồng chí là xác đáng?
Ô.QUẢNG -  (đột ngột) Nhưng tại sao lại cách chức nó?
QUANG -  Anh hãy hỏi Tổng giám đốc của chúng ta?
Ô.QUẢNG -  Tôi chả hiểu ra làm sao cả? Anh Phách! Có chuyện gì đã xẩy ra
         với thằng Hải, con tôi vậy?
HOA HOÈ -  Vì Ban thanh tra Bộ đã kết luận: Lỗi tại xí nghiệp Sao Mai sản
         xuất hàng hoá kém, mà con trai anh lại là giám đốc?
Ô.QUẢNG - Làm gì có chuyện ấy?
QUANG - Nhưng thực tế lại xẩy ra như vậy…
Ô.PHÁCH -  (gắt gỏng) Làm... làm gì mà cứ rối tinh, rối mù lên thế? Bây giờ
           anh Quảng ở đây để trao đổi với tôi, còn tất cả về phòng mình làm việc.
                    ( Quang, Lách và bà phó tổng giám đốc lần lượt ra khỏi phòng.
                                     Chỉ còn lại ông Phách và ông Quảng )
Ô.PHÁCH -  Nếu anh thuyết phục được giám đốc công ty tư bản Nhật nhận hàng,
            thì đã không có chuyện gì hết.
Ô.QUẢNG -  Giờ thì tôi hiểu rồi! (lớn tiếng) Anh không thể làm như thế được?
Ô.PHÁCH -  Cũng là bất đắc dĩ.
Ô.QUẢNG -  Anh thì thoát, nhưng tội lại trút lên đầu con tôi?
Ô.PHÁCH -  Rồi tôi sẽ cứu con anh! Tôi sẽ đưa nó về Tổng công ty, dần dần sẽ
           lại đề bạt cất nhắc nó, thế là được chứ gì?
Ô.QUẢNG -  Mang cái tội làm tổn thất tiền của lớn đến như thế, dễ gì cứu nổi?
           Tôi xin anh! Mà dù với ai, anh cũng không thể chọn phương sách trút tội lên
           đầu người khác được?
Ô.PHÁCH -  Thôi, thôi... Anh đừng giáo huấn cho tôi.
Ô.QUẢNG -  Phải tìm một lối thoát khác, anh Phách ạ! Anh không bị sao, mà
         con tôi cũng không việc gì.
Ô.PHÁCH -  Chẳng có lối thoát nào khác cả đâu! Không phải lỗi tại xí nghiệp
         thì là lỗi tại Tổng công ty.
Ô.QUẢNG -  Nghĩa là: Hoặc là con tôi bị kỷ luật, hoặc là anh?
Ô.PHÁCH -  Hoặc cả hai.
Ô.QUẢNG -  (chợt nghĩ ra) Tôi sẽ tự thú tội: do chính tôi gây nên vụ tổn thất này.
Ô.PHÁCH -  Đừng làm trò trẻ con, không ai người ta tin.
Ô.QUẢNG -  (bất lực) Tôi biết làm sao bây giờ? Không, dứt khoát là anh không
            thể làm thế được!
Ô.PHÁCH -  (gay gắt) Thế thì anh đi mà tố giác! Gặp ngay Ban thanh tra Bộ, nói
            cho họ biết: Chính ông Tổng giám đốc mới là người gây ra vụ đổ vỡ, chứ
            không phải con anh. Ông ta cần phải bị kỷ luật! Hãy cách chức ông ta, đưa
            ông ta ra toà! Anh đi đi! Bảo họ đến mà xích ngay tay ông già này lại?
Ô.QUẢNG -  (giọng đau đớn) Thì anh cũng biết tôi không thể làm như thế được
            mà. Nhưng phải nghĩ đến con tôi nữa chứ?
Ô.PHÁCH -  Tôi đã nói là tôi sẽ cứu nó! Anh nghe rõ chưa? (xoa dịu) Thôi, anh
             cứ yên tâm. Còn bây giờ tôi phải tranh thủ lên Bộ làm thủ tục đi Đông Âu
             đây, họ đã giục từ sáng.
               ( nói xong ông Phách vội xách chiếc cặp da, hấp tấp bước ra ngoài)
Ô.QUẢNG -  (kêu to) Tôi phải làm gì bây giờ?
                                               
 

 

 
                          II-  TẠI HÀNH LANG CỦA  TCTY
 
                             ( Một phía có cầu thang gác. Ông Quảng và Quang đi tới )
QUANG -  Nếu tôi không bị biệt phái vào trong thành phố Hồ Chí Minh, mà
           có mặt ở Tổng công ty trong những ngày ấy,  thì...
Ô.QUẢNG -  Dù sao cũng đã bị thiệt hại rồi, không thể gỡ lại được! Không ai
           lại muốn chuyện xẩy ra như thế?
QUANG -  Còn những người lãnh đạo Tổng công ty như ông Phách, thì còn...
Ô.QUẢNG -  Bản chất anh Phách vẫn là một cán bộ lãnh đạo có thiện chí.
QUANG -  Ông ta đại diện cho lớp quan lại thủ cựu, công thần thì đúng hơn!
          Ông ta thực sự trở thành một hòn đá tảng nằm chắn ngang đường, đến lúc
          phải bẩy nó đi!
Ô.QUẢNG -  Nhưng sau khi các anh đã bẩy được hòn đá tảng ấy đi rồi? Ai sẽ thay
          vào chỗ đó?
QUANG -  Nghĩa là đồng chí không tin vào chúng tôi?
Ô.QUẢNG -  Mình e rằng chưa đến lượt lớp người như Quang, mà là... phó Tổng
           giám đốc Hoa Hoè ấy cơ?  Tình hình sẽ còn tồi tệ hơn nhiều.
                         ( ông Quảng bỏ đi , Quang lưỡng lự giây lát rồi ra nốt.
                                                      Vịnh lững thững đi đến )
VỊNH -  (với khán giả) Đằng này thì anh trưởng phòng đối ngoại tranh cãi với ông
          chuyên viên. Trong phòng kia... bà phó Tổng giám đốc Hoa Hoè lại đang đe
          nạt , doạ dẫm anh trưởng phòng Lách - về cái vụ để tổn thất hàng gia công?
          Còn ông Tổng giám đốc thì ngài rất bận… cho cái việc phải vội chuẩn bị đi
          nước ngoài…
                                      (Vịnh thở dài, nhún vai rồi bỏ đi vào)

 

 
              III-   TRỞ LẠI PHÒNG TỔNG GIÁM ĐỐC

                                ( Phó T.giám đốc Hoa Hoè và trưởng phòng Lách )
HOA HOÈ -  Tôi đã theo dõi suốt 27 ngày khi có Ban thanh tra Bộ đến: Hết
           cuộc chiêu đãi lớn tới cuộc chiêu đãi nhỏ?
LÁCH -  Chuyện chiêu đãi bây giờ là lẽ thường. Chủ yếu là được việc!
HOA HOÈ -  Vì các anh đã trút được tội lên đầu xí nghiệp Sao Mai chứ gì?
LÁCH - Thì nó rõ như ban ngày, tại xí nghiệp sản xuất hàng hoá kém.
HOA HOÈ -  (trấn áp) Nói láo! Chẳng qua các anh mua chuộc mấy tay thanh
            tra, đổi trắng thành đen.
LÁCH -  Đồng chí phó Tổng giám đốc nói gì, tôi không hiểu?
HOA HOÈ -  Này, đừng giả bộ ngây thơ. Muốn đây nói toạc móng heo ra à?
LÁCH -  Thì chị cứ nói…
HOA HOÈ -  Vẫn làm ra bộ cứng đầu, vậy thì lại gần đây ta nói cho mi nghe!? 
                 ( Hoa Hoè ghé vào tai Lách nói nhỏ. Điệu bộ vừa nói vừa
                                       đe, Lách hơi hoảng hốt )
LÁCH -  Tôi...tôi… Chị nói thế là tôi biết rồi!
HOA HOÈ -  Trưởng phòng Lách không nghĩ là tôi không biết tý gì nữa chứ?
LÁCH -  Vâng. Quả là sự việc như thế, nhưng...
HOA HOÈ -  Là một trưởng phòng nghiệp vụ, anh phải có trách nhiệm thuê tầu bè,
              giao hàng đúng kỳ hạn cho công ty Nhật theo hợp đồng. Để xẩy ra vụ tổn
              thất này, trước hết tội là anh!
LÁCH -  Nhưng khi đó tôi đã báo cáo với Tổng giám đốc.
HOA HOÈ -  Nhưng anh báo cáo muộn, đã quá chậm trễ. Còn ông Tổng giám đốc
             lại quan liêu. Đưa ra luật pháp, cả anh và ông ta phải truy tố trước toà!
LÁCH -  Ấy,ấy... chị đừng đao to búa lớn quá!
             (dò hỏi) Thế, sao khi có Ban thanh tra Bộ chị lại không nói? Chắc... vì 
             Tổng giám đốc đối với chị cũng đã có nhiều ơn huệ?
HOA HOÈ -  (sẵng giọng) Bởi vì, tôi không muốn dọn cỗ để cho người khác ăn?
LÁCH -  Tôi hiểu rồi! Tôi hiểu rồi!... Người ta có thể thay thế ông tổng giám đốc
            này bằng ông tổng giám đốc khác, chứ không đến lượt chị! Rút kinh
            nghiệm lần trước: Chị đã hất được một ông tổng giám đốc về vườn, nhưng
            Bộ lại cử ông Phách về thay thế, chứ không đề bạt chị?
HOA HOÈ -  Lần này đây chẳng dại như thế nữa?
LÁCH -  Và hú hồn, hú vía. Dù sao thì tôi cũng chỉ là cấp dưới nên may mắn được
           chị bỏ qua mà thoát nạn, phải không ạ?
HOA HOÈ -  Có việc cần cho anh đấy! Hay là, anh vẫn muốn trung thành cùng
          ông Phách?
LÁCH -  Ối giời ơi!... Chẳng qua cần thì ông ấy dùng tôi, còn khi không cần, ông
          ấy lại chẳng rũ đi như rũ một cái áo.
HOA HOÈ -  Nếu anh chịu phò tá cho tôi, sau này không sợ bị thiệt thòi đâu!
LÁCH -  Con mèo không chê khúc cá ngon. Tôi có thể biết: phò tá giúp chị thành
          công rồi, tôi sẽ được gì?
HOA HOÈ -  Đây này, (chỉ tay sang phòng phó tổng) Anh sẽ sang ngồi ở phòng
         đó thay tôi!
LÁCH -  Còn chị sẽ sang đây ngồi ở phòng này, thay ông Tổng giám đốc Phách?
                                                        ( cả hai đắc chí cười )
LÁCH -  (tiếp) Chị Hoa Hoè chắc phải có sẵn kế hay?
HOA HOÈ -  Lại gần đây mà nghe cho rõ!
                               (Hoa Hoè ghé tai Lách thầm thì... Lách gật đầu lia lịa)
LÁCH -  Quả là kế quỉ!
HOA HOÈ -  Mọi ý đồ phải được thực hiện ngay trong thời gian ông Tổng
          giám đốc đi Đông Âu.
LÁCH -  Cũng không dễ dàng lắm đâu chị ạ? Ông Phách là một người có thế
          lực, được nhiều quan chức lớn giúp lắm!
HOA HOÈ -  Dễ anh tưởng tôi chân cò, chân vạc?
LÁCH -  Thôi thì... cũng vì cái lòng tôi vẫn thường mến mộ và muốn ủng hộ chị.
HOA HOÈ -  (hài hước) Còn tâm ý lòng dạ tôi xưa nay: vẫn muốn có dịp là sẽ
           nâng đỡ, cất nhắc trưởng phòng Lách tiến tới!
                                                      ( cả hai hô hố cười )

 

 
                  IV- KHOẢNG SÂN XÍ NGHIỆP SAO MAI

                     ( Đây đó mấy chậu cây cảnh. Dưới vài bóng cây lớn
                     đặt những chiếc ghế đá cho công nhân ra nghỉ giải lao 
                     ở đó. Một nhóm công nhân đi tới...)
CÔNG NHÂN (CN) -  Này, cái ông giám đốc xí nghiệp mới đến của chúng
            ta ấy, thấy mà cám cảnh?
CN (khác) -  Cũng chẳng hiểu sao họ lại đề bạt cái ông Hán cổ lỗ ấy lên làm
            giám đốc nữa?
 CN -  Kể cũng lạ ! Về cái lô hàng gia công của xí nghiệp ta vừa bị qui là gây ra
           tổn thất ấy: Quần áo may thì vẫn đẹp, tốt như thế... mà lại bị Công ty tư bản
           Nhật từ chối, không nhận hàng?
CN -  Nhưng tớ lại nghe tin, xí nghiệp mình là bị đổ oan, lỗi tại một khâu nào đó
          thuộc trách nhiệm của Tổng công ty gây nên?
CN -  Nghĩ tội cho anh Hải, giám đốc xí nghiệp của chúng ta các cậu ạ! Một giám
          đốc mẫn cán, có năng lực, trình độ, hết lòng vì xí nghiệp. Ấy, thế mà nay
          phải chịu kỷ luật?
CN -  Công nhân của các phân xưởng đang có kiến nghị lên Bộ xem xét, phục hồi
         lại chức giám đốc cho anh Hải đấy?
CN -  Ồi, chắc gì? Muốn phục hồi bây giờ ấy à, cứ phải thế này... thật nhiều!
                          (làm động tác ) Dúi cho mạnh!
CN -  Các cậu ạ, hôm qua có tý việc tớ mới lên phòng giám đốc: Thấy anh Hải
         đang giảng giải cho cái ông giám đốc Hán mới về ấy... về qui mô sản xuất
         trong bản phương án liên doanh với các công ty nước ngoài. Tớ thấy mặt ông
         Hán cứ đơ đơ ra... như thế này này!
CN -  Thì cái ngữ giám đốc kiểu ông ta, biết cái quái gì mà chẳng đơ đơ ra?
CN -  (tiếp) Tớ biết ngay: Cái đầu ông giám đốc này là tối mù, nhưng lại sợ người
          ta chê mình dốt, nên cứ luôn mồm nói: Tôi biết! Tôi biết! (châm biếm) "biết"
          nghĩa là "mít" đấy! Các cậu hiểu không?
                                                           ( tất cả cười ồ )
CN -  "mít" thì người ta cũng là giám đốc!
CN -  Đừng có tưởng, quát nạt công nhân ra trò đấy!
CN -  Cẩn thận, giữ cái mồm. Ông ta nghe thấy, không lại tống bọn mi ra khỏi
         xí nghiệp, có mà cả nhà chết đói?
CN -  Thời buổi bây giờ mà bị lãnh đạo trù dập, thì khốn nạn…
Một CN -  (reo lên) Bác Chúc, trưởng phòng vật tư xí nghiệp đến kìa! Chúng ta
        hỏi bác ấy là biết ngay tình hình ra sao?
                                            ( bác Chúc bước về phía mọi người )
BÁC CHÚC -  Các anh chị em công nhân! Nếu tất cả đều nhất trí kiến nghị lên Bộ
        phục hồi lại chức giám đốc cho anh Hải, thì ký vào đây! (giơ cao tập giấy ) Lá
        đơn này đã được phân tích đầy đủ mọi lý lẽ, công nhân mấy phân xưởng đã
        ký đầy cả mấy trang giấy rồi đấy.
CN -  Bác trưởng phòng vật tư, đưa đây tôi ký! ( hướng về phía mọi người ) Nhất
        trí cả thế chứ các cậu?
CN - Nhất trí quá đi chứ lị. Tôi ký!
CN - Tôi ký!
                            ( lá đơn được truyền qua tay mọi người )
CN- ( người ký cuối cùng ) Còn ai chưa ký nữa không?
                    ( Hải đã đến góc sân từ trước nhưng không ai để ý,
                                               lúc này mới tiến lại )
HẢI -  ( cầm lá đơn ) Còn tôi chưa ký.
MỌI NGƯỜI -  (reo lên) Ồ, anh Hải! Tất cả anh chị em công nhân đều ủng hộ anh.
HẢI -  Rất cám ơn mọi người, nhưng cũng chẳng ăn thua gì đâu.
CN -  Nhưng lãnh đạo không thể bất chấp kiến nghị của cả một tập thể đông đảo
         công nhân xí nghiệp được?
HẢI -  Tôi là một giám đốc thì phải chịu hoàn toàn trách nhiệm! Làm sao có thể
       sử dụng số đông ủng hộ, để biện lý cho mình được? Đó là luật!
BÁC CHÚC -  Anh Hải cũng đừng bi quan quá? Để tập thể công nhân ủng hộ,
       thanh minh cho anh: có khi lãnh đạo sẽ nhượng bộ?
HẢI -  Thực tế đâu có thanh quang như thế! Quanh ông Tổng giám đốc, toàn các
       ngài tai to mặt lớn bênh vực. Tôi đã đi tới các cửa đều bị chắn lối!
BÁC CHÚC -  Cứ để tôi gửi lá đơn này lên Bộ ! Dù thế nào, cũng tốt hơn.
CN -  (đồng tình) Bác trưởng phòng vật tư nói đúng đấy!
HẢI -  (trả lại đơn) Tuỳ bác và anh chị em công nhân. Tôi phải vào làm việc đây!
                                 ( nói xong, Hải vào trong xí nghiệp )
BÁC CHÚC -  Thôi, hết giờ giả lao rồi đấy - Tất cả về sản xuất đi!
CN -  Phải đấu tranh cho mạnh. Vì cả xí nghiệp, vì lẽ công bằng nữa.
CN - Tình hình thế nào bác Chúc thông báo cho chúng tôi biết nhé!
CN -  Cần phải làm gì nữa bác cứ nói, chúng tôi sẽ ủng hộ.
         ( mọi người tản đi khuất. Lát sau ông Quảng và Quang từ ngoài bước vào )
Ô.QUẢNG -  (chỉ chiếc ghế đá) Chúng ta ngồi nghỉ một lát, rồi sẽ xuống các
          phân xưởng.
QUANG -  Xí nghiệp hiện nay trong tình trạng giật gấu vá vai: thiếu vật tư sản
          xuất, giám đốc Hán điều hành thì rời rạc, hoàn cảnh đời sống công nhân bê
          bết lắm!
Ô.QUẢNG -  Ừ, tôi cũng thấy việc cấp trên đề bạt ông Hán làm giám đốc xí
          nghiệp không ổn.
QUANG -  Vậy, vì sao đồng chí chuyên viên lại không có chính kiến của mình
         với trên về việc ấy? Cần lên Bộ ủng hộ việc phục hồi lại chức giám đốc cho
         cậu Hải?
Ô.QUẢNG -  Người ta sẽ đánh giá tôi thiên tư con mình? Không ổn, lại càng
         không ổn.
QUANG -  (thở dài) Trên Tổng công ty chị Hoa Hoè nhân cơ hội ông Tổng
         giám đốc ra nước ngoài, đang thực hiện một cuộc vận động, chẳng khác gì
         nhằm lật đổ?
Ô.QUẢNG -  (phẫn kích) Thì cô ta vẫn mưu mô tìm cách hất được anh Phách, để
        lên thay làm tổng giám đốc mà! Tôi đã nói rồi: chưa đến lượt anh đâu, anh
        Quang ạ?
QUANG -  Không phải chỉ vì tôi? Một đồng chí khác được đề bạt lên thay thế ông
        Phách mà xứng đáng, tôi cũng ủng hộ.
Ô.QUẢNG -  (xua đi) Không được! Không được!ô Hoa Hòe ấy được nhiều quan
        chức bao đỡ lắm đấy! Chẳng thà…
QUANG -  (tiếp lời) Chẳng thà cứ tiếp tục ủng hộ để ông Phách làm tổng giám
        đốc, ý anh muốn nói thế chứ gì?
Ô.QUẢNG -  Tạm thời trước mắt là thế! Khi nào anh ấy về hưu hãy hay.
QUANG -  (cười) Và như thế là ông chuyên viên cũng đã trả nợ được cái ơn nghĩa
        trước đây với ông ta, có phải thế không ạ?
Ô.QUẢNG -  (lúng túng) Tôi...
QUANG -  Cả việc anh im lặng trước sự cố giáng lên đầu con anh? Cũng chỉ vì
         cái ơn nghĩa ấy, chỉ vì anh không muốn động chạm tới ông Tổng giám đốc
         thôi?
Ô.QUẢNG -  Thì tôi vẫn đang nghĩ cách để cứu gỡ cho thằng Hải mà, chứ có bỏ
         mặc nó đâu?
 QUANG -  Không phải chỉ cứu riêng mình cậu Hải, mà cần cứu cả xí nghiệp và
       tổng công ty? Dù rằng kết quả sau đó ai sẽ lên thay ông Phách, tôi vẫn phải
       làm tất cả những gì có thể làm được!
Ô.QUẢNG -  Nhưng bây giờ bao nhiêu kẻ cơ hội, đang lợi dụng, nhăm nhe gây
       lũng loạn trong tổ chức?
QUANG -  Chính để tồn tại mãi những người lãnh đạo như ông Phách, nên bọn
       cơ hội, lũng loạn mới có đất phát triển!
Ô.QUẢNG -  Nhưng trong lãnh đạo vẫn chẳng còn có những cán bộ nhân cốt,
       tích cực như trưởng phòng Quang là gì?
QUANG -  Có thể tới một lúc tôi cũng sẽ bị loại trừ... chẳng khác gì số phận con
       anh?
              ( trước đó Hải đã ra nghe câu chuyện của hai người, giờ bước tới )
HẢI -  Đáng lẽ ông ta phải biết tự loại bỏ mình?
Ô.QUẢNG -  Triết lý của con tàn nhẫn quá!
HẢI -  Chính thế hệ của bố tàn nhẫn hơn nhiều.
Ô.QUẢNG -  Con nên nhớ một câu phương ngôn: Nếu các con bắn vào quá khứ
         bằng súng lục, tương lai sẽ bắn vào các con bằng đại bác!
HẢI -  Nhưng ngay hôm nay nhiều người trong thế hệ của bố, đang nã vào thế hệ
         chúng con: không phải chỉ bằng súng lục, mà bằng cả súng liên thanh?
Ô.QUẢNG -  (vẫn với Hải) Con không nên có ý nghĩ ấy?
HẢI -  Con biết là con đã bị bắn, con đã trở thành một tấm bia đỡ đạn! Nhưng
          quanh ông Tổng giám đốc dựng lên bao nhiêu bức rào chắn, con húc vào đâu
          cũng bị đánh bật ra. Những thế lực luôn luôn răn đe và có thể bóp nát con?
         (giọng anh xúc động) Bố nói đi! Vậy tương lai của con ở đâu? Con phải đi
         đến ngày mai bằng cách nào?
QUANG -  (với Hải) Hải nói chuyện với bố, mình sẽ gặp lại cậu sau.
         (với ông Quảng) Tôi xuống các phân xưởng trước!
                                                  ( nói xong Quang đi khuất)
Ô.QUẢNG -  (với Hải) Thế, việc bố định xin cho con về công tác trên Tổng công
         ty, ý của con thế nào?
HẢI -  Để làm gì ạ?
Ô.QUẢNG -  Bác Phách hứa sẽ tạo điều kiện để con tiến bộ. Có bác ấy nâng đỡ,
        cất nhắc, chẳng mấy lúc con sẽ...
HẢI -  Đánh xong rồi lại vuốt ve, đúng là thứ đạo lý của những người biển lận?
        Những kẻ ăn cắp lương tri cũng không tồi hơn thế! Thưa bố, sống chết con
        vẫn ở lại xí nghiệp Sao Mai này với anh chị em công nhân. Con không đi đâu
        cả! ( Hải bỏ đi. Vừa lúc bác Chúc đi tới - Nhìn Hải ái ngại... lắc đầu )
BÁC CHÚC -  Ô kìa! Chú Quảng xuống thăm xí nghiệp đấy hả? Đã lâu không gặp
        chú.
Ô.QUẢNG -  Bác Chúc vẫn khoẻ chứ?
BÁC CHÚC -  Tuy có tuổi, nhưng được cái ăn ngủ và làm việc vẫn tốt.
Ô.QUẢNG -  Tưởng bác đã về hưu, sẽ không gặp được bác.
BÁC CHÚC -  Cũng sắp về. Cả một đời thợ gắn bó với xí nghiệp, chiến tranh rồi
              hoà bình. Trước khi chia tay, nhìn cảnh xí nghiệp gặp vận hạn rủi ro, bị
              thất bát quá lớn này, thấy đau?
Ô.QUẢNG -  Một người thợ tâm huyết với xí nghiệp như bác, thật là quí.
BÁC CHÚC -  Chú vẫn còn tuổi, ở lại đôi năm công tác nữa cũng cố giúp đỡ xí
             nghiệp.
Ô.QUẢNG -  Lắm lúc tôi thấy mình cũng mệt mỏi quá, chỉ muốn về hưu thôi
             bác ạ!
BÁC CHÚC -  Ấy, chưa được. Chú chuyên viên loại cao, tinh thông 3-4 tiếng
             ngoại ngữ, làm việc được cả lãnh đạo và quốc tế tín nhiệm! Phải ở lại để
             giúp đỡ lũ trẻ?
Ô.QUẢNG -  Chả quan trọng như bác nghĩ đâu.                 
BÁC CHÚC -  Mà này, chú phải tìm mọi cách mà cứu con chứ? Thằng Hải ấy! Tôi
             thấy cái chuyện đổ vỡ này như có uẩn khúc thế nào ấy? chứ... thằng Hải nó
             làm giám đốc xí nghiệp đâu có kém?
Ô.QUẢNG -  (lúng túng) Tôi... Tôi cũng đang tìm cách cứu cháu bác ạ!
BÁC CHÚC -  Trên Tổng công ty tôi thấy anh Quang cũng vào loại giỏi giang
             đấy! Tay trưởng phòng Lách, cứ trông thấy mặt là tôi ghét. Nhưng thôi,
             mặc nó.
Ô.QUẢNG -  Nghĩ làm gì nhiều cho mệt đầu hả bác.
BÁC CHÚC -  (thở dài) Thoắt một cái đã trôi qua một đời người. Mà này, giờ chú
             xuống thăm các phân xưởng sản xuất hả? Tôi cũng phải lên gặp ông giám
             đốc Hán, đề đạt chút việc.
Ô.QUẢNG -  Bác cứ đi lo công việc, khỏi bị lỡ.
BÁC CHÚC - À, bà xã nhà tôi vẫn nhắc đến chú luôn. Có vò rượu rắn tôi vẫn để
            dành, bữa nào rảnh chú đến chơi. Anh em mình ngồi lai rai. Thôi, tôi đi chú
            nhé!
                        ( Bác Chúc đã đi, sực nhớ quay lại...)
BÁC CHÚC -  ( đưa ô.Quảng lá đơn) Đây là lá đơn kiến nghị của công nhân xí
            nghiệp gửi lên Bộ, đề nghị xoá bỏ kỷ luật cho giám đốc Hải! May quá, tiện
            có chú chuyển giúp lên Bộ. Anh chị em công nhân đã ký đầy cả mấy trang
            giấy đây này.
Ô.QUẢNG -  (cười) Xí nghiệp định ép Bộ đây! Bác cứ đưa đây tôi sẽ chuyển giúp.
BÁC CHÚC -  Nhớ là phải tìm cách mà cứu con đấy!
                 ( bác Chúc ra khuất. Ông Quảng nhìn theo giây lát rồi cũng đi vào phía
            trong xí nghiệp. Lát sau, Lan và một tốp sinh viên bước tới)
MỘT SINH VIÊN (SV) -  Các cậu ơi, giải trí một tý đã. Bọn sinh viên chúng
            mình đứng máy làm việc chưa quen, tớ đau ê ẩm khắp cả người.
SV -  Phải đấy, giải lao văn nghệ một lát.
                          ( Mọi người tản ra các ghế, kẻ thì ngồi dưới các gốc cây. Một sinh
                       viên nam mang theo cây đàn ghi-ta, lấy ra gẩy. Vài bạn lẩm nhẩm
                       hát theo... Tốp này, tốp khác tán chuyện )
SV -  Bọn mình về thực tập  đúng lúc xí nghiệp gặp cảnh đại hoạ, thật không may
             mắn.
SV -  Ấy, có gặp cảnh thế mới thấu hiểu hết khó khăn, phức tạp của sản xuất làm
         kinh tế. Đồ án tốt nghiệp của bọn mình càng sâu sắc.
SV -  Nhờ các cô chú và anh chị công nhân vẫn tận tình, chỉ bảo hết lòng. Đến lúc
         phải xa, cũng thấy quyến luyến.
SV -  Quyến luyến thì khi nào thi tốt nghiệp xong, ra trường lại xin về. Việc gì phải
         lo?
                               ( một nữ sinh ăn mặc nền nã, dáng bồn chồn như đang trông
                            ngóng ai? Đó là Lan...)
MỘT NỮ SINH -  (nhìn về phía Lan) Các cậu trông kìa! Cái Lan đang mong người
         ta đấy? Cô nàng đứng ngồi không yên.
NỮ SINH KHÁC -  Lan ơi! Anh chàng cắn câu chưa đấy?
LAN -  (tảng lờ) Cắn câu gì? Cậu này, chỉ ăn nói lung tung.
NỮ SINH -  Này, đây nhảy vô liền hớt tay trên... đừng trách đấy?
LAN -  Của thiên hạ đây chẳng giữ.
NỮ SINH -  Ghê chưa? Nói chơi thôi, khá đấy! Cố chiếm lấy trái tim chàng.
SV -  Tiếc là anh ta gặp hoạ, bị cách mất chức giám đốc. Nếu không thì...
SV KHÁC -  Yêu người chứ phải đâu là yêu cấp chức, đúng thế không các cậu?
SV -  Người ta không cần cậu phải dậy! Có khi…làm cả chuyện đó rồi cũng
           nên, ấy chứ lị?
LAN -  (thách thức) Thì…làm rồi đấy, làm gì được nhau nào?
CÁC SV - Thua, bọn này chịu thua rồi! Đợt thực tập này cái Lan lãi nhất!
                           ( cả bọn cười )
MỘT SV -  Lan hát cho bon tớ nghe một bài hát tình yêu đi! ( nói với sinh viên
            nam đang cầm đàn) Đệm đàn cho Lan nó hát!
TẤT CẢ -  (đồng hoạ) Phải đấy , Lan hát đi!
                              ( Tiếng hát Lan vút lên theo tiếng đàn. Các sinh viên lắng nghe.
                            Người thì làm điệu múa theo)
MỘT NỮ SINH -  Lan ạ, cậu có giọng hát thật hay! Đáng lý phải vào trường thanh
             nhạc. Chả trách, anh Hải thích cậu là phải?
SV -  Người ta yêu chủ yếu là yêu người, chứ phải đâu chỉ riêng tiếng hát?
SV -  Nói thế, nhưng có giọng hát hay cũng dễ quyến rũ chứ? Trông tớ, có xấu
             đâu! Sao anh Hải lại không thích tớ?
NỮ SINH -  Thanh niên như anh Hải thì đứa con gái nào chả thích, Tớ cũng thích!
SV -  ( với Lan) Ba cậu làm Tổng giám đốc. Cụ quyền hành như thế! Sao cậu
             không nói với ba, đỡ cho anh Hải khỏi bị kỷ luật?
SV -  Phải đấy! Có cụ che chở, anh Hải chắc sẽ thoát?
LAN -  Đấy là quan hệ tổ chức, biết thế nào mà nói? Mới lại, ba mình nghiêm
              khắc lắm. Nói có khi còn bị ba mắng...
SV -  Nghiêm khắc với người ngoài, chứ đây là ông con rể tương lai?
TẤT CẢ -  (đồng thanh) Phải đấy Lan ạ! Công nhân cả xí nghiệp còn ủng hộ anh
              Hải, bọn mình cũng nên...
MỘT SV -  Con gái yêu của ông Tổng giám đốc mà nói đỡ cho người yêu, thế
              nào cụ chả chiều?
SV KHÁC -  Hay là… hôm nào đến nhà, Bọn mình sẽ nói cho cụ biết tình cảm
              giữa cậu và anh Hải?
LAN -  Tớ xin các cậu, mặc tớ!
TẤT CẢ -  Ta hùn vào thuyết phục cụ, có khi ăn thua?
MỘT NỮ SINH -  (phát hiện từ xa) Anh Hải đang đi đến rồi kìa! Sắp trưa rồi.
             Ta về thôi các cậu?
SV -  (trêu) Cái Lan phải ở đây chờ anh Hải, về sau.
LAN -  Không, tớ cũng về cùng.
NỮ SINH -  vẽ... trêu tý thôi. Ở lại đây chờ người ta!
NỮ SINH KHÁC -  Lỡ cơ hội là phí đấy!
TẤT CẢ - Bọn mình về trước nhé!
                            ( các sinh viên vui vẻ kéo nhau đi. Lan lừng chừng nán lại.
                            Hải đi tới )
HẢI -  Kìa Lan! Lan chưa về với các bạn à?
LAN -  (lúng túng)  Em... à, em đã tìm được sách cho anh Hải rồi đây này!
                              ( lấy sách trong túi đeo đưa cho Hải )
LAN -  (tiếp)  Đây là cuốn sách nói về sự phát triển kinh tế hiện đại thế giới. Phân
              tích rất kỹ quá trình phát triển của các công ty tư bản: như tư bản Nhật, tư
              bản Mỹ...
HẢI -  (lật xem) Cuốn sách hay lắm, anh tìm mãi chưa được đấy!
LAN -  Những trang nghiên cứu quá trình tiến triển của các tờ-rớt, phân tích
              nguyên nhân khủng hoảng dẫn đến phá sản của một số tờ-rớt khác. Những
              mô hình liên doanh có tính đặc thù khác nhau trong một số nước ở cộng
              đồng. (tiếp tục chỉ) Anh xem: những con số chi chít được lý giải bằng
              phương pháp tích phân. ( ngừng ít phút , ý tứ):
-        Anh Hải thưởng gì cho em nào?
HẢI -  (bối rối) Anh... Anh chả biết thưởng gì cho em cả?
LAN -  (với mình) Ghét! Người đâu mà vô tình? (với Hải) Mặc anh, thưởng cho
              em cái gì thì thưởng? Em không cho không đâu.
HẢI -  À, hay anh khao em một chầu phở nhé?
LAN -  Thôi, đây thích ăn cơm chính hiệu chứ chả thèm ăn phở.
HẢI -  Tưởng gì? ăn cơm thì dễ quá! Chờ anh giải quyết xong chút việc ở xí
               nghiệp, rồi sẽ mời em ra một hiệu cơm ngoài phố.
LAN -  Em chả ra ngoài phố, thưởng ở ngay đây cơ?
HẢI -  Nhưng ở đây mà vào nhà ăn của xí nghiệp thì bình thường quá?
LAN -  (dí vào trán Hải) Anh chẳng biết một tý gì cả, ngốc ạ?... Em tự lấy thưởng
            vậy.
                                ( cô khẽ kéo ghì chặt lấy anh vào người)
HẢI -  (hơi bối rối) Khéo, mọi người nhìn thấy...
LAN -  Kệ cho họ nhìn...
HẢI -  Nghe anh nói đã em...
LAN -  Anh Hải! Bọn em sắp phải xa xí nghiệp rồi, liệu anh Hải có nhớ?
HẢI -  Nhớ chứ! Các bạn sinh viên đã để lại cho anh rất nhiều những ấn tượng
             đẹp.
LAN -  Nhưng... với riêng Lan thì sao?
HẢI -  Có, anh cũng nhớ Lan! Nhưng...
LAN -  (đay lại) Lại nhưng? Người ta thờ ơ, mình có thương cũng chẳng ăn thua,
             phải không anh?
HẢI -  Lan, nghe anh nói: chỉ vì anh đã...
LAN -  Anh muốn nói, vì anh đang gặp cảnh ngộ... chẳng may bị cách mất chức
             giám đốc, chứ gì? Nhưng tình cảm của em với anh chả vì chuyện đó!
HẢI -  Không, anh không muốn nói về chuyện đó.
LAN -  (vẻ cương quyết) Em sẽ nói với ba, nhất định ba em sẽ tìm cách cứu anh?
HẢI -  (bất ngờ) Em nói cái gì? Em nói với ba em á? Em sẽ nói với ông Tổng giám
            đốc Tổng công ty cứu giúp anh á?
LAN -  Ba em thương em lắm mà anh!
HẢI -  (cười khó hiểu một mình) Cô ta sẽ nói với ông Tổng giám đốc để cứu tôi?
LAN -  Em nói thật đấy, anh Hải! Nhất định em sẽ nói với ba, em sẽ đòi ba... Ba
            em chiều em lắm! Ba chưa từ chối em điều gì. Nhất là khi ba biết em than
            thiết với anh?
HẢI -  Thôi thôi thôi... Em đừng nói về ba em với anh nữa?
LAN -  Hãy tin em: Ba tốt lắm mà anh.
HẢI -  (gắt lên) Em thôi đi! Anh cám ơn lòng tốt của ba em. Em về nói với ông
            Tổng giám đốc: Anh không cần đến lòng tốt của ông ta!
LAN -  Kìa! Sao anh lại nỡ nói về ba em như thế? Tính khí ba tuy có nghiêm khắc,
             nhưng thực ra ba em là một người nhân từ, giầu tình cảm lắm! Em tin là ba
            sẽ vì em, vì anh...
HẢI -  Có ông ta chỉ biết vì bản thân ông ta ấy! Vì cái chức Tổng giám đốc thôi.
                             ( nói xong, Hải bực bội bỏ đi)
LAN -  (chới với gọi theo) Anh Hải! Em thương anh, em yêu anh mà... Anh Hải ơi!
              ( nói như trong mê sảng) Hãy ở lại với em đi! Tất cả cuộc đời em, chỉ cần
              có anh thôi!
                       ( ít phút sau - Một cô gái rất đẹp, ăn diện rất phăng-te-ri. Tay xách
                   lủng lẳng một chiếc túi da bước tới. Đó là Ngọc Huyền. )
HUYỀN -  Chào bạn gái!
LAN -  (quay lại) Vâng, chào chị! (tự nói với mình) Ủa, sao trông chị ta thấy quen
              quen? Hình như mình đã gặp ở đâu rồi? (với Huyền) Chị hỏi gì ạ?
HUYỀN -  Tôi muốn hỏi thăm một người?
LAN -  (với mình) Sao giống lạ giống lùng...( nhìn Huyền vẻ dò xét) Đúng là chị
             ta rồi!
HUYỀN -  Tôi có gì lạ mà bạn gái nhìn khiếp thế?
LAN -  Chị tên là Ngọc Huyền, phải không ạ?
HUYỀN -  (ngạc nhiên) Sao bạn gái lại biết tên tôi? Chẳng lẽ chúng ta đã từng gặp
               nhau? Chịu, mình không thể nào nhớ được.
LAN -  Không, tôi chưa bao giờ gặp chị! Tôi biết chị hỏi ai rồi. Có phải chị đi…
               tìm anh Hải không?
HUYỀN -  Quái nhỉ? Sao bạn gái lại biết tôi rõ như thế? Đúng, tôi muốn tìm anh
              Hải! Nhưng tôi vẫn không nhớ là đã gặp bạn gái ở đâu?
LAN -  À...Tôi đã được nhìn ảnh chị trong tập an-bom của anh ấy.
HUYỀN -  Nghĩa là, anh ấy vẫn cất giữ những tấm ảnh tôi đã tặng anh ngày xưa?
LAN -  Sao lại không? (ngắm nghía) Chị đẹp lắm! Chắc là anh Hải phải rất thích
              chị?
HUYỀN -  Chúng tôi cũng đã có những kỷ niệm...
LAN -  Những kỷ niệm đó sâu sắc lắm, phải không ạ?
HUYỀN -  Nhưng sao bạn gái lại dò xét về tôi kỹ thế? Cô cũng làm việc ở xí
                nghiệp này?
LAN -  Ồ không, tôi chỉ là một sinh viên thực tập.
HUYỀN -  Và chắc là cũng thân thiết với anh Hải lắm? Tò mò thì hỏi vậy thôi.
                Thế, bạn gái có biết anh ấy ở đâu? Làm ơn chỉ giùm...
LAN -  Tôi, tôi cũng vừa... mà tôi không biết đâu! Chị lên phòng giám đốc xí
                nghiệp mà hỏi.
 HUYỀN -  Ôi, cái ông giám đốc già ấy tính nết thật là cáu bẳn. Mình cũng đã
               tới chỗ ông ta hỏi thăm! Ông ta chỉ nói mỗi một câu cộc lốc: Tôi không
               biết! Cứ như muốn xua đuổi người ta đi ấy.
LAN -  Xin lỗi chị, tôi cũng không biết!
                                                         ( nói rồi Lan quay đi thẳng )
HUYỀN -  Ngày hôm nay thật xui xẻo. Ai cũng chỉ nói với mình một câu: Tôi
               không biết! Anh Hải ơi là anh Hải? Loanh quanh khắp cả xí nghiệp mà
                  chẳng biết anh ở đâu?
                                            ( Huyền lưỡng lự giây lát, rồi bước đi )
 
                                         
            

 
        
             V-   PHÒNG GIÁM ĐỐC XÍ NGHIỆP SAO MAI

                                     (  Lách từ trên tổng công ty xuống, đang bàn bạc với giám
                                           đốc Hán )
LÁCH -  Lần này người vớ bở nhất là ông đấy, ông Hán ạ!
Ô.HÁN -  Tôi đâu có quên ơn anh Lách? Cũng nhờ anh tiến cử và sự cất nhắc
               của đồng chí Tổng giám đốc...
LÁCH -  Chẳng phải chỉ tiến cử, ca ngợi ông với ông Tổng giám đốc Phách, mà
               tôi còn lên tận vụ tổ chức Bộ, nói rã bọt mép và tâng bốc ông hết lời!
Ô.HÁN -  Hì, hì, hì... thì, tình cảm qua lại thân thiết giữa anh Lách với tôi...
LÁCH -  Nói thật nhé, năng lực làm giám đốc của ông có phần hơi đuối?
Ô.HÁN -  Nhưng bề dầy nhiều năm kinh nghiệm làm việc của tôi, từng trải hơn
               lũ trẻ chứ lị?
LÁCH -  Kinh nghiệm của ông cũ rích, ra cái chết gì!
Ô.HÁN -  Thì tôi cũng sắp tới tuổi về hưu, có được nâng đỡ đề bạt... hưởng một
                tý quyền lợi lãnh đạo, cũng là xứng đáng?
LÁCH -  Nói thế, để ông tự biết mình, liệu mà cố gắng! Bọn công nhân nghe
               chừng chúng kêu ca ông nhiều lắm?
                              ( ông Hán rút ngăn kéo bàn lấy ra một phong bao
                                                                      đưa cho Lách )
Ô.HÁN -  Anh Lách cầm lấy tiêu vặt. Đây là tiền tôi duyệt chi tiếp khách trong
               kinh doanh ấy mà...
LÁCH -  (cười) Ấy, giám đốc Hán làm thế này... anh em khó nghĩ quá ! Có vẻ
               nằng nặng phong bì đây?
Ô.HÁN -  Khách đặc biệt mà lị! Trưa nay mời anh Lách ra ngoài quán, tôi sẽ
              thay mặt xí nghiệp chiêu đãi.
LÁCH -  Thế thì phiền hà quá! Phiền hà quá!
Ô.HÁN -  Có gì mà phiền hà. Tổng công ty với Xí nghiệp là phải dựa vào nhau
               mà sống, phải không anh? Anh Lách về viết cái giấy giới thiệu
               xuống đây, tôi duyệt cho một kiện hàng (nói nhỏ), gọi là phế phẩm
               nhưng toàn loại may mẫu đang mốt, chỉ phết phẩy ti tí... ưu tiên giá
               nội bộ, rẻ bùn. (nói to) Nếu được các anh trên tổng công ty ưu ái giúp
               đỡ xí nghiệp, chẳng bao giờ để anh Lách phải thiệt!
LÁCH -  Giám đốc Hán đã có lòng thì Lách tôi xin nhận, chẳng dám từ chối.
              (nói nhỏ) Ông Hán là một giám đốc luôn luôn có nhiều thiện chí thế
               thì... (nói to) Tôi sẽ xuống để giúp đỡ xí nghiệp thường xuyên.
Ô.HÁN -  Được anh Lách quan tâm thế thì quí hoá quá! Tôi với anh: vừa được
              việc công, được cả tình cảm riêng.
                                          ( cả hai hô hố cười xởi lởi - Hải bước vào )
LÁCH -  Ồ, chào cậu Hải! Thế nào, vẫn khoẻ chứ?
HẢI -  Xin cám ơn. (với ông Hán) Đồng chí giám đốc đã xem bản phương án
             liên doanh với nước ngoài của tôi chưa đấy ạ?
Ô.HÁN -  Tôi xem rồi. 
                         ( rút từ ngăn kéo bàn, lấy tập phương án trả lại cho Hải)
Ô.HÁN -  (tiếp) Này đây, anh mang về mà cất vào trong tủ.
HẢI -  Thế ý kiến của đồng chí thế nào?
Ô.HÁN -  Cất đi, cất đi, cất đi... không dùng được.
HẢI -  Sao laị không dùng được? Đồng chí phải có ý kiến phân tích của mình đàng
              hoàng chứ? 
Ô.HÁN -  Anh vặn vẹo tôi đấy à? Anh là cấp trên hay tôi là cấp trên? Bây giờ anh
              mất chức giám đốc rồi, chỉ là một nhân viên bình thường, không thể vẫn
              giữ cái giọng lãnh đạo với tôi như trước được?
HẢI -  Thôi được. Tôi đã tôn trọng ông là giám đốc, trình lên để tham khảo ý kiến,
             nhưng... chính ông đã tự tước bỏ quyền tham gia của mình?
Ô.HÁN -  Anh doạ tôi đấy hả? Đừng có định vượt quyền! Còn cái bản phương án
             này, anh mang đi xí nghiệp nào thì mang. Xí nghiệp Sao Mai này không
             dùng.
                              ( Hải cầm bản phương án định bỏ ra, Lách vội đến can)
LÁCH -  Ấy , ấy... giữa nhân viên, cán bộ và giám đốc thì phải đoàn kết, hoà hợp
            với nhau. Cấp dưới phục tùng cấp trên...
Ô.HÁN -  Giờ anh ta cũng chỉ là một nhân viên bình thường, mà nói với giám đốc
             cứ như là...
LÁCH -  (xuê xoa) Chẳng qua ông Hán với trách nhiệm một giám đốc, ông ấy phải
             cân nhắc lợi hại? Anh Hải ạ!                                                                                                                                                                                                                                                                                         
Ô.HÁN -  Về cách thức sản xuất ấy, thì chính đồng chí Tổng giám đốc Tổng công
             ty đã từng nói: tạm thời trước mắt cứ từ từ, từ từ... đừng nôn nóng...
HẢI - Cứ từ từ, bây giờ mà còn phát biểu " cứ từ từ"?  Từ từ kiểu ấy chỉ là sự ì ạch.
Ô.HÁN -  Theo phương án của anh, chẳng hoá ra đây là bán lại xí nghiệp cho công
              ty tư bản à? Để cho nó đầu tư tất cả vào xí nghiệp, cải tạo thành xí nghiệp
              của nó, chứ đâu phải là liên doanh hợp tác quốc tế?
HẢI -  Sử dụng nhân lực công nhân Việt Nam sản xuất, sẽ có thêm hàng nghìn
             người có công ăn việc làm. Mặt bằng xây dựng xí nghiệp cũng vẫn ở
             trên đất nước ta. Nhanh chóng hoà nhập với các nước tiên tiến thế giới, lợi
             nhuận kinh doanh hợp lý. Đến một thời hạn, công ty nước ngoài sẽ trao trả
            lại toàn bộ xí nghiệp cho Việt Nam! Sao lại gọi là bán xí nghiệp cho
            họ được?
Ô.HÁN -  (bối rối) Nhưng...nhất là cái người làm giám đốc xí nghiệp ấy, theo
             phương án của anh, lại do các công ty nước ngoài chỉ định? Riêng, riêng
            cái điều khoản ấy là không được rồi!
HẢI -  Thì ra, chẳng qua ông sợ bị phế bỏ mất cái chân giám đốc?
Ô.HÁN - Tôi...
 HẢI -  Ta ít tiền bạc. Người ta đầu tư cả vốn: từ nguyên vật liệu sản xuất kinh
             doanh, đến trả lương cho cán bộ công nhân, toàn bộ phương tiện trang thiết
             bị máy móc đều của họ. Để cải tạo xây dựng lại qui mô xí nghiệp - Thì rõ
             ràng người ta phải có quyền chỉ định giám đốc, không thể như cái kiểu bao
             cấp cha chung không ai khóc của ta được?
Ô.HÁN -  Không được. Không được. Mất cái quyền làm giám đốc là người có
              quyền hành cao nhất, là không được. Nghèo thì nghèo, vẫn phải giữ cái
              quyền làm chủ. Anh Lách thấy tôi nói thế có đúng không?
LÁCH -  Ông thì... chủ chủ cái gì?
HẢI -  Tôi đã gửi trình lên Bộ! Bộ mới là người duyệt xét và ra quyết định. Dù ông
             không đồng ý cũng không có quyền.
                                            ( Hải định ra thì bác Chúc vào )
B.CHÚC -  Báo cáo đồng chí giám đốc...
Ô.HÁN -  Hôm nay sao lắm báo cáo thế? Có gì nói nhanh lên!
B.CHÚC -  Hiện dưới cảng có một số nguyên phụ liệu sản xuất hàng may mặc.
              Những nguyên phụ liệu này thuộc hàng vét kho , tồn đọng...
Ô.HÁN - Ờ, thì sao?
B.CHÚC -  Phần lớn những nguyên phụ liệu đó vẫn phải dùng ngoại tệ mới
               mua được.
Ô.HÁN -   Nói vào việc cụ thể xem nào?
B.CHÚC -  Tôi đã liên hệ, cảng nhất trí xuất cho xí nghiệp ta với giá qui định,
               bằng tiền Việt Nam. (đưa giấy) Đề nghị giám đốc ký duyệt cho mua để
               phục vụ sản xuất.
Ô.HÁN -  Được, chả mất gì của mình. Nào, đưa đây tôi ký!
B.CHÚC -  Nhưng ta cũng cần phải chi một khoản, không lớn lắm... gọi là bồi
                dưỡng cho nhân viên, cán bộ trực tiếp làm việc ở kho cảng.
Ô.HÁN -  (trả lại giấy) Thế thì không được. Bồi dưỡng cái khỉ gì? Anh nào làm
                việc mà chả ăn lương. Đây thực chất là tiền tiêu cực.
B.CHÚC -  Nếu ta không chịu bồi dưỡng một chút, đời nào người ta ưu tiên xuất
                cho mình? Bao nhiêu cơ sở muốn, chúng tôi phải trình bầy mãi...
Ô.HÁN -  Cứ thẳng ngay mà làm. Tôi đã nói rồi, không có phí tiêu cực. Cái kiểu
                các anh thì...
B.CHÚC -  Nghe thì có vẻ cao đạo vậy. Nhưng hiện nay một số phân xưởng đang
                rơi vào tình trạng không đủ nguyên vật liệu sản xuất, công nhân bị lãng
               công. Đồng chí giám đốc cho biện pháp để giải quyết ạ?
Ô.HÁN -  Có, có phải anh lên đây để hoạnh hoẹ tôi không? Sinh ra trưởng phòng
               vật tư như anh: xí nghiệp có khó khăn thì phải đề xuất biện pháp... thỉnh
               thị giám đốc. Đằng này...
B.CHÚC -  Tôi lo được vật tư thì đồng chí bảo cứ thẳng ngay mà làm. Thẳng ngay
               cái nỗi gì? Ngoại tệ mua nhập nguyên vật liệu thì thiếu. Có tìm mua được
               vật liệu bên ngoài , cũng còn đắt hơn nhiều so với cảng. Nhưng ai người
               ta chịu uống nước lã, nuốt nước bọt mà ưu tiên không cho anh?
Ô.HÁN -  Các anh... các anh...
LÁCH -  (vội can) Thôi, ông ký duyệt đi! Tình hình chung bây giờ phải biết chấp
               nhận, để anh em họ lấy nguyên vật liệu về sản xuất.
Ô.HÁN -  Thôi được, tôi ký duyệt. Nhưng... không thể kéo dài kiểu tiêu cực như
               thế này mãi được. (ký)
B.CHÚC -  (nhận giấy) Vì cuộc sống công nhân, vì xí nghiệp, tôi chấp nhận sự ký
                duyệt này của ông. Nếu chỉ vì ông, tôi không thèm!
                                         ( bác Chúc bỏ ra. Hải cũng lắc đầu ra theo )
Ô.HÁN - (với Lách) Anh xem: Cán bộ, công nhân bây giờ nó ngang ngược, hỗn
                xược thế đấy!
LÁCH -  Ông cũng chả ra sao cả? Đáng lý phải động viên họ, duyệt ký ngay!
              Thì ông lại...
Ô.HÁN -  Chẳng qua tôi nói thế để tỏ cho chúng biết, mình ưa làm việc theo
               phong cách nghiêm túc, đúng đắn!
LÁCH -  Đúng đắn, nghiêm túc cái con khỉ! Những cán bộ như thế thuộc loại
               mẫn cán, có trách nhiệm giúp ông duy trì sản xuất cho xí nghiệp. Có
               lợi cho lãnh đạo của ông! Mình phải tỏ ra nhẹ nhàng, xởi lởi, xoa vuốt...
               có thế ông mới trụ được cái chức giám đốc!
Ô.HÁN -  Vì... vì tôi đang bực quá! Thôi, không nói chuyện ấy nữa. Thế , còn bản
               phương án của thằng Hải: theo anh, liệu ông Tổng giám đốc có chấp
               thuận không?
LÁCH -  Ông Tổng giám đốc không ủng hộ những ý tưởng mạnh mẽ đến thế đâu.
Ô.HÁN -  Sao anh biết?
LÁCH -  Điều cốt yếu của ông Tổng giám đốc là: Tất cả, từ tổng công ty đến xí
              nghiệp... cứ bình bình, êm êm... để ông ta giữ yên cái chức vị Tổng
              giám đốc cho tới lúc về hưu. Không có đảo lộn gì hết.
Ô.HÁN - Tôi hiểu rồi! Tôi hiểu rồi!
LÁCH -  Lãnh đạo cầm chịch không nổi mà thay đổi lớn quá, có khác nào tự loại
             bỏ mình?
Ô.HÁN -  Còn anh? Thế, anh có ủng hộ cho nó không?
LÁCH -  Tôi á? Ờ, ờ... mà này, trời sắp mưa rồi nhỉ? Cũng đến lúc tôi phải về đây!
Ô.HÁN -  Ấy, ấy... Tôi đã nói rồi, trưa nay xí nghiệp sẽ chiêu đãi trưởng phòng
              Lách ở ngoài quán!
LÁCH - Làm thế tốn kém cho giám đốc Hán quá? Tôi rất ngại.
Ô.HÁN -  Chuyện vặt. ( nói nhỏ) Khoản này cũng sẽ được duyệt chi trong sản xuất
              kinh doanh!
LÁCH -  Nghĩa là, cũng có thể vô tư hả? Nể ông thì tôi ở lại chứ, hôm nay cũng có
             nơi mời đãi...
Ô.HÁN -  Tôi với anh Lách. Hai anh em mình cứ ăn dơ với nhau, hai bên đều có
              lợi. Phải không anh?
LÁCH -  Ông Hán nói chí phải!
Ô.HÁN -  Đi đi đi! Ta ra quán, ngồi nhậu lai rai.
                                                ( cả hai bước đi, hể hả cười ) 

 

 
                       VI-  TRỞ LẠI CẢNH
                  KHOẢNG SÂN XÍ NGHIỆP

                                               ( Quang và Hải đi tới )
QUANG -  Mình hoàn toàn ủng hộ bản phương án liên doanh quốc tế của Hải!
HẢI -  Được anh Quang ủng hộ thật là may mắn.
QUANG -  Không ủng hộ sao được. Xu thế phát triển kinh tế thế giới là xu thế
               liên kết toàn cầu! Muốn tồn tại mở mang sản xuất, không thể giữ thái độ
               bảo thủ cổ lỗ - Như thế là chết! Điều kiện đâu để diễn mãi cái bài "chậm
               nhưng mà chắc" của mấy cha lãnh đạo thủ cựu?
HẢI -  Nếu như xí nghiệp Sao Mai có được một tiềm lực kha khá, một số vốn
              ngoại tệ đủ cần thiết cùng đầu tư với công ty nước ngoài? Khi ấy lợi
              nhuận sẽ được chia đôi, thì nguồn ngoại tệ của ta thu được càng lợi hơn
              nhiều?
QUANG -  Tất nhiên! Tất nhiên! Được như thế còn nói chuyện gì.
HẢI -  Vụ tổn thất vừa qua càng đẩy xí nghiệp vào tình trạng khốn quẫn. Tôi lập
              lại phương án cho công ty tư bản đầu tư tất cả vốn, là vì tình hình thực
              tiễn ấy.
QUANG -  Về nguyên nhân xẩy ra vụ tổn thất, mình đang thu thập lại toàn bộ
              tài liệu để làm rõ trắng đen rồi trình lại lên Bộ! Trả lại sự công bằng cho xí
              nghiệp và cho Hải.
HẢI -  Rất cám ơn anh Quang! Còn được một đồng chí công minh chính trực như
             anh, tôi cũng thấy mình được an ủi. Nhiều lúc thấy thân cô, thế cô... anh ạ!
QUANG -  Cậu không thân cô, thế cô đâu, đừng nản chí! Rồi Hải sẽ có đủ quyền
               hạn thực thi chính tác phẩm của mình? Thôi, tớ về nhé!
HẢI -  Vâng, chào anh!
                       ( họ xiết chặt tay nhau. Hải đứng nhìn theo tới khi bóng Quang ra
                                   khuất hẳn )
HẢI -  (một mình) Giá anh ấy là Tổng giám đốc của Tổng công ty thì tốt biết
            bao?  (nói to) Liệu ai sẽ cứu được ta đây?
                                               ( Ngọc Huyền từ đằng sau tới )
HUYỀN -  Em sẽ cứu anh!
HẢI -  Ôi, Ngọc Huyền! Em đến đột ngột như từ trên trời rơi xuống.
HUYỀN -  Liệu anh có mong chờ em không đấy?
HẢI -  Ôi, nàng Ô-phê-đi-a của anh! Em đến đúng lúc anh đang chết nửa đời
             người.
HUYỀN -  Thì chuyến này đi với em! Ở đây họ đang hại anh đấy? Từ Bộ rồi tổng
             công ty, đến cả xí nghiệp Sao Mai này... rất nhiều người muốn hại anh! Đi
             với em, em sẽ cho anh tất cả cuộc đời đẹp nhất!
HẢI -  Em đừng qui kết tất cả! Chỉ một số muốn làm hại anh thôi, còn mọi người
            thì vẫn tốt.
HUYỀN -  Anh mới thánh thiện chưa? Đến giờ vẫn bênh vực cho mọi người cơ
             đấy?
HẢI -  Em từ Sài Gòn ra khi nào?
HUYỀN -  Em đáp máy bay đến Hà Nội sáng nay, đặt thuê xong một phòng ở
             khách sạn... là tới đây tìm anh! Gớm, loanh quanh mãi khắp xí nghiệp, giờ
             mới gặp được anh.
HẢI -  Để anh ngắm nhìn em, xem thử có khác đi tý nào không?
HUYỀN -  Hãy ôm em đi, như thưở vẫn còn bên Đức ấy.
HẢI – (cầm tay Huyền) Lúc khác em. Việt Nam mình đâu đã tự nhiên như bên
            Đức.                                                
HUYỀN -  (cười) Gặp anh, em vui quá! Em múa cho anh xem lại một điệu, như
             ngày còn là một cô sinh viên ở nước ngoài, anh có muốn không?
HẢI -  Em vẫn ham múa thế cơ à?
HUYỀN -  Từ khi về nước em chẳng còn múa nữa. Em chỉ múa cho một mình
             anh xem thôi, em múa nhé?
HẢI -  Ừ, cũng hết giờ. Mọi người nghỉ cả rồi. Em múa đi! Anh cũng muốn được
              sống lại những kỷ niệm xưa.
                                      ( Huyền múa. Hải say đắm nhìn theo...)
HUYỀN -  (dừng lại) Ôi, những kỷ niệm của tình yêu! Những năm tháng sống và
               học cùng với anh, mới đẹp làm sao?
HẢI -  Anh cũng không bao giờ quên.
HUYỀN -  (mơ màng)  Kìa, anh có nhìn thấy không? Vẫn thành phố Leipzig cổ
                kính của nước Đức đấy! Những chiều tối, khi thành phố sáng lên ánh
                    điện, anh đã dắt em đi...
 

 

 
 
 
                                 CẢNH HỒI TƯỞNG
 
                              ( Tại thành phố Leipzig. Những dẫy nhà cao tầng, đường phố
                            và những cây sồi. Phía cuối phố có một con sông chảy qua.
                            Tuyết rơi... ánh điện phản chiếu xuống mặt nước. Đôi trai gái khi
                            ấy đều là những sinh viên. Dắt nhau đi trên đường phố ).
HUYỀN -  Tuyết rơi nhiều quá! Đôi găng tay da của em lạnh cứng như ướp trong
             tủ đá. Sát vào em nữa đi anh!
                                                     ( cô kéo tay anh quàng qua người)
                  Ôi! Em ước gì con đường này dài mãi, để được anh đưa đi mãi...
HẢI -  Thế thì chẳng bao giờ chúng mình tới được nơi nào cả…
                                                       ( họ đến một gốc cây sồi )
HUYỀN -  Bao nhiêu lần chúng mình đứng dưới gốc cây sồi này rồi, anh Hải
              nhỉ?
HẢI -  Anh cũng không nhớ.
HUYỀN -  Em có cảm giác, cây sồi lớn vượt lên từ khi có chúng mình đến! Cả
             màu xanh của nó được như thế, là nhờ có hơi ấm của anh và em.
HẢI -  Em giầu trí tưởng tượng quá!
HUYỀN -  Anh đã bảo vệ xong luận án phó tiến sỹ! Ít ngày nữa sẽ đáp máy bay
              về nước, còn em thì...
HẢI -  Thì còn bốn năm nữa là học xong chương trình đại học tổng hợp của
             nước Đức, em về nước, chúng mình sẽ lại gặp nhau!
HUYỀN -  Em sẽ nhớ anh. Một khoảng thời gian dài dặc lê thê.
HẢI -  Rồi em sẽ quen. Học thật tốt, mai sau về còn phục vụ đất nước!
HUYỀN -  Chúng ta ra bờ sông đi anh!
                                              ( cô kéo anh đi về phía bờ sông )
HUYỀN -  (tiếp) Mỗi lần cùng anh đi dọc theo bờ sông của thành phố, em lại cồn
              cào nhớ về tổ quốc! Anh Hải, về nước chờ em nhớ?
HẢI -  Anh sẽ chờ em suốt đời.
HUYỀN -  Khi nào tốt nghiệp xong đại học. Về nước, em sẽ vào làm việc trong
              " công ty hoàng hôn " của ba em ở Sài Gòn. Ông cũng làm giám đốc.Còn
              anh?
HẢI -  Anh sẽ về xí nghiệp Sao Mai ở ngoài Bắc.
HUYỀN -  Không được. Anh phải vào trong đó với em cơ? Thế chẳng hoá ra
               như đôi vợ chồng Ngâu: em Nam, anh Bắc à?
HẢI -  Thì em ra ngoài Bắc với anh.
HUYỀN -  Ba má em nói: Sẽ cho em một vi-na thật đẹp. Vào với em nhé! Được
              ba giúp, sự thành đạt của anh cũng tốt hơn mà.
HẢI -  Anh muốn thành đạt bằng chính khả năng và trí tuệ của mình.
HUYỀN -  Anh ương ngạnh lắm, có sự nâng đỡ vẫn tốt hơn cho anh chứ?
HẢI -  Điều mà anh nghĩ đến nhiều, là cả một nền sản xuất của đất nước mình vẫn
              còn thấp kém.
HUYỀN -  Thôi, ta không nói tới chuyện đó nữa.
                                                  ( họ tiếp tục đi bên nhau )
              Sương đã xuống nhiều, em thấy lạnh lạnh là...
                                                   ( cô nép vào người anh)
              Ôm chặt lấy em đi anh!
                        ( cảnh hồi tưởng qua đi. Huyền vẫn như trong cơn mơ... )
 
 
                                TRỞ LẠI CẢNH CŨ

                                                       ( Vẫn ở trong sân xí nghiệp )
HUYỀN -  ( sực tỉnh ) Ôi, những kỷ niệm của  tình yêu êm đềm trên thành phố
               Leipzig. Những buổi sáng chan hoà ánh nắng, những buổi tối hai đứa
               cùng đi dọc bờ sông, những mùa tuyết rơi, những bóng cây sồi... Tất
                cả đi qua như một giấc mơ, phải không anh?
HẢI -  Đúng là như một giấc mơ...
HUYỀN -  Ồ không! Tất cả chỉ mới là bắt đầu, chúng ta sẽ lại có tất cả mà?
HẢI -  Nhưng cuộc sống thì rất nhiều bất trắc và phức tạp, hơn ta nghĩ nhiều.
HUYỀN -  Có tình yêu rồi sẽ lại có tất cả? Thôi, đi về khách sạn với em. Những
             ngày này anh phải thuộc về em. Ta đi thôi anh! Chạy tìm anh cả buổi sáng,
             em đói run hết chân tay rồi đây này?
                                    ( Huyền kéo Hải đi ra khỏi xí nghiệp )
                                            


 

 
                         VII-   MỘT PHÒNG XINH XẮN
                                    TRONG KHÁCH SẠN

                         ( Giường đệm ga trắng muốt, kê một bộ bàn ghế nhỏ lịch sự. Huyền
                      ngồi ở giường, đang xem bản phương án của Hải. Hải ngồi ghế hút
                      thuốc và ngắm nhìn cô... )
HUYỀN -  (bỏ sách xuống ngước lên nhìn Hải) Con mắt cứ nhìn trộm người ta,
               trông gian không kìa? Lại đây với em!
HẢI -  (lại gần)  Xem bản phương án của anh, em thấy thế nào?
HUYỀN -  Cốc mò cò xơi thôi anh ơi! Lúc nào anh cũng thấy anh cần cho tất cả
              mọi người, nhưng tất cả rồi sẽ mang lại được gì cho anh? Những thành
              quả rồi cũng chỉ để cho kẻ khác hưởng, chứ đâu phải là anh?
HẢI -  Người hưởng là sự phồn thịnh của cả nền kinh tế xã hội, là xí nghiệp, là
              công nhân.
HUYỀN -  Nhưng bản thân anh thì cả đời chỉ đi bắt bóng? còn cả cuộc đời của
              em nữa thì sao?... Không! Chuyến này em ra Hà Nội, mục đích là đưa
              bằng được anh vào trong Sài Gòn sống với em!
HẢI -  Thôi, ta chả nói chuyện đó nữa. Nói về tình yêu đi em?
HUYỀN -  Tình yêu à? Anh có biết cuộc sống của một người con gái khi không có
              người yêu bên cạnh, thì thế nào không? Một thế giới trống rỗng, hư vô.
              Thế mà ở ngoài này, anh lại đi tìm thú vui với một đứa con gái khác?
HẢI - Ngoài em ra, anh làm gì có người con gái nào?
HUYỀN -  Đừng tưởng che được mắt em? Thế, cô nữ sinh sáng nay, khi đi tìm
             anh, em gặp ở trong sân xí nghiệp, là thế nào với anh? Rõ ràng giữa hai
             người đã có tình ý với nhau?
HẢI -  Làm gì có! Mà cô nào nhỉ? À à à... anh nhớ ra rồi, chắc em đã gặp cô Lan?
HUYỀN -  Đấy nhé, anh đã tự thú tội rồi đấy! Một thiếu nữ mới lớn, trông cũng
             xinh xắn, dễ thương. Đàn ông ai mà chẳng thích?
HẢI -  Giời ơi, em đã ghen vấy, ghen vá… đổ oan cho anh đến thế là cùng?
HUYỀN -  Có mà oan Thị Mầu? Chuyện, sống xa người yêu... lại bao nhiêu con
              gái vây xung quanh, chả trách?
HẢI -  Nhưng không làm gì có chuyện đó!
HUYỀN -  Trong lúc ái ân với nàng, anh lại còn tâm tình, thủ thỉ kể chuyện với
              nàng cả về em? Nếu không, tại sao cô ta lại biết rõ về em đến như thế?
HẢI -  (lúng túng) Điều đó, anh cũng chẳng biết?
HUYỀN -  (ý vị) Chỉ là "phở" tráng miệng, hay anh định chọn làm "cơm chính
              hiệu" đấy?
HẢI -  Lại phở với chả cơm?
HUYỀN -  (dí vào trán người yêu) Nếu cứ chung tình với em, thì rồi anh sẽ được
              ăn cơm hảo hạng, thật ngon và thật nhiều.
HẢI -  Anh thề với em, anh chưa có gì với cô ta cả?
HUYỀN -  Lời thề của đám con trai, em chả tin.
HẢI -  Thật đấy! Với cô ta, anh tình cảm cũng như đối với các nữ sinh khác về xí
            nghiệp thực tập thôi!
HUYỀN -  Cũng có mặn mà hơn một chút… (khẽ cười)
HẢI -  Em lại nói thế?
HUYỀN -  Nhưng thôi, cứ tạm tin anh như thế vậy! Nhưng nếu có tí tỉnh nào với
              nàng thì anh phải lập tức chấm dứt đi đấy, không thì sẽ không xong với
              em đâu? Còn bây giờ em phải vào tắm đây! Đi đường xa, lại vội chạy tìm
              anh nên em chưa kịp tắm. Người em ngứa ngáy hết cả nên đây này!
HẢI -  Thì em tắm đi!
HUYỀN -  (chỉ vào chiếc va-ly) Lấy giúp em bộ đồ lót trong va-ly, để em thay! Cả
              chiếc khăn choàng mỏng bằng hàng tơ lụa nữa...
                                               ( Hải lấy đồ đưa cho Ngọc Huyền)
HUYỀN -  (tiếp) Bộ đồ lót này toàn thuộc loại hàng xịn của Việt Nam để xuất
              khẩu ra nước ngoài đấy! Do công ty Hoàng Hôn của ba em liên  với Nhật-
              Pháp sản xuất. Cả chiếc khăn choàng mỏng vàng óng ánh tơ lụa này,
              chính là tơ dâu tằm của Việt Nam đấy! Hiện nay đang được bán ra ba,
              bốn chục nước trên thế giới.
HẢI -  (ngắm đồ)  Hàng đẹp và xịn thật. Kỹ thuật công nghệ may cũng thật là tinh
              xảo.
HUYỀN -  Công ty Hoàng Hôn của ba em, liên doanh với công ty tư bản thế giới
                nổi tiếng nhất ở Sài Gòn mà.
HẢI -  Tiếng vang còn khắp cả nước.
HUYỀN -  Uy tín nhiều trên quốc tế nữa chứ?
HẢI -  Anh biết rồi, em không cần phải khoe.
HUYỀN -  Nếu anh vào cùng làm việc ở công ty Hoàng Hôn với em, thì anh lại có
               đủ thứ. Một giám đốc xí nghiệp có tài năng như anh, chắc là ba em quí
               lắm!  (ý vị nhìn Hải ) Giờ anh ngồi đọc báo chờ em tắm chút xíu nghe!
                      ( Ngọc Huyền cầm đồ, đẩy cửa phòng tắm bước vào.
                            Hải với tờ báo trên bàn đọc)
TIẾNG HUYỀN -  (từ trong nhà tắm) Anh Hải ơi! Vào đây kỳ giúp em cái lưng
              nào?
HẢI -  Lại còn thế nữa? Tắm, còn bắt người ta vào kỳ lưng?
TIẾNG HUYỀN -  Vào mau lên anh!
HẢI -  Phụ nữ thật là nhũng nhiễu, rách việc. Thì vào.
                              ( Hải đẩy cửa phòng tắm, bước vào -
                                              Tiếng vọng ra từ trong phòng tắm)
TIẾNG HUYỀN -  Được kỳ lưng cho người ta sướng quá còn gì? Khéo... anh kỳ
             nhẹ nhàng, xoa xoa thôi. Kẻo rách cả lưng em ra bây giờ?
TIẾNG HẢI -  Da em mịn và mát như tơ ấy!
TIẾNG HUYỀN -  Anh thích không?
TIẾNG HẢI -  Thích.
                                 ( Tiếng rúc rích của đôi trẻ. Một tí Hải bước ra )
TIẾNG HUYỀN -  (vọng ra) Chờ em một tý, em ra ngay bây giờ đây!
HẢI -  Em cứ tắm cho thật sạch, thật kỹ đi.
                   ( Huyền ra, quấn quanh mình tấm khăn choàng mỏng. Thân thể cô
                  trong bộ đồ lót, hiện ra trong tấm khan, đầy cám dỗ )
HẢI -  Em trông lộng lẫy như một quận chúa vậy!
HUYỀN -  Anh có muốn tận hưởng cùng cô quận chúa của anh không? Lại đây,
              cởi giúp em tấm khăn choàng bằng tơ này ra đi anh!
                                                            ( Hải lại gần)
HUYỀN -  (tiếp) Sao tay anh run thế? Anh đã chẳng nói, từ khi yêu em anh chưa
              bao giờ được hưởng hết tình yêu của em đối với anh đấy ư?
                  Kìa, tháo hết ra đi anh! Rồi bế em lên chiếc giường đệm ga vẫn còn
              trắng muốt kia?
HẢI -  (giây lát bừng tỉnh) Không, không... Ngọc Huyền yêu của anh! Hãy cứ để
              tấm thân ngọc ngà của em được bọc trong tơ lụa. Anh chưa thể?
HUYỀN -  Chẳng người con gái nào muốn suốt đời giữ mãi mình trong trắng, để
               làm một đức mẹ đồng trinh?
HẢI -  Thì anh có bảo em suốt đời giữ mãi đồng trinh đâu?
HUYỀN -  Trước sau em vẫn là của anh! Chúng mình yêu nhau lâu rồi mà anh. Có
              dành cho anh trước một chút, anh không muốn ư?
HẢI -  Con tim anh đang đập loạn lên đây! Bàn tay anh run rẩy trên tấm thân em.
              Nhưng nó thiêng liêng quá, anh không thể phá huỷ...
HUYỀN -  (quát to lên) Anh phá huỷ đi! Em bảo anh hãy phá huỷ đi! Anh nghe
              thấy không? Em không muốn anh tôn quí của em như một miếu thờ...
HẢI -  Hãy để cho anh quì dưới chân em! Anh ôm em vẫn được bọc nguyên trong
             tấm khăn tơ lụa này.
HUYỀN -  Bao năm tháng em vẫn giữ nguyên vẹn, chỉ để dành cho một mình anh
             thôi!
HẢI -  Ta dành đến khi...
HUYỀN -  (bực lên) Khi nào? Anh bảo em phải chờ anh đến khi nào? (đổi giọng)
             Thôi, em hiểu rồi! Chẳng phải vì sự dành dụm tôn nghiêm nào cả? Anh chỉ
             muốn dành cho cô gái kia thôi?
HẢI -  (tức) Anh đã nói là không có cô gái nào cả.
HUYỀN -  Nhưng với cô Lan, nữ sinh viên thực tập của anh thì có!
HẢI -  Khổ chưa, em lại nghĩ về cô ta rồi?
HUYỀN -  À... Ở ngoài này, anh chỉ tấp tểnh, quấn quít với cô ta. Anh không
              muốn vào trong Sàigòn với em, chỉ vì cô ta chứ gì? Cô ta còn ít tuổi , trẻ
          hơn cả em nữa mà?
HẢI -  Ạnh đã nói không là không. Không phải vậy, em nghe rõ chưa!
HUYỀN -  Dứt khoát em không để anh cho một người con gái nào khác cả
              Chuyến này phải vào trong đó với em.
HẢI -  Thế này thì tôi biết làm thế nào? Anh chưa thể đi, bởi vì...
HUYỀN -  Anh sẽ lại nói, vì anh gắn bó cuộc đời với xí nghiệp Sao Mai, với anh
              chị em công nhân ở đây chứ gì? Thế,  Nếu mất em anh có tiếc không?
HẢI -  Cuộc đời anh sao có thể sống thiếu em?
HUYỀN -  Vậy anh thề đi! Rằng, anh chỉ vì nghĩa tình sâu nặng với xí nghiệp, chứ
              không phải vì người con gái nào cả?
HẢI -  Anh thề.
HUYỀN -  (ngẫm nghĩ) Thôi được. Mọi việc để em lo thu xếp…
HẢI -  Em định thu xếp thế nào?
HUYỀN -  Để anh vừa có xí nghiệp Sao Mai mà vẫn được cả em.
                                       ( cô đến bên bàn điện thoại quay máy gọi)
HUYỀN -  A lô! Phòng bán vé của sân bay Nội Bài đấy ạ? Dạ, tôi là Ngọc
               Huyền đây ạ! Sáng nay tôi có đáp máy bay từ sân bay Tân Sơn Nhất
               ra đây, và đã đặt vé khứ hồi… sau 10 ngày nữa sẽ trở lại Sàigòn. Chị
               làm ơn đổi giúp lại, tôi sẽ trở về trong đó sớm hơn. Dạ, sau 3 ngày nữa.
               Vâng, ba ngày nữa tôi sẽ ra sân bay…Không có vấn đề gì chứ ạ? Cám ơn
               chị!
HẢI -  Kìa Huyền! Em nói nghỉ phép ra đây với anh 10 hôm, sao giờ lại vội vàng
              về sớm thế?
HUYỀN -  Để lo thu xếp cho anh. Xong việc em lại đáp máy bay ra Hà Nội với
               anh!
HẢI -  Anh vẫn chẳng hiểu, em định lo thu xếp cho anh thế nào?
HUYỀN -  Sẽ có một Công ty Việt Nam thầu mua lại xí nghiệp Sao Mai của anh.
              Cùng góp vốn đầu tư với công ty nước ngoài, liên doanh sản xuất, anh
              thấy thế nào?
HẢI -  Thế thì tốt quá!
HUYỀN -  Nhưng liệu Bộ có chịu nhượng bán lại xí nghiệp Sao Mai, cho một
              công ty Việt Nam khác không?
HẢI -  Bộ bán chứ! Nếu có một công ty Việt Nam nào đủ khả năng thầu mua lại xí
              nghiệp Sao Mai, Bộ không giữ đâu. Anh hiểu rồi, em định về thuyết phục
              ba em, ông giám đốc của công ty Hoàng Hôn...
HUYỀN -  Thầu mua lại xí nghiệp Sao Mai. (cười) Và mua luôn cả ông giám đốc
              Hải cho em nữa! Khi đó, anh có còn lý do để không theo em được nữa
              không nào?
                                      ( Hải vui sướng bế Ngọc Huyền quay tít )
HẢI -  Sách lược của em thật tuyệt vời!
HUYỀN -  Em vào trong đó rồi sẽ ra ngay. Ở ngoài này, anh đừng có túng tấng với
             cô em nữ sinh ấy nữa đấy?
HẢI -  Em là bà chúa hay ghen tào lao.
HUYỀN -  Đàn ông các anh cứ phải ngăn đe trước cũng chẳng thừa. Còn bây giờ
             hãy chứng minh tình yêu của anh với em đi?
                                    ( Cô từ từ để tấm khăn choàng rơi ra khỏi người... 
                                   Anh bế cô lên quay tròn như vũ ba lê, tấm thân Ngọc Huyền
                                   gợi mở lấp loáng. Đi về phía  giường..tắt đèn. Những 
                                   tiếng nói ái ân của họ nhè nhẹ, âm vang trong bóng tối. )
 
 
 

 
                      VIII-  HÀNH LANG TỔNG CÔNG TY

                                   ( Quang đi tới. Trưởng phòng tổ chức Lộc, mảnh khảnh, tóc
                              bạc sớm, ăn mặc giản dị bước theo )
Ô.LỘC -  (gọi) Anh Quang!
QUANG -  Chào đồng chí trưởng phòng tổ chức!
Ô.LỘC -  Tôi đã về đây làm việc hàng chục năm, chưa bao giờ thấy nội bộ lãnh
               đạo tổng công ty rối ren như bây giờ.
 QUANG -  Cần phải ngăn chặn ngay sự lợi dụng các ban bệ, đoàn thể của bà
               phó tổng giám đốc Hoa Hoè, thực chất là ý đồ cá nhân. Bà ta đã bất chấp
               thủ đoạn, chỉ nhằm để leo lên được ngôi vị Tổng giám đốc?
Ô.LỘC -  Chị ta đã thắng thế trong việc lấy biểu quyết ủng hộ,  trong hai cuộc họp
              vừa rồi.
QUANG -  Nhưng đó là sự thắng giả tạo? Ở trong cuộc họp chính quyền: gồm các
               trưởng, phó phòng - Tuy số đông chẳng ưa gì chị ta, nhưng...
Ô.LỘC -  Nhưng vẫn cứ giơ tay biểu quyết ủng hộ, tán thành với bà phó tổng mà
                không dám phản đối.
QUANG -  Vì sợ  bà ấy tìm cách trù dập, hãm hại?
Ô.LỘC -  Một số phát biểu quá tâng bốc, lấy lòng: Đề đạt lên trên để bà phó tổng,
              kế vị cái chức Tổng giám đốc!
QUANG -  (thở dài) Lại đến cuộc họp Ban chấp hành công đoàn của tổng công ty,
              mới thật là vớ vẩn.
Ô.LỘC -  Bởi vì chiếm đa phần uỷ viên trong Ban chấp hành công đoàn, cũng vẫn
              là những trưởng, phó phòng đó? Toàn những kẻ ôm chân hết mức. (ngừng
              ít phút) Bây giờ chị ta lại đang thúc ép tôi: Phải triệu tập , tổ chức ngay
              cuộc họp Ban chấp hành Đảng uỷ của tổng công ty?
QUANG -  Nhưng anh là Bí thư đảng uỷ: Anh không thể để kết quả cuộc họp
             Đảng cũng rơi vào tình trạng tiêu cực, như hai cuộc họp kia được?
Ô.LỘC -  Cũng khó đấy! Chị ta cũng là một đảng uỷ viên có mặt trong phiên họp,
             tình hình chắc sẽ phức tạp?
QUANG -  Nếu tiếng nói của Đảng uỷ lại cũng tán thành ủng hộ phó tổng giám
             đốc Hoa Hoè? Thì chị ta thắng thế quá rồi còn gì.
                          ( Ông Quảng đi đến đã nghe câu chuyện giữa hai người -
                                        Lúc này mới bước tới nói với Quang...)
Ô.QUẢNG -  Tôi đã nói với anh: Thời điểm này không nên phê phán gay gắt đồng
            chí Tổng giám đốc quá !? Kết quả chỉ để cho cô Hoa Hoè cùng những kẻ cơ
            hội kia, đục nước béo cò.
QUANG -  Anh thì lúc nào cũng bênh ông Tổng giám đốc.
Ô.LỘC -  (với ô.Quảng) Tôi biết đồng chí chuyên viên là người tốt! Không ưa gì
             những người làm lãnh đạo như chị Hoa Hoè hay trưởng phòng Lách?
             Nhưng nếu cứ để tồn tại mãi kiểu lãnh đạo như ông Tổng giám đốc Phách
             thì... cũng chỉ để ủ toàn ung nhọt.
Ô.QUẢNG -  Nhưng bây giờ để cho cô Hoa Hoè ấy như con quỉ cái, cứ tác oai, tác
             quái? Cô ta điều khiển hết cuộc họp nọ đến cuộc họp kia theo ý đồ của
             mình. Ai không theo thì bị trù hãm . Tình hình còn tệ hại, xấu hơn nhiều.
QUANG -  Từng chiếc đũa rời rạc thì sẽ bẻ được, nhưng nếu tập họp lại thành
             một khối, tập thể đoàn kết lại như một bó đũa: Bảo vệ chân lý, thì đấu
             tranh vẫn thắng! Tôi sẽ đi tập hợp các tổ chức quần chúng, vạch mặt cả bà
             Hoa Hoè lẫn chân tướng một số lãnh đạo của tổng công ty này!
                                                              ( nói rồi Quang bỏ đi thẳng )
Ô.LỘC -  (với ô.Quảng) Những cán bộ cốt cán như trưởng phòng Quang, anh nên
            ủng hộ!
Ô.QUẢNG -  Tôi không phải là không muốn ủng hộ cậu ta. Quang xứng đáng là
            lớp cán bộ kế thừa. (thở dài) Nhưng tình hình mâu thuẫn quá! Mâu thuẫn
            quá! Không biết sắp tới cô Hoa Hoè ấy, còn giở rói những trò gì ra nữa
           đây?
                                                      ( ông Quảng bỏ đi)
Ô.LỘC -  (nói với theo) Tôi biết anh mâu thuẫn chỉ vì không muốn hạ bệ ông
             Phách thô..ô...ôi !!! (lẩm nhẩm với mình ) Chị ta vừa gọi điện thoại yêu
             cầu mình lên gặp! Chẳng hiểu lại định xoay xở chuyện gì?
                                              ( ông Lộc cũng đi nốt. Sân khấu vắng... một lát,
                                           cán bộ Vịnh thẫn thờ đi qua, vừa đi vừa huýt sáo.
                                                    Cũng vừa lúc trưởng phòng Lách đi tới )
LÁCH -  Anh Vịnh này! Đang giờ hành chính, cán bộ thì phải ở trong phòng
              làm việc, chứ không phải ra đây thổi sáo?
VỊNH -  Làm gì mà ghê thế? Đây cũng vừa xuống phòng kế hoạch làm việc về.
              Đi qua hành lang, vui mồm thì huýt sáo, chưa chi đã?
LÁCH -  Ấy là tôi cứ nhắc nhở như thế.
VỊNH -  Làm như các ông, các bà mẫu mực lắm đấy?
LÁCH -  Thôi, thôi... Tôi không tranh cãi với anh!
                                                             ( nói rồi Lách bỏ đi)
 VỊNH -  (nhìn theo) Bà con xem: Cũng đại diện cho một lớp cán bộ lãnh đạo
               trẻ đấy! Có học thức, bằng cấp hẳn hoi nhưng rất cơ hội. Có khi còn
               gian manh ấy chứ? Cứ trông quang cảnh của tổng công ty, như một cuộc
               tranh chấp nội chiến vậy. (dừng một lát) Cổ nhân nói: " Quan nhất thời,
               dân vạn đại "! Nói thế, nhưng trước vinh lợi, họ vẫn tìm mọi cách để
               giành giật nhau. ( cười khì) Mặc kệ họ! Cuộc đời cứ tằng tằng mà sống.
                        ( Vịnh định bỏ đi thì gặp trưởng phòng Quang quay lại )
QUANG -  Nhưng ai cũng mặc kệ tất cả như anh? Sao loại bỏ được tệ nạn, để có
              một xã hội tiến bộ?
 VỊNH -  Cán bộ nhân viên chúng tôi bây giờ, phải khôn hồn lo giữ lấy cái thân.
               Gian hùng đang thịnh vượng, tiểu nhân lại đắc chí! Ai chứ, làm mất
               lòng ông Tổng giám đốc Phách, hay cả bà phó tổng Hoa Hoè thì... "quần
               chùng" như chúng em, sẽ bị họ giảm biên chế ngay! Em sẽ cùng với vợ
               con phải đi ăn mày thiên hạ mất?       
QUANG -  Vậy, anh sẽ ủng hộ ai?
VỊNH -  Chẳng ủng hộ ai cả! Em theo trung lập chủ nghĩa: với những kẻ cơ hội em
             cũng chẳng a dua. Còn các anh, tuy tích cực đấu tranh nhưng chắc gì đã
             thắng?
                                             ( Bỏ đi được mấy bước, quay lại nói)
                 Ngộ nhỡ xui xẻo: các anh còn có ô nọ, ô kia che chắn, bảo vệ. Thấp cổ,
             bé họng, cào cào châu chấu như bọn em... có mà ra tóp. Thôi thì, giữ lấy
             cái thân mình cho yên, anh ạ! Em chả dại.
                                             ( Vịnh bỏ đi thẳng )
QUANG -  (nhìn theo) Cũng may, đại đa số cán bộ, nhân viên vẫn hướng về những
            tư tưởng tích cực! Chứ, cả như cậu ta thì...
                                ( Quang lắc đầu rồi bước đi - Sân khấu vắng )
                                         

 

 
 
                          IX-   PHÒNG TỔNG GIÁM ĐỐC

                                   ( Bà phó tổng giám đốc Hoa Hoè và trưởng phòng Lách
                                                       đang bàn luận với nhau ở đó )
LÁCH -  Kết quả hai cuộc họp vừa qua, chị Hoa Hoè mỹ mãn quá còn gì? Tay
            trưởng ban chấp hành công đoàn làm chủ tịch điều hành cuộc họp, sợ chị
            một phép. Còn thư ký cho cả hai cuộc họp ấy, hì hì... lại là tôi!
HOA HOÈ -  Anh thấy việc tôi đề cử anh làm thư ký cho các phiên họp, là đắc
            sách phải không?
LÁCH -  Chuyện. Với văn phong của tôi, lại lựa cách viết chỉ có lợi cho chị.
                               ( dừng một lát rồi đưa ra một tập giấy )
           Đây là văn bản hai phiên họp. Tôi đã xem đi xem lại, sửa chữa rất cẩn thận.
           Chị chỉ việc tung lên Bộ!
HOA HOÈ -  (cầm văn bản) Còn phải chờ biên bản của cuộc họp Đảng uỷ tới nữa,
           mới đủ bộ!
LÁCH -  Như thế là đã có tiếng nói của tổ chức chính quyền và tiếng nói của ban
           chấp hành công đoàn rồi, sắp tới thêm kiến nghị của đảng uỷ nữa? Tất cả
           đều ca ngợi, tiến cử chị làm tổng giám đốc!
                 Chuyến này chắc chị đắc thắng 100%.
HOA HOÈ -  Cũng mong vậy.
LÁCH -  Nhưng....
HOA HOÈ -  Anh Lách thấy điều gì chưa ổn à?
LÁCH -  Tôi vẫn còn e về cuộc họp đảng uỷ ấy mà? Tay bí thư Lộc này, cứng đầu
            cứng cổ lắm đấy! Khó mà trơn tru, dễ dàng như hai cuộc họp vừa rồi?
HOA HOÈ -  Tôi đã có cách để lay chuyển hắn.
LÁCH -  (cười xoà) Đắc thế rồi, chị nhớ đừng bỏ rơi thằng em này đấy?
HOA HOÈ -  Cứ phục vụ ta cho tốt, mi sẽ được hưởng nhiều đặc lợi. (nhìn thấy
            ông Lộc) Kìa, trưởng phòng tổ chức kiêm bí thư đảng uỷ Lộc đây rồi!
                          ( ông Lộc đi vào - Lách lừ lừ đi ra khỏi phòng )
Ô.LỘC -  Chị phó tổng giám đốc cho gọi tôi, không biết có chuyện gì?
HOA HOÈ -  Anh Lộc cứ ngồi xuống, uống nước đã.
                                             ( Hoa Hoè rót nước đưa cho ông Lộc )
              Chè tôi vừa được biếu, thơm lắm! (ngừng giây lát) À, nhớ hồi năm ngoái?
              khi tổng công ty có một số nguyên vật liệu xây dựng nhà cửa còn thừa,
              anh Lộc có đề đạt với ban giám đốc xin được ưu tiên cho, để sửa chữa lại
              căn nhà của anh đã bị hư hại quá?
Ô.LỘC -  Nhưng Ban giám đốc không duyệt.
HOA HOÈ -  Cũng tại ông Tổng giám đốc Phách cứ làm khó khăn với anh, cả như
              tôi thì...
Ô.LỘC -  Cũng vì hoàn cảnh bất đắc dĩ. Mới lại, khi đó tiện điều kiện cơ quan
              đang làm thừa...
HOA HOÈ -  Đáng lý ra người như anh Lộc? Hoàn cảnh thế là phải ưu tiên trước
              nhất. (làm bộ thở dài) Tôi cũng đã thuyết phục ông Phách mấy lần, thế mà
              ông ta vẫn không chịu duyệt cấp cho anh - Cái ông Phách này thật là...
                    Nhưng thôi, bây giờ thay quyền tổng giám đốc, tôi sẽ giải quyết cho
              Anh !?
Ô.LỘC -  Nhưng... những nguyên vật liệu xây dựng đó đã giải quyết hết rồi, làm gì
              còn?
HOA HOÈ -  Đã quan tâm thì thiếu gì cách? Tôi sẽ tạo điều kiện cho anh thoả
             đáng gấp 5-7 lần hơn thế ấy chứ! Cơ quan có quỹ giúp cho những cán bộ
             vào diện ưu tiên gặp hoàn cảnh khó khăn, tôi sẽ duyệt ký cho anh một
             khoản không những chỉ tu sửa, tiện dịp xây thêm một tầng nữa, ở cho đàng
             hoàng mà yên tâm công tác.
Ô.LỘC -  (dò hỏi) Nhưng chắc là chị Hòe có điều kiện?
HOA HOÈ -  À, chỉ là sự qua lại hữu ái... giữa con người với nhau ấy mà.
Ô.LỘC -  Sự qua lại hữu ái ấy, e rằng tôi không làm nổi.
HOA HOÈ -  (dằn giọng) Tôi không yêu cầu anh phải bê đồ lễ đến nhà?
Ô.LỘC -  Nhưng nếu trong phiên họp đảng uỷ tới, tôi không ủng hộ chị?
            (dừng ít phút) Chắc là tôi không còn được hưởng những quyền lợi, tình
            nghĩa kia nữa?
HOA HOÈ -  Sẽ chẳng có lợi gì cho anh?
Ô.LỘC -  Nhưng Ban chấp hành đảng uỷ cũng cần phải có tiếng nói khách quan.
            Nhất quyết không thể chiều theo ý cá nhân của chị được?
                  Nếu không còn việc gì? Tôi trở về phòng làm việc.
                                                     ( nói rồi ông Lộc bỏ ra )
HOA HOÈ -  (tức giận) Chà, thằng trưởng phòng tổ chức này phải trị? Nhất định ta
               phải trị !?
LÁCH -  (tiến vào) Chị định trị ông ta thế nào?
HOA HOÈ -  Được, rồi hắn sẽ biết than. Nhưng trước mắt, vẫn là việc làm sao phải
             có được một biên bản về cuộc họp đảng uỷ thật đắc sách?
LÁCH -  Tôi đã nghĩ ra một kế!
HOA HOÈ -  Kế gì? nói đi! Tôi biết anh Phách vẫn thường làm quân sư quạt mo
             cho ông Phách, nhiều mẹo lắm?
LÁCH -  Điệu hổ ly sơn.
HOA HOÈ -  Cụ thể thế nào?
LÁCH -  Đẩy hắn đi công tác thật xa! Còn lại tên phó bí thư, thấy chị là sợ nem
              nép. Lo gì không điều khiển được? Mất người đứng đầu làm trụ cột, với
             mấy đảng uỷ viên an phận, thủ thường, thấp cổ, bé họng... Chị tha hồ
             mà điều hành…
HOA HOÈ -  Ờ, ờ ờ... cũng được. Nhưng đẩy hắn đi như thế nào nhỉ? (ngẫm nghĩ)
             Phải rồi, ta sẽ điều hắn vào trong chi nhánh tổng công ty ở Sài Gòn, kiểm
             tra công tác tổ chức về báo cáo Bộ gấp? (giọng dứt khoát) Giờ, tôi lập tức
            lên Bộ gặp đồng chí thứ trưởng, để anh ấy viết cho một cái giấy công lệnh
            điều động.
LÁCH -  Ô dù của chị hả? Cũng khá lớn đấy!
HOA HOÈ -  Tao còn có ô lớn hơn thế?
LÁCH -  Chả trách, Tôi còn phải lén lút. Chứ, chị thì cứ ngang nhiên làm những
            điều ngang trái.
HOA HOÈ -  Xì, cái tay này? Thôi, ta lên Bộ đây! Ở cơ quan, anh nhớ lắng nghe
           xem động tĩnh thế nào? Tôi lên một lát xong về ngay.
                            ( Hoa Hoè đang định ra thì vấp phải ông Quảng tiến vào )
HOA HOÈ -  Ôi, anh Quảng! Anh lên đây có chuyện gì vậy?
LÁCH -  Xin mời đồng chí chuyên viên! Tôi cũng xong việc rồi.
                                                               ( Lách bỏ ra )
Ô.QUẢNG -  (nhìn theo Lách) Trước anh ta xun xoe với ông Tổng giám đốc. Giờ
             lại xun xoe bà phó Tổng giám đốc. Đúng là loại gió chiều nào, xoay chiều
             ấy. Lươn trạch...
HOA HOÈ -  Cán bộ trẻ chúng vẫn tỉnh táo, thức thời hơn anh nhiều?
Ô.QUẢNG -  Anh Phách đi công tác xa -  Ở tổng công ty, cô bầy ra tổ chức hàng
            loạt những cuộc đấu đá, thế nghĩa là như thế nào?
HOA HOÈ -  Rà xét, kiểm điểm về công tác tổ chức mà anh lại gọi là đấu đá? Đấy
            là thanh lọc, nhằm giúp cho cấp trên tinh chế lại hàng ngũ lãnh đạo.
Ô.QUẢNG -  Nhưng cô chỉ tập trung thanh lọc một mình đồng chí tổng giám đốc?
HOA HOÈ -  Tôi đã xin ý kiến của Bộ: tiến hành thanh lọc trong Ban giám đốc
           trước.
Ô.QUẢNG -  Cô điều hành những hội nghị theo ý đồ cá nhân? Tôi sẽ tố cáo cô?
           Phanh phui bản chất của những hội nghị ấy?
HOA HOÈ -  (lớn tiếng) Công gây dựng nên tổng công ty này không phải chỉ một
           mình ông Phách? Nếu anh ủng hộ tôi,  thì không đến nỗi phải đem con
            mình ra để thế thân?
Ô.QUẢNG -  (lớn tiếng) Cô thôi đi.
HOA HOÈ -  Thằng Hải con anh nó có tội gì? Đừng tưởng tôi không nắm vững sự
            việc mà ông Tổng giám đốc đã trút hết tội lên đầu nó? Ông ta ơn nghĩa với
            anh đến mức độ nào?
Ô.QUẢNG -  Nếu nghĩ đến ơn nghĩa? Thì cô phải nhớ đến, từ cái hồi cô chỉ là một
            đứa con gái lang thang, rách rưới, đi kiếm cơm… rồi lạc vào một nhà dòng.
            Tôi đã cứu cô ra! Chính tôi đã cứu cô?
HOA HOÈ -  Tôi vẫn nhớ quá đi chứ lỵ! Tôi nhớ từ thời còn chiến tranh: Khi đó
            anh là đội trưởng một đội biệt động trong thành phố Đà Nẵng. Và đứa con
            gái 16-17tuổi đầu ấy đã được anh cưu mang. Sau này cùng theo anh về
            miền Bắc! (thở dài) Mới thế đã mấy chục năm rồi anh Quảng nhỉ? Suýt nữa
            tôi còn là vợ anh ấy chứ!
Ô.QUẢNG -  Cô nói linh tinh chuyện gì thế?
HOA HOÈ -  Khi còn là con gái tôi rất tha thiết yêu anh? Nhưng anh lại đam mê
             một cô gái khác.
Ô.QUẢNG -  Cô này vớ vẩn? Lúc đó tôi chỉ coi cô như em gái thôi! Mà thời còn
             con gái, tính nết của cô khá hơn bây giờ nhiều.
HOA HOÈ -  Thuở còn trẻ, tôi cũng là một đứa con gái xinh xắn, dễ thương đấy
             chứ?
Ô.QUẢNG -  Khi cuộc sống còn nghèo túng, cô vẫn là một phụ nữ dễ chịu. Tiền
              bạc, quyền chức… làm cho con người cô biến chất đi rồi!
HOA HOÈ -  Anh cứ mắng chửi thế chứ, tôi làm gì đến nỗi?
Ô.QUẢNG -  Đến chồng cô? Khi cô đã lên phó tổng giám đốc, ông ta có sống nổi
            với cô nữa đâu?
HOA HOÈ -  Ồi! Tôi chán ngấy cái ông trung tá về hưu ấy. Giờ thì ông ta đã về
             quê ở Huế, sống với một bà làm vườn.
Ô.QUẢNG -  Hai đứa con của cô cũng theo về ở với bố?
HOA HOÈ -  Thỉnh thoảng chúng vẫn đáo qua Hà Nội thăm tôi. Tôi cũng cho
             chúng thứ này, thứ nọ.
Ô.QUẢNG -  Cô thì chỉ sợ chồng, con nhòm ngó vào cái két tiền, vàng bạc của cô
             thôi! Phúc bẩy mươi đời chứ, nếu hồi đó tôi mà lấy cô làm vợ? thì cũng
             khốn nạn thân tôi!
HOA HOÈ -  (thay giọng) Anh cứ nghĩ thế? với anh thì khác chứ! Đàn ông trên thế
             giới này, trong trái tim em chỉ có mình anh…
Ô.QUẢNG -  Cái cô này! Già rồi, cứ nói chuyện linh tinh.
HOA HOÈ -  Thật đấy anh Quảng! Đến bây giờ em vẫn yêu anh như ngày xưa?
                                                                (ôm lấy ông Quảng)
Ô.QUẢNG -  Sao cô lại níu áo tôi như thế? Bỏ ra, cán bộ chúng vào đây thì lại
               thành trò cười.
HOA HOÈ -  Tình cảm của em với anh như thế? Sao anh cứ đi ủng hộ cái lão tổng
              giám đốc già khọm ấy, mà không ủng hộ em? Em biết anh không thiết gì
              quyền chức, nhưng nếu anh ủng hộ em lên tổng giám đốc? Em sẽ dành
              cho anh thật nhiều quyền lợi?
Ô.QUẢNG -  Tôi không cần cái quyền lợi của cô. Cô bỏ ra!
HOA HOÈ -  Em không bỏ. Thỉnh thoảng đến với em đi anh? Nhiều khi em cũng
               cảm thấy mình trống trải, cô đơn.
Ô.QUẢNG -  Cô sắp thành con quỉ cái đến nơi rồi, mà cũng còn thấy cô đơn à?
              Thôi, thôi… tôi về phòng làm việc đây.
HOA HOÈ -  Nhưng anh Quảng hứa ủng hộ em lên tổng giám đốc nhé?
Ô.QUẢNG -  Giời ơi là giời. Cô Hoa Hoè, sao lại ôm chặt lấy người ta thế này?
               Khổ tôi không!
                                                 ( vừa lúc đó Lách hộc tốc bước vào )
LÁCH -  (vào)  Báo cáo đồng chí phó Tổng giám đốc...
                                     ( nhìn cảnh hai người... vẻ ngần ngừ.
                                       Hoa Hoè vội rời khỏi ông Quảng)
LÁCH - (tiếp) Tôi xin lỗi.
HOA HOÈ -  Hừ… lại có chuyện gì thế?
LÁCH -  Báo cáo chị! Trưởng phòng Quang hắn đang đi vận động các tổ công
               Đoàn: Chúng làm văn bản kiến nghị lên Bộ? Phản đối lại cả Ban chấp
               hành công đoàn? Bài xích cả lãnh đạo Tổng công ty? Úi chà, phòng nào
               chúng cũng inh ỏi cả lên, cứ như là biểu tình, đấu tố?
HOA HOÈ -  Thế này thì loạn, loạn hết! (với ông Quảng) Đấy, anh xem! Ai cho
               chúng cái quyền, được ngang nhiên hội họp như thế cơ chứ?
Ô.QUẢNG -  Không nhất trí với lãnh đạo? Các tổ công đoàn người ta họp để bảo
               vệ lẽ phải? bảo vệ công lý? Cũng là đúng đắn!
HOA HOÈ -  Thôi, anh đi đi! Tôi chán anh lắm rồi. Anh đi mà về hùa với chúng.
               Đi mà tôn thờ ông tổng giám đốc của anh.
Ô.QUẢNG -  Cô không phải thách! Chính tôi sẽ lên Bộ tố cáo cô đã lên phó tổng
               giám đốc như thế nào? Tôi sẽ vạch tất cả sự thật ở tổng công ty này, cô đã
               làm gì?
                                             ( ông Quảng bỏ ra )
LÁCH -  Ơ kìa! Tôi cứ tưởng chị và ông chuyên viên đã thân thiết, âu yếm với
              nhau lắm cơ mà?
HOA HOÈ -  Thân thiết, âu yếm cái con khỉ? Anh xuống ngay các phòng nói rằng:
             Tôi chỉ thị cho tất cả phải tập trung vào làm việc, không cho phép ai được
             triệu tập cán bộ nhân viên, để tổ chức họp trong giờ hành chính?
LÁCH -  Còn với tên trưởng phòng Quang ấy, ý chị định xử trí thế nào ạ?
HOA HOÈ -  Giờ tôi sẽ lên Bộ: Ngay ngày mai, thằng Quang sẽ nhận được quyết
            định điều động... biệt phái hắn lên vùng biên giới?
LÁCH -  Thế còn... chuyên viên Quảng thì sao ạ?
HOA HOÈ -  Mặc kệ anh ta. Tôi biết anh ta nói thế thôi, chứ cũng không muốn
            làm to chuyện lên đâu? Ấy, lúc tức khí thì anh ta vẫn nói mạnh thế đấy!
            Khỏi cần lo. Anh đi đi! Với đám quần chúng, cứ kiên quyết thẳng tay mà
            làm.
LÁCH -  Vâng, vâng... Tôi sẽ đi làm ngay.
                                           ( Lách vội ra khỏi phòng )

                              
 

 
 
                         X-  PHÒNG KHÁCH NHÀ ÔNG PHÁCH

                                 ( Một biệt thự sang trọng. Trước cửa có hai con sư tử đá.
                              Cầu thang gác. Lan đang tỉa lại những bông hoa đặt trên bàn
                              có những chai bia, nước ngọt cùng bánh kẹo. Ông Phách ăn mặc
                              chỉnh tề, cầm chiếc cặp da, từ trên gác bước xuống. )
LAN -  Ba vừa từ nước ngoài về tối qua, con tưởng sáng nay ba nghỉ ở nhà?
Ô.PHÁCH -  Ba đến tổng công ty, xem có chuyện gì xẩy ra trong những ngày ba đi
                vắng không?
LAN -  Ba đang cầm hộp gì bọc nhung trông đẹp thế?
Ô.PHÁCH -  Con đoán thử xem?
LAN -  Chắc bên trong phải là một thứ đồ trang sức quí! Đưa con xem nào?
                                              ( Lan cầm chiếc hộp mở ra xem )
LAN -  (reo lên) Ôi, con biết ngay. Một sợi dây chuyền đẹp quá!
Ô.PHÁCH -  Con có thích không? Để ba đeo cho nào. Ba mua trong một cửa hiệu
               vàng bạc ở bên Đức đấy!
LAN -  Ba cho con à?
Ô.PHÁCH -  Chả cho con thì cho ai? Đây là quà sinh nhật ba tặng con! Thế là con
               gái ba đã trở thành một thiếu nữ!
LAN -  Con thành thiếu nữ từ lâu rồi mà ba? Con đã 22 tuổi rồi còn gì.
Ô.PHÁCH -  Ờ, ờ... Nhớ khi mẹ con mất, để lại cho ba một đứa con gái nhỏ.
                Khi ấy con mới tròn 10 tuổi, (thở dài) thấm thoắt...
LAN -  Thôi mà, ba đừng buồn. Ba nhớ mẹ con lắm phải không?
Ô.PHÁCH -  Mẹ con là một phụ nữ hiền thảo, thương chồng, thương con.
                ( dừng ít phút) Bánh kẹo con chuẩn bị để đón các bạn đến chúc mừng
                sinh nhật, phải không?
LAN -  Vâng ạ. Ba bận công việc thế mà vẫn nhớ cả ngày sinh nhật của con.
Ô.PHÁCH -  Sao lại không nhớ? Ba chỉ có mình con. Con là niềm an ủi duy nhất
                của đời ba.
                           ( dường như ông Phách đắm mình vào một cõi nào đó...
                                  Tiếng còi ô tô báo đợi ở ngoài cổng làm ông bừng tỉnh )
Ô.PHÁCH -  (tiếp) Ồ, xe đã đến đón ba rồi! Con ở nhà vui với bạn bè. Ba phải đến
                 cơ quan.
LAN -  Ba...
                              ( Ông Phách định đi, nhìn thấy con như có điều gì muốn nói?
                                   nên dừng lại )
Ô.PHÁCH -  Có chuyện gì vậy con? Nói cho ba nghe đi! Hôm nay ba có thể đi làm
                 muộn một chút cũng được.
LAN -  Dạ, hay là thôi ạ!
Ô.PHÁCH -  Trông con gái của ba kìa! E ấp cứ như muốn đi lấy chồng? Con muốn
                 nói chuyện gì, ba nghe đây?
LAN -  Chuyện về xí nghiệp Sao Mai ấy mà ba? Anh Hải vẫn được công nhân quý
                mến lắm ba ạ! Năng lực hơn cái ông giám đốc Hán mới được bổ
                nhiệm ấy nhiều. Ba cứu anh ấy đi ba? Con cầu xin ba đấy!
Ô.PHÁCH -  (hơi bối rối) Không phải là ba không muốn cứu nó? Chú Quảng còn
                 là người thân thiết đối với ba nữa. Nhưng thằng Hải nó ương bướng
                 lắm! Nhất định không chịu chuyển về tổng công ty, thì ba cứu nó thế
                 nào được?                      
LAN -  Nghĩa là... Nếu con thuyết phục anh ấy chịu về tổng công ty, thì ba sẽ cứu
                 được anh ấy, phải không ba? Ôi, thế thì hay quá! Ba hứa với con rồi đấy
                 nhé?
Ô.PHÁCH -  Ờ, ờ... ba hứa! Nhưng con có vẻ hơi quan tâm đến nó nhiều đấy?
LAN -  Ba này! Chưa có chuyện gì mà ba.
                                                           ( lại có tiếng còi ô tô giục )
Ô.PHÁCH -  Ba chỉ nói vậy thôi. Ba phải đến cơ quan đây, kẻo lái xe đang giục.
LAN -  Vâng, ba đi! Nhưng ba nhớ nhé, thế nào ba cũng phải cứu anh ấy đấy?
                                                           ( ông Phách ra khuất )
LAN -  (một mình) Thế là anh ấy được cứu rồi! Nhất định mình sẽ khuyên anh ấy
               chuyển lên tổng công ty mới được.
                                               ( cô hoan hỉ, vừa tỉa hoa vừa lẩm nhẩm hát.
                                               Lúc này Lách từ ngoài cửa bước vào )
LÁCH -  Ôi, hoa đẹp quá! Hôm nay cô Lan bầy nhiều hoa thế?
LAN -  Ngày sinh nhật của tôi mà lị! Các bạn tôi cũng sắp đến đây rồi đấy.
LÁCH -  Nghe tin chiều qua ông về nước? Sáng nay tôi đến sớm để đón! Không
                biết...
LAN -  Ba tôi vừa đi đến cơ quan rồi! Anh Lách về cơ quan đi, chắc bây giờ ba tôi
              cũng tới nơi rồi đấy.
LÁCH -  (ngửi hoa) Úi chà, hoa thơm quá! ( Hắn lại gần Lan hít hít) Tôi có cảm
              giác cả con người em cũng bay ra một mùi hương lan thơm ngát? Lan
              xinh quá!
LAN -  Thôi đi anh. Sao anh không đi đi? Tôi phải vào nhà trong, chuẩn bị thêm ít
              đồ tiếp khách.
                                                                   ( Lan định vào)
LÁCH -  (giữ lại) Ấy, mấy khi có dịp… Mà sao mỗi lần gặp tôi, em cứ muốn lẩn
              tránh thế? Nếu biết hôm nay là ngày sinh nhật em, thế nào anh cũng có
              quà mừng.
LAN -  Thôi... Cám ơn anh Lách! Chẳng dám phiền anh.
LÁCH -  Kìa Lan! Đã lâu, anh thầm...
LAN -  Anh Lách thầm... gì cơ?
LÁCH -  Yêu trộm, nhớ thầm em ấy mà? Anh vẫn định thưa với Tổng giám đốc
               để… xin em...
LAN -  Anh định xin tôi cái gì cơ?
LÁCH -  Xin cưới em làm vợ anh?
LAN -  (cười phá lên) Anh làm tôi ngất đi bây giờ đây này? Làm vợ anh? Làm gì
             tôi được cái diễm phúc ấy!
LÁCH -  (thay giọng) Anh cầu hôn em thật mà. Nàng tiên xinh đẹp của anh. Nếu
             em là vợ anh, anh sẽ nâng niu chăm sóc em suốt đời. Ôi! Mái tóc, khuôn
             mặt, làn da... (hắn vuốt ve) Anh sẽ giữ gìn như một bảo vật, để em tươi đẹp
             mãi. Anh sẽ mua ơ...ơ...dầu gội đầu Hoa kỳ loại xịn cho em gội tóc và tắm
             rửa, kem bảo dưỡng da hảo hạng để em xoa lên thân thể nõn nà. Ôi! Không
             thể diễn tả được hết, anh yêu em đến mức nào? Anh ngã vào tay em đây
             này.
                                          (Lách định ngã dúi vào người Lan, Lan hẩy ra...)
LAN -  Tôi xin bố! Ông trưởng phòng Lách về cho tôi nhờ? Ông đừng thở ra cái
             bài tán tỉnh Đông Joăng mãi thế?
                                                       (nói rồi Lan bỏ vào nhà trong )
LÁCH -  (còn lại một mình) À... tình cảm của tôi đối với em như thế, mà em vẫn
             từ chối. Thằng Hải nó hơn tôi cái gì nào? Sao em cứ tha thiết yêu nó...(thay
             giọng) Hừ, cái đồ con gái mê muội, ngu ngốc, không biết chọn chồng.
             Được , cô định cứ lao theo thằng Hải hả? Đã thế, tao sẽ lại dìm cho thằng
             Hải không ngóc đầu lên được nữa.
                         (hắn bỗng hơi ngẩn người)
             Con bé trông xinh xắn tươi mát quá! Không yêu được cô em kể cũng tiếc!
                            (Lách bỏ ra. Lát sau, các bạn Lan mang hoa
                                                       và đồ mừng lục tục kéo đến )                  
Một S.Viên -  Nữ chủ nhân đâu rồi, ra tiếp khách đi?
LAN -  (ra) Chào các bạn! Bó hoa đẹp quá, để mình lấy chiếc bình ra cắm.
                             ( cắm hoa vào bình )
LAN -  (tiếp) Các bạn mở bia, nước ngọt , ăn bánh kẹo đi!
                              (tiếng chúc mừng, chạm cốc vui vẻ )
SV -  Nào, chúng ta chúc mừng cô nữ sinh bước vào mùa xuân thứ 22, cuộc đời
           tràn đầy vui sướng. Ngày càng thêm xinh gái!
SV khác -  Nhất là kỳ thi tốt nghiệp này đỗ điểm thật cao!
NỮ SINH -  Chiến thắng trong tình yêu. Chiếm bằng được trái tim chàng!
SV -  Nhảy đi các cậu ơi! Mở nhạc lên Lan? Tôi đề nghị chúng ta nhảy một điệu
             vũ quốc tế hiện đại.
SV NAM -  Các bạn nam hãy ôm chặt lấy eo các bạn gái mà nhảy?
NỮ SINH -  Không được. Các chàng đừng tranh thủ kiếm lời?
SV NAM -  Không ôm eo thì nhảy thế nào?
NỮ SINH -  Thôi được, nhưng chỉ được ôm hờ ngoài áo thôi…
SV NAM -  "hờ" thì "hờ". Bắt đầu đi!
NỮ SINH -  Nắm vào đây mà nhảy này, ông tướng!
SV -  Nắm chặt vào.
                      ( tất cả nhảy vui vẻ. Lan vẫn bồn chồn ngóng ra ngoài như đang chờ
                 ai? Một bạn gái tách ra khỏi đám nhảy, đi về phía Lan...)
BẠN GÁI -  Có mời người ta không?
LAN -  Có! Anh ấy hứa thế nào cũng đến.
BẠN GÁI -  (thở dài) Yêu là khổ thế đấy! Cứ vô tư như tôi, chưa có mối tình nào
               vắt vai? Lại hoá hay.
LAN - Chỉ tại... Bỗng nhiên đâu lại xuất hiện cái chị Ngọc Huyền ấy tới?
BẠN GÁI -  Nghe nói mối tình đầu đấy! Đã ăn sâu, bén rễ rồi… khó dứt ra lắm!
            Chị ta đẹp đến tớ nhìn còn phải mê, cậu khéo rồi lại khổ vì tình?
                                       ( bạn gái khác tiến lại )
BẠN GÁI -  Việc gì mà khổ? Cứ tấn công mạnh là thắng. Thứ nhất cự ly, thứ nhì
            tốc độ.
LAN -  Không dễ dàng như cậu nói đâu.
BẠN GÁI -  Nó nói có lý đấy! Chị ta đã vội về Sài Gòn, có ở đây nữa đâu mà lo?
BẠN GÁI -  Lo gì mà lo? Kinh nghiệm của tớ: phải tự tin vào trái tim? tin vào tình
            yêu? Tấn công tới... làm cho chàng run rẩy ngã vào lòng mình…
BẠN GÁI 1 -  Cô chỉ nói khoác. Làm như từng trải lắm? Kinh nghiệm mà bây giờ
            vẫn phòng không, lẻ bóng, cô đơn? Chả có anh chàng nào nhòm ngó đến.
BẠN GÁI -  Thì... bọn chúng nó vẫn nói với tớ như thế mà?
LAN -  Thôi! Các cậu đừng tranh cãi nữa? Tớ đang sốt cả ruột lên đây này…
                     ( trong đám nhảy, một nữ sinh dừng lại… ngồi bệt xuống sàn)
NỮ SINH -  Mình mệt rồi, không thể nào còn nhảy được nữa!
NỮ SINH Khác -  Tớ cũng vậy, chân tay như muốn rời cả ra.
SV -  Toàn những loại tiểu thơ yếu ớt! Tớ đây, có thể nhảy thông tầm chiều, qua
           đêm luôn...
SV -  Cứ mở nhạc lên các cậu! Ai bỏ cuộc thì bỏ, ai nhảy vẫn nhảy.
SV -  Nói thế thôi! Giờ tạm nghỉ, ăn kẹo, uống nước ngọt,uống bia đã.
LAN -  Các bạn ăn bánh, uống nước tự nhiên đi.
                     ( mọi người vui vẻ. Hải xuất hiện ở cửa, tay anh cầm mấy bông hoa
                              hồng bạch và tặng phẩm )
NỮ SINH -  (reo lên) Anh Hải đến rồi! Gớm, ông anh đến muộn để nàng mong
              héo cả mắt?
HẢI -  Xin lỗi Lan và các bạn! Tôi mắc chút việc xí nghiệp, nên có hơi chậm trễ.
           (đưa tặng phẩm) Anh tặng sinh nhật Lan!
NỮ SINH -  Đưa em kiểm tra trước xem nào, anh tặng nàng quà gì?
TẤT CẢ -  (reo lên) Ôi, một chiếc khăn! Màu xanh da trời thật tươi mát.
                                     ( một nữ sinh quàng vào cổ Lan vui vẻ )
NỮ SINH -  Không phải buồn nữa nhé!
LAN -  Anh Hải uống bia, ăn bánh đi!
SV -  Ta đã nhảy rồi. Bây giờ, nhân có anh Hải đến - Lan hát một bài cho vui đi?
NỮ SINH -  Phải đấy, "nàng" hát tặng "chàng"!
SV -  Hát đi Lan! ( nói với sinh viên nam) Cậu lấy ghi-ta đệm đi!
HẢI -  Đưa mình đệm cho. Cũng để tiễn các bạn sinh viên sắp rời khỏi xí nghiệp.
NỮ SINH -  Anh đàn chị hát, hay quá còn gì bằng.
                        ( Hải đàn, Lan say sưa hát. Mọi người lắng nghe và hát theo…)
SV -  (với Hải khi đã thôi hát ) Những ngày về thực tập ở xí nghiệp, là thời gian rất
               bổ ích với sinh viên chúng tôi.
SV KHÁC -  Cũng nhờ sự giúp đỡ tận tình của các cô chú, các anh chị công nhân.
               Nhất là của anh Hải, giúp cho chúng tôi rất nhiều kiến thức và thực tiễn
               để làm đồ án tốt nghiệp.
NỮ SINH -  Thì đã phải đền công anh bằng cả " bông hoa lan"  xinh tươi, thơm
              mát rồi còn gì?
                                             ( tiếng sinh viên đồng hoạ vui vẻ )
HẢI -  Cám ơn các bạn sinh viên! Được sống, học tập, làm việc cùng các bạn trong
             thời gian qua là niềm vui, hạnh phúc của bọn mình. Chúc tất cả các bạn
             làm đồ án tốt nghiệp đạt loại ưu !? Cuộc đại cách mạng kinh tế của nước
             ta, trông chờ rất nhiều vào đội ngũ kỹ sư như các bạn.
SV -  Tốt nghiệp xong, sẽ có nhiều người trong chúng tôi xin về làm việc ở xí
            nghiệp đấy! Anh Hải ủng hộ chúng tôi nhé?
HẢI -  Riêng mình thì lúc nào cũng nhiệt tình, chào đón tất cả các bạn có lòng yêu
             mến xí nghiệp Sao Mai.
NỮ SINH -  Đã đến lúc chúng mình phải về thôi. Một lần nữa chúc Lan hạnh
             phúc!
LAN -  Cám ơn các bạn.
NỮ SINH -  Anh Hải đến muộn thì phải về sau nhé!
HẢI -  (lúng túng) Có lẽ tôi cũng...
NỮ SINH -  (kéo Hải ra một chỗ) Anh Hải ở lại với nó! Ông anh chả tâm lý tý nào
             cả?
HẢI - Thôi được. Chào các bạn nhé!
NỮ SINH -  (ghé tai Lan) Tấn công tới vào...
TẤT CẢ - bye bye !
                               ( mọi người chào Lan ra về - Chỉ còn lại lan và Hải )
LAN -  Bọn em sắp phải xa rồi. Anh Hải không có gì để nói với Lan ư?
HẢI -  (lúng túng) Anh... anh cũng chúc Lan...
LAN -  Anh lại chúc em thi đỗ tốt nghiệp đạt loại ưu chứ gì?
HẢI -  Tất nhiên! Tất nhiên là như thế! À mà...
LAN -  (như nói với mình) Ghét ghê cơ?
HẢI -  Tôi đáng ghét lắm phải không?
LAN -  (bỗng nhiên bùng lên nói như quát) Không! Không!...
             Mà đúng! Đúng...úng...
                           (túm lấy Hải lay mạnh)
            Anh thật là đáng ghét! đáng ghét!
                          (cô bỏ ra ngồi phịch một chỗ. Hải bối rối?)
HẢI -  Nhưng tôi đã làm gì đến nỗi để em phải ghét tôi đến thế?
LAN -  (quát lên) Bởi vì anh là một anh chàng ngốc!
                                                         (lặng đi một lát )
LAN -  (trầm tĩnh lại) Anh có biết không: Ba em cũng rất quí anh!
HẢI -  (chua chát) Vâng, ông Tổng giám đốc quí tôi lắm?
LAN -  (lại xúc động mạnh) Anh Hải? Nghe em đi! Anh hãy chuyển công tác về
             tổng công ty. Ba em đã hứa với em... là sẽ tìm cách cứu anh? Thật đấy! Em
             đã nói với ba rồi mà… Ba đồng ý ngay!
HẢI -  Sao? Em nói cái gì? Em nói với ba em tìm cách cứu anh à? (nói to) Không!
            Tôi không cần ông Tổng giám đốc cứu tôi, em hiểu chưa?
LAN -  Ba chiều và thương em lắm mà anh. Hơn nữa ba cũng muốn...
HẢI -  Muốn gì? Thật nực cười: con cáo muốn cứu con gà? Có ông ấy muốn ăn
           thịt tôi thì có.
LAN -  Kìa! Sao anh lại nói về ba em như thế? Ba em nhân hậu lắm!
HẢI -  (đay lại) Phải, ông Tổng giám đốc nhân hậu lắm. Nhân hậu đến nỗi vì bản
            thân mình, ông sẵn sàng đạp lên tất cả quyền lợi và sinh mạng của người
            khác?
LAN -  Anh lại nói thế rồi! Đừng bi quan quá anh?
HẢI -  (hơi xỉu đi) Ừ, tôi bi quan.
LAN -  Anh Hải biết không: Sáng nay khi ba em chuẩn bị đi làm, em đã nói với
            ba về anh! Ba rất vui....
HẢI -  (hơi giật mình) Sao? Ba em đi nước ngoài đã về rồi à?
LAN -  Vâng, ba vừa về chiều tối qua. Nghe em nói, ba hứa ngay là sẽ cứu anh!
HẢI -  Tôi cứ tưởng là ông ấy đi nước ngoài chưa về? (vội vã) Thôi, thôi... Tôi
             phải về! Tôi phải về!
LAN -  (giữ lại) Ở lại chờ ba em về đã anh? Gặp ba, anh sẽ thấy là ba cũng mến
            anh lắm mà.
HẢI -  Tôi chờ ba em để làm gì? Nếu biết ba em đã về, thì hôm nay tôi đã không
            đến đây! Em Lan, xin tha lỗi cho tôi! Tôi không muốn gặp ba em.
                                                       ( Hải vội bỏ ra )
LAN -  Sao anh ấy lại cứ sợ ba tôi đến thế cơ chứ? ( vội theo và gọi ): Anh Hải!
            Anh Hải ơi! Chờ em, đợi em với anh Hải ơi!
                                 (Lan chạy theo Hải.
                                    Lát sau, ông Phách cùng Lách từ ngoài cửa đi vào ) 
Ô.PHÁCH -  Tôi mới đi có ít ngày mà tổng công ty xẩy ra bao nhiêu chuyện. Ai đã
              bày ra những kiểu hội họp bậy bạ như thế?   
LÁCH -  Còn ai ngoài mụ Tú Bà ấy! Chỉ có chị ta mới đủ gan tày trời , dám thọc
             dao đâm đằng sau lưng Tổng giám đốc đấy ạ?
Ô.PHÁCH -  Con mẹ này to gan thật!
LÁCH -  Tôi đã hết sức can gián mà không được. Tôi đã bảo với chị Hoa Hoè
               rằng: Tổng giám đốc là người có nhiều công lao nâng đỡ chị, ông ta đã
               ban cho chị bao nhiêu là quyền lợi...
Ô.PHÁCH -  Đúng thế!
LÁCH -  Chị không thể trả ơn Tổng giám đốc bằng cách vận động, xúi bẩy các ban
               bệ, moi móc các khuyết điểm của Tổng giám đốc, rồi đề cao mình...
Ô.PHÁCH -  Cô ta đề cao cô ta quá!
LÁCH -  Chị ta muốn tìm cách sút ông về vườn, để chiếm lấy cái ngai Tổng giám
               đốc đấy ạ!
Ô.PHÁCH -  Hừ, cô ta lợi dụng tôi đi vắng để tha hồ tung hoành.  Mà con mẹ ấy
               nó cũng lắm mưu mô? Đẩy cả trưởng phòng Quang biệt phái lên biên
               giới. Xin công lệnh của Bộ buộc trưởng phòng tổ chức Lộc vào Sàigòn. Ở
               ngoài này cô ta tha hồ làm gì thì làm?
LÁCH -  Về phương diện này thì… đúng là chị ta đã bắt chước được cái bài "điệu
               hổ ly sơn" của Tổng giám đốc, hay thường làm đấy ạ!
Ô.PHÁCH -  Hừ, cái anh này? Rõ "so" với "ví" vớ vẩn. Nhưng đã đến nước này
               rồi thì… ta cũng phải tìm cách mà xoay xở lại?
LÁCH -  Đúng thế, với Tổng giám đốc tình hình bây giờ thật là xấu!
Ô.PHÁCH -  Tồi tệ là khác.
LÁCH -  Thay đổi được cục diện bây giờ kể cũng khó? Theo tôi, trước hết Tổng
                giám đốc cứ triệt vợi mấy kẻ đồng loã đi đã?
Ô.PHÁCH -  Anh bảo ai đồng loã?
LÁCH -  Chính chuyên viên Quảng cùng con ông ta là thằng Hải. Họ cùng đồng
                loã với phó tổng giám đốc Hoa Hoè.
Ô.PHÁCH -  Chuyên viên Quảng ấy à? Làm gì có chuyện ấy! Không đời nào anh
                ta lại phản lại tôi? Thằng Hải thì có thể, nhưng nó thì làm gì được.
LÁCH -  Bình thường thì thế! Nhưng lần này... do vụ tổn thất lô hàng gia công,
                bao nhiêu tội vạ Tổng giám đốc đã trút hết lên đầu thằng Hải !? Mà
                chuyên viên Quảng lại là bố nó, con phải chịu hậu quả thì…
Ô.PHÁCH -  Thì tôi đã phải hứa là sẽ cứu con anh ta! Tại là tại cái thằng Hải, nó
                quá ngang ngạnh, ương bướng không chịu nghe?
LÁCH -  Chính thế! Cha con họ mang lòng oán hận Tổng giám đốc lắm? Từ trên
                 tổng công ty xuống dưới xí nghiệp: chúng ngầm ăn dơ với phó tổng
                 giám đốc Hoa Hoè, lôi kéo các cán bộ trưởng phó phòng. Bài xích Tổng
                 giám đốc ở mọi nơi. Chính thằng Hải đã vận động công nhân làm đơn
                 kiến nghị gửi lên Bộ?
                         Xem ra chuyến này chúng kiên quyết đánh đổ bằng được Tổng
                 giám đốc.
Ô.PHÁCH -  Tôi... tôi không ngờ. Thế thì ta nên làm thế nào?
LÁCH -  Theo tôi cứ tìm cách đẩy quách cái ông chuyên viên ấy về hưu, thế là nhẹ
                 nhất.
Ô.PHÁCH -  Thì , trước đây anh ta cũng đã muốn xin về?
                 Tôi không đồng ý, còn động viên ở lại.
LÁCH -  Thế thì tốt quá rồi! Nhân cơ hội này Tổng giám đốc chấp nhận cho ông ta
                về hưu. Còn lại thằng Hải ở xí nghiệp, thân cô thế mỏng. Với thế lực của
                Tổng giám đốc, tha hồ..." bóp" ! (giơ nắm đấm tay tỏ thái độ) Cho nó
                biết thân, cựa làm sao được?
                               ( Lan trước đó đã vào nhà mà hai người không để ý. Nghe rõ
                                 mọi chuyện. Lan bàng hoàng )
LAN -  (hét lên) Không! Các người không được làm như thế! Thì ra... chính các
               người là những kẻ gây ra tội? (với ông Phách) Ba! Con không ngờ? Con
               không ngờ ba của con lại là người như thế?
                         ( cô lảo đảo ngã xỉu xuống. Ông Phách vội chạy lại đỡ con )
Ô.PHÁCH -  Lan! Con tôi... Con tôi làm sao thế này?
LAN -  Thảo nào? Mỗi lần con nhắc tới ba, mắt anh ấy cứ long lên sòng sọc? Con
                còn mặt mũi nào để nhìn thấy anh Hải và mọi người nữa, ba ơi?
LÁCH -  (cũng vờ vội lại cùng ông Phách đỡ Lan) Cô Lan đừng xúc động quá!
                Chẳng qua Tổng giám đốc cũng chỉ là bất đắc dĩ.
LAN -  (quát lên) Cả anh nữa. Anh cút đi! Anh bỏ tôi ra! Anh về đi! Anh ra khỏi
                nhà tôi ngay!
Ô.PHÁCH -  (với Lách) Con gái tôi nó đã bảo anh về! Không về đi, còn ở đây làm
               gì?
LÁCH   -  Thì về!
                                             ( Lách khinh khỉnh bỏ ra khỏi nhà )