Bảng luật trắc - vần bằng
[image]http://diendan.vnthuquan.net/upfiles/41326/A247F2D99D104C9EAC870540017F8181.jpg[/image]
- Đây là biểu đồ cơ bản nhất, tuy nhiên, trong bài bát cú, chữ thứ nhất và chữ thứ ba các câu không theo đúng luật bằng trắc cũng được, như thế gọi là: nhất tam bất luận
Đôi khi, chữ thứ năm không không theo luật bằng trắc cũng được. như thế gọi là: Ngũ bất luận.
CÁC LỐI THƠ RIÊNG *
Liên hòan: là lối làm nhiều bài thơ cùng theo đuổi một ý, mà cứ đem câu cuối bài trước xuống làm câu đầu bài sau.
*
Tràng thiên hay
hành: là lối thơ thất ngôn làm quá tám câu hay lối thơ ngũ ngôn làm quá mười sáu câu đã gần như lối ca.
*
Liên ngâm: là lối nhiều người lần lượt mỗi người ngâm một hay hai câu liền vào cho thành bài thơ.
*
Thủ vĩ ngâm: là lối thơ câu cuối làm nhắc lại y như câu đầu
*
Song điệp: là trong mỗi câu thơ có hai chữ đi dịp với nhau
*
Vĩ tam thanh: là kiểu ba chữ cuối cùng của các câu đều đi theo một âm
*
Triết hạ: là câu nào làm cũng bỏ lửng như chưa hết, khiến người đọc phải ngĩ ra
*
Thuận nghịch độc: là cách làm đọc xuôi xuống hay đọc ngược lên cũng thành câu, cũng có nghĩa
Trong năm lối này (Thủ vĩ ngâm, Song điệp, Vĩ tam thanh, Triết hạ, Thuận nghịch độc) chỉ vì hiếu kỳ mà làm chứ ít khi hay. (Bàn thêm: mà đã ít khi hay thì không nên làm hoặc hạn chế) *
Liên châu: là thơ tràng thiên dùng nguyên một vần mà câu nào cũng có vần
*
Cô nhạn xuất quần: là trong một bài thơ, vần của câu đầu làm khác hẳn, không giống những câu dưới
*
Cô nhạn nhập quần: là vần của câu cuối khác hẳn các câu trên, các câu trên đều giống nhau
*
Yết hậu: là thơ tứ tuyệt ba câu trên thì đủ chữ, còn câu cuối chỉ hạ có một chữ mà thôi
MẤY ĐIỀU KỴ TRONG THƠ đối với thơ Đường Luật, có mấy điều tối kỵ không nên phạm đến:
Thất luật: trong một bài, những chữ đáng làm ra bằng mà làm thành trắc, chữ đáng làm trắc mà làm thành bằng thì gọi là thất luật.
Thất niêm: trong một bài, nếu câu trên đang theo luật bằng mà câu dưới làm sang luật trắc, hay câu trên đang theo luật trắc mà câu dưới làm sang luật bằng thì gọi là thất niêm.
Lạc vận: khi làm thơ, đang theo vần này mà gieo sai sang vần khác, như vần trên là trời mà vần dưới là mây thì là lạc vận.
Xuất vận: khi làm thơ, người ta đã hạn định cho những vần gì, mà mình lại dùng vần khác, thì gọi là xuất vận.
Trùng vận: khi trong bài thơ, một vần câu trên đã dùng rồi mà câu dưới lại dùng nữa thì gọi là trùng vận.
Cưỡng áp: khi trong bài thơ, các vần gieo ép uổng, không được hợp lắm thì gọi là cưỡng áp
Khổ độc: trong một bài thất ngôn, chữ thứ ba các câu chẵn, trong một bài ngũ ngôn, chữ thứ nhất các câu chẵn đáng là chữ bằng mà làm ra trắc thì gọi là khổ độc.
Phong yêu hạc thất: trong thơ thất ngôn, chữ thứ tư và chữ thứ bảy nếu trùng một âm thì gọi là phong yêu hạc thất
Đối không chỉnh: khi những chữ trong bài thơ phải đối nhau mà chữ nặng chữ nhẹ không được cân, thì gọi là đối không chỉnh.
Trùng chữ hay trùng ý: trong một bài thơ, chữ này hay ý này đã dùng rồi, mà lại dùng lần nữa, thì gọi là trùng chữ hay trùng ý
<bài viết được chỉnh sửa lúc 08.08.2009 12:38:42 bởi HÀN PHONG >