Người Việt ở nước ngoài về quê hương đa phần là để thăm lại bà con xóm làng, viếng quê cha đất tổ hoặc người lớn tuổi muốn đi chơi giối già, thế hệ trẻ muốn tìm hiểu về cội nguồn chôn nhau cắt rốn của mình . Thế nhưng T,một người bạn của tôi ,định cư ở nước ngoài đã khá lâu, mỗi lần về Sài Gòn chơi lại cứ khẳng định mình về nước chỉ là để ăn phở.         

          Mới nghe T nói lần đầu ,tôi ngỡ anh nói đùa cho vui nhưng những lần gặp sau T vẫn nói thế khiến tôi thắc mắc truy nguyên và vỡ ra là T đã nói thật vì ở Việt Nam ngoài bạn bè T chẳng còn ai là thân thuộc cả .Còn chuyện mê phở của T thì tôi đã sớm biết từ lâu vì học chung với anh nhiều năm ở bậc trung học .
      Có thể nói là T con người mắc bệnh “nghiền phở”. Căn bệnh này T nhiễm từ ông bố ,người nổi tiếng là một tín đồ trung thành của “đạo Phở”.T tâm sự với tôi là ông bố mình rất khoái phở ,mê phở đến độ sáng nào cũng ăn mà không thấy chán.Minh chứng T nêu ra là chỉ cần nghe ai nói ở đâu trong Sài Gòn có tiệm phở mới khai trương ăn được là thế nào ông bố T cũng mò tới ăn thử cho biết.Bố T từng cường điệu cái gu ăn uống của mình qua câu nói “mọi thứ quà sáng trên đời thua phở hết”.Ông khoe với bạn bè mình là tác giả của câu nói “phở là vua quà sáng” mà tác giả nguyenuthang đưa vào một bài viết nhan đề “Vua quà sáng ở Montreal” đăng trên ”TuổiTrẻ cuối tuần” số ra ngày 19/08/2006.
      T kể với tôi nhà anh ở khu chợ Bàn Cờ từ đầu thập niên 60 ,một vùng người Bắc “chín nút” sinh sống nên có khá nhiều tiệm phở ngon .Nổi tiếng nhất là phở Tầu Thủy do một ông già tóc bạc phơ đeo kiếng cận khá nhiều độ đứng bán.Tiệm phở này nằm ở giữa đường Nguyễn Thiện Thuật ngay hẻm 242 chợ Bàn Cờ ngó xéo qua.Phở Tầu Thủy nổi tiếng ngon nhờ nước dùng trong nấu toàn xương bò đun suốt cả đêm bốc hương phở thơm lừng khắp khu phố.Khách ăn phở đến từ xa vài chục mét đã ngửi thấy mùi.Bánh phở nơi đây thái lớn nhưng mỏng, mềm rất hợp với khẩu vị của người già đã trở thành một đặc trưng của phở Tầu Thủy.Sau 1975 ông già mất ,phở Tầu Thủy nghỉ bán vì cô con gái duy nhất không có khả năng nối nghiệp bố.
         T còn kể gần khu Bàn Cờ ,có đường Lý Thái Tổ chạy song song với đường Nguyễn Thiện Thuật cũng là địa bàn có nhiều tiệm phở ngon ,một là phở Hợp Lợi ở gần bùng binh Cộng Hòa ,hai là phở Tầu Bay nằm đối diện nhà thương Nhi Đồng sát bên nhà thờ Bắc Hà ,ba là phở Đông Mỹ ở  cách phở Tầu Bay khoảng hơn 200 mét ngược về phía chợ cá Trần Quốc Toản. Hai tiệm phở Tầu Bay và Đông Mỹ cách nhau có mấy căn nhà thôi nhưng bao giờ Tầu Bay cũng đông khách hơn vì Đông Mỹ là tiệm phở nhỏ,bày ít bàn và lý do cốt lõi là nước phở không ngon bằng.Theo lời T thì chủ 2 tiệm này là người đồng hương.Ông già chủ phở Tầu Bay thường mặc bộ bà ba trắng ngồi thu tiền,có nhiều tiếp viên giúp việc.Còn ông chủ phở Đông Mỹ hay mặc bộ bà ba nâu trực tiếp đứng bán phở với con cái trong nhà phụ giúp bưng phở.Sau 1975 phở Tầu Bay vẫn tiếp tục đông khách nhưng phở Đông Mỹ khách ngày một thưa thớt đi và sau khi bố mất người con trai cả chỉ trụ được tiệm không quá một năm.Và cùng thời gian đó ,do kinh tế đi xuống ,phở Hợp Lợi ở cuối đường Lý Thái Tổ cũng nghỉ bán.
       Năm 1982, T cùng gia đình ra nước ngoài định cư.Không biết gia đình  gặp khó khăn gì chăng mà T bặt tăm với tôi từ khi đó.Năm tháng trôi nhanh ,thấm thoắt đã hơn 3 chục năm ,tôi không tin tức gì về T và tôi dinh nhinh mình đã mất thêm một người bạn . Một bữa dọn tủ sách thấy cuốn “Thành ngữ Tự điển” mà T mua tại nhà sách Khai Trí tặng năm xưa trong một dịp bát phố Lê Lợi ,lăn tăn nhớ bạn tôi lấy xuống viết vào trang đầu :” Của một người bạn không bao giờ còn gặp lại.”
       Nhưng thật bất ngờ, một lần chở con đi thi tốt nghiệp trung học ,tôi gặp lại T ở gần Bưu điện Chợ Lớn. Chúng tôi tay bắt mặt mừng, nỗi vui không sao tả xiết ,muốn nói với nhau biết bao điều nhưng không có thời gian .T cũng có việc bận ,anh hẹn sáng mai gặp tôi tại 194 Nguyễn Tri Phương quận 5.
          Hôm sau đến chỗ hẹn tôi mới biết nơi đây là tiệm phở Tương Lai,một tiệm phở ngon nổi tiếng một thời của thành phố Sài Gòn Chợ Lớn. Vừa bước vào cửa, tôi thấy T đang nhâm nhi cà phê nơi chiếc bàn liền sát bậc cửa ra vào .Anh đã “xí“ chỗ cho tôi bằng một chai sữa tươi gọi sẵn đặt trên bàn. Nhìn quanh, tôi thấy tiệm đang đông khách, có cả mấy người nước ngoài.Ngay khi tôi vừa ngồi xuống, T giơ tay búng cái “tách” làm hiệu gọi. Một cô bé phục vụ mặc áo đỏ bước tới. Anh kêu cho mình một tô tái nạm gầu rồi ngước nhìn  tôi :

_ Cậu thì chắc vẫn tái nạm vè nước trong như ngày xưa nhỉ ?”. Tôi mỉm cười gật đầu thầm phục trí nhớ của T.
      Trong lúc ngồi chờ, tôi đảo mắt nhìn quanh. Trái với vẻ bình dân ngoài mặt tiền, phía trong tiệm nom sang trọng hơn chắc mới được tân trang lại. Đập vào mắt tôi là hai dãy ghế bằng i-nốc sáng choang. Trên tường, ngoài mấy chiếc quạt đang quay vù vù, tôi thấy một tấm áp-phích quảng cáo phở Tương Lai và một bản danh sách liệt kê những món phở của tiệm. Nền nhà sử dụng gạch ốp-lát kiểu mới bóng lộn. Các cô bé mặc áo đỏ mang chữ Tương Lai trên lưng tươi tắn tới lui phục vụ khách. Từ một góc phòng, âm vang nhè nhẹ một bản nhạc Pháp không lời góp phần tạo nên một khung cảnh ấm cúng, thân mật.
        Hai tô phở vừa đặt xuống bàn toả hương thơm lừng.Đưa mắt nhìn,tôi nhận ra nước dùng phở ở đây rất trong, thơm mùi bò mà không gây. Những miếng thịt nạm vè mềm thái không mỏng, không dày, góc cạnh vuông vắn, xếp lớp trải đều. Vắt lên trên chúng là những lát thịt bò tái mỏng trắng phơn phớt hồng nom bắt thèm. Quả là một tô phở quá ư hấp dẫn khiến chưa ăn mà nước miếng tôi đã ứa đầy miệng. Nhìn sang T, tôi thấy anh như đang dồn hết tâm trí vào việc ăn phở. Đầu chúi vào tô phở, mắt mở to, sống mũi phập phồng theo từng hơi hít hà sâu, hai tay thoăn thoắt nhặt rau, ngắt từng lá rau húng,từng cọng ngò gai, múc vài lát ớt, gắp 2 nhánh hành trần… lần lượt được anh bỏ nhanh vào tô. Anh thêm muỗng tương ớt, nặn chút chanh ong, rút miếng giấy lau tay, nhón người với đôi đũa...

     Mải miết nhìn khúc dạo đầu phở quá ư hấp dẫn của con người có “tâm hồn ăn uống” tôi quên béng đi tô một phở nóng xốt đặt trước mặt mình cũng đang chờ tôi những động thái như vậy. Tôi kéo đĩa rau lại gần mình ,lấy vẻ tự nhiên cố làm như T trong khúc dạo đầu ăn phở nhưng vụng ,chậm không sao giống được anh.Thế nên lúc tôi cầm đũa thì tô phở của T đã vơi đi non nửa rồi. Anh hóm hỉnh nheo mắt cười chế giễu sự chậm chạp của tôi :

_ Ăn phở phải ăn thật nhanh ,khi nước dùng còn đang nóng hổi thì phở mới ngon. Mà hồi nãy đi ngang quầy phở, cậu có thấy những miếng củ cải trắng nổi ở trong thùng nước dùng không?... Chính thứ củ cải trắng đó đã làm cho nước dùng trong và ngọt dịu. Chỉ khi khách quen yêu cầu thì chủ mới cho thêm vài ba miếng vào tô.
        Vào ngay lúc chúng tôi đứng dậy, một người đàn ông trung niên, dáng chừng là chủ tiệm, bước đến cạnh bên bàn giơ tay chào :
  _ Cám ơn quý khách,hẹn gặp lại .
    Giọng nói gốc Hoa của ông, bất giác khiến tôi suy nghĩ : “Không phải là người Việt mà sao phở ngon thế?”.
     Tôi bắt tay ông và hỏi :
   _ Ông chủ có thể cho biết phở Tương Lai khai trương từ bao giờ không?     
     Ông ta và xua tay chỉ về phía người đàn bà đứng ở quầy :
_ Bà chị tôi mới là người đứng trông coi cửa hàng phở . Tôi chỉ phụ giúp thôi. Chẳng giấu gì mấy ông,tiệm phở này trước đây do ba tôi gầy dựng. Bây giờ già, chân đau, ổng phải nghỉ ngơi trên lầu. Gia đình tôi bán phở từ năm 1956 ở một địa điểm khác cũng trên đường Nguyễn Tri Phương ,khúc đường phía trên gần tượng đài , nhưng được dăm năm thì chuyển về đây”.
    T xen vào :
 _ Phở Tương Lai xuất hiện cũng đã phải trên năm chục năm.Nhưng sao gia đình bác không xây cất lại cho khang trang hơn như những tiệm phở mới xuất hiện gần đây ?
  Người đàn ông mỉm cười :
_ Ồ, không phải ba tôi không có khả năng. Ông để vậy là có dụng ý riêng : muốn khách quen xa Sài Gòn lâu ngày hoặc những người định cư ở nước ngoài lâu năm trở về thì chỉ cần nhìn qua là họ nhận biết ngay tiệm phở Tương Lai thường ăn khi xưa mà ghé vào. Trong việc buôn bán làm ăn ,chúng tôi rất trân quý những khách hàng lâu năm .
        Chúng tôi rời khỏi tiệm phở với tâm trạng khác nhau.Tôi vui vì gặp lại bạn xưa .Còn T vui vì đạt sở nguyện về Việt Nam để thưởng thức phở ngon đúng gu của mình.T cho tôi số ĐT và hẹn 2 năm sau sẽ gặp lại .Nét mặt anh thật tươi khi chúng tôi bắt tay giã biệt nhau.Khi lấy xe xong,tôi còn thấy T nán lại lui cui chụp vài pô hình nơi cửa tiệm phở .
         Hai năm sau chúng tôi lỡ hẹn vì tiệm phở Tương Lai đóng cửa.Một lần đi ngang,dừng xe mua tấm vé số nơi vỉa hè gần số nhà 194 ,tôi được người bán vé số cho hay tiệm phở nghỉ bán vì anh em nhà họ bất đồng. Ngôi nhà 2 căn liền đã được bán cho chủ mới mà nghe nói sẽ phá đi để cất lại thành nhà hàng lớn chứ không bán phở . Nhìn hai chữ Tương Lai trên bảng hiệu của tiệm phở mới ngày nào rất nổi tiếng và đông khách,nay im vắng cửa đóng then cài, tôi thấy lòng trầm xuống ,bâng khuâng man mác buồn. Không chỉ tiếc mất đi một tiệm phở ngon, tôi còn mất đi một người bạn cũ như T từng nói: ” Mình về nước chỉ là để ăn phở…”.

....
          Hôm nay đi ngang qua đường Nguyễn Tri Phương,nhìn vào địa điểm ngày xưa có phở Tương Lai tôi thấy một nhà hàng mới nhiều tầng choán chỗ.Tấm bảng hiệu có chữ Tương Lai quen thuộc không còn nữa .Thay vào là tấm bảng mới tên hiệu khác với những món ăn xa lạ thời thượng ...Đâu rồi cái quán phở danh tiếng ngày xưa từng được thực khách ca ngợi :

                                                             Sài Gòn có phở Tương Lai
                                                       Tiếng đồn quả thực không sai chút nào…

         Năm tháng trôi qua, Sài Gòn nhiều đổi thay.Nguyễn Tri Phương vẫn là con đường thu hút nhiều khách ăn uống về đêm.Có thêm nhiều quán phở mới khai trương nhưng không có phở Tương Lai .Vài khách cũ bâng khuâng dừng bước trước nhà hàng choán chỗ quán phở ngày xưa .Họ không thể nào tìm lại được những cảm giác cũ thân quen ,gần gũi từ khung cảnh hay từ những món ăn .Tất cả đã khác xưa,tất cả đã là quá khứ .Ba chữ phở Tương Lai chỉ còn là hoài niệm để nhớ về  tiệm phở vang bóng một thời:

                                                             Ngày xưa có phở Tương Lai

                                                             Một thời nổi tiếng ăn xong nhớ hoài
                                                             Bây giờ tiệm phở Tương Lai

                                                             Chỉ là hoài niệm cho ai muốn tìm
                     Mru Thăng