THƠ NGÃ DU TỬ
-
Số bài
:
1041
-
Điểm thưởng
:
0
- Từ: 26.01.2009
|
NĂM DẦN NÓI CHUYỆN HỔ
-
01.02.2022 17:45:49
NĂM DẦN NÓI CHUYỆN HỔ Hổ, còn gọi là cọp, hùm, ông ba mươi… là một loài động vật thuộc họ nhà Mèo (Felidae), một trong bốn loại mèo lớn thuộc chi Panthera. Chúng là động vật to lớn nhất trong họ Mèo và là động vật lớn thứ ba trong các loài thú ăn thịt (sau gấu trắng và gấu nâu). Theo tài liệu khoa học động vật trên thế giới chỉ còn khoảng 5.000 - 7.000 hổ hoang dã, trong đó có khoảng 200 ở Việt Nam và 1.500 ở Ấn Độ. Loài hổ đã được đưa vào danh sách các loài đang gặp nguy hiểm cao nhất bởi nạn săn bắt, môi trường sinh hoạt trong tự nhiên càng ngày càng thu hẹp dần. Trong môi trường nuôi nhốt hổ có thể sống tới 20 năm, nhưng trong môi trường hoang dã tự nhiên tuổi thọ của chúng dao động từ 10 tới 15 năm. Nước dãi của hổ có khả năng khử trùng. Đó là nguyên nhân khiến chúng hay liếm vết thương và lành. Người Việt Nam ta khi nói đến hổ tùy theo quan điểm mà gọi hổ theo cách nghĩ của họ, người tiều phu thì gọi “ông cọp” rất trịnh trọng, người nông dân thì gọi “ông ba mươi” … Nhiều người thắc mắc tại sao, rất nhiều huyền thoại về vấn đề này, nhưng hầu như mơ hồ. Gần đây ông Trần Văn Hùng (Đà Nẵng) có viết trên trang Đanang online, mục cửa sổ cuối tuần: Cũng có thuyết cho rằng: “Khi Nguyễn Ánh bị nhà Tây Sơn truy bức, hết cả lương thực, may nhờ có thịt thú rừng do hổ tha tới tiếp tế hằng ngày mà thoát chết. Về sau, khi lên ngôi, vua Gia Long ban lệnh lập miếu thờ tại vùng Mô Xoài thuộc tỉnh Bà Rịa để tạ ơn, dân gian thường gọi là miếu Ông Hổ. Tục truyền, vua ban lệnh cấm giết hổ, nếu kẻ nào lỡ tay giết chết thì bị phạt 30 trượng, còn nếu bắt sống thì được thưởng 30 quan tiền. Cũng vì lệ này mà hổ còn được gọi là Ông Ba Mươi”. Trong thập nhị chi – 12 con giáp là biểu tưởng cho mỗi năm lên ngôi vương của trần gian. Hổ là con vật thứ 3 sau Tý và sửu. Trong tâm thức văn hóa người Việt nói đến con hổ nhiều nhất cả trong văn chương lẫn nghệ thuật. Về bản tính hổ thuộc loài dũng mãnh nhất trong vùng rừng núi nó ngự trị, người Việt ta đặt cho nó cái tên rất kiêu hãnh: Chúa sơn lâm. Nó có thể quật ngã con vật gấp 2, 3 lần trọng lượng của nó. Tuy nhiên khi lạc xuống đồng bằng, hổ vô cùng vụng về, sức dũng mãnh hình như không còn nhiều nữa, nên tục ngữ Việt có câu “vụng như cọp đồng bằng”. Đó cũng chỉ sự ví von trong môi trường hoạt động bất lợi, không quen thuộc sẽ không còn linh hoạt, giỏi dang. “Rừng nào cọp nấy” Về tự nhiên một giống loài nào, con đầu đàn cũng mạnh mẽ nhất, riêng loài hổ nó có thể làm chủ một khu rừng rất rộng, các nhà khoa học đã tìm thấy nó quán xuyến khu rừng lên tận cả trăm cây số vuông, mục đích là đối phó lại các bầy đàn khác và chủng loài khác. Sự sàng lọc tự nhiên cũng qua một quá trình khắc nghiệt, gay go, đôi khi cũng xãy ra cái chết vì thi thố thực lực để hùng cứ. Loài vật cũng có những quy ước mà chỉ giống loài ấy mới hiểu được. Khi trở thành chủ soái một vùng nó có trách nhiệm với bầy đàn của nó. Một người tài giỏi, thao lược sinh ra cậu con trai cũng tài giỏi người Việt ta có câu: Hổ phụ sinh hổ tử, nhưng nếu cậu con trai ấy không ra trò, dỡ dỡ ương ương người Việt lại có câu: Cha hổ đẻ con cầy. Dùng hình ảnh của con hổ để ví von. Khi một họa sĩ vẽ hình ảnh hổ đẹp, oai phong hoặc ngược lại người Việt ta có câu rất chí lý: "Họa hổ, họa bì nan họa cốt/ Tri nhân, tri diện bất tri tâm". Làm sao vẽ xương cốt cọp được, làm sao hiểu được lòng người nông sâu, thiện ác thế nào dù biết người, biết mặt. Với những người chẳng có tài cán gì chuyên mượn người khác để đánh bóng tên tuổi mình, thân thế mình, người Việt có câu rất thâm thúy: “Mượn oai hùm nhát khỉ”. Vì vậy nên có câu: “Hùm chết để da, người ta chết để tiếng” hàm ý khuyên người đời hãy tự thân mình bước ra đỉnh đạt, đường hoàng, đừng nhờ vả ai, cậy nhờ ai. Nhân cách, danh dự của một người là nhất, đừng hoang tưởng mượn ai đó để làm lợi cho bản thân mình, chẳng chóng thì chầy người đời sẽ biết. Giờ dần theo lịch Tàu và Việt thì giờ Dần bắt đầu từ 3-5 giờ sáng. Tháng dần là tháng giêng còn gọi nguyệt dần Đến giờ này, người viết bài này thắc mắc sao cổ nhân ta lại viết: Nhứt niên chi kế tại ư Xuân ( 一 年 之 计 在 于 春 ) Nhứt nhựt chi kế tại ư Dần. (一日之 计 子 于 寅) Nghĩa là: Muốn thực hiện kế hoạch: Một năm phải sắp đặt bắt đầu từ mùa Xuân. Một ngày phải sắp đặt kế hoạch vào giờ Dần (tức giờ cọp thức dậy nhìn mặt trời vào bình minh). Có lẽ, đầu ngày sau giấc ngủ dài một đêm, thể chất đầy đủ năng lượng, tinh thần sảng khoái, minh mẫn nên suy nghĩ chín chắn, đúng đắn. Đề ra kế hoạch trong ngày có lẽ hay nhất, hợp lý nhất trong những trải nghiệm suy tư. Một năm bắt đầu từ mùa xuân, khi đất trời đầy sinh khí, nghìn hoa dâng hương khoe sắc, lòng người nôn nao cũng thấy vui vẻ, hưng phấn có những kế hoạch gì cho năm hãy bắt đầu. Kinh nghiệm của cổ nhân thật tuyệt vời, hậu bối chúng ta cố gắng nhận thức đầy đủ cho kế hoạch trong một năm mới Nhâm dần (2022) sắp tới, bao giờ người đời cũng hy vọng năm mới sẽ làm ăn thịnh vượng, phát đạt hơn năm cũ. Năm Nhâm dần (2022) đọc bài này cũng vui phải không các bạn?
Ngã Du Tử
<bài viết được chỉnh sửa lúc 02.02.2022 05:13:25 bởi Ct.Ly >
|