Vài nét về Nhà thơ Bút Tre Nhà thơ lấy bút danh Bút Tre tên thật là
Đặng Văn Đăng, còn gọi là
Đặng Văn Quang, quê xã Đồng Lương, huyện
Cẩm Khê, nay là huyện
Sông Thao tỉnh
Phú Thọ. Ông sinh năm
1911, mất năm
1987. Ông đỗ
tú tài triết học dưới thời
Pháp thuộc, viết báo dưới thời đó với
bút danh Lục Y Lang.
[1] Ông từng làm công tác ngoại giao với chức danh bí thư thứ hai
sứ quán Việt Nam tại
Rumani. Sau đó ông về làm
Trưởng ty (bây giờ gọi là Giám đốc sở) Văn hoá Phú Thọ. Người ta nhớ Bút Tre, không phải vì những bài thơ trữ tình, cũng không vì thơ ông gần với những bài ca dao, mà vì cách làm thơ,
gieo vần của ông thật bất ngờ, thường mang đến cho những người nghe sự
sảng khoái sau những
giờ lao động mệt nhọc căng thẳng. Câu
lục bát nổi tiếng nhất mà có rất nhiều người thuộc khi nhắc đến ông là câu nói về
Đại tướng Võ Nguyên Giáp:
Hoan hô đại tướng Võ Nguyên Giáp ta thắng trận Điện Biên trở về... từ đó thơ Bút Tre dân gian sáng tác thêm theo lối Hoan hô:
"Hoan hô đồng chí Hà Đăng Ẩn cho tàu chạy băng băng như rùa..." Nhiều người không gọi thơ Bút Tre là thơ. Chỉ gọi là vè. Nhưng dẫu sao, lối thơ (hay vè) của Bút Tre đã cùng tồn tại với rộng rãi người dân Việt Nam suốt nửa cuối
thế kỷ 20 và có thể sẽ còn lâu hơn nữa trong cách sống
lạc quan mang lại
niềm vui ngày thường cho nhiều người Việt Nam. Một trong những câu sau cùng Bút Tre nhắn lại cho hậu thế là:
Mai sau kẻ đoái, người hoài, mặc
Hạnh phúc hôm nay mát dạ người.
Thơ kiểu Bút Tre trong dân gian
Người Việt thích cách nói có vần điệu, các câu
tục ngữ, các lời
hát đối từ xưa đã thế. Từ một số bài của Bút Tre, người ta cười, rồi bắt chước thành một
phong trào quần chúng và gán cho Bút Tre nhiều câu theo lối của Bút Tre mà một số nhà nghiên cứu gọi là lối thơ Bút tre như:
Anh đi công tác Pơ-lây- cu dài dằng dặc biết ngày nào ra? Còn em em vẫn ở nhà Cửa (nhà) mình em mở người ra kẻ vào. Chị em du kích tài thay Bắn tàu bay Mỹ rơi ngay cửa mình. Phụ nữ thường rất hay lười Riêng em anh thấy là người cần... (cù) Bắc Ninh có cậu Nguyễn-Trùng- Dương, vật khỏe quá cả vùng thất kinh. Giai thoại
Theo Ngô Quang Nam trong "Lối thơ Bút Tre",
NXB Văn Hoá 2000, khi ông Đăng (Bút Tre) làm trưởng ty văn hóa, ông ký quyết định cho ông Nguyễn Lộc-ở
HTX Phùng Nguyên đi học về bảo tàng, ông Lộc không muốn đi, Bút Tre đã gửi cho ông Lộc hai câu:
Chú sang công tác bảo tàng Đó cũng là việc cách màng giao cho. Khi chủ tịch
Hồ Chí Minh mất, Bút Tre cảm thán:
Nghe tin mà bỗng bàng hoàng Bác Hồ đang sống, chuyển sang từ trần. Bút Tre tên thật là Đặng Văn Đăng, khi ký tên thường không đánh dấu các Việt nên viết là Dang Van Dang, mọi người đọc không dấu là Giăng-Van-Giăng, đồng âm với tên nhân vật chính trong "
Những người khốn khổ" của
Victor Huygo. Từ đó những người cùng cơ quan gọi ông là
Giăng Văn Giăng.
Nhà Bút Tre nghèo, ông ngủ trên một cái chõng tre, nhà không cánh cửa, chỉ che bằng phên liếp lá cọ, nghe tin người bạn mất trộm, ông đùa:
Cứ như tớ hoá lại hay
Chẳng lo giữ của cả ngày lẫn đêm
Cửa ngõ không phải cài then
Ai thăm cứ việc đẩy phên mà vào.
(Theo Wikipedia) Thấy thể loại nầy cũng vui vui, mong bà con cô bác ủng hộ 