Cám ơn hai anh sendat và Frank đã ghé thăm. Thân chúc hai anh và các bạn miền xa lúc nào cũng an vui.
***
Đường Về Việt Bắc
Bạn thân,
Năm 2016 tôi đã ghé thăm Hà Nội trên đường đi từ Hong Kong sang Singapore. Chuyến viếng thăm ngắn ngủi vài tiếng đồng hồ, chỉ đủ thời gian cho tôi gặp gỡ vài người quen, và thoáng nhìn thành phố của thời thơ ấu sau nhiều năm xa cách để ước mơ thêm một lần trở về. Tôi cũng yêu núi rừng Bắc Việt qua những cuốn tiểu thuyết phiêu lưu của Lê Văn Trương từ ngày còn cắp sách tới trường nên ngoài Hà Nội chuyến du lịch về VN lần này còn là cơ hội cho tôi đi thăm miền thượng du huyền bí xa xôi.
Từ Hà Nội đi Sapa bọn chúng tôi sáu người, gồm cả tài xế và private tour guide, đã không theo con đường cao tốc mới được xây dựng (và vẫn còn đang được nâng cấp) nhưng đã dùng quốc lộ 32 để đi qua những địa danh mà cho tới lúc đó chúng tôi chỉ được biết đến qua văn chương.
Chắc là bạn cũng đã từng đọc “Thằng Bé Đánh Giày Người Nghĩa Lộ” của Phạm Tín An-Ninh, bài viết về thị trấn heo hút miền Tây Bắc, nơi nhiều anh em chúng mình đã chôn vùi những tháng năm của đời hoa niên trong nhà tù được mệnh danh là trại cải tạo. Nghĩa Lộ là nơi chúng tôi dừng xe nghỉ đêm trên đường đi Sapa sau khi đã đi qua Sơn Tây và Yên Bái. Thị trấn về đêm buốn hiu hắt mặc dù nơi chúng tôi cư ngụ, theo người tour guide, là khách sạn sang trọng nhất của thành phố này. Buổi tối trời mưa phùn và gió lạnh, đường xá vắng tanh, chúng tôi bước qua bên kia đường đối diện khách sạn, ngồi khoanh chân trên sàn gỗ của một nhà hàng, ăn cơm nếp với thịt trâu rừng … nhưng không thể nào uống được thứ rượu đặc thù của địa phương. Đêm về trong căn phòng ấm áp, chìm vào giấc ngủ, mơ thấy mình thơ thẩn trên núi đồi xanh mướt của thành phố Đà Lạt thời hoa niên.
Buổi sáng ngày hôm sau xe đưa chúng tôi tới “tham quan” nhà tù trên đỉnh đồi. Chỉ thoáng nhìn nhưng tôi cũng đủ xúc động thương xót thân phận tù dày của những người lính VNCH những ngày gẫy súng xa xưa. Xe tiếp tục lăn bánh trên những con đường ngoằn ngoèo ven theo những đồi trà, ruộng bậc thang của đồng bào thiểu số, ngập nước vì lúa vừa cấy xong. Chúng tôi dừng chân ăn trưa tại Tú Lệ, trước khi đi qua Mù Căng Chải, Than Uyên, Tân Uyên …, những địa danh chỉ mới biết đến một lần trong đời. Người tour guide ngừng xe nhiều lần cho chúng tôi chụp hình và viếng thăm một “bản” của người H’Mong. Dân làng đều nói thạo tiếng “Kinh” trừ một bà già móm mém đã hơn 80 tuổi ngồi đun nước trong căn nhà tối và kín như bưng. Đàn bà con gái vẫn mặc sắc phục cổ truyền nhưng đều biết dùng cell phone nói chuyện ngoài đường, còn con trai chạy xe gắn máy mù trời chứ không chân đất đi bộ như tôi đã thấy trong những tấm hình quảng cáo du lịch tại Hà Nội. Trong “bản” cũng có trường học và các giáo viên đều là người “Kinh”. Chắc chỉ một hay hai thế hệ nữa những người được gọi là “thiểu số” này sẽ hoà đồng với người Việt, khó còn giữ được bản sắc, nhất là đất đai của họ đã được bán dần cho các tổ hợp từ Hà Nội (và ngoại quốc) đến để xây khu nghĩ dưỡng cho dân nhà giàu ăn chơi. Dòng đời đổi thay là lẽ tự nhiên nhưng chẳng biết là nên vui hay buồn.
Qua khỏi huyện Tân Uyên xe chuyển qua quốc lộ 40, vượt qua một ngọn núi cao hơn hai ngàn mét trước khi tới Sapa. Đúng là “
đường về Việt bắc xa xôi núi đồi…” như một ca khúc của Đoàn Chuẩn. Xe lên dốc, xuống đèo lắc lư như người say. Tôi đã quen với sóng gió biển khơi nên không cảm thấy khó chịu nhưng K. và một người bạn chút nữa thì trả lại núi rừng cơm nếp muối vừng vừa mới ăn trưa tại Tú Lệ.
Tôi đã thăm Sapa năm 2004 bằng xe lửa từ Hà Nội tới Lao Kay trước khi chuyển qua xe du lịch để lên thành phố này. Sapa thay đổi nhiều, cuối tuần du khách từ miền xuôi dùng đường cao tốc lên chen vai thích cánh, đông như phố cổ Hà Nội, nhưng đường xá vẫn chật hẹp, và lầy lội vì những công trình xây cất, mở mang thành phố đến độ hầu như con đường nào cũng có khách sạn và khu nghỉ dưỡng đang xây.
Sương mù và gió lạnh nên chúng tôi “trốn” trong khách sạn Victoria, dưỡng sức để ngày mai leo lên đỉnh núi Fansipan, cao đìểm của chuyến về thăm quê hương. Vì đã khá nhiều tuổi nên chúng tôi không thể nào lên núi bằng con đường bộ (mất từ một tới hai ngày, tùy theo thời tiết) mà Eve cùng với các bạn trẻ khác đã dùng để chinh phục mái nhà Đông Đương trước đây. Chúng tôi đã chọn phương tiện cable car, đường dây cable dài nhất thế giới (gần 10 cây số), nhưng cable car cũng chỉ tới một nơi còn hơn 600 bực thang nữa mới lên tới đỉnh. Biết là mình không đủ sức leo những bực thang này, nhất là gió lạnh và không khí ẩm ướt, nên chúng tôi đã mua vé, chui vào một toa tàu điện để được kéo lên cao. Từ cuối đường tàu điện đường lên đỉnh vẫn còn vài chục bực thang. Trên cao gió lớn, lạnh và sương mù, nên dù đã gần tới nơi, hai người bạn đi cùng đành phải bỏ cuộc, tránh cái rét cắt da trong toa tàu, chờ xuống núi. Chỉ có tôi và K. lên tới đỉnh của ngọn núi cao 3,143 mét, hít thở không khí mù sương của quê hương, và chụp vài tấm hình làm kỷ niệm cho cuộc hành trình khó quên.
Hệ thống cable treo và tàu kéo là một công trình đáng kể, chỉ mới hoạt động từ tháng Feb. 2016, tuy nhiên có lẽ phương tiện này chỉ để phục vụ cho “Việt kiều” và du khách ngoại quốc hơn là cho dân địa phương vì vé cable car và tàu điện khá đắt. 700,000 VNĐ (hơn $30 dollars) quả thật là quá cao cho những người Việt có lợi tức trung bình, nhất là cho các bạn trẻ còn đang trong thời sinh viên. Trước khi đi anh sen dat đả cảnh báo chúng tôi là thời tiết mùa này không thích hợp để lên đỉnh Fansipan nhưng chúng tôi không có chọn lựa nào khác vì không phải dễ dàng có được một thời điểm thích nghi cho tất cả mọi người trong nhóm (nhất là có người còn đang đi làm).
Vì sương mù nên chúng tôi hầu như không nhìn thấy gì từ trên đỉnh Fansipan, thế nhưng gần một tiếng đồng hồ (cả khi đi và về) qua cửa kính của cable car chúng tôi đã thu được hết hình ảnh núi rừng Việt Bắc vào trong tầm mắt. Trên không mù sương nhưng phiá dưới là những núi đồi xanh tươi với những con đường mòn quanh co, những bản làng cheo leo trên sườn dốc, mây trắng bay lững lờ … Đất nước VN của chúng mình đẹp quá, một lần đi qua là một lần mãi nhớ thương.
Bạn thân,
Sapa và Fansipan chỉ là những thắng cảnh thế những còn có những nơi vương hồn sông núi tôi vừa viếng thăm khiến cho tôi xúc động bùi ngùi. Muốn chia sẻ thêm với bạn những cảm nghĩ về quê hương nhưng thư này đã quá dài, đành xin hẹn bạn thư sau.
Mong là lúc nào bạn cũng an vui.
Tình thân,
Ngụy Xưa
March 27, 2017
